Category: Sự kiện

27/07/1981: Cậu bé Adam Walsh bị bắt cóc

Nguồn: Six-year-old Adam Walsh is abducted, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1981, cậu bé 6 tuổi Adam John Walsh đã bị bắt cóc từ một trung tâm thương mại ở Hollywood, Florida, rồi sau đó được phát hiện đã bị sát hại. Sau vụ án mạng, cha của Adam, John Walsh, đã trở thành một nhà hoạt động hàng đầu vì quyền của các nạn nhân, và là người dẫn chương trình truyền hình dài tập Những kẻ bị truy nã gắt gao nhất nước Mỹ (America’s Most Wanted).

Đầu giờ chiều ngày 27/07, Adam cùng mẹ, Reve, bước vào một cửa hàng bách hóa Sears. Bà đã cho phép con trai xem một nhóm các bé trai lớn tuổi hơn chơi trò chơi điện tử trong khu đồ chơi trong lúc bà đi mua sắm gần đó. Khi bà quay lại đón con chưa đầy 10 phút sau, cậu bé đã biến mất. Continue reading “27/07/1981: Cậu bé Adam Walsh bị bắt cóc”

26/07/1947: Tổng thống Truman ký Đạo luật An ninh Quốc gia

Nguồn: President Truman signs the National Security Act, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1947, Tổng thống Harry S. Truman đã ký Đạo luật An ninh Quốc gia (National Security Act), một trong những văn bản pháp lý quan trọng nhất của Chiến tranh Lạnh. Đạo luật này đã thiết lập phần lớn khuôn khổ hành chính cho việc hoạch định chính sách đối ngoại trong hơn 40 năm tiếp theo của Chiến tranh Lạnh.

Tính đến tháng 07/1947, Chiến tranh Lạnh đã bước vào giai đoạn cao trào. Mỹ và Liên Xô, từng là đồng minh trong Thế chiến II, nay chuyển sang đối đầu như những kẻ thù ý thức hệ. Trong những tháng trước đó, chính quyền Truman đã kêu gọi và đảm bảo được nguồn viện trợ quân sự và kinh tế cho Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ để hỗ trợ họ trong cuộc đấu tranh chống lại quân nổi dậy cộng sản. Continue reading “26/07/1947: Tổng thống Truman ký Đạo luật An ninh Quốc gia”

24/07/1901: Nhà văn O. Henry được ra tù

Nguồn: Short story writer O. Henry is released from prison, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1901, William Sydney Porter, hay còn được biết đến với bút danh O. Henry, đã được ra tù sau ba năm thụ án vì tội biển thủ tiền từ một ngân hàng ở Austin, Texas.

Để thoát khỏi cảnh tù đày, Porter từng trốn chạy khỏi chính quyền và đến ẩn náu ở Honduras, nhưng đã trở về khi vợ ông, người vẫn còn ở Mỹ, được chẩn đoán mắc bệnh nan y. Ông vào tù và bắt đầu viết truyện để nuôi cô con gái nhỏ trong thời gian đó. Continue reading “24/07/1901: Nhà văn O. Henry được ra tù”

22/07/1933: Wiley Post một mình bay vòng quanh thế giới

Nguồn: Wiley Post flies solo around the world, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1933, phi công người Mỹ Wiley Post đã trở về sân bay Floyd Bennett ở New York sau khi hoàn thành chuyến bay một mình vòng quanh thế giới chỉ trong 7 ngày, 18 giờ, và 49 phút. Ông là phi công đầu tiên thực hiện được kỳ tích này.

Post, với vẻ ngoài dễ nhận biết nhờ miếng che một bên mắt, đã bắt đầu hành trình của mình vào ngày 15/07, bay thẳng đến Berlin mà không có trạm dừng. Sau một thời gian nghỉ ngơi ngắn, ông tiếp tục bay đến Liên Xô, dừng chân ở vài nơi trước khi quay lại Bắc Mỹ, với các điểm dừng ở Alaska, Canada, và cuối cùng hạ cánh thành công tại điểm xuất phát ở New York. Continue reading “22/07/1933: Wiley Post một mình bay vòng quanh thế giới”

20/07/1984: Alton Coleman và Debra Brown bị bắt

Nguồn: A serial-killing couple is apprehended, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1984, Alton Coleman và Debra Brown đã bị bắt tại Evanston, Illinois, sau một loạt tội ác đặc biệt tàn bạo kéo dài hai tháng, khiến tám người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Coleman thậm chí còn được thêm vào vị trí thứ 11 đặc biệt trong Danh sách 10 Kẻ Bị Truy nã Gắt gao Nhất của FBI dành cho những kẻ đào tẩu nguy hiểm.

