Chiến lược ba lớp của Trung Quốc cho cuộc thương chiến kéo dài

Nguồn: Lizzi C. Lee, “The Art of Not Dealing: China’s 3-Ring Strategy for a Prolonged Trade War,” The Diplomat, 15/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bắc Kinh đang thực hiện một kế hoạch ba lớp: củng cố mặt trận trong nước, gây sức ép với Mỹ, và tái định vị vị thế trên trường quốc tế.

Khi cuộc chiến thuế quan Trung-Mỹ bước vào giai đoạn leo thang mới, với việc Trump 2.0 đề xuất tăng thuế mới, đẩy gánh nặng thuế quan thực tế của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc lên mức đáng kinh ngạc là 145% và Bắc Kinh đáp trả bằng cách tăng thuế đối với hàng hóa Mỹ lên 125%, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đã xóa bỏ mọi ảo tưởng còn sót lại về sự tan băng sắp xảy ra. Các tít báo có thể tập trung vào thuế quan trả đũa và sự chậm lại của hoạt động vận chuyển hàng hóa, nhưng nằm sâu bên dưới, một sự thay đổi quan trọng hơn đang diễn ra: một sự hiệu chỉnh chiến lược dài hạn không nhằm mục đích leo thang với Washington, mà là chịu đựng nó. Continue reading “Chiến lược ba lớp của Trung Quốc cho cuộc thương chiến kéo dài”

17/04/1970: Apollo 13 trở về Trái Đất

Nguồn: Apollo 13 returns to Earth, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1970, trong lúc cả thế giới nín thở theo dõi, Apollo 13, một tàu vũ trụ mặt trăng của Mỹ từng gặp trục trặc nghiêm trọng trong hành trình đến Mặt Trăng, đã trở về Trái Đất an toàn.

Trước đó, vào ngày 11/04, sứ mệnh hạ cánh lên Mặt Trăng có người lái thứ ba đã được phóng đi từ Florida, chở theo các phi hành gia James A. Lovell, John L. Swigert, và Fred W. Haise. Ba người hướng đến một cuộc hạ cánh trên vùng cao nguyên Fra Mauro của Mặt Trăng. Continue reading “17/04/1970: Apollo 13 trở về Trái Đất”

Thế giới hôm nay: 17/04/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell cho biết hậu quả từ thuế quan của Donald Trump có thể gây khó khăn cho “mục tiêu kép” của ngân hàng trung ương là duy trì lạm phát thấp và một thị trường lao động lành mạnh. Thị trường chứng khoán giảm sau lời cảnh báo của ông. Trước đó, ông Trump bất ngờ thông báo sẽ tham dự một cuộc họp với các quan chức Nhật Bản, những người đang đến Washington để đàm phán hạ thuế quan.

Iran cho biết quyền làm giàu uranium của nước này là “không thể thương lượng” trước các cuộc đàm phán với Mỹ vào cuối tuần. Ngoại trưởng Iran nói ông đã “nghe thấy những phát biểu mâu thuẫn” từ Steve Witkoff, đặc phái viên của Donald Trump, về các yêu cầu của Mỹ. Trước đó, ông Witkoff nói Iran phải “dừng và xóa bỏ việc làm giàu hạt nhân.” Ông cũng từng nói Mỹ muốn đặt giới hạn đối với hoạt động làm giàu uranium thay vì chấm dứt hoàn toàn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/04/2025”

Trump có đang đẩy Việt Nam vào vòng tay Trung Quốc?

