16/07/1990: Động đất tàn phá Philippines

Nguồn: Earthquake wreaks havoc in the Philippines, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1990, hơn 1.000 người đã thiệt mạng khi một trận động đất mạnh 7,7 độ richter tấn công đảo Luzon ở Philippines. Trận động đất kinh hoàng đã tàn phá một phần đáng kể Luzon, hòn đảo lớn nhất của Philippines, trong đó Thành phố Baguio là nơi bị tàn phá nặng nề nhất.

Tâm chấn của trận động đất, xảy ra lúc 4:26 chiều, nằm ở phía bắc Manila, thuộc tỉnh Nueva Ecija. Các báo cáo chỉ ra rằng rung lắc đã kéo dài gần một phút. Sụp đổ các tòa nhà là nguyên nhân chính gây thiệt hại và tử vong. Vào chiều hôm đó, việc thoát khỏi các tòa nhà cao tầng là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả, nhưng nhiều người đã bị thương, thậm chí thiệt mạng, trong vụ giẫm đạp khi mọi người cố gắng rời khỏi toà nhà. Continue reading “16/07/1990: Động đất tàn phá Philippines”

21/05/1960: Động đất lớn ở Chile

Nguồn: Huge earthquake hits Chile, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1960, cơn địa chấn đầu tiên trong một chuỗi động đất đã xuất hiện tại Valdivia, Chile. Tính đến thời điểm kết thúc, các trận động đất và hậu quả của chúng đã giết chết 5.000 người và khiến 2 triệu người khác mất nhà cửa. Được ghi nhận có cường độ 7,6 độ Richter, trận động đất đầu tiên thực sự rất mạnh và đã giết chết một số người. Tuy nhiên, nó chỉ là điềm báo trước cho một trong những cơn động đất mạnh nhất từng được ghi nhận trong lịch sử. Continue reading “21/05/1960: Động đất lớn ở Chile”

28/07/1976: Động đất phá hủy thành phố Đường Sơn, Trung Quốc

Nguồn: One of the worst earthquakes in modern history destroys Chinese city, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1976, lúc 3:42 sáng, một trận động đất có cường độ khoảng 7,8 đến 8,2 độ Richter đã san phẳng Đường Sơn, một thành phố công nghiệp ở tỉnh Hà Bắc của Trung Quốc với dân số khoảng một triệu người. Vì lúc đó hầu hết mọi người đều đang ngủ say trên giường, thay vì ở ngoài đường, nơi tương đối an toàn hơn, nên trận động đất đã gây thiệt hại nhân mạng đặc biệt lớn. Ước tính có khoảng 242.000 người ở Đường Sơn và các khu vực lân cận đã thiệt mạng, khiến sự kiện trở thành một trong những trận động đất chết chóc nhất trong lịch sử, chỉ đứng sau con số 300.000 người chết trong trận động đất ở Calcutta năm 1737, và 830.000 người thiệt mạng trong động đất ở tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc năm 1556. Continue reading “28/07/1976: Động đất phá hủy thành phố Đường Sơn, Trung Quốc”

28/06/1992: Hai trận động đất lớn ở California

Nguồn: Two big quakes rock California, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1992, hai trong số những trận động đất mạnh nhất từng xảy ra ở California đã làm rung chuyển khu vực sa mạc phía đông Los Angeles. Dù tiểu bang này nằm trên Khe nứt San Andreas rộng lớn, nhưng trong thời hiện đại, có tương đối ít trận động đất lớn xảy ra ở California. Hai trong số những trận mạnh nhất, nhưng không phải nguy hiểm nhất, đã tấn công miền nam California vào một buổi sáng mùa hè năm 1992. Continue reading “28/06/1992: Hai trận động đất lớn ở California”

27/03/1964: Động đất 9,2 độ Richter tại Alaska

Nguồn: Earthquake rocks Alaska, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1964, trận động đất mạnh nhất trong lịch sử nước Mỹ, mạnh 9,2 độ Richter, đã đánh sập hoàn toàn miền nam Alaska, tạo ra một trận sóng thần chết người. Tổng cộng có khoảng 131 người thiệt mạng và hàng nghìn người khác bị thương.

