Thế giới hôm nay: 19/06/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phê duyệt các kế hoạch tấn công Iran nhưng chưa đưa ra quyết định cuối cùng, theo nhiều nguồn tin. “Không ai biết tôi sẽ làm gì,” ông nói với báo giới. Một số nguồn tin cho biết ông Trump đang chờ xem liệu Iran có từ bỏ chương trình hạt nhân của mình hay không. Tổng thống cho biết Iran muốn đàm phán, nhưng nói thêm rằng “đã hơi muộn rồi.” Lãnh tụ tối cao của Iran, Ayatollah Ali Khamenei, thề không đầu hàng và cảnh báo sẽ gây ra “tổn thất không thể khắc phục” nếu Mỹ tấn công.

Trong khi đó, Israel yêu cầu người dân gần lò phản ứng nước nặng ở thành phố Arak, miền trung Iran, sơ tán khi nước này tiếp tục chiến dịch ném bom. Tình trạng kẹt xe kéo dài đã diễn ra tại Tehran khi người dân tháo chạy khỏi thủ đô. Thủ tướng Israel, Binyamin Netanyahu, cho biết nước ông đang “tiến từng bước” trong sứ mệnh phá hủy chương trình hạt nhân của Iran. Đáp lại, Iran tiếp tục phóng thêm tên lửa vào Israel. Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/06/2025”

Hệ lụy từ việc Mỹ trở thành ‘quốc gia dầu mỏ’

Nguồn: Michael L. Ross và Erik Voeten, “Petrostate America”, Foreign Affairs, 12/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Sức ảnh hưởng của chính sách đối ngoại của Tổng thống Donald Trump đã gây ra sự xáo trộn và hỗn loạn, nổi bật với cuộc chiến thương mại, việc rút khỏi các hiệp ước quốc tế và sự khinh miệt đối với các đồng minh truyền thống. Phần lớn sự hỗn loạn này bắt nguồn từ quan điểm “Nước Mỹ trên hết” và xu hướng dân túy của ông. Nhưng một yếu tố khác, thường bị bỏ qua và hầu như không liên quan đến những sở thích riêng của Trump, cũng đang tác động. Trong 15 năm qua, nền kinh tế Mỹ đã trải qua một sự thay đổi sâu sắc với những tác động địa chính trị sâu rộng. Sau nhiều thập kỷ là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới, Mỹ đã nổi lên như là nước xuất khẩu dầu và khí đốt hàng đầu thế giới. Kể từ đó, quốc gia này đã bắt đầu hành xử ít giống một bá quyền tự do hơn và giống một quốc gia dầu mỏ cổ điển hơn. Continue reading “Hệ lụy từ việc Mỹ trở thành ‘quốc gia dầu mỏ’”

Cuộc tấn công bằng drone của Ukraine vào Nga truyền cảm hứng cho Đài Loan

Nguồn: Derek Grossman, “Ukraine’s audacious asymmetric attack on Russia inspires Taiwan,” Nikkei Asia, 13/06/2025.

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Máy bay không người lái và các cuộc tấn công do AI điều khiển đã trở thành hướng dẫn cho chiến lược tấn công của Đài Bắc chống lại Trung Quốc.

Các cuộc phản công táo bạo, sáng tạo, và rõ ràng là rất thành công của Ukraine vào các mục tiêu chiến lược trên khắp nước Nga đã thách thức các giả định và khái niệm truyền thống về chiến tranh bất đối xứng thời hiện đại – nghĩa là các chiến lược và chiến thuật phi truyền thống được một lực lượng áp dụng khi năng lực quân sự của các quốc gia có sự chênh lệch đáng kể.

Ngày 01/06 vừa qua, cơ quan tình báo Ukraine, hay SBU, đã thực hiện cái mà họ gọi là Chiến dịch Mạng Nhện. Cụ thể, họ đã phóng 117 máy bay không người lái được bố trí tại các địa điểm bí mật bên trong nước Nga. Kyiv tuyên bố đã phá hủy khoảng một phần ba số máy bay quân sự đã bắn tên lửa vào Ukraine, bao gồm cả máy bay ném bom chiến lược, dù các nguồn tin của Nga đã bác bỏ con số này. Bất kể thế nào thì rõ ràng là Ukraine đã thực hiện một cuộc trả đũa bất ngờ, gây sốc, và mang tính biểu tượng, thứ đã thay đổi tiến trình của cuộc chiến. Continue reading “Cuộc tấn công bằng drone của Ukraine vào Nga truyền cảm hứng cho Đài Loan”

Tại sao Israel không thể trở thành một bá quyền ở Trung Đông?

