Category: Châu Âu

Những điều trớ trêu trong việc Anh rời EU

brxx

Nguồn: Ian Buruma, “Little England and Not-so-Great Britain”, Project Syndicate, 29/06/2016

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Là một người con lai Anh-Hà Lan – có mẹ là người Anh, còn cha là người Hà Lan – tôi không thể không xem Brexit là chuyện cá nhân. Tuy không phải là kẻ “cuồng” châu Âu, nhưng với tôi, một Liên minh châu Âu không có Anh cũng giống như việc mất đi một cánh tay sau một tai nạn khủng khiếp.

Không phải tất cả người dân nước tôi đều phiền lòng về chuyện này. Nhà dân túy chống EU, chống Hồi giáo người Hà Lan – Geert Wilders  – đã đăng dòng tweet: “Hoan hô người Anh! Giờ thì đến lượt chúng ta.” Thứ tình cảm này mới là đáng báo động và đáng quan ngại hơn so với những tác động của Brexit lên tương lai của nền kinh tế Anh. Mong muốn mang tính hủy diệt EU này có thể lây lan. Continue reading “Những điều trớ trêu trong việc Anh rời EU”

Tại sao Đức nên ngừng dự án Dòng chảy phương Bắc 2?

nordstream2

Nguồn: Juraj Mesík, “Germany’s Rash Rush for Russian Gas”, Project Syndicate, 02/06/2016

Biên dịch: Hoàng Thu Trang | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Trong những hoàn cảnh nhất định, chúng ta có thể trở thành những gã ngốc cả tin – điều sẽ xảy ra trong trường hợp Liên minh châu Âu (EU) chấp nhận dự án ‘Dòng chảy phương bắc 2’ (Nord Stream 2) nhằm tăng gấp đôi lượng khí đốt tự nhiên do Nga cung cấp đến Đức qua biển Baltic. Năm công ty của EU tham gia dự án này (mỗi công ty có 10% cổ phần) cho biết sự hợp tác của họ với công ty Gazprom của Nga (sở hữu 50% cổ phần còn lại) chỉ đơn giản nhằm mục đích kinh doanh. Thực tế, sự hợp tác này có thể nguy hiểm hơn nhiều.

Một thập niên trước, khi thương vụ về đường ống khí đốt Dòng chảy phương Bắc thứ nhất được công bố, Radek Sikorski, sau này là bộ trưởng ngoại giao Ba Lan, đã so sánh nó với hiệp ước Molotov – Ribbentrop năm 1939 (hiệp ước bất tương xâm giữa hai chính phủ của Hitler và Statlin). Khi EU ký thoả thuận này, Sikorski đã bị lên án vì sự cường điệu hoá của mình. Continue reading “Tại sao Đức nên ngừng dự án Dòng chảy phương Bắc 2?”

Hãy để lịch sử đánh giá các cuộc cách mạng Nga

lenin1917

Nguồn: Roy Medvedev, “Let History Judge Russia’s Revolutions”, Project Syndicate, 05/11/2007

Biên dịch: Ngô Việt Nguyên | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Một loạt những lễ kỷ niệm sẽ diễn ra ở Nga năm 2007. Tháng này đánh dấu kỷ niệm 90 năm Cách mạng tháng 10 Nga và kỷ niệm 25 năm ngày mất của Leonid Brezhnev. Tháng sau sẽ đánh dấu kỷ niệm 15 năm ngày Liên Xô tan rã. Nhưng chúng ta phải hiểu sự kiện đầu tiên nếu chúng ta muốn hiểu được những sự kiện tiếp theo.

Cách mạng tháng 10 luôn bị nhiều người chỉ trích. Triết gia người Nga Ivan Shmelev gọi nó là “cuộc đại tra tấn nước Nga”. Vasily Rozanov gọi nó là “Cuộc Thảm sát của nước Nga.” Vô số các tác giả đã coi nó như một bi kịch làm phá vỡ dòng chảy lịch sử và hủy hoại những tinh hoa của nước Nga. Continue reading “Hãy để lịch sử đánh giá các cuộc cách mạng Nga”

Tại sao người Nga vẫn tưởng nhớ Stalin?

rus-stalin

Nguồn: Roy Medvedev, “Stalin Lives,” Project Syndicate, 29/03/2005.

