21/12/1866: Người bản địa giết 81 lính Mỹ

Nguồn: Native Americans kill 81 soldiers, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1866, quyết tâm thách thức sự hiện diện ngày càng tăng của quân đội Mỹ trên lãnh thổ của họ, người Mỹ bản địa ở phía bắc Wyoming đã dụ Trung tá William Fetterman và binh lính của ông vào một cuộc phục kích chết người.

Căng thẳng trong khu vực bắt đầu gia tăng vào năm 1863, khi John Bozeman mở Đường mòn Bozeman, một tuyến đường mới cho những người di cư đến các mỏ vàng Montana. Tuy nhiên, tính hợp pháp của Đường mòn Bozeman lại rất đáng ngờ vì nó đi thẳng qua các khu vực săn bắn mà chính phủ đã hứa dành riêng cho người Sioux, Cheyenne, và Arapahoe trong Hiệp ước Fort Laramie năm 1851. Continue reading “21/12/1866: Người bản địa giết 81 lính Mỹ”

20/07/1881: Tù trưởng Sitting Bull đầu hàng quân đội Mỹ

Nguồn: Sitting Bull surrenders, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1881, năm năm sau thất bại nhục nhã của Trung tá George A. Custer trong Trận Little Bighorn, tù trưởng tộc Hunkpapa của người Teton Sioux, Sitting Bull, đã đầu hàng Quân đội Mỹ, những người hứa sẽ ân xá cho ông và những người ủng hộ. Sitting Bull là một lãnh đạo quan trọng trong cuộc nổi dậy của người Sioux vào năm 1876, vốn đã dẫn đến cái chết của Custer và 264 lính dưới quyền tại Little Bighorn. Bị Quân đội Mỹ truy đuổi sau chiến thắng, ông cùng những người theo mình đã chạy sang Canada. Continue reading “20/07/1881: Tù trưởng Sitting Bull đầu hàng quân đội Mỹ”

23/01/1870: Lính Mỹ tàn sát người bản địa

Nguồn: Soldiers massacre sleeping camp of Native Americans, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1870, sau khi tuyên bố không quan tâm liệu đó có phải là nhóm người Mỹ bản địa nổi loạn mà ông đang truy lùng hay không, Thiếu tá Eugene Baker đã ra lệnh cho người của mình tấn công một khu trại của người Blackfeet nằm dọc theo sông Marias ở phía bắc Montana. Những người trong trại khi đó còn đang say ngủ. Continue reading “23/01/1870: Lính Mỹ tàn sát người bản địa”

15/07/1978: Hành trình vì công lý của người Mỹ bản địa kết thúc ở Washington, D.C.

Nguồn: 2,800 mile-long walk for Native American justice concludes in Washington, D.C., History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1978, “Chuyến đi dài nhất” (The Longest Walk) — hành trình dài hơn 4500 km vì công lý của người Mỹ bản địa, bắt đầu với hàng trăm người tuần hành ở California — đã kết thúc ở Washington, D.C., với sự đồng hành của hàng nghìn người ủng hộ. Mục đích của hành trình này là nhằm kêu gọi sự chú ý đến các vấn đề có ảnh hưởng đến người Mỹ bản địa, chẳng hạn như thiếu việc làm và nhà ở, và một dự luật ở Quốc hội vốn có thể thay đổi đáng kể các quyền của họ. Continue reading “15/07/1978: Hành trình vì công lý của người Mỹ bản địa kết thúc ở Washington, D.C.”

24/06/1675: Chiến tranh Vua Philip bắt đầu

Nguồn: King Philip’s War begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1675, tại thuộc địa New England, Chiến tranh Vua Philip (King Philip’s War) bắt đầu khi một nhóm chiến binh Wampanoag đột kích vào khu định cư Swansea, Massachusetts, và tàn sát những cư dân Anh sinh sống ở đó.

