Nguồn: Thomas Paine publishes “Common Sense”, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào này năm 1776, nhà văn Thomas Paine đã cho xuất bản cuốn sách nhỏ “Common Sense” (Lẽ Thường), trong đó đưa ra những lập luận ủng hộ nền độc lập của Mỹ. Dù ngày nay ít còn được sử dụng, các cuốn sách nhỏ này là một phương tiện tuyên truyền ý tưởng quan trọng từ thế kỷ 16 đến thế kỷ 19.
Ban đầu được xuất bản dưới dạng ẩn danh, “Common Sense” kêu gọi các thuộc địa của Mỹ đứng lên giành độc lập khỏi Anh Quốc và được coi là một trong những cuốn sách tuyên truyền có ảnh hưởng nhất trong lịch sử nước Mỹ. Thành công trong việc hợp nhất dân thường và giới lãnh đạo chính trị cùng ủng hộ ý tưởng độc lập, “Common Sense” đóng một vai trò đáng kể trong việc biến chiến tranh thuộc địa trở thành Cách mạng Mỹ.
Vào thời điểm Paine viết “Common Sense”, hầu hết cư dân thuộc địa đều coi mình là những công dân Anh đau khổ. Paine đã thay đổi cơ bản quan điểm của dân chúng với hoàng gia Anh khi viết rằng: “Châu Âu, chứ không phải Anh, mới là mẫu quốc của Mỹ. Tân Thế giới đã trở thành nơi tị nạn cho những kẻ bị bắt bớ vì ủng hộ tự do dân sự và tôn giáo đến từ mọi nơi trên khắp châu Âu. Họ lên đường, không phải để rời khỏi vòng tay dịu dàng của người mẹ, mà để trốn chạy sự tàn ác của con quái vật; và cho đến nay, điều đó vẫn đúng với nước Anh, với chế độ chuyên chế từng xua đuổi những người di cư đầu tiên khỏi quê hương, nay lại tiếp tục truy lùng con cháu của họ.”
Paine sinh ra ở Anh vào năm 1737 và từng là thợ may corset khi còn ở tuổi thiếu niên, sau đó trở thành một thủy thủ và một giáo viên, trước khi nổi tiếng trên cương vị người viết sách tuyên truyền. Năm 1774, Paine đến Philadelphia và sớm ủng hộ nền độc lập của Mỹ. Hai năm sau đó, cuốn sách 47 trang của ông đã bán được khoảng 500.000 bản, gây ảnh hưởng mạnh mẽ đến dư luận Mỹ.
Paine tham gia phục vụ trong Quân đội Hoa Kỳ và làm việc cho Ủy ban Đối ngoại trước khi trở về châu Âu vào năm 1787. Trở lại Anh, ông tiếp tục viết sách ủng hộ cách mạng. Ông phát hành cuốn “The Rights of Man” (Quyền Con người) nhằm ủng hộ Cách mạng Pháp năm 1791-1792, cũng nhằm đáp lại cuốn “Reflections on the Revolution in France” (Ngẫm về Cách mạng ở Pháp, 1790) nổi tiếng của Edmund Burke.
Dĩ nhiên, tư tưởng của ông không được lòng chế độ quân chủ ở Anh, vì vậy Paine đã trốn sang Pháp, nhưng không may, tại đây ông đã bị bắt vì những quan điểm chính trị của mình. Ông trở về Mỹ năm 1802 và qua đời tại New York năm 1809.