Trước khi gặp Brown vào năm 1983, Coleman đã có một danh sách tiền án dài. Gần một thập kỷ trước đó, hắn từng bị kết án tù vì đã bắt cóc và cưỡng hiếp một phụ nữ ở Waukegan, Illinois. Các bác sĩ tâm thần khi đó xác định Coleman là một kẻ “toàn tính luyến ái, sẵn sàng quan hệ tình dục với bất kỳ đối tượng nào, phụ nữ, đàn ông, trẻ em, bất cứ ai.” Hắn bị ám ảnh với việc trói các bé gái để thực hiện hành vi tình dục bạo lực. Tuy nhiên, hắn vẫn được thả tự do và sau đó được trắng án trong các cáo buộc hiếp dâm tiếp theo vào năm 1976 và 1980. Continue reading “20/07/1984: Alton Coleman và Debra Brown bị bắt”

19/07/64: Thành Rome của Nero bị thiêu rụi

Nguồn: Nero’s Rome burns, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 64, một trận đại hỏa hoạn kinh hoàng đã bùng phát tại Rome và thiêu rụi phần lớn thành phố. Dù những câu chuyện dân gian thường kể rằng Hoàng đế La Mã Nero đã châm lửa hoặc chơi đàn trong lúc thành phố chìm trong biển lửa, nhưng không có bằng chứng nào xác thực điều đó. Tuy nhiên, ông đã lợi dụng thảm họa này để phục vụ tính toán chính trị của mình. Continue reading “19/07/64: Thành Rome của Nero bị thiêu rụi”

17/07/2014: Eric Garner tử vong sau khi bị cảnh sát New York khóa cổ

Nguồn: Eric Garner dies in NYPD chokehold, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2014, hai sĩ quan Sở Cảnh sát New York đã đối chất với Eric Garner – một người Mỹ gốc Phi 43 tuổi, cha của sáu đứa con – vì tội buôn bán thuốc lá trái phép. Garner đã tử vong sau khi bất tỉnh vì bị một sĩ quan cảnh sát dùng đòn khóa cổ (chokehold) bất hợp pháp. Chỉ vài giờ sau đó, một đoạn video ghi lại vụ việc đã gây phẫn nộ trên khắp cả nước.

Garner được biết đến là “người hòa giải khu phố” trong cộng đồng Staten Island của mình, và cũng được cảnh sát biết đến vì hay bán thuốc lá gần bến phà trên Đảo Staten. Continue reading “17/07/2014: Eric Garner tử vong sau khi bị cảnh sát New York khóa cổ”

15/07/1979: Jimmy Carter phát biểu về “khủng hoảng niềm tin” quốc gia 

Nguồn: Jimmy Carter speaks about a national “crisis of confidence”, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1979, Tổng thống Jimmy Carter đã có bài phát biểu trực tiếp trên truyền hình quốc gia để nói về cuộc khủng hoảng năng lượng và suy thoái kinh tế đang diễn ra.

Trước khi đi sâu vào chính sách năng lượng, Carter đã giải thích lý do ông tin rằng nền kinh tế Mỹ vẫn đang trong khủng hoảng. Ông kể lại một cuộc họp mà ông đã chủ trì tại khu nghỉ dưỡng của tổng thống ở Trại David, Maryland, với các nhà lãnh đạo trong lĩnh vực kinh doanh, lao động, giáo dục, chính trị, và tôn giáo. Dù khủng hoảng năng lượng và suy thoái kinh tế vẫn là chủ đề chính của cuộc trò chuyện, nhưng Carter cũng nghe những người tham dự nói rằng người Mỹ đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng đạo đức và tinh thần sâu rộng hơn. Ông kết luận rằng sự thiếu “niềm tin đạo đức và tinh thần” này là cốt lõi khiến nước Mỹ không thể thoát khỏi những khó khăn kinh tế. Ông cũng thừa nhận rằng một phần nguyên nhân là do ông đã không thể trở thành lãnh đạo mạnh mẽ trong nhiều vấn đề, đặc biệt là tiêu thụ năng lượng và dầu mỏ. Continue reading “15/07/1979: Jimmy Carter phát biểu về “khủng hoảng niềm tin” quốc gia “