Biên dịch: Hiếu Minh | Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng

Di sản của những nhà độc tài quá cố thuộc những chế độ toàn trị đã sụp đổ không nên còn mập mờ. Chỉ có những tên thiểu số mất trí của Đức mới dám tưởng nhớ Hitler. Ngay cả những tàn dư tuyệt vọng của chế độ Khmer Đỏ cũng không dám kỷ niệm Pol Pot. Vì vậy, khi Nga chuẩn bị kỷ niệm 60 năm ngày chiến thắng phát xít (năm 2005), việc nhắc lại vai trò của Stalin trong chiến thắng ấy có vẻ rất kỳ cục.

Quả thật, đầu năm 2005, tranh luận đã nổ ra ở Moskva về việc có nên xây tượng nhà độc tài đã chết này không. Ở những hiệu sách lớn ở Nga có bán rất nhiều tiểu sử và lịch sử chính trị về Stalin và kỷ nguyên của ông. Một số cuốn dựa trên các tài liệu lưu trữ mới được mở gần đây khá mang tính phê phán. Nhưng phần lớn các sách và tác giả vẫn miêu tả Stalin theo chiều hướng tích cực. Trên thực tế, khi người Nga được hỏi danh sách những người quan trọng nhất thế kỷ 20, Stalin vẫn là nhân vật số một – cùng với Lenin. Continue reading “Tại sao người Nga vẫn tưởng nhớ Stalin?”

Nước Nga và nền kinh tế hậu dầu mỏ

rus oil-1

Nguồn: Vitaly Kazakov, “Russia and the Post-Oil Economy”, Project Syndicate, 10/06/2016.

Biên dịch: Trương Thái Tiểu Long | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Ngành công nghiệp dầu mỏ có vai trò rất quan trọng đối với nền kinh tế Nga. Trên phương diện toàn cầu, nước Nga chẳng hề kém cạnh trong các lĩnh vực quốc phòng, vũ trụ, năng lượng hạt nhân, khoáng sản và công nghệ thông tin. Tuy vậy, không có ngành nào trong số này có thể sánh được với ngành xuất khẩu dầu khí. Đối với một người Nga bình thường, nền kinh tế quốc gia có vẻ được cơ cấu quanh việc đổi các thùng dầu để lấy xe hơi và điện thoại thông minh. Dĩ nhiên vấn đề là giá dầu đã giảm và các thùng dầu ấy ngày càng mua được ít hàng nhập khẩu hơn.

Doanh thu từ dầu cũng như doanh thu từ hầu hết các mặt hàng khác, đều mang tính chu kỳ, và những đợt sụt giảm bất ngờ cũng chẳng có gì bất thường. Nhưng sẽ là sai lầm đối với những nước như Nga khi cho rằng giá dầu sẽ lại tăng. Đợt giảm giá gần đây là dấu hiệu của một thay đổi về cơ cấu chưa từng có tiền lệ trong lĩnh vực năng lượng – điều sẽ có những hệ quả chính trị đáng kể đối với các nước xuất khẩu dầu mỏ. Continue reading “Nước Nga và nền kinh tế hậu dầu mỏ”

Nhìn lại vai trò Quốc hội dân chủ đầu tiên của Liên Xô

gorbachev-yeltsin

Nguồn: Roy Medvedev, “The First and Last Soviet Parliament”, Project Syndicate, 20/10/1999