Trận động đất dữ dội này có tâm chấn cách Prince William Sound khoảng 12 dặm về phía bắc. Khoảng 300.000 dặm vuông lãnh thổ Mỹ, Canada, và quốc tế đã bị ảnh hưởng. Anchorage, thành phố lớn nhất của Alaska, là nơi chịu thiệt hại nhiều nhất về tài sản, với khoảng 30 dãy nhà ở và tòa nhà thương mại trong khu vực trung tâm thành phố bị hư hại hoặc phá hủy. Mười lăm người đã thiệt mạng, hoặc bị thương nghiêm trọng, do hậu quả trực tiếp của trận động đất kéo dài ba phút, trận sóng thần tiếp theo sau đó đã giết chết 110 người khác. Continue reading “27/03/1964: Động đất 9,2 độ Richter tại Alaska”

18/04/1906: Động đất ở San Francisco giết chết hàng nghìn người

Nguồn: The Great San Francisco Earthquake topples buildings, killing thousands, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1906, lúc 5:13 sáng, một trận động đất có độ lớn ước tính gần 8,0 độ Richter đã xảy ra ở San Francisco, California, khiến khoảng 3.000 người thiệt mạng và nhiều tòa nhà sụp đổ. Nguyên nhân của vụ việc là do Khe đứt gãy San Andreas đã trượt dài khoảng 275 dặm. Sóng xung kích có thể được cảm nhận từ miền nam Oregon xuống tới tận Los Angeles.

Các tòa nhà bằng gạch và gỗ kể từ thời Victoria của San Francisco đã bị tàn phá đặc biệt nghiêm trọng. Hỏa hoạn ngay lập tức bùng phát và – do đường ống dẫn nước bị hỏng khiến các nhân viên cứu hỏa không thể ngăn chặn chúng – bão lửa nhanh chóng lan rộng trên toàn thành phố. Lúc 7 giờ sáng, Quân đội Mỹ từ Pháo đài Mason đã đến hỗ trợ cảnh sát San Francisco (Hall of Justice), còn Thị trưởng E.E. Schmitz thì kêu gọi thực thi lệnh giới nghiêm từ chập tối đến rạng sáng, đồng thời cho phép binh lính bắn chết bất cứ ai bị phát hiện lẻn ra ngoài để cướp bóc. Continue reading “18/04/1906: Động đất ở San Francisco giết chết hàng nghìn người”

07/06/1692: Động đất phá hủy “thiên đường cướp biển” Jamaica

Nguồn: Earthquake destroys Jamaican pirate haven, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1692, một trận động đất lớn đã tàn phá thị trấn Port Royal khét tiếng ở Jamaica, giết chết hàng ngàn người. Các cơn chấn động cực mạnh, đi cùng với việc đất đá hóa lỏng và sóng thần do động đất, đã phá hủy toàn bộ thị trấn.

Port Royal nằm tại một hòn đảo nhỏ ngoài khơi Jamaica, ở bến cảng đối diện với thủ đô Kingston ngày nay. Nhiều căn nhà nơi 6.500 cư dân sinh sống và làm việc đã được xây dựng ngay trên mặt nước. Vào thế kỷ 17, Port Royal được biết đến trên khắp Tân Thế giới là hang ổ của cướp biển, buôn lậu và các trò ăn chơi trác táng. Nó được mô tả là “thành phố xấu xa và tội lỗi nhất thế giới” và “một trong những vùng đất dâm dục nhất trong thế giới Kitô giáo.” Continue reading “07/06/1692: Động đất phá hủy “thiên đường cướp biển” Jamaica”

25/04/2015: Động đất làm hàng ngàn người chết ở Nepal

Nguồn: Magnitude 7.8 earthquake kills thousands in Nepal, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2015, một trận động đất mạnh 7,8 độ richter đã tàn phá Nepal, làm gần 9.000 người chết và 16.800 người khác bị thương. Đó là trận động đất tồi tệ nhất trong lịch sử các nước châu Á kể từ năm 1934.

Trận động đất xảy ra ngay trước buổi trưa, nhưng thảm họa vẫn tiếp diễn khi hàng chục cơn dư chấn sau đó thậm chí còn có sức tàn phá nghiêm trọng hơn. Tổng cộng Nepal đã bị rung chuyển bởi hàng trăm cơn dư chấn, trong đó cơn dư chấn lớn nhất mạnh 7,3 độ vào ngày 12/05. Trận động đất cũng gây ra vụ lở tuyết trên đỉnh Everest khiến 19 người thiệt mạng. Continue reading “25/04/2015: Động đất làm hàng ngàn người chết ở Nepal”

28/12/1908: Trận động đất tồi tệ nhất châu Âu

Nguồn: Worst European earthquake, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lúc bình minh ngày này năm 1908, trận động đất kinh hoàng nhất từng được ghi nhận trong lịch sử châu Âu đã làm rung chuyển Eo biển Messina ở miền nam nước Ý, san bằng hai thành phố: Messina ở Đảo Sicily và Reggio di Calabria ở đất liền Ý. Trận động đất và sóng thần theo sau đó đã giết chết khoảng 100.000 người.

Sicily và Calabria được gọi là la terra ballerina/the dancing land – vùng đất khiêu vũ, vì các hoạt động địa chấn định kỳ diễn ra tại khu vực. Năm 1693, 60.000 người đã bị giết ở miền nam Sicily bởi một trận động đất, và vào năm 1783, phần lớn bờ biển Tyrrenian xứ Calabria đã bị san bằng bởi một trận động đất lớn khiến 50.000 người thiệt mạng. Continue reading “28/12/1908: Trận động đất tồi tệ nhất châu Âu”

23/01/1556: Động đất kinh hoàng nhất lịch sử tại Trung Quốc

Nguồn: Deadliest earthquake in history rocks China, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1556, một trận động đất ở Thiểm Tây, Trung Quốc đã giết chết khoảng 830.000 người. Các con số thương vong thường không chính xác sau các thảm họa quy mô lớn, đặc biệt là trước thế kỷ 20, nhưng thảm họa này vẫn được coi là kinh hoàng nhất mọi thời đại.

Trận động đất xảy ra vào tối muộn, với những cơn dư chấn kéo dài đến sáng hôm sau. Cuộc điều tra khoa học sau này cho thấy cường độ của trận động đất là khoảng 8,0 đến 8,3 độ, chưa bằng trận động đất mạnh nhất từng được ghi nhận. Tuy nhiên, trận động đất xảy ra ở giữa khu vực đông dân cư với các ngôi nhà được xây dựng kém, dẫn đến số người chết kinh hoàng. Continue reading “23/01/1556: Động đất kinh hoàng nhất lịch sử tại Trung Quốc”

26/12/2004: Sóng thần tàn phá bờ biển Ấn Độ Dương

Nguồn: Tsunami devastates Indian Ocean coast, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 2004, một trận động đất mạnh ngoài khơi bờ biển Sumatra, Indonesia đã dẫn đến một cơn sóng thần khiến nhiều người tử vong, đồng thời tàn phá bờ biển Ấn Độ Dương. Đây là trận động đất mạnh thứ hai từng được ghi nhận và ước tính 230.000 người chết đã khiến thảm họa này trở thành một trong 10 thảm họa tồi tệ nhất mọi thời đại.

Vào 7 giờ 58 phút sáng, một trận động đất khủng khiếp đã xảy ra ở bên dưới Ấn Độ Dương,  cách Sumatra 160 dặm về phía tây. Không chỉ được ghi nhận với cường độ 9,3 độ (chỉ có trận động đất ở Chile vào năm 1960 được đo với cường độ cao hơn ở mức 9.5 độ, mặc dù có thể đã có những cơn địa chấn mạnh hơn trước khi thiết bị đo địa chấn được phát minh ra) và kéo dài gần 10 phút, trận động đất đã nâng toàn bộ 750 dặm bề mặt đường đứt gãy nằm dưới đáy biên lên tới độ cao 40 feet (12,2m). Continue reading “26/12/2004: Sóng thần tàn phá bờ biển Ấn Độ Dương”