13/07/1863: Bạo loạn do luật nghĩa vụ quân sự nổ ra ở New York

Nguồn: Draft riots rock New York City, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1863, bạo loạn đã nổ ra ở Thành phố New York để phản đối Đạo luật Nghĩa Vụ Quân Sự được ban hành vào ngày 03/03 cùng năm. Dù việc trốn tránh nghĩa vụ quân sự đã trở nên khó khăn hơn nhiều, nhưng những công dân giàu có vẫn có thể trả phí chuyển đổi là 300 đô la để được ở nhà. Làn sóng tức giận với lệnh nhập ngũ đã kết hợp với việc phản đối Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ vào tháng 09/1862, văn bản đã biến việc bãi bỏ chế độ nô lệ thành mục tiêu trọng tâm của cuộc chiến đối với Liên minh miền Bắc. Những người Công giáo Ireland thuộc Đảng Dân chủ đã lên tiếng phản đối đặc biệt mạnh mẽ. Họ cảm thấy cuộc chiến đang bị những người Cộng hòa theo đạo Tin lành áp đặt lên họ và lo sợ rằng việc giải phóng những người từng là nô lệ sẽ đe dọa công việc của họ. Continue reading “13/07/1863: Bạo loạn do luật nghĩa vụ quân sự nổ ra ở New York”

12/07/1984: Geraldine Ferraro được chọn làm ứng viên Phó Tổng thống Mỹ

Nguồn: Geraldine Ferraro named vice presidential candidate, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1984, Walter Mondale, ứng viên tổng thống hàng đầu của Đảng Dân chủ, tuyên bố rằng ông đã chọn Hạ nghị sĩ Geraldine Ferraro của New York làm bạn đồng hành tranh cử. Ferraro, con gái của những người nhập cư Ý, trước đó đã được công nhận là một người ủng hộ mạnh mẽ cho quyền của phụ nữ tại Quốc hội. Ferraro là người phụ nữ đầu tiên trở thành ứng viên phó tổng thống đại diện cho một đảng chính trị lớn. Continue reading “12/07/1984: Geraldine Ferraro được chọn làm ứng viên Phó Tổng thống Mỹ”

10/07/1893: Bác sĩ tiên phong thực hiện thành công ca phẫu thuật tim hở

Nguồn: Pioneering Black doctor performs successful open-heart surgery, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1893, bác sĩ Daniel Hale Williams đã thực hiện thành công một trong những ca phẫu thuật tim hở đầu tiên trên thế giới tại Bệnh viện Provident ở Chicago. Ông không chỉ là người đi tiên phong trong lĩnh vực này, mà còn là một trong ba bác sĩ người Mỹ gốc Phi duy nhất hành nghề tại Chicago vào thời điểm mà nhiều bệnh viện do người da trắng điều hành vẫn từ chối điều trị cho bệnh nhân da đen – chứ chưa nói đến việc tuyển dụng bác sĩ da đen. Continue reading “10/07/1893: Bác sĩ tiên phong thực hiện thành công ca phẫu thuật tim hở”

08/07/1914: Ca sĩ và nhà hoạt động công đoàn Joe Hill bị kết án tử hình

Nguồn: Labor activist and singer Joe Hill sentenced to death, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1914, ca sĩ Joe Hill đã bị kết án tử hình ở Utah vì tội giết người, dù bằng chứng buộc tội ông rất ít ỏi.

Joe Hill là người gốc Thụy Điển, nhập cư vào Mỹ năm 1879. Năm 1910, ông gia nhập Tổ chức Công nhân Thế giới (International Workers of the World, IWW), vốn là một nghiệp đoàn công nghiệp phản đối hệ thống tư bản và nuôi giấc mơ lãnh đạo một cuộc cách mạng công nhân trên toàn nước Mỹ. Các thành viên của IWW – còn được gọi là Wobblies – hoạt động đặc biệt tích cực ở miền Tây, nơi họ đã rất thành công trong việc tập hợp các công nhân bị ngược đãi và bóc lột trong ngành khai thác mỏ, khai thác gỗ, và vận tải biển. Continue reading “08/07/1914: Ca sĩ và nhà hoạt động công đoàn Joe Hill bị kết án tử hình”

06/07/1900: Warren Earp bị giết ở Arizona

Nguồn: Warren Earp killed in Arizona, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1900, Warren Earp, người trẻ nhất trong một gia đình gồm những tay đấu súng nổi tiếng, đã bị giết trong một quán rượu ở Arizona.