Biên dịch: Nguyễn Lương Sỹ | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Nỗ lực năm 1989 nhằm thiết lập một Quốc hội được bầu một cách dân chủ đầu tiên tại Liên Xô đã chứng tỏ là một trong những cải cách bất ngờ nhất của Gorbachev. Thực vậy, quyết định về chính sách trong nước này tương tự như quyết định đối ngoại của ông nhằm cho phép Đông Âu đoạn tuyệt với chủ nghĩa Cộng sản. Những cải cách quốc nội khác của Gorbachev đã giải quyết các vấn đề kinh tế và văn hóa, thậm chí là cả vấn nạn lạm dụng chất có cồn; còn đây là nỗ lực cải cách lại hệ thống quyền lực. Cũng giống như perestroika (“cải tổ”, chính sách cải cách được Liên Xô tiến hành từ 1986 – 1991), nó đã thất bại bởi thiếu các mục tiêu rõ ràng. Continue reading “Nhìn lại vai trò Quốc hội dân chủ đầu tiên của Liên Xô”

Tác động của Brexit đến ASEAN và Việt Nam

brxmk

Tác giả: Việt Anh phỏng vấn Lê Hồng Hiệp

Nếu Anh rời EU, điều này sẽ tác động như thế nào tới Anh, châu Âu, và đặc biệt là ASEAN và Việt Nam? Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, nghiên cứu viên chính tại Viện nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS-Yusof Ishak Institute), Singapore, trao đổi với VnExpress về việc người dân Anh bỏ phiếu rời khỏi EU và tác động đến ASEAN cũng như tình hình thế giới.

– Ông đánh giá thế nào về việc Anh rời khỏi EU?

– Đây là cuộc trưng cầu dân ý của Anh, chứ chưa có hiệu lực ngay. Anh sẽ chính thức khởi động tiến trình rời EU theo Điều 50 Hiệp ước Lisbon sau khi có chính phủ mới vào tháng 10 tới. Khi tiến trình đó được khởi động, sẽ còn mất hai năm nữa để nó được hoàn thành. Hiện các chính trị gia Anh vẫn chưa xác định được chính xác khi nào thì tiến trình này bắt đầu, nhưng phe ủng hộ rời đi muốn tiến trình này hoàn thành vào năm 2020. Từ giờ đến lúc đó, Anh sẽ vẫn là thành viên EU. Continue reading “Tác động của Brexit đến ASEAN và Việt Nam”

George Soros nói về Brexit và tương lai châu Âu

George-Soros-Brexit-678593

Nguồn: George Soros, “Brexit and the Future of Europe”, Project Syndicate, 25/06/2016

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Theo tôi, Anh là nước có được những thỏa thuận tốt nhất với Liên minh châu Âu (EU). Họ là một thành viên của thị trường chung châu Âu nhưng lại không thuộc khu vực Eurozone, và cũng không phải thực hiện nhiều quy định khác của EU. Thế nhưng điều đó vẫn chưa đủ để ngăn cản cử tri Anh bỏ phiếu “Rời đi”. Tại sao lại như vậy?

Câu trả lời có lẽ đã xuất hiện trong các cuộc thăm dò ý kiến được thực hiện trước khi diễn ra trưng cầu dân ý “Brexit”. Khủng hoảng nhập cư tại châu Âu và cuộc tranh luận về Brexit đã thúc đẩy lẫn nhau. Phe “Rời đi” khai thác tình hình người tị nạn đang ngày càng xấu đi – với hình ảnh đáng sợ của hàng ngàn người tị nạn tập trung ở Calais (Pháp), tuyệt vọng tìm đường vào Anh bằng bất cứ giá nào – để khơi dậy nỗi sợ hãi tình trạng người nhập cư “không kiểm soát được” trong các nước thành viên EU khác. Thế nhưng các nhà chức trách châu Âu lại trì hoãn các quyết định quan trọng về chính sách tị nạn nhằm tránh gây ảnh hưởng tiêu cực lên cuộc trưng cầu dân ý tại Anh, kết cục là cảnh hỗn loạn như ở Calais vẫn cứ tiếp diễn. Continue reading “George Soros nói về Brexit và tương lai châu Âu”

16 điều cần biết về quá trình Anh rút khỏi EU

brexit11

Nguồn: Alan Renwick, ‘The Road to Brexit: 16 Things You Need to Know about What Will Happen If We Vote to Leave the EU’, The Constitution Unit, 24/06/2916