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày 2 tháng 4 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã áp dụng mức thuế đối ứng lên tới 46% đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ, có hiệu lực từ ngày 9 tháng 4. Mặc dù hiện được tạm hoãn, mức thuế cao này, một trong những mức cao nhất trong chế độ thuế quan của Trump, đe dọa gây ra thiệt hại lớn cho nền kinh tế dựa vào xuất khẩu của Việt Nam trừ khi được ngăn chặn bởi một thỏa thuận thương mại. Mặc dù áp lực kinh tế này có thể tạo động lực để Việt Nam chuyển hướng sang Trung Quốc, nhưng bản năng chiến lược và bối cảnh lịch sử của Việt Nam chỉ ra một phản ứng tinh tế hơn: Hà Nội vẫn sẽ cố gắng duy trì sự cân bằng giữa Washington và Bắc Kinh thay vì nhanh chóng nghiêng về quốc gia láng giềng phương bắc. Continue reading “Trump có đang đẩy Việt Nam vào vòng tay Trung Quốc?”

Tại sao Mỹ mới là bên yếu thế trong thương chiến với Trung Quốc?

Nguồn: Adam S. Posen, “Trade Wars Are Easy to Lose,” Foreign Affairs, 09/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bắc Kinh đang chiếm ưu thế trong cuộc chiến thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đăng dòng tweet nổi tiếng này vào năm 2018, “Khi một quốc gia (Mỹ) để mất hàng tỷ đô la trong thương mại với hầu hết các quốc gia mà họ làm ăn cùng, thì thương chiến là điều tốt và dễ dẫn đến chiến thắng.” Và khi chính quyền Trump áp thuế hơn 100% đối với hàng nhập khẩu của Mỹ từ Trung Quốc, khơi mào cho một cuộc thương chiến mới thậm chí còn nguy hiểm hơn, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã đưa ra lời biện minh tương tự: “Tôi nghĩ hành động leo thang của Trung Quốc là một sai lầm lớn, bởi họ chỉ có một đôi hai trong ván bài này. Chúng ta mất gì khi Trung Quốc tăng thuế đối với chúng ta? Chúng ta xuất khẩu sang họ một phần năm những gì họ xuất khẩu sang chúng ta, nên đó là một ván bài thua đối với họ.” Continue reading “Tại sao Mỹ mới là bên yếu thế trong thương chiến với Trung Quốc?”

Việt Nam thoát khỏi ngã ba đường: Đến lúc phải thay đổi

Tác giả: Nguyễn quang Dy

“Chúng ta không thể giải quyết vấn đề bằng cách dùng chính kiểu tư duy mà chúng ta đã sử dụng khi tạo ra nó” – Albert Einstein

Việt Nam đã quyết định đổi mới tại Đại hội Đảng VI (1986). Đổi mới lần một đến nay đã 40 năm. Đến lúc phải đổi mới lần hai (renovation 2.0), tập trung tháo gỡ về thể chế, như “Báo cáo Việt Nam 2035” (MPI & World Bank, 2016) đã đề xuất. Bộ máy quan liêu cồng kềnh, chồng chéo, tốn kém (chiếm tới 70% ngân sách), với nhiều thủ tục hành chính rắc rối, là nguyên nhân chính dẫn đến tham nhũng và lãng phí. Các nhóm lợi ích đã thao túng thể chế để trục lợi, trói tay doanh nghiệp và làm khổ người dân, cản trở đổi mới và phát triển, làm kinh tế tụt hậu, sa vào “bẫy thu nhập trung bình”. Continue reading “Việt Nam thoát khỏi ngã ba đường: Đến lúc phải thay đổi”

Thế giới hôm nay: 16/04/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các ngân hàng Mỹ tiếp tục báo cáo kết quả kinh doanh mạnh mẽ, khi biến động do thuế quan gây ra vẫn chưa gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi nhuận. Bank of America vượt dự báo quý I, được hỗ trợ bởi kỷ lục giao dịch cổ phiếu, với lợi nhuận tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái lên 7,4 tỷ USD. Citigroup báo cáo doanh thu giao dịch tăng 23%, trong khi Goldman Sachs và JPMorgan Chase cũng hưởng lợi từ thị trường biến động. Tuy nhiên, thuế quan đang phủ bóng triển vọng: phí từ hoạt động mua bán & sáp nhập (M&A) giảm 3% tại Bank of America.