Nguồn: Stephen M. Walt, “Israel Can’t Be a Hegemon”, Foreign Policy,  16/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cuộc tấn công sâu rộng của Israel vào Iran là động thái mới nhất trong chiến dịch loại bỏ hoặc làm suy yếu từng đối thủ trong khu vực của nước này. Sau cuộc tấn công của Hamas vào tháng 10 năm 2023, Israel đã tiến hành một chiến dịch tàn bạo nhằm xóa sổ người dân Palestine khỏi vai trò là một lực lượng chính trị có ảnh hưởng, một nỗ lực đã bị nhiều tổ chức nhân quyền hàng đầu và các chuyên gia học thuật mô tả là hành động diệt chủng. Israel đã làm suy yếu ban lãnh đạo Hezbollah ở Lebanon thông qua các cuộc không kích, điện thoại cài bom và các phương tiện khác. Nước này đã tấn công lực lượng Houthi ở Yemen và ném bom Syria hậu Assad để phá hủy các kho vũ khí và ngăn chặn các lực lượng mà Israel coi là nguy hiểm thực hiện ảnh hưởng chính trị ở đó. Và các cuộc tấn công gần đây nhất vào Iran nhằm mục đích không chỉ gây thiệt hại hoặc phá hủy cơ sở hạ tầng hạt nhân của quốc gia đó. Tối thiểu, Israel muốn chấm dứt các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran; làm tê liệt khả năng phản ứng của Iran bằng cách giết chết các nhà lãnh đạo hàng đầu, quan chức quân sự, nhà ngoại giao và nhà khoa học của Iran; và, nếu có thể, lôi kéo Mỹ sâu hơn vào cuộc chiến. Tối đa, Israel hy vọng sẽ làm suy yếu chế độ đến mức sụp đổ. Continue reading “Tại sao Israel không thể trở thành một bá quyền ở Trung Đông?”

Chiến tranh Israel-Iran có thể diễn biến như thế nào?

Nguồn: Gideon Rachman, “How the Israel-Iran war may develop,” Financial Times, 16/06/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nếu Iran thua trong một cuộc xung đột truyền thống, họ có thể sẽ dùng đến các biện pháp trả đũa phi truyền thống.

Chiến tranh là điều không thể đoán trước. Ngay cả Israel và Iran cũng không thể biết cuộc xung đột hiện tại của họ sẽ kết thúc như thế nào.

Tuy nhiên, chúng ta có thể dựa vào một số phép ngoại suy. Đầu tiên là Chiến tranh Sáu ngày năm 1967. Thứ hai là Chiến tranh Iraq năm 2003. Và thứ ba là một loại xung đột mới, trong đó Iran sử dụng các biện pháp phi truyền thống để phản công Israel và phương Tây. Kịch bản này có thể là một cuộc chiến hỗn hợp, nhiều khả năng liên quan đến khủng bố hoặc thậm chí là vũ khí hủy diệt hàng loạt. Continue reading “Chiến tranh Israel-Iran có thể diễn biến như thế nào?”

Mối đe dọa thật sự từ Iran

Nguồn: Kenneth M. Pollack, “The Real Threat From Iran”, Foreign Affairs, 13/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Tối ngày 12 tháng 06, chính phủ Israel đã quyết định đánh cược vào một giải pháp quân sự để đối phó với việc Iran theo đuổi năng lực vũ khí hạt nhân kéo dài hàng thập kỷ. Với khả năng vượt trội của Lực lượng Phòng vệ Israel, chiến dịch này có thể gây thiệt hại to lớn cho chương trình hạt nhân của Iran. Nhưng sau đó mới là khó khăn.