Nicholas và Virginia Earp đã nuôi dạy một gia đình gồm năm người con trai và bốn người con gái tại một loạt các trang trại ở Illinois và Iowa. Ba người con trai của nhà Earp sau đó lớn lên và trở thành những nhân vật khét tiếng. Vào ngày 26/10/1881, Wyatt, Virgil, và Morgan Earp tham gia một cuộc đấu súng ngắn với băng Clanton và McLaury ở Tombstone, Arizona. Anh em nhà Earp, cùng với người bạn Doc Holliday, đã giết chết cả ba đối thủ của mình. Trận đấu súng – được đặt theo tên một chuồng ngựa gần đó là O.K. Corral – sau này đã trở thành chủ đề yêu thích của các nhà văn viết tiểu thuyết giật gân và các nhà làm phim. Còn Wyatt, Virgil, và Morgan thì trở thành biểu tượng của miền Viễn Tây hoang dã. Continue reading “06/07/1900: Warren Earp bị giết ở Arizona”

05/07/1865: Andrew Johnson ký lệnh hành quyết những kẻ âm mưu ám sát Lincoln

Nguồn: Andrew Johnson signs off on the execution of Lincoln assassination conspirators, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1865, Tổng thống Andrew Johnson đã ký một sắc lệnh hành pháp xác nhận bản án quân sự dành cho một nhóm người đã âm mưu giết cố Tổng thống Abraham Lincoln, khi đó là Tổng tư lệnh của Quân đội Mỹ. Với chữ ký của mình, Johnson đã ra lệnh hành quyết bốn kẻ có tội.

Những người ủng hộ Hợp bang miền Nam là David E. Herold, G. A. Atzerodt, Lewis Payne, Mary E. Surratt, Michael O’Laughlin, Edward Spangler, Samuel Arnold, và Samuel A. Mudd đã bị đưa ra xét xử vào ngày 09/05 và bị kết án vào ngày 05/07 vì đã lập mưu một cách “ác ý, phạm pháp, và phản bội” ​​với một số người khác, bao gồm cả John Wilkes Booth, người đã ám sát Tổng thống Lincoln vào ngày 14/04/1865. Ngoài việc nhắm vào Lincoln, những kẻ âm mưu cũng lên kế hoạch giết Tướng Ulysses S. Grant khi ông chỉ huy quân đội Liên minh miền Bắc trong Nội chiến chống lại các tiểu bang miền Nam. Phó Tổng thống Andrew Johnson, người kế nhiệm Lincoln làm Tổng thống, cũng là một trong những mục tiêu mà nhóm này nhắm tới. Continue reading “05/07/1865: Andrew Johnson ký lệnh hành quyết những kẻ âm mưu ám sát Lincoln”

03/07/1887: Tay súng Clay Allison tử nạn

Nguồn: Gunfighter Clay Allison killed, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1887, Clay Allison, một tay súng lập dị kiêm chủ trang trại, được cho là đã qua đời trong một vụ tai nạn xe ngựa hy hữu. Khi đang vận chuyển hàng tiếp tế từ Pecos về trang trại của mình, ông đã bị hất văng khỏi xe ngựa đang chở hàng nặng và tử vong sau khi bị bánh sau của xe cán qua.

Sinh khoảng năm 1840 tại Waynesboro, Tennessee, Allison đã bộc lộ những hành vi kỳ quặc từ khi còn nhỏ. Khi Nội chiến Mỹ bùng nổ, ông gia nhập Quân đội Hợp bang miền Nam nhưng được giải ngũ sớm vì một tình trạng y tế hiếm gặp mà các bác sĩ gọi là “một phần là động kinh và một phần là điên loạn,” có lẽ là do một chấn thương đầu khi còn nhỏ. Continue reading “03/07/1887: Tay súng Clay Allison tử nạn”

01/07/1963: Cục Bưu chính Mỹ giới thiệu mã ZIP

Nguồn: U.S. Post Office introduces zip codes, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1963, Cục Bưu chính Mỹ (United States Postal Service, USPS) đã giới thiệu Kế hoạch Cải thiện Khu vực (Zone Improvement Plan, ZIP) như một phần trong kế hoạch cải thiện tốc độ chuyển phát thư từ. Kế hoạch này đã khởi xướng việc sử dụng các mã ZIP có thể đọc bằng máy để hỗ trợ việc sắp xếp thư hiệu quả hơn trên toàn quốc.