Đầu thập niên 1670, nền hòa bình kéo dài 50 năm giữa thuộc địa Plymouth và thổ dân Wampanoag bản địa bắt đầu xấu đi khi sự mở rộng nhanh chóng của những người định cư đã buộc phía bộ tộc phải bán đất. Đối mặt với sự thù địch ngày càng tăng của người bản địa, người Anh đã đến gặp Vua Philip, tù trưởng của người Wampanoag, và yêu cầu lực lượng của ông đầu hàng. Phía Wampanoag đồng ý, nhưng đến năm 1675, một người Mỹ bản địa theo đạo Thiên Chúa, người đang cung cấp thông tin cho phía Anh, bị sát hại, và ba người Wampanoag đã bị kết án và xử tử sau đó. Continue reading “24/06/1675: Chiến tranh Vua Philip bắt đầu”

20/02/1725: Thực dân châu Âu lột da đầu người da đỏ

Nguồn: American colonists practice scalping,History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1725, tại các thuộc địa Mỹ, một đội vũ trang gồm những người tình nguyện tại New Hampshire đã tình cờ bắt gặp một nhóm người Mỹ bản địa và đã “lột da đầu” của 10 người trong lần đầu tiên thực dân châu Âu áp dụng tập quán này của người Mỹ bản địa. Đội quân vũ trang này đã nhận được khoản tiền thưởng 100 bảng từ chính quyền thuộc địa ở Boston cho mỗi mảnh da đầu. Continue reading “20/02/1725: Thực dân châu Âu lột da đầu người da đỏ”

13/09/1759: Anh giành chiến thắng tại Đồng bằng Abraham

Nguồn: Britain victorious on the Plains of Abraham, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1759, trong Chiến tranh Bảy năm, một cuộc xung đột toàn cầu, vốn được người Mỹ gọi là Chiến tranh Pháp – Bản địa (French and Indian War), quân Anh dưới quyền Tướng James Wolfe đã giành được một thắng lợi ấn tượng khi họ chiếm được Thành phố Quebec, đánh bại lực lượng Pháp của Hầu tước de Montcalm tại Đồng bằng Abraham (Plains of Abraham). Bản thân Wolfe cũng bị tử thương trong trận chiến, nhưng chiến thắng của ông đã giúp người Anh giành ưu thế vượt trội tại Canada. Montcalm cũng đã thiệt mạng trong trận đánh này.

Vào đầu thập niên 1750, việc quân Pháp bắt đầu xâm lấn Thung lũng Sông Ohio đã nhiều lần khiến họ xung đột vũ trang với các thuộc địa của Anh. Năm 1756 – chính thức là năm đầu tiên trong Chiến tranh Bảy Năm – người Anh đã phải chịu một loạt thất bại trước người Pháp cùng liên minh hùng mạnh gồm các tộc người Mỹ bản địa của họ. Continue reading “13/09/1759: Anh giành chiến thắng tại Đồng bằng Abraham”

04/09/1886: Tù trưởng Geronimo đầu hàng

Nguồn: Geronimo surrenders, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1886, Tù trưởng Geronimo của tộc Apache đã quyết định đầu hàng quân đội chính phủ Hoa Kỳ. Trong suốt 30 năm, chiến binh hùng mạnh người Mỹ bản địa này đã chiến đấu để bảo vệ quê hương của bộ lạc ông; tuy nhiên, đến năm 1886, người Apache đã kiệt sức và vô vọng. Tướng Nelson Miles chấp nhận đề nghị đầu hàng của Geronimo, và ông trở thành chiến binh bản địa cuối cùng chính thức chuyển giao quyền lực cho lực lượng Hoa Kỳ, đồng thời báo hiệu sự kết thúc của Chiến tranh Bản địa ở vùng Tây Nam.

Geronimo sinh năm 1829, lớn lên tại vùng Arizona và Mexico ngày nay. Bộ lạc của ông, Chiricahua Apaches, đã từng đụng độ với nhóm người định cư không phải người bản địa đang cố gắng chiếm đất vùng này. Năm 1858, gia đình Geronimo bị người Mexico sát hại. Để trả thù, sau đó ông đã dẫn đầu cuộc tấn công chống lại những người định cư Mexico và Mỹ. Continue reading “04/09/1886: Tù trưởng Geronimo đầu hàng”