Nguồn: Americans launch Operation Stalemate—at extraordinary cost, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1944, Sư đoàn Thủy quân Lục chiến số 1 của Mỹ đã đổ bộ lên Đảo Peleliu, một đảo thuộc Quần đảo Palau ở Thái Bình Dương, trong một phần của một chiến dịch lớn hơn nhằm hỗ trợ cho Tướng Douglas MacArthur, người đang chuẩn bị đổ quân vào Philippines. Cái giá mà người Mỹ phải trả cho trận đánh này là một trong những cái giá đắt nhất trong lịch sử.
Palau, một phần của Quần đảo Caroline, là một trong những quần đảo bị lấy khỏi tay Đức và trao cho Nhật, theo một điều khoản của Hiệp ước Versailles vào cuối Thế chiến I. Quân đội Mỹ vốn dĩ không quen thuộc với quần đảo này. Đô đốc William Halsey đã phản đối triển khai Chiến dịch Stalemate, trong đó gồm cả việc đưa quân Mỹ đánh vào Morotai ở Đông Ấn Hà Lan – bởi ông tin rằng MacArthur sẽ chỉ gặp phải kháng cự tối thiểu ở Philippines, nghĩa là chiến dịch này là không cần thiết, đặc biệt là khi tính đến những rủi ro có thể xảy ra.
Peleliu đã phải hứng chịu nhiều đợt bắn phá trước khi bị xâm lược, nhưng chúng đã không gây ra thiệt hại đáng kể. Lính phòng vệ Nhật Bản ở trên hòn đảo đóng quân rất sâu trong rừng rậm, và thông tin tình báo của Mỹ về mục tiêu đã bị sai lệch. Khi đổ bộ, Thủy quân Lục chiến gặp rất ít kháng cự ngay lập tức – nhưng đó chỉ là một cái bẫy. Chẳng mấy chốc, súng máy Nhật bắt đầu nhả đạn, hạ gục hơn 20 tàu đổ bộ. Xe tăng và lính Nhật cũng tiến lên mạnh mẽ, trong khi hai trung đoàn Thủy quân Lục chiến số 1 và số 5 vì quá bất ngờ nên đã cuống cuồng chiến đấu nhằm giữ lấy mạng sống. Ngày càng có nhiều lính Nhật xuất hiện từ những hang động giữa rừng sâu.
Trong vòng một tuần sau cuộc xâm lược, Thủy quân Lục chiến Mỹ đã mất 4.000 người. Vào thời điểm chiến dịch kết thúc, con số đó sẽ vượt qua 9.000. Con số thương vong ở phía Nhật là hơn 13.000 người. Súng phun lửa và bom cuối cùng đã khiến hòn đảo rơi vào tay người Mỹ – nhưng tất cả đều vô nghĩa. MacArthur đã đổ bộ vào Philippines mà không cần sự bảo vệ của Bộ binh hoặc Thủy quân Lục chiến từ Peleliu hoặc Morotai.