Donald Trump gợi ý rằng Đại học Harvard có thể mất quy chế miễn thuế sau khi trường này trở thành cơ sở Ivy League đầu tiên bác bỏ các thay đổi chính sách mà chính quyền ông yêu cầu. Harvard cho biết các yêu cầu đó — bao gồm việc truy lùng sinh viên có tư tưởng bài Do Thái — là nhằm “kiểm soát” cộng đồng của trường và xâm phạm tính độc lập của họ. Trước đó, chính quyền Trump cho biết sẽ đóng băng 2,2 tỷ USD tiền quỹ liên bang dành cho Harvard. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/04/2025”

Tại sao Bắc Kinh lại cứng rắn đáp trả Trump?

Nguồn: Deng Yuwen (Đặng Duật Văn), “Why Beijing Is Standing Up to Trump,” Foreign Policy, 14/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng có lòng tự trọng của riêng mình.

Bất chấp những lời đe dọa từ Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc áp đặt thuế quan lên toàn thế giới, chỉ có Trung Quốc thực sự kiên định đối đầu. Liên minh châu Âu và Canada cũng đã thể hiện thái độ cứng rắn, nhưng chỉ có Bắc Kinh mới đáp trả bằng hai đợt thuế quan trả đũa đối với Mỹ, cùng nhiều biện pháp phi thuế quan như kiểm soát xuất khẩu, thêm các công ty Mỹ mới vào “danh sách thực thể không đáng tin cậy” của Trung Quốc, và tiến hành các cuộc điều tra chống độc quyền. Ngoài ra, Trung Quốc cũng tuyên bố sẽ “chiến đấu đến cùng” chống lại cái mà họ gọi là chủ nghĩa đơn phương của Washington. Continue reading “Tại sao Bắc Kinh lại cứng rắn đáp trả Trump?”

15/04/1947: Cầu thủ người Mỹ gốc Phi đầu tiên chơi cho Giải Bóng chày Nhà nghề

Nguồn: Jackie Robinson becomes first African American player in Major League Baseball, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1947, Jackie Robinson, 28 tuổi, đã trở thành cầu thủ người Mỹ gốc Phi đầu tiên trong kỷ nguyên hiện đại của Giải Bóng chày Nhà nghề (Major League Baseball) khi ông bước vào Sân vận động Ebbets ở Brooklyn để thi đấu cho Brooklyn Dodgers. Robinson đã phá vỡ rào cản về màu da trong một môn thể thao đã bị phân biệt chủng tộc suốt hơn 50 năm. Đúng 50 năm sau, vào ngày 15/04/1997, sự nghiệp đột phá của Robinson đã được vinh danh và số áo đấu của ông, 42, đã được Ủy viên Bud Selig cho “nghỉ hưu” khỏi Giải Bóng chày Nhà nghề trong một buổi lễ có sự tham dự của hơn 50.000 người hâm mộ tại Sân vận động Shea của Thành phố New York. Số áo của Robinson là số áo đầu tiên được tất cả các đội trong giải đấu cho “nghỉ hưu”. Continue reading “15/04/1947: Cầu thủ người Mỹ gốc Phi đầu tiên chơi cho Giải Bóng chày Nhà nghề”

Thế giới hôm nay: 15/04/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Trong chuyến thăm Nhà Trắng, tổng thống El Salvador Nayib Bukele tuyên bố một người đàn ông bị trục xuất nhầm từ bang Maryland sẽ không được trả về, bất chấp phán quyết của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. Chính quyền của Donald Trump đã tích cực trục xuất những người bị cáo buộc là thành viên băng đảng tới một nhà tù an ninh cao ở quốc gia Trung Mỹ này. Ông Trump cam kết sẽ giúp El Salvador xây thêm nhà tù mới — và trục xuất thêm nhiều người nhập cư bất hợp pháp.

