Nguồn: Ford says that war is finished for America, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1975, trong một bài phát biểu tại Đại học Tulane, Tổng thống Gerald Ford nói rằng Chiến tranh Việt Nam đã kết thúc với Mỹ. “Hôm nay, người Mỹ có thể lấy lại cảm giác tự hào đã từng tồn tại trước Chiến tranh Việt Nam. Nhưng sẽ không thể đạt được điều đó nếu chúng ta quay trở lại chiến đấu trong cuộc chiến.” Đây là tin xấu đối với chính quyền Việt Nam Cộng hòa, những người đang tuyệt vọng cầu xin sự hỗ trợ từ Mỹ khi Bắc Việt bao vây Sài Gòn trong cuộc tấn công cuối cùng nhắm vào thủ đô.
Quân Bắc Việt đã phát động một cuộc tấn công lớn vào tháng 3 để đánh chiếm thủ phủ Ban Mê Thuột (tỉnh Đắk Lắk) ở Tây Nguyên. Lính Việt Nam Cộng hòa đã chiến đấu rất kém cỏi và nhanh chóng bị áp đảo. Bất chấp những hứa hẹn viện trợ trước đó của cả hai Tổng thống Richard Nixon và Gerald Ford, người Mỹ đã không hành động gì.
Trong nỗ lực tái cấu trúc lực lượng của mình để phòng thủ tốt hơn, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu đã ra lệnh cho lực lượng ở Tây Nguyên rút về các vị trí có thể phòng thủ tốt hơn ở phía nam. Những gì bắt đầu như một cuộc rút quân trong trật tự đã sớm trở thành một cơn hoảng loạn lan rộng khắp lực lượng vũ trang Nam Việt Nam. Lính Việt Nam Cộng hòa đã tháo chạy, gần như không hề đáp trả tại Pleiku và Kontum ở Tây Nguyên, và Bắc Việt nhanh chóng tấn công từ phía tây và phía bắc. Liên tiếp các tỉnh Quảng Trị, Huế và Đà Nẵng ở phía bắc rơi vào tay lực lượng cộng sản. Bắc Việt tiếp tục tấn công về phía nam dọc theo bờ biển, dễ dàng đánh bại lực lượng Việt Nam Cộng hòa trong mỗi lần chạm trán.
Khi lực lượng Bắc Việt đến sát Sài Gòn, Bộ Chính trị tại Hà Nội đã ra lệnh cho Tướng Văn Tiến Dũng phát động Chiến dịch Hồ Chí Minh, đợt tấn công cuối cùng vào Sài Gòn. Ông Dũng đã ra lệnh cho lực lượng của mình chuẩn bị vào vị trí cho trận chiến cuối cùng.
Sư đoàn 18 Việt Nam Cộng hòa đã chiến đấu dũng cảm tại Xuân Lộc, cách Sài Gòn 40 dặm về phía đông bắc, nơi lực lượng miền Nam đã tiêu diệt ba sư đoàn của ông Dũng. Tuy nhiên, lính Việt Nam Cộng hòa cuối cùng cũng phải chịu thua trước lực lượng áp đảo của Bắc Việt. Trước việc Xuân Lộc sụp đổ ngày 21/04 và tuyên bố của Ford tại Tulane, rõ ràng là Bắc Việt sẽ chiến thắng. Nguyễn Văn Thiệu từ chức và chuyển giao quyền lực cho Phó Tổng thống Trần Văn Hương trước khi chạy khỏi Sài Gòn vào ngày 25/04.
Đến ngày 27/04, Bắc Việt đã bao vây hoàn toàn Sài Gòn và bắt đầu điều động cho cuộc tấn công cuối cùng của họ. Đến sáng ngày 30/04, tất cả đã kết thúc. Khi xe tăng Bắc Việt đâm sập cổng Dinh Tổng thống ở Sài Gòn, chính quyền Việt Nam Cộng hòa đã đầu hàng và chiến tranh Việt Nam chính thức kết thúc.