Ý tưởng này không hoàn toàn mới. Vào năm 1943, Cục Bưu chính đã tạo ra các khu vực được đánh số cho hơn 100 đô thị trên khắp nước Mỹ. Nhưng trong thời kỳ bùng nổ sau Thế chiến II, hệ thống đó đã sớm không còn phù hợp. Từ năm 1943 đến 1962, khối lượng thư từ hàng năm tăng lên gấp đôi, từ 33 tỷ lên 66,5 tỷ lá thư, và một lá thư gửi đi trung bình phải qua 17 trạm phân loại. Các vùng ngoại ô mọc lên như nấm, và việc vận chuyển thư đã chuyển từ đường sắt sang đường bộ và đường không, khiến các hệ thống trung tâm đô thị cũ trở nên lỗi thời. Continue reading “01/07/1963: Cục Bưu chính Mỹ giới thiệu mã ZIP”

29/06/1995: Tàu con thoi Mỹ kết nối với trạm vũ trụ của Nga

Nguồn: U.S. space shuttle docks with Russian space station, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1995, tàu con thoi Mỹ Atlantis đã kết nối thành công với trạm vũ trụ Nga Mir để tạo thành vệ tinh nhân tạo lớn nhất từng bay quanh Trái Đất.

Khoảnh khắc lịch sử của sự hợp tác giữa hai chương trình không gian từng là đối thủ này cũng là sứ mệnh không gian có người lái thứ 100 trong lịch sử Mỹ. Vào thời điểm đó, Giám đốc Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Quốc gia (NASA) Daniel Goldin gọi đây là khởi đầu của “một kỷ nguyên mới của tình hữu nghị và hợp tác” giữa Mỹ và Nga. Với hàng triệu người xem trên truyền hình, tàu con thoi Atlantis đã cất cánh từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy của NASA ở miền đông Florida vào ngày 27/06/1995. Continue reading “29/06/1995: Tàu con thoi Mỹ kết nối với trạm vũ trụ của Nga”

28/06/1940: Anh công nhận de Gaulle là lãnh đạo Lực lượng Nước Pháp Tự do

Nguồn: Britain recognizes General Charles de Gaulle as leader of the Free French, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1940, sau khi thiết lập bộ chỉ huy mới ở Anh để đối đầu với chính phủ bù nhìn được thành lập tại Pháp, quê hương ông, Tướng Charles de Gaulle đã được Thủ tướng Anh Winston Churchill công nhận là lãnh đạo của Lực lượng Nước Pháp Tự do, với mục tiêu đánh bại Đức và giải phóng toàn bộ nước Pháp.

Sau này, Churchill đã viết rằng ông xem de Charles de Gaulle là “người của định mệnh.” Continue reading “28/06/1940: Anh công nhận de Gaulle là lãnh đạo Lực lượng Nước Pháp Tự do”

26/06/1862: Trận Mechanicsville trong Nội chiến Mỹ

Nguồn: Rebels strike Union at the Battle of Mechanicsville, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1862, trong Trận Mechanicsville, Virginia, Quân đoàn Bắc Virginia của Tướng Hợp bang miền Nam Robert E. Lee đã tấn công Quân đoàn Potomac của Tướng Liên minh miền Bắc George B. McClellan. Đây là khởi đầu của Trận chiến Bảy ngày. Dù quân Hợp bang đã phải chịu tổn thất nặng nề và không thể đánh bại hoàn toàn quân Liên minh, nhưng trận chiến này đã khiến McClellan hoảng sợ. Trong tuần tiếp theo, Lee đã đẩy quân của McClellan từ ngoại ô Richmond, Virginia, trở về căn cứ của họ bên Sông James. Continue reading “26/06/1862: Trận Mechanicsville trong Nội chiến Mỹ”

24/06/1717: Đại Hội quán đầu tiên của Hội Tam Điểm được lập ở London

Nguồn: 1st Masonic Grand Lodge formed in London, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1717, các thành viên của bốn Hội quán Tam Điểm (Masonic lodges) địa phương – tất cả đều thuộc một hội kín của các thợ đá – đã gặp nhau tại quán rượu Goose and Gridiron ở khu vực nghĩa trang Nhà thờ St. Paul, London. Mục đích của họ là thành lập Đại Hội quán (Grand Lodge) đầu tiên, hoạt động như một cơ quan quản lý chung cho tất cả các hội quán. Ban đầu, tổ chức này được gọi là Đại Hội quán London và Westminster, nhưng đã dần phát triển thành Đại Hội quán Thống nhất Anh Quốc như ngày nay. Continue reading “24/06/1717: Đại Hội quán đầu tiên của Hội Tam Điểm được lập ở London”