Pfizer đã dừng phát triển một loại thuốc điều trị béo phì, có tên là danuglipron, sau khi nghi ngờ thuốc này gây tổn thương gan ở một bệnh nhân tham gia thử nghiệm. Gã khổng lồ dược phẩm Mỹ đang cố gắng thâm nhập vào thị trường thuốc giảm cân, trong bối cảnh doanh số các sản phẩm điều trị COVID-19 của hãng sụt giảm. Nhà đầu tư hiện đổ xô sang đối thủ Eli Lilly, giúp cổ phiếu của hãng tăng 1,7% trong phiên giao dịch trước giờ mở cửa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/04/2025”

Đánh giá đội tàu vùng cực của Trung Quốc

Nguồn: Trym Eiterjord, “Taking Stock of China’s Polar Fleet,” The Diplomat, 05/04/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Năng lực hàng hải của Trung Quốc ở Bắc Cực vẫn còn hạn chế, nhưng các hoạt động nghiên cứu trong nước cho thấy một nỗ lực chung nhằm tăng cường sự hiện diện của nước này ở các vùng cực.

Sự hiện diện của Trung Quốc đang dần được cảm nhận ở Bắc Cực. Dù đã rút lui khỏi khu vực này trong những năm gần đây, sau khi bị phản kháng chính trị và chứng kiến một loạt các dự án cơ sở hạ tầng và khai thác thất bại, các hoạt động hàng hải của Bắc Kinh – hay các hoạt động được nhận thức của họ – trong khu vực này vẫn tiếp tục gây sợ hãi trong các chính phủ Tây Bắc Cực và cung cấp bằng chứng cho các chuyên gia cảnh báo về một Bắc Cực đang gặp nguy hiểm. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã minh họa điều này trong một cuộc họp báo vào tháng 1, nơi ông giải thích lý do tại sao ông muốn mua hoặc thâu tóm quốc đảo Greenland ở Bắc Cực: “Cứ nhìn ra bên ngoài, bạn sẽ thấy tàu của Trung Quốc ở khắp mọi nơi.” Continue reading “Đánh giá đội tàu vùng cực của Trung Quốc”

Thế giới hôm nay: 14/04/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ trưởng thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick cho biết mặc dù một số mặt hàng điện tử — bao gồm điện thoại và máy tính — hiện đã được miễn thuế 145%, chúng vẫn sẽ chịu các loại thuế mới trong tương lai đối với vật liệu bán dẫn. Trước đó, Trung Quốc mô tả việc miễn trừ, được công bố vào thứ Sáu, là một “bước nhỏ” nhằm sửa chữa “hành động sai trái” của Mỹ. Ông Lutnick nói thuế đánh vào chip có thể sẽ được áp dụng “trong một hoặc hai tháng nữa.”

Một cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga đã giết chết ít nhất 34 người ở Sumy, một thành phố ở đông bắc Ukraine, theo các quan chức Ukraine. Hai bên cáo buộc lẫn nhau vi phạm lệnh tạm hoãn tấn công vào cơ sở hạ tầng và năng lượng do Mỹ làm trung gian. Hôm thứ Sáu, đại diện của Donald Trump, Steve Witkoff, đã gặp tổng thống Nga Vladimir Putin để truyền đạt một thông điệp: “hãy hành động” về thỏa thuận ngừng bắn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/04/2025”

Tập Cận Bình phát động cuộc chiến phe phái để sinh tồn

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping kicks off a factional battle for survival,” Nikkei Asia, 10/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Ảnh hưởng của các đảng viên lão thành đằng sau cuộc cải tổ nhân sự bất thường.

Tiếng súng lệnh đã vang lên, và các thành viên trong phe phái chính trị của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đang chạy đua để sinh tồn về mặt chính trị.