Biên dịch: Lê Xuân Hùng

Hậu quả của cuộc trưng cầu dân ý

1. Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland (sau đây gọi tắt là Anh) hiện tại vẫn tiếp tục là thành viên của Liên minh châu Âu (EU). Trên bình diện thuần túy pháp lý, kết quả trưng cầu dân ý không có bất cứ hiệu lực nào: cuộc bỏ phiếu này chỉ mang tính tham khảo, vậy nên về nguyên tắc, chính phủ có thể phớt lờ nó đi. Tuy nhiên, xét về mặt chính trị, các thành viên chính phủ sẽ không bao giờ dám ủng hộ phương án này. Thủ tướng David Cameron đã tuyên bố ý chí của cử tri “phải được tôn trọng” và ra dấu hiệu bắt đầu quá trình rút khỏi EU. Chúng ta nên ý thức rằng việc bỏ phiếu rời EU đồng nghĩa với việc chúng ta tất yếu sẽ ra đi (xem điểm thứ 16) – mặc dù nhiều vấn đề phức tạp có thể sẽ nảy sinh trên con đường đó.

Continue reading “16 điều cần biết về quá trình Anh rút khỏi EU”

Phong trào Brexit và Donald Trump có điểm gì chung?

Britain EU

Nguồn: John Cassidy, “What Do the Brexit Movement and Donald Trump Have in Common?”, The New Yorker, 23/06/2016

Biên dịch: Ngô Việt Nguyên | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Nếu mọi thứ diễn ra theo đúng dự kiến vào thứ Năm, cử tri Vương quốc Anh sẽ từ chối việc rời khỏi Liên minh châu Âu (EU). Tương tự như thế, nếu mọi việc diễn ra như dự kiến vào tháng 11, cử tri Mỹ sẽ không bầu Trump làm tổng thống. Cả hai kết quả đều sẽ làm chúng ta yên tâm, nhưng những kết quả này sẽ không dẫn đến sự chấm dứt của chủ nghĩa dân túy cánh hữu ở hai bờ Đại Tây Dương, chúng có thể chỉ đơn thuần là những điểm cao mới.

Khi cuộc trưng cầu dân ý Brexit chấm dứt, hàng chục triệu người Anh sẽ chắc chắn đã bỏ phiếu để phản đối góc nhìn tự do về một châu Âu thống nhất và đồng hóa. Ở đất nước này (Mỹ), thậm chí sau những tuần lễ đầy thảm họa đối với Donald Trump, một cuộc thăm dò mới bởi Đại học Quinnipiac cho thấy ở những bang quan trọng như Pennsylvania và Ohio, ông Trump vẫn đeo bám sát nút với bà Hillary Clinton về mặt thống kê. Continue reading “Phong trào Brexit và Donald Trump có điểm gì chung?”

Bốn cách đảo ngược Brexit nếu Anh thực sự muốn

brx4ways

Nguồn: Akshat Rathi, “Four ways the UK can reverse Brexit if it really, really wants to”, Quartz.com, 25/06/2016

Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân

Hàng triệu người Anh hôm nay thức dậy và tự hỏi liệu Brexit có phải chỉ là một cơn ác mộng không. Không phải. Mặc dù 16,1 triệu người đã bỏ phiểu để giữ Anh ở lại trong Liên minh châu Âu (EU), hơn 17,4 triệu người đã phỏ phiếu ra đi.

Bạn có thể nghĩ rằng mệnh lệnh dân túy này có nghĩa là Anh không có lựa chọn nào khác ngoài việc bắt đầu tiến trình rời EU. Nhưng đó không phải là trường hợp bắt buộc. Có bốn cách dù khó khăn nhưng không phải không thể để đảo ngược quyết định của người dân về vấn đề Brexit. Continue reading “Bốn cách đảo ngược Brexit nếu Anh thực sự muốn”

Làm thế nào để tránh chiến tranh với Nga?

russian army

Nguồn: “How to Avoid War With Russia“, The National Interest, 29/01/2016

Biên dịch: Hương Trà

Thời gian gần đây người ta nói nhiều về sự khó đoán của chính sách đối ngoại Nga và sự không chắc chắn là kết quả của việc đó. Trên thực thế, những lợi ích của Moskva khá giới hạn và chỉ tập trung vào những nước bên ngoài gần kề. Hiểu cách nước Nga ưu tiên những thách thức an ninh của mình và cách nước này đánh giá tình hình an ninh biên giới là điểm khởi đầu để làm rõ phần lớn sự không chắc chắn ở lục địa Á-Âu ngày nay. Phân tích này tập trung vào những tình huống quan trọng mà năm nay có thể phát triển thành những thách thức thiết yếu với lợi ích của Nga, gây ra phản ứng của Moskva.