Iran có những lựa chọn hạn chế để đáp trả trực tiếp. Tuy nhiên, điều nguy hiểm là Israel đã mở hộp Pandora: Phản ứng tồi tệ nhất của Iran, và cũng là khả năng cao nhất — một quyết định rút khỏi các cam kết kiểm soát vũ khí và nghiêm túc chế tạo vũ khí hạt nhân. Việc kiềm chế những cơn thịnh nộ đó về lâu dài có thể là thách thức thực sự đối với cả Israel và Mỹ. Nếu hai bên thất bại, cuộc đánh cược của Israel có thể đảm bảo một Iran có vũ khí hạt nhân thay vì ngăn chặn điều đó. Continue reading “Mối đe dọa thật sự từ Iran”

17/06/1943: Stimson ngăn Truman điều tra về nhà máy quốc phòng đáng ngờ

Nguồn: FDR’s secretary of war stifles Truman’s inquiry into suspicious defense plant, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1943, Bộ trưởng chiến tranh của Tổng thống Franklin D. Roosevelt, Henry Stimson, đã gọi điện cho Thượng nghị sĩ Missouri lúc bấy giờ là Harry S. Truman và lịch sự yêu cầu ông không điều tra về một nhà máy quốc phòng ở Pasco, Washington.

Thế chiến II đang diễn ra ác liệt vào năm 1943. Truman lúc đó đang làm chủ tịch một ủy ban Thượng viện chuyên điều tra về khả năng các nhà máy quốc phòng Mỹ trục lợi từ chiến tranh. Trong quá trình điều tra các khoản chi tiêu cho sản xuất vũ khí, Truman vô tình phát hiện ra một nhà máy đáng ngờ ở tiểu bang Washington và đã yêu cầu các quản lý nhà máy ra làm chứng trước ủy ban. Continue reading “17/06/1943: Stimson ngăn Truman điều tra về nhà máy quốc phòng đáng ngờ”

Thế giới hôm nay: 17/06/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Donald Trump đã rời Hội nghị Thượng đỉnh G7 sớm và kêu gọi mọi người sơ tán khẩn cấp khỏi Tehran, sau khi Iran đe dọa rút khỏi hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT). “IRAN KHÔNG ĐƯỢC SỞ HỮU VŨ KHÍ HẠT NHÂN,” ông viết. Thủ tướng Israel, Binyamin Netanyahu, nhắc lại lệnh sơ tán trước đó và cho biết không quân Israel hiện “kiểm soát hoàn toàn” bầu trời Tehran và sẽ tấn công các “mục tiêu nằm trong chế độ.”

Trong khi ấy, các quan chức y tế Palestine cho biết quân đội Israel đã giết khoảng 40 người ở Gaza. Hãng tin Reuters cho biết khoảng một nửa trong số đó bị bắn gần một trung tâm cứu trợ ở Rafah, thành phố phía nam dải Gaza. Lực lượng vũ trang Israel chưa bình luận. Trung tâm này được điều hành bởi Quỹ Nhân đạo Gaza — một tổ chức do Mỹ và Israel hậu thuẫn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/06/2025”

Tại sao thị trường vốn Trung Quốc kém phát triển?

Nguồn: Ngô Hiểu Cầu, Lý Đạo Quỳ,  吴晓求、李稻葵：为什么中国制造业全球领跑，资本市场却跟不上？, Guancha, 12/06/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Tại Hội thảo quốc tế lần thứ 7 về Kinh tế học chính phủ và thị trường và buổi lễ ra mắt tạp chí “Nghiên cứu kinh tế học chính phủ và thị trường” được tổ chức trực tuyến vào ngày 10/6, Ngô Hiểu Cầu – Viện trưởng Viện nghiên cứu Tài chính quốc gia thuộc Đại học Nhân dân Trung Quốc, và Lý Đạo Quỳ – Viện trưởng Viện Tư tưởng và Thực tiễn Kinh tế Trung Quốc thuộc Đại học Thanh Hoa đã có một cuộc thảo luận bàn tròn.

Ông Ngô Hiểu Cầu chỉ ra rằng, sự phát triển của thị trường vốn Trung Quốc tụt lại đáng kể so với nền kinh tế thực, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực công nghệ cao và sản xuất hiện đại. Tầm ảnh hưởng toàn cầu của thị trường vốn Trung Quốc thua kém hai đến ba bậc so với vị thế của nước này trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, khoa học và công nghệ. Continue reading “Tại sao thị trường vốn Trung Quốc kém phát triển?”

Cuộc chiến chính trị khốc liệt bên trong quân đội Trung Quốc

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping’s generals face a treacherous political battlefield,” Nikkei Asia, 12/06/2025.

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Số phận của một sĩ quan quân đội mất tích đã được xác nhận tại đám tang của người tiền nhiệm của ông.

Giờ đây, ba tháng sau khi biến mất khỏi tầm mắt của công chúng, có thể khẳng định rằng tướng Hà Vệ Đông đã bị thanh trừng. Sự việc đang làm dấy lên một loạt đồn đoán ở cả trong và ngoài Trung Quốc.

Sự sụp đổ của vị tướng có tầm ảnh hưởng lớn trong quân đội một lần nữa nhắc nhở chúng ta rằng nơi nguy hiểm nhất đối với các tướng lĩnh cấp cao của Trung Quốc không phải là sở chỉ huy chiến trường, nơi đạn có thể bay lạc, mà là cuộc chiến chính trị nội bộ, nơi người ta có thể mất đi tất cả. Continue reading “Cuộc chiến chính trị khốc liệt bên trong quân đội Trung Quốc”

Thế giới hôm nay: 16/06/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Iran tuyên bố đã sử dụng một phương pháp mới để vượt qua hệ thống phòng không của Israel, khi một làn sóng tên lửa mới đánh vào Tel Aviv và thành phố cảng Haifa. Các tòa nhà dân cư dường như đã bị trúng đạn; trong khi một nhà máy điện tại Haifa được cho là đang cháy. Ba người ở miền trung Israel thiệt mạng trong đêm. Iran cũng cho biết số người thiệt mạng vì các đợt tấn công của Israel đã lên đến 224 người.

Thủ tướng Binyamin Netanyahu phát biểu trên Fox News rằng chiến dịch của Israel đang được “phối hợp toàn diện” với Mỹ. Trong khi đó, tổng thống Donald Trump nói trên ABC News là Mỹ “có thể tham gia” vào cuộc xung đột, nhưng ông tin “nó sẽ được giải quyết.” Ông cũng cho biết Vladimir Putin “sẵn sàng” đóng vai trò trung gian — một ý tưởng được phía Điện Kremlin đề xuất. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/06/2025”

Đài Loan chỉ còn 12 đối tác ngoại giao. Ai sẽ là người bỏ rơi họ tiếp theo?

Nguồn: Nathan Attrill, “Taiwan has 12 diplomatic partners left. Who’ll drop it next?”, The Strategist, 12/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Đằng sau cuộc chiến công khai của Đài Loan để được quốc tế công nhận là một cuộc cạnh tranh song song tại các quốc gia rải rác khắp Caribe và Thái Bình Dương. Đây là chiến dịch không ngừng nghỉ của Bắc Kinh nhằm cô lập Đài Loan về mặt ngoại giao—từng quốc gia một—cho đến khi Đài Bắc không còn quốc gia nào chính thức công nhận và không còn tiếng nói quốc tế. Kể từ năm 2016, Đài Loan đã mất đi sự công nhận của 10 quốc gia về tay Trung Quốc; chỉ còn 12 quốc gia. Câu hỏi đặt ra không phải là liệu con số đó có giảm nữa hay không, mà là quốc gia nào sẽ rời bỏ tiếp theo. Continue reading “Đài Loan chỉ còn 12 đối tác ngoại giao. Ai sẽ là người bỏ rơi họ tiếp theo?”

Hồi kết cho thế kỷ dài của nước Mỹ

Nguồn: Robert O. Keohane và Joseph S. Nye, Jr., “The End of the Long American Century”, Foreign Affairs, 02/06/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trump và nguồn gốc của quyền lực Mỹ.

Tổng thống Donald Trump đã cố gắng thực hiện những nỗ lực song song: vừa muốn đặt nước Mỹ lên trên thế giới, vừa muốn tách rời đất nước khỏi những ràng buộc quốc tế. Ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai của mình bằng cách phô trương quyền lực cứng của Mỹ, đe dọa chiếm quyền kiểm soát Greenland của Đan Mạch, và ám chỉ rằng ông sẽ lấy lại Kênh đào Panama. Ông cũng thành công trong việc sử dụng lời đe dọa áp đặt thuế quan trừng phạt để gây sức ép lên Canada, Colombia, và Mexico về vấn đề nhập cư. Ngoài ra, ông còn rút khỏi Hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Và vào tháng 4, ông khiến thị trường toàn cầu hỗn loạn khi công bố các mức thuế quan sâu rộng đối với nhiều quốc gia trên toàn thế giới. Tuy nhiên, không lâu sau đó, ông lại thay đổi chiến thuật, rút lại hầu hết các mức thuế bổ sung, dù vẫn tiếp tục thúc đẩy cuộc thương chiến với Trung Quốc – mặt trận trung tâm trong cuộc tấn công hiện tại của ông chống lại đối thủ chính của Washington. Continue reading “Hồi kết cho thế kỷ dài của nước Mỹ”

15/06/1964: Johnson quyết định không yêu cầu Quốc hội trao quyền tiến hành chiến tranh

Nguồn: President Johnson decides against asking Congress for authority to wage war, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1964, tại một cuộc họp của Hội đồng An ninh Quốc gia, McGeorge Bundy, Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Lyndon B. Johnson, thông báo với những người tham dự rằng Tổng thống đã quyết định hoãn việc đệ trình một nghị quyết lên Quốc hội để yêu cầu trao quyền tiến hành chiến tranh.

Tình hình ở Nam Việt Nam khi đó đã xấu đi nhanh chóng, và vào tháng 03/1964, Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara báo cáo rằng 40% vùng nông thôn nằm dưới sự kiểm soát hoặc ảnh hưởng của Việt Cộng. Johnson sợ rằng ông sẽ bị mất chức nếu Nam Việt Nam rơi vào tay cộng sản, nhưng ông không sẵn sàng sử dụng sức mạnh quân sự của Mỹ trên quy mô lớn. Continue reading “15/06/1964: Johnson quyết định không yêu cầu Quốc hội trao quyền tiến hành chiến tranh”

Trung Quốc đang buộc chúng ta xem xét lại về chiến tranh sinh học?

Nguồn: Al Mauroni và Glenn Cross, “Will China Force a Rethink of Biological Warfare?”, War on the Rocks, 10/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Bộ Quốc phòng Mỹ có còn đang chuẩn bị cho chiến tranh sinh học như thể vẫn là năm 1970?

Khi chuẩn bị cho chiến tranh sinh học, hầu hết các quốc gia đều hình dung các kịch bản trong đó kẻ thù công khai phun các chất hóa học truyền thống trên diện rộng để tiêu diệt đối thủ. Tuy nhiên, những khả năng mang tính cách mạng trong khoa học đời sống và công nghệ sinh học đã làm thay đổi mối đe dọa. Cách tiếp cận chiến tranh của Trung Quốc, kết hợp với các công nghệ mới nổi này, cho thấy những điểm yếu mới của các lực lượng phương Tây mà cho đến nay vẫn chưa được thừa nhận đầy đủ. Phần lớn là do chính phủ Mỹ tiếp tục dựa vào chiến lược chống vũ khí hủy diệt hàng loạt của thế kỷ 20. Đặc biệt, vì Trung Quốc là một cường quốc hạt nhân lớn, nước này không thể bị đe dọa sau khi sử dụng vũ khí sinh học dễ dàng như một quốc gia phi hạt nhân. Với những điểm này, liệu Trung Quốc có thể bị răn đe không sử dụng các loại vũ khí sinh học tiên tiến như vậy trong một cuộc khủng hoảng khu vực ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, đặc biệt là một cuộc xâm lược Đài Loan? Và nếu không, liệu có thể giảm thiểu thiệt hại từ một kịch bản như vậy không? Continue reading “Trung Quốc đang buộc chúng ta xem xét lại về chiến tranh sinh học?”

14/06/1789: Những người sống sót từ Vụ Nổi loạn Bounty đến Timor

Nguồn: Bounty mutiny survivors reach Timor, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1789, thuyền trưởng người Anh William Bligh và 18 thủy thủ khác, những người bị tàu HMS Bounty bỏ mặc trên biển bảy tuần trước đó, đã đến Timor ở Đông Ấn sau khi vượt quãng đường gần 6.000 km trên một chiếc thuyền nhỏ, không có mái che.

Trước đó, vào ngày 28/04, Fletcher Christian, trợ lý thuyền trưởng trên tàu Bounty, đã lãnh đạo một cuộc nổi loạn thành công chống lại Thuyền trưởng Bligh và những người ủng hộ ông. Con tàu Hải quân Anh này đang vận chuyển cây giống sa kê từ Tahiti đến trồng ở các thuộc địa của Anh ở Caribe. Continue reading “14/06/1789: Những người sống sót từ Vụ Nổi loạn Bounty đến Timor”

Mỹ chưa hiểu về đảng tịch của đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc

Nguồn: James Palmer, “What Washington Doesn’t Understand About CCP Membership”, Foreign Policy, 10/06/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Dựa trên mối liên hệ của sinh viên với đảng mà nhắm đến họ, nhìn chung là một sai lầm.

Tiêu điểm tuần này: Chính quyền Trump đảo ngược chính sách thị thực cho sinh viên Trung Quốc; Đàm phán thương mại Mỹ – Trung được nối lại ở London; Một thẩm phán Bắc Kinh biển thủ công quỹ.

Washington bị ám ảnh bởi vấn đề đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc

Trong những tuần gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump và chính quyền của ông liên tục thay đổi quan điểm về việc hạn chế thị thực cho sinh viên Trung Quốc. Ngày 28/5, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố sẽ “tích cực thu hồi” các thị thực này, nhất là đối với những sinh viên có liên hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Continue reading “Mỹ chưa hiểu về đảng tịch của đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc”

Thế giới hôm nay: 13/06/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các quan chức Israel cho biết đã tiến hành một cuộc “tấn công phủ đầu” quy mô lớn vào các cơ sở hạt nhân của Iran. Nhiều vụ nổ đã được ghi nhận tại Tehran, thủ đô Iran. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết vũ khí hạt nhân “trong tay Iran là mối đe dọa sống còn đối với Israel.” Mỹ vẫn đang cố gắng đàm phán nhằm hạn chế khả năng sản xuất vũ khí hạt nhân của Iran. Israel đã đóng cửa không phận và ban bố tình trạng khẩn cấp vì lo ngại Iran đáp trả.

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) xác nhận Israel đã tấn công vào cơ sở hạt nhân chính của Iran ở thành phố Natanz. Cơ quan giám sát hạt nhân của LHQ cho biết đang liên lạc với chính quyền Iran để theo dõi mức độ phóng xạ và sẽ giám sát chặt chẽ tình hình. Hôm thứ Năm, IAEA tuyên bố Iran không còn tuân thủ nghĩa vụ không phổ biến vũ khí hạt nhân — lần đầu tiên trong gần 20 năm. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/06/2025”

Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương đang hình thành của chính quyền Trump 2.0

Tác giả: Ngô Di Lân & Hoàng Hiền Thương

Vào ngày 31/5/2025, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã có bài phát biểu tại Đối thoại Shangri-La, đánh dấu tuyên bố chính sách đầu tiên của chính quyền Tổng thống Donald Trump nhiệm kỳ hai đối với khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (AĐD-TBD). Bài phát biểu của ông Hegseth dường như hé lộ một cách tiếp cận mạnh mẽ và quyết liệt hơn của Mỹ đối với khu vực, nhưng đồng thời đặt ra những lo ngại về tác động của cách tiếp cận này đối với cấu trúc an ninh khu vực. Continue reading “Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương đang hình thành của chính quyền Trump 2.0”

Cuộc tấn công bằng drone của Ukraine không quan trọng đến thế

Nguồn: Stephen M. Walt, “Ukraine’s Drone Attack Doesn’t Matter,” Foreign Policy, 09/06/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Thật không may, chiến dịch ngoạn mục này không thay đổi được thực tế cơ bản.

Chiến dịch Spider’s Web (Mạng Nhện) – cuộc tấn công bằng máy bay không người lái đầy kịch tính và gây sốc của Ukraine vào các căn cứ không quân nằm sâu bên trong nước Nga – đã minh họa một số chủ đề đặc trưng cho cuộc chiến kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược bất hợp pháp vào năm 2022. Đây là một ví dụ về sự bền bỉ, sáng tạo, và táo bạo của Ukraine, những phẩm chất đã khiến Moscow ngạc nhiên nhiều hơn một lần. Nó cho thấy sự bất tài và tự mãn của giới an ninh quốc gia và tình báo Nga, những cơ quan đã không thể lường trước hoặc phát hiện ra nỗ lực của Ukraine khi họ đưa hơn 100 máy bay không người lái gây chết người và các thiết bị điều khiển từ xa vào sâu trong lãnh thổ Nga, đến gần các căn cứ không quân nơi máy bay ném bom chiến lược được triển khai. Hiệu suất trên chiến trường của Nga đã được cải thiện so với những ngày đầu của cuộc chiến, nhưng bộ máy an ninh quốc gia của nước này vẫn dễ bị tổn thương. Continue reading “Cuộc tấn công bằng drone của Ukraine không quan trọng đến thế”