Chính Chủ tịch Tập đã tạo tiền đề cho cuộc đua này bằng cách thăng chức cho nhiều người ủng hộ ông lên các chức vụ quan trọng trong Đảng Cộng sản Trung Quốc và chính phủ, nhiều đến mức phe cánh của ông trở nên phình to, từ đó làm nảy sinh nhu cầu thỏa hiệp với các thế lực chính trị không thân cận với ông. Continue reading “Tập Cận Bình phát động cuộc chiến phe phái để sinh tồn”

13/04/1873: Thảm sát Colfax

Nguồn: The Colfax Massacre, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1873, một nhóm vũ trang theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng đã tấn công một tòa án được bảo vệ bởi lực lượng dân quân chủ yếu là người da đen tại thị trấn Colfax, Louisiana. Một cuộc tắm máu đã xảy ra sau đó, khi nhóm dân quân đầu hàng và những kẻ da trắng thượng đẳng bắt đầu một chiến dịch khủng bố kéo dài cả ngày được gọi là Thảm sát Colfax.

Trong những năm sau Nội chiến Mỹ, một số nô lệ được giải phóng và ứng viên da trắng ủng hộ sự nghiệp bình đẳng chủng tộc đã được bầu vào nhiều chức vụ trên khắp miền Nam. Bước tiến này đã gây phẫn nộ sâu sắc trong số những người da trắng miền Nam khác, những kẻ cay đắng vì thất bại trong Nội chiến, và mong muốn một lần nữa đưa quyền tối cao của người da trắng vào luật pháp. Continue reading “13/04/1873: Thảm sát Colfax”

Tại sao Singapore không miễn viện phí cho toàn dân?

Nguồn: Salma Khalik, “Healthcare financing in Singapore: 10 questions for DPM Gan and Health Minister Ong,” Strait Times, 10/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Singapore nổi tiếng với hệ thống y tế tốt, góp phần giúp người dân nơi đây có tuổi thọ thuộc hàng cao nhất thế giới, với tuổi thọ trung bình vượt quá 83 tuổi.

Tuy nhiên, với việc dân số già đi làm tăng nhu cầu y tế và chi phí cũng tăng lên qua từng năm, liệu Singapore có thể tiếp tục cung cấp dịch vụ y tế tốt với giá cả phải chăng không?

Mới đây, Straits Times đã có cuộc phỏng vấn với Phó Thủ tướng Gan Kim Yong, người từng lãnh đạo Bộ Y tế trong một thập kỷ, và Bộ trưởng Y tế Ong Ye Kung, xoay quanh vấn đề tài trợ cho y tế. Continue reading “Tại sao Singapore không miễn viện phí cho toàn dân?”

12/04/1770: Vua Anh chấp thuận bãi bỏ Đạo luật Townshend

Nguồn: British king approves repeal of the hated Townshend Acts, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1770, một dự luật của Quốc hội Anh nhằm bãi bỏ Đạo luật Townshend không được lòng dân đã nhận được sự chấp thuận từ Nhà Vua. Được thông qua lần đầu tiên vào ngày 29/06/1767, Đạo luật Townshend là nỗ lực của chính phủ Anh nhằm củng cố quyền lực tài khóa và chính trị đối với các thuộc địa ở Mỹ, bằng cách đánh thuế nhập khẩu đối với nhiều sản phẩm của Anh mà người Mỹ mua, bao gồm chì, giấy, sơn, thủy tinh, và trà. Continue reading “12/04/1770: Vua Anh chấp thuận bãi bỏ Đạo luật Townshend”

Trung Quốc chuẩn bị trường kỳ thương chiến

Nguồn: James Palmer, “China Prepares to Endure a Trade War”,  Foreign Policy, 08/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Sau một tuần căng thẳng, diễn biến tiếp theo sẽ là gì?