Đã hai năm kể từ khi nước Nga thấy mình ở giữa cơn lốc địa chính trị. Liệu Nga có thể tránh cơn lốc này một cách có chủ tâm không? Continue reading “Làm thế nào để tránh chiến tranh với Nga?”

​Hậu Brexit: Anh đối mặt khủng hoảng, EU sẽ tan rã?

mg-brexit-followers

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Một cú sốc địa chính trị đã diễn ra hôm nay 24-6 (giờ VN) khi kết quả cuối cùng của cuộc trưng cầu ý dân tại Anh cho thấy người dân nước này đã quyết định rời khỏi Liên minh châu Âu sau 43 năm gắn bó.

Vậy sự kiện Brexit này sẽ có những tác động như thế nào đối với nước Anh, châu Âu cũng như thế giới? Continue reading “​Hậu Brexit: Anh đối mặt khủng hoảng, EU sẽ tan rã?”

Trưng cầu dân ý Brexit nhìn từ tư tưởng của Nietzsche

brxt

Nguồn: Hugo Drochon, “ Nietzsche and the British Referendum”, Project Syndicate, 21/06/2016

Biên dịch: Lê Hồng Hiệp

Các cuộc tấn công khủng bố. Căng thẳng về các nhóm tôn giáo và sắc tộc thiểu số. Sự ủng hộ các đảng chính trị cực đoan ngày một tăng. Sự chênh lệch phát triển Bắc-Nam ngày một lớn. Một vị thủ tướng Đức mạnh mẽ. Một nước Nga tích cực mở rộng phạm vi lãnh thổ. Một Vương quốc Anh dinh líu vào các cuộc chiến tranh ở những nơi xa xôi, tự hỏi bản thân liệu có nên rút ra khỏi châu Âu lục địa hay không. Một trật tự chính trị còn non trẻ, sinh ra sau một loạt các cuộc chiến tranh quốc tế gây tàn phá,  đang đe dọa bị nổ tung.

Danh mục các vấn đề mà châu Âu hiện nay đang đối mặt khá dài, nhưng điều này không phải là chưa từng có tiền lệ. Thật vậy, trong nhiều khía cạnh, các điều kiện hiện tại trông rất giống với những gì mà (thủ tướng) Otto von Bismarck của nước Đức xưa kia phải đối mặt. Continue reading “Trưng cầu dân ý Brexit nhìn từ tư tưởng của Nietzsche”

Bí quyết tồn tại của Putin

Vladimir-Putin-009

Nguồn: Andrei Kolesnikov, “Secret of Putin’s Survival“, Project Syndicate, 01/06/2016

Biên dịch: Trần Xuân Thủy | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp 

Hai năm trước, một tiến trình dài tiến tới chủ nghĩa chuyên chế và chủ nghĩa biệt lập dưới thời Tổng thống Vladimir Putin đã lên đến cực điểm với việc sáp nhập Crimea vào Nga. Nhưng thậm chí khi cộng đồng quốc tế chỉ trích hành động trên, dường như người Nga lại chào đón điều này. Trong thực tế, việc bán đảo này “trở về” dưới sự kiểm soát của nước Nga đã có tác động sâu sắc đến tình cảm của công chúng – thứ được cho là đã làm tăng cường khả năng nắm giữ quyền lực của Putin, thậm chí cả khi nước Nga phải đối mặt với những thách thức nặng nề hơn về kinh tế và chính trị.

