27/11/1746: Ngày sinh R. R. Livingston

Nguồn: R.R. Livingston, future Founding Father known as “The Chancellor,” is born, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1746, Robert R. (hay R.R.) Livingston – người sau này được gọi là “Ngài Thủ hiến” (Chancellor) – đã chào đời. Ông là người con đầu tiên trong số chín người con của Thẩm phán Robert Livingston và bà Margaret Beekman Livingston, đều sinh tại tư gia ở Clermont, trên sông Hudson, ngoại ô New York.

Dòng họ Livingston là chủ sở hữu của nhiều khu đất rộng lớn ở Thung lũng Hudson và nỗ lực của họ nhằm cho thuê đất với các quy định khắt khe đã khiến những người thuê đất nổi dậy vào năm 1766, theo đó những người nông dân thuê đất đe dọa sẽ giết chủ nhân của Trang viên Livingston, Robert Livingston (họ hàng của R.R.) và phá hủy những ngôi nhà sang trọng của ông. Quân đội Anh đã đến đàn áp cuộc nổi dậy, cứu gia đình Livingston. Continue reading “27/11/1746: Ngày sinh R. R. Livingston”

26/11/1968: James P. Fleming giải cứu nhóm Lực lượng Đặc nhiệm

Nguồn: Air Force helicopter pilot rescues Special Forces team, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1968, khi trở về căn cứ từ một nhiệm vụ khác, Trung úy Không quân số 1 James P. Fleming và bốn phi công trực thăng Bell UH-1F khác đã nhận được một tin nhắn khẩn cấp từ một đội trực thuộc Lực lượng Đặc nhiệm của Quân đội Mỹ đang bị hỏa lực của đối phương chặn lại. Continue reading “26/11/1968: James P. Fleming giải cứu nhóm Lực lượng Đặc nhiệm”

24/11/1863: Trận Núi Lookout trong Nội chiến Mỹ

Nguồn: Battle of Lookout Mountain, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1863, quân Liên minh miền Bắc đã chiếm được Núi Lookout ở phía tây nam Chattanooga, Tennessee, khi họ bắt đầu phá vỡ vòng vây của quân miền Nam đang bao vây thành phố. Trong “trận chiến trên những đám mây” (battle above the clouds), quân Liên minh miền Bắc đã vượt qua các sườn núi nằm ở ngoại vi Chattanooga. Continue reading “24/11/1863: Trận Núi Lookout trong Nội chiến Mỹ”

22/11/1783: John Hanson qua đời

Nguồn: John Hanson, so-called first president, dies, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1783, John Hanson, chủ tịch đầu tiên của Quốc hội Lục địa theo Các Điều khoản Hợp bang, đã qua đời tại quê nhà Maryland. Hanson đôi khi được gọi là Tổng thống đầu tiên của nước Mỹ, nhưng đây là một cách gọi sai, vì chức vụ tổng thống không tồn tại như một vị trí hành pháp tách biệt với Quốc hội cho đến khi Hiến pháp Liên bang được phê chuẩn vào năm 1789.

Hanson là con trai của hai nông dân ở Hạt Charles, Maryland. Gia đình ông đã sống ở Maryland suốt ba thế hệ, kể từ khi ông nội của ông – người mà ông được đặt tên theo – di cư từ Anh sang. Ở tuổi 25, John kết hôn với Jane Contee 16 tuổi ở Maryland. Cả hai đã có một cuộc hôn nhân lâu dài và có với nhau 9 người con, 5 người sống sót đến tuổi trưởng thành, nhưng cậu con trai Peter đã thiệt mạng khi làm lính Lục địa tại Pháo đài Washington, New York, vào tháng 11/1776. Continue reading “22/11/1783: John Hanson qua đời”

20/11/1820: Tàu Mỹ bị cá nhà táng đâm chìm

Nguồn: American vessel sunk by sperm whale, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1820, Essex, một tàu săn cá voi Mỹ ở Nantucket, Massachusetts, đã bị một con cá nhà táng nặng 80 tấn tấn công ở vị trí cách bờ biển phía tây Nam Mỹ 2.000 dặm.

Con tàu nặng 238 tấn Essex khi đó đang trong chuyến săn cá nhà táng để lấy dầu và xương, thì một con cá nhà táng tức giận đã bất ngờ húc vào con tàu hai lần và làm nó lật úp. 20 thành viên thủy thủ đoàn đã lên 3 chiếc thuyền trốn thoát, nhưng chỉ 5 người trong số họ sống sót sau cuộc hành trình kéo dài 83 ngày đầy cam go tới vùng biển ven biển Nam Mỹ, nơi họ được các tàu khác cứu. Continue reading “20/11/1820: Tàu Mỹ bị cá nhà táng đâm chìm”

19/11/2003: Michael Jackson nhận lệnh bắt giam

Nguồn: An arrest warrant is issued for Michael Jackson, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tin đồn đã luôn bủa vây Michael Jackson kể từ khi ông bị cáo buộc có hành vi tình dục sai trái với một đứa trẻ vị thành niên trong một vụ kiện dân sự năm 1993, vốn sau đó đã được dàn xếp ngoài tòa án. 10 năm sau, vào ngày 19/11/2003, Jackson tiếp tục đối mặt với các cáo buộc hình sự có tính chất tương tự khi chính thức nhận lệnh bắt giữ vì tội lạm dụng tình dục trẻ em. Dù hai năm sau đó ông đã được tuyên trắng án trong tất cả các tội danh bị đưa ra xét xử, Ông hoàng nhạc pop đã phải chịu nhiều tổn thất về danh tiếng và tài sản vì những cáo buộc ngày 19/11/2003. Continue reading “19/11/2003: Michael Jackson nhận lệnh bắt giam”

17/11/1863: Knoxville, Tennessee bắt đầu bị bao vây

Nguồn: Siege of Knoxville, Tennessee, begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1863, Tướng Hợp bang miền Nam James Longstreet đã bao vây thành phố Knoxville, Tennessee. Sau hai tuần tấn công thất bại, ông từ bỏ cuộc bao vây và quay trở lại với Quân đội Bắc Virginia của Tướng Robert E. Lee.

Chiến dịch Knoxville bắt đầu vào tháng 11 khi Longstreet đưa 17.000 quân từ Chattanooga đến và giành được phía đông Tennessee về cho quân Hợp bang miền Nam. Quân đoàn của Longstreet vốn dĩ là một phần của Quân đoàn Bắc Virginia của Robert E. Lee, nhưng sau trận Gettysburg, Pennsylvania, vào tháng 7/1863, Longstreet đã điều hai sư đoàn của mình đến hỗ trợ cho nỗ lực của phe Hợp bang ở phía Tây. Ông và quân đội của mình đã tham gia vào chiến thắng tại Chickamauga vào tháng 9, sau đó là cuộc vây hãm Chattanooga vào tháng 10 và 11. Longstreet đã cãi nhau với Braxton Bragg, chỉ huy quân miền Nam ở phía Tây, sau đó được trao quyền chỉ huy độc lập của Cánh quân Đông Tennessee. Continue reading “17/11/1863: Knoxville, Tennessee bắt đầu bị bao vây”

15/11/1917: Georges Clemenceau trở thành Thủ tướng Pháp

Nguồn: Georges Clemenceau named French prime minister, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1917, khi đất nước của ông vướng vào cuộc xung đột quốc tế gay gắt mà cuối cùng sẽ cướp đi sinh mạng của hơn 1 triệu thanh niên, Georges Clemenceau, 76 tuổi, lần thứ hai được bổ nhiệm làm Thủ tướng Pháp.

Clemenceau lần đầu tiên được bầu vào Quốc hội vào năm 1876, 5 năm sau khi người Pháp thất bại trong Chiến tranh Pháp-Phổ. Kể từ thời điểm đó, ông luôn tin rằng nước Đức mới thống nhất là một mối đe dọa, và một cuộc chiến khác là điều không thể tránh khỏi, bởi “người Đức tin rằng chiến thắng có nghĩa là thống trị.” Với nền công nghiệp phát triển mạnh mẽ và dân số gia tăng đều đặn, Đức đã tạo ra lợi thế cho mình trong những thập niên tiếp theo, trong khi nền kinh tế Pháp không có nhiều tiến triển và tỷ lệ sinh vẫn giảm. Clemenceau, người từng giữ chức Thủ tướng từ năm 1906 đến năm 1909, vẫn kịch liệt chống Đức, ủng hộ chuẩn bị quân sự tốt hơn, cũng như liên minh chặt chẽ hơn với Anh và Nga. Continue reading “15/11/1917: Georges Clemenceau trở thành Thủ tướng Pháp”

13/11/1775: Lính Mỹ chiếm Montreal

Nguồn: Patriots take Montreal, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày 13/11/1775, Chuẩn tướng Quân đội Lục địa Richard Montgomery đã chiếm Montreal, Canada mà không bị phản kháng.

Chiến thắng của Montgomery một phần nhờ vào thất bại của Ethan Allen trước Tướng Anh kiêm Thống đốc Hoàng gia Canada Guy Carleton tại Montreal vào ngày 24/09/1775. Chiến dịch tấn công sai lầm và thiếu thốn nhân sự của Allen vào Montreal đã khiến ông bị người Anh bắt giữ và giam cầm tại Lâu đài Pendennis ở Cornwall, Anh. Continue reading “13/11/1775: Lính Mỹ chiếm Montreal”

12/11/2004: Scott Peterson bị kết tội giết người

Nguồn: Scott Peterson convicted of murder, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2004, Scott Peterson bị kết tội giết vợ mình, Laci, và đứa con trai chưa chào đời của họ. Một bồi thẩm đoàn gồm sáu đàn ông và sáu phụ nữ đã đưa ra phán quyết 23 tháng sau khi Laci Peterson, một phụ nữ đang mang thai, biến mất khỏi nhà của cô ở Modesto, California trong đêm Giáng Sinh. Vụ việc đã thu hút hàng triệu người trên khắp nước Mỹ và liên tục xuất hiện trên truyền thông quốc gia trong gần hai năm. Continue reading “12/11/2004: Scott Peterson bị kết tội giết người”

10/11/1775: Thủy quân Lục chiến Mỹ được thành lập

Nguồn: Birth of the U.S. Marine Corps, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1775, trong Cách mạng Mỹ, Quốc hội Lục địa đã thông qua một nghị quyết nêu rõ rằng “hai Tiểu đoàn Thủy quân Lục chiến sẽ được thành lập” để phục vụ như lực lượng đổ bộ cho Hải quân Lục địa vừa được thành lập gần đây. Nghị quyết, được soạn thảo bởi tổng thống tương lai của nước Mỹ – John Adams, và được thông qua ở Philadelphia, đã chính thức thành lập Thủy quân Lục chiến Lục địa và hiện được coi là ngày khai sinh Thủy quân Lục chiến Mỹ. Continue reading “10/11/1775: Thủy quân Lục chiến Mỹ được thành lập”

08/11/1994: “Cách mạng Đảng Cộng hòa”

Nguồn: The Republican Revolution, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1994, lần đầu tiên sau 40 năm, Đảng Cộng hòa đã giành quyền kiểm soát cả Hạ viện lẫn Thượng viện Mỹ trong cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ. Dẫn đầu bởi Hạ nghị sĩ Newt Gingrich của Georgia, người sau đó sẽ thay thế Hạ nghị sĩ Dân chủ Tom Foley của Washington trở thành Chủ tịch Hạ viện, Đảng Cộng hòa đã thống nhất ủng hộ kế hoạch “Hợp đồng với nước Mỹ” (Contract with America), một kế hoạch lập pháp gồm 10 điểm nhằm cắt giảm thuế liên bang và phá bỏ các chương trình phúc lợi xã hội được thiết lập trong 60 năm phần lớn do Đảng Dân chủ cầm quyền tại Quốc hội. Continue reading “08/11/1994: “Cách mạng Đảng Cộng hòa””

06/11/1528: Cabeza de Vaca đến Texas

Nguồn: Spanish explorer Cabeza de Vaca lands in Texas, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1528, nhà thám hiểm người Tây Ban Nha Alvar Nunez Cabeza de Vaca đã bị đắm tàu gần một hòn đảo cát thấp ngoài khơi Texas. Đói khát và tuyệt vọng, ông đã trở thành người châu Âu đầu tiên đặt chân lên vùng đất của bang Lone Star (Ngôi sao Cô đơn – biệt danh của bang Texas) trong tương lai.

Cuộc hành trình không định trước của Cabeza de Vaca đến Texas ngay từ đầu đã là một thảm họa. Một loạt các tai nạn thảm khốc và các cuộc tấn công của người Mỹ bản địa đã gây khó khăn cho 300 thành viên của đoàn thám hiểm khi họ khám phá phía bắc Florida. Continue reading “06/11/1528: Cabeza de Vaca đến Texas”

05/11/1862: Lincoln loại McClellan khỏi Binh đoàn Potomac

Nguồn: Lincoln removes General McClellan from Army of the Potomac, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1862, một mối quan hệ sứt mẻ đã chính thức đi đến hồi kết khi Tổng thống Abraham Lincoln loại Tướng George B. McClellan khỏi vị trí chỉ huy Binh đoàn Potomac (Army of the Potomac). McClellan đã khéo léo xây dựng quân đội trong giai đoạn đầu của cuộc nội chiến, nhưng lại là một chỉ huy chiến trường chậm chạp và hoang tưởng, người dường như không đủ can đảm để thực sự đối đầu với Quân đội Bắc Virginia của Tướng Hợp bang Robert E. Lee. Continue reading “05/11/1862: Lincoln loại McClellan khỏi Binh đoàn Potomac”

03/11/1969: Tổng thống Nixon kêu gọi ủng hộ của “đa số im lặng”

Nguồn: President Nixon calls on the “silent majority”, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1969, Tổng thống Richard Nixon đã xuất hiện trên truyền hình và đài phát thanh để kêu gọi đoàn kết dân tộc về vấn đề Chiến tranh Việt Nam và kêu gọi ủng hộ các chính sách của ông. Hành động này là một nỗ lực nhằm ngăn cản phong trào phản chiến mới được hồi sinh.

Tuyên bố rằng Mỹ sẽ “giữ vững cam kết của chúng ta ở Việt Nam,” Nixon nói rằng lực lượng Mỹ sẽ tiếp tục chiến đấu cho đến khi những người cộng sản đồng ý với một nền hòa bình công bằng và danh dự, hoặc cho đến khi Nam Việt Nam có thể tự vệ. Ông khẳng định đã rút 60.000 lính Mỹ và sẽ cắt giảm thêm khi tình hình cho phép. Continue reading “03/11/1969: Tổng thống Nixon kêu gọi ủng hộ của “đa số im lặng””

01/11/1952: Mỹ thử nghiệm quả bom hydro đầu tiên

Nguồn: United States tests first hydrogen bomb, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1952, người Mỹ đã cho nổ vũ khí nhiệt hạch đầu tiên trên thế giới, bom hydro, tại Đảo san hô vòng Enewetak ở Thái Bình Dương. Vụ thử nghiệm đã mang lại cho Mỹ một lợi thế ngắn ngủi trong cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân với Liên Xô.

Sau khi Liên Xô cho nổ thành công một thiết bị nguyên tử vào tháng 09/1949, Mỹ đã đẩy nhanh chương trình vũ khí nguyên tử sang giai đoạn tiếp theo: phát triển một quả bom nhiệt hạch. Continue reading “01/11/1952: Mỹ thử nghiệm quả bom hydro đầu tiên”

30/10/1811: Cuốn “Lý trí và Tình cảm” của Jane Austen được xuất bản

Nguồn: “Sense and Sensibility” is published, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1811, cuốn Lý trí và Tình cảm (Sense and Sensibility) của Jane Austen đã được xuất bản dưới dạng ẩn danh. Một nhóm nhỏ độc giả, bao gồm cả Hoàng thân Nhiếp chính vương, đã biết được danh tính thực sự của nữ nhà văn, nhưng hầu hết công chúng Anh chỉ biết rằng cuốn sách nổi tiếng này được viết “bởi một Tiểu thư.”

Austen sinh năm 1775, là con thứ bảy trong số tám người con của một giáo sĩ ở Steventon, một làng quê ở Hampshire, Anh. Bà rất thân thiết với chị gái của mình, Cassandra, người vẫn là biên tập viên và nhà phê bình trung thành của bà trong suốt cuộc đời. Hai chị em có 5 năm đi học chính thức, sau đó thì ở nhà học với cha của họ. Jane đã đọc ngấu nghiến nhiều cuốn sách và bắt đầu viết truyện khi mới 12 tuổi, hoàn thành cuốn tiểu thuyết đầu tay vào năm 14 tuổi. Continue reading “30/10/1811: Cuốn “Lý trí và Tình cảm” của Jane Austen được xuất bản”

29/10/1998: John Glenn trở lại vũ trụ

Nguồn: John Glenn returns to space, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1998, gần 40 năm sau khi trở thành người Mỹ đầu tiên bay vòng quanh Trái Đất, Thượng nghị sĩ John Herschel Glenn, Jr., đã được phóng lên vũ trụ một lần nữa với tư cách là chuyên gia về tải trọng (payload) trên tàu con thoi Discovery. Ở tuổi 77, Glenn trở thành người già nhất từng du hành trong không gian. Trong nhiệm vụ kéo dài 9 ngày, ông là một thành viên tham gia vào nghiên cứu của NASA về các vấn đề sức khỏe liên quan đến lão hóa. Continue reading “29/10/1998: John Glenn trở lại vũ trụ”

27/10/1962: Mỹ và Liên Xô lùi bước trước bờ vực chiến tranh hạt nhân

Nguồn: The United States and Soviet Union step back from brink of nuclear war, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1962, cuộc đàm phán phức tạp và đầy căng thẳng giữa Mỹ và Liên Xô cuối cùng đã dẫn đến một kế hoạch chấm dứt cuộc Khủng hoảng Tên lửa Cuba vốn đã kéo dài hai tuần. Vậy là giai đoạn đáng sợ – trong đó thế giới cận kề nguy cơ hủy diệt hạt nhân – cuối cùng cũng kết thúc. Continue reading “27/10/1962: Mỹ và Liên Xô lùi bước trước bờ vực chiến tranh hạt nhân”

25/10/1415: Trận Agincourt trong Chiến tranh Trăm năm

Nguồn: Battle of Agincourt, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1415, trong Chiến tranh Trăm năm giữa Anh và Pháp, Henry V, vị vua trẻ tuổi của nước Anh, đã chỉ huy lực lượng của mình giành chiến thắng trong Trận Agincourt ở miền bắc nước Pháp.

Hai tháng trước, Henry đã vượt qua Eo biển Manche cùng 11.000 quân và bắt đầu vây hãm Harfleur ở Normandy. Sau năm tuần, thị trấn này đầu hàng, nhưng Henry đã mất một nửa số lính của mình vì bệnh tật và thương vong trong chiến đấu. Ông quyết định hành quân về phía đông bắc, đến Calais, nơi ông sẽ gặp hạm đội Anh và trở về quê nhà. Tuy nhiên, tại Agincourt, nhà vua đã bị cản đường bởi một đội quân Pháp khổng lồ gồm 20.000 người, đông hơn rất nhiều so với các cung thủ, hiệp sĩ, và binh lính người Anh đã kiệt sức. Continue reading “25/10/1415: Trận Agincourt trong Chiến tranh Trăm năm”