Tiêu điểm tuần này: Bắc Kinh đối mặt với thế lưỡng nan chiến lược khi căng thẳng thương mại leo thang; Nhiều tin đồn lan truyền xoay quanh một vị tướng cấp cao; Gói kích cầu kinh tế được mong đợi bấy lâu nay có thể sớm thành hiện thực. Continue reading “Trung Quốc chuẩn bị trường kỳ thương chiến”

Thế giới hôm nay: 11/04/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thị trường chứng khoán Mỹ giảm điểm vào thứ Năm, với chỉ số NASDAQ giảm 4,3% và S&P 500 giảm 3,5%. Trong khi đó, tỷ lệ lạm phát năm của Mỹ giảm còn 2,4% trong tháng 3, thấp hơn mức dự báo 2,6% của các nhà kinh tế và giảm so với 2,8% của tháng 2. Các số liệu này được thu thập trước khi cuộc chiến thương mại của Donald Trump với Trung Quốc thực sự leo thang.

Liên minh châu Âu cho biết đang đàm phán một hiệp định thương mại tự do “hiện đại và đầy tham vọng” với UAE. Trước đó, khối này đã đình chỉ các biện pháp thuế trả đũa đối với Mỹ trong 90 ngày, sau khi ông Trump tạm hoãn nhiều mức thuế vào thứ Tư. Châu Âu đã công bố các mức thuế trị giá khoảng €21 tỷ (23 tỷ USD) đối với hàng hóa Mỹ để đáp trả mức thuế 25% đối với thép và nhôm. Trong khi đó, các biện pháp thuế trả đũa của Trung Quốc đối với Mỹ đã có hiệu lực. Continue reading “Thế giới hôm nay: 11/04/2025”

Nước Mỹ dưới thời Trump là cuộc thử nghiệm lớn của chủ nghĩa hiện thực

Nguồn: Raphael S. Cohen, “America Under Trump Is the Realists’ Grand Experiment,” Foreign Policy, 08/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chính quyền này sẽ để lại dấu ấn không thể phai mờ trong cách giảng dạy quan hệ quốc tế cho thế hệ tương lai.

Hãy thử ngồi vào bất kỳ lớp nhập môn quan hệ quốc tế nào tại một trường đại học Mỹ, và có lẽ bạn sẽ được nghe bài giảng mở đầu về “Đối thoại Melos,” trích từ cuốn sách lịch sử nổi tiếng của Thucydides về Chiến tranh Peloponnesse. Trong cuộc đối thoại này, người Athens đưa ra một đề xuất đơn giản cho người Melos trung lập: Đầu hàng hoặc đối mặt với sự hủy diệt. Những người Melos yếu hơn đã viện dẫn đủ loại lập luận – về liên minh, đạo đức, và các vị thần – với hy vọng thay đổi suy nghĩ của người Athens, nhưng vô ích. Cuối cùng, người Melos chọn cách kháng cự và chấp nhận số phận của mình. Từ đó, Thucydides rút ra câu châm ngôn nổi tiếng: “Kẻ mạnh làm bất cứ những gì mình có thể, còn kẻ yếu chấp nhận những gì họ phải chấp nhận.” Continue reading “Nước Mỹ dưới thời Trump là cuộc thử nghiệm lớn của chủ nghĩa hiện thực”

10/04/1953: Ra mắt bộ phim 3D màu đầu tiên

Nguồn: First color 3-D film opens, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1953, bộ phim kinh dị The House of Wax (Ngôi nhà bằng Sáp), với sự tham gia của Vincent Price, đã được công chiếu tại Rạp Paramount ở New York. Được phát hành bởi Warner Brothers, đây là bộ phim đầu tiên của một hãng phim lớn được quay bằng quy trình kỹ thuật ba chiều (3D), hay nhìn nổi (stereoscopic), và là một trong những bộ phim kinh dị đầu tiên được quay bằng phim màu. Continue reading “10/04/1953: Ra mắt bộ phim 3D màu đầu tiên”