Tháng 3 năm 2016, 83% người Nga vẫn ủng hộ việc sáp nhập Crimea, trong khi chỉ 13% phản đối điều đó. Ngay cả những người cấp tiến – bao gồm những người biểu tình chống lại chế độ trên quảng trường Bolotnaya ở Moskva trong những năm 2011-2013 – cũng đã tìm thấy ở Crimea một lý do để ủng hộ Putin, mặc dù với một số dè dặt. Trong thực tế, Putin đang nhận được mức ủng hộ 80%, phản ánh mối liên hệ gần gũi giữa Putin và Crimea trong tâm trí người dân Nga. Continue reading “Bí quyết tồn tại của Putin”

Tác động của Brexit lên nền kinh tế thế giới

brexit1

Nguồn: Anatole Kaletsky, “Brexit’s Impact on the World Economy”, Project Syndicate, 17/06/2016

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Triệu chứng “cảm sốt” của thị trường tài chính trước cuộc trưng cầu dân ý của Vương quốc Anh vào ngày 23/6 về việc có nên ở lại trong Liên minh châu Âu (EU) hay không cho thấy rằng kết quả sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế và chính trị thế giới sâu rộng hơn nhiều so với những gì có thể suy ra từ tỉ trọng 2,4% của Anh trong GDP toàn cầu. Có ba nguyên nhân dẫn đến tác động to lớn này.

Thứ nhất, trưng cầu dân ý về việc Anh rời EU (Brexit) là một phần của một hiện tượng toàn cầu: cuộc khởi nghĩa của các nhà dân túy chống lại các đảng phái chính trị dòng chính – chủ yếu được thúc đẩy bởi các cử tri lớn tuổi, nghèo, hoặc có trình độ giáo dục thấp – những người đang rất tức giận và muốn phá bỏ các thể chế hiện có, cũng như thách thức các chính trị gia và các chuyên gia kinh tế “dòng chính.” Đáng ngạc nhiên là hồ sơ nhân khẩu học của các cử tri ủng hộ Brexit cũng tương tự như của những người ủng hộ Donald Trump tại Mỹ, và những người ủng hộ Mặt trận Quốc gia tại Pháp. Continue reading “Tác động của Brexit lên nền kinh tế thế giới”

Tương lai mù mịt của nước Nga

Russia

Nguồn: Anders Åslund & Simon Commander, “Russia’s gloomy prospects”, Project Syndicate, 09/05/2016.

Biên dịch: Nguyễn Quỳnh Chi | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Triển vọng kinh tế của nước Nga đang ngày càng trở nên u ám. Năm ngoái, giá năng lượng lao dốc và các lệnh cấm vận quốc tế đóng góp vào mức giảm 3,7% GDP của nước này. Tiền lương thực tế đã giảm khoảng 10%. Năm nay, xu hướng tiêu cực được cho là sẽ tiếp tục. Trong năm 2016, chi tiêu công cho giáo dục và chăm sóc sức khỏe được dự kiến sẽ giảm 8%.

Những nỗ lực rời rạc của điện Kremlin nhằm đa dạng hóa nền kinh tế nước Nga hầu như đều thất bại. Năng suất lao động tiếp tục ở mức thấp kinh niên, và đầu tư – bao gồm cả nội địa và nước ngoài – đều cạn kiệt. Đáng buồn là, khả năng thay đổi dường như sẽ không xảy ra. Trong những điều kiện hiện nay, yếu tố giá năng lượng cao hơn hay gỡ bỏ các lệnh cấm vận sẽ khó mà đủ để làm hồi sinh nền kinh tế đang hấp hối này. Continue reading “Tương lai mù mịt của nước Nga”

Ý có thể là nhà lãnh đạo mới của châu Âu?

itally-eu-puzzle

Nguồn: Anatole Kaletsky, “Roman Europe?”, Project Syndicate, 26/04/2016.

Biên dịch: Hiếu Minh | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Với việc Liên minh châu Âu (EU) bắt đầu có dấu hiệu tan rã, ai sẽ là người lãnh đạo để ngăn điều đó xảy ra? Thủ tướng Đức Angela Merkel đã được nhiều người cho là đã đưa ra được câu trả lời cho câu hỏi nổi tiếng của Henry Kissinger về liên minh này: “Số điện thoại của châu Âu là gì?”. Nhưng nếu số điện thoại của châu Âu có mã quốc gia Đức, cuộc gọi sẽ nhận được câu trả lời tự động: “Nói không với tất cả.” (“Nein zu Allem.”)

Cụm từ “Nói không với tất cả” là cách Mario Draghi, Thống đốc Ngân hàng Trung ương châu Âu, đã miêu tả trong một dịp gần đây về phản ứng thường thấy của Đức trước tất cả các sáng kiến kinh tế nhằm củng cố châu Âu. Một trường hợp điển hình là khi Thủ tướng Merkel phủ quyết đề xuất của thủ tướng Ý Matteo Renzi: tài trợ cho các chương trình dân tị nạn ở châu Âu, Bắc Phi và Thổ Nhĩ Kỳ qua việc phát hành trái phiếu EU, một ý tưởng hiệu quả và tiết kiệm vốn cũng được các chuyên gia tài chính hàng đầu như George Soros đề xuất. Continue reading “Ý có thể là nhà lãnh đạo mới của châu Âu?”

Nguồn gốc chủ nghĩa thánh chiến ở châu Âu hiện nay

Islamists-Danger-Europe

Nguồn: Shlomo Ben-Ami, “The Making of Euro-Jihadism”, Project Syndicate, 05/05/2016.

Biên dịch: Nguyễn Lương Sỹ | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Nhà sử học người Bỉ Henri Pirenne đã liên hệ việc châu Âu trở thành một lục địa Thiên chúa giáo vào thế kỷ thứ 8 với sự tuyệt giao với Hồi giáo. Pirenne có lẽ sẽ không bao giờ ngờ được rằng sẽ xuất hiện một khu ổ chuột Hồi giáo ở Brussels, chứ chưa nói đến việc nó sẽ trở thành  trung tâm của chủ nghĩa thánh chiến, với những tín đồ Hồi giáo trẻ tuổi giận dữ và bị gạt ra rìa – những người nổi loạn chống lại châu Âu ngay bên trong biên giới của nó.

Sự tách biệt (với Hồi giáo) không phải là lựa chọn ở ngày nay.  Nhưng một kiểu kết hợp hài hòa được học giả Hồi giáo Tariq Ramadan ủng hộ cũng không phải là một lựa chọn. Ramadan, cháu trai của nhà sáng lập nên Tổ chức Anh em Hồi giáo ở Ai Cập, là một công dân Thụy Sỹ và trú tại Vương quốc Anh, người đã biện luận rằng các đạo đức và giá trị Hồi giáo nên được đưa vào hệ thống châu Âu. Sau đó, châu Âu sẽ không chỉ khoan dung với Hồi giáo, mà còn xem nó như một phần không thể thiếu. Continue reading “Nguồn gốc chủ nghĩa thánh chiến ở châu Âu hiện nay”

Năm 1989 và sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản (P2)

cncs

Nguồn: Philip D. Zelikow, “The Suicide of the East? 1989 and the Fall of Communism“, Foreign Affairs, November/December, 2009.

Biên dịch: Trần Ngọc Cư

Bài liên quan: Phần 1

Sự hấp dẫn của một đường lối mới

Sự tái khởi động cũng diễn ra trong lãnh vực ý thức hệ. Một lần nữa Châu Âu là điểm tựa của cán cân Nga-Mỹ. Những nhà chính trị tự xưng là “theo chủ nghĩa thực tế” bên cánh hữu cũng như bên cánh tả luôn tránh né một sự liên kết với cả Washington lẫn Moscow. Nhưng nhiều nhà lãnh đạo khác, như Schmidt, Kohl, và Mitterrand, không đi theo con đường đó. Việc Reagan thẳng thắn lên án Liên Xô là một “đế quốc ma quỉ” trở thành một tiếng gọi chiêu tập cho cả những ai ưa chuộng ông lẫn những ai sợ hãi ông. Cuộc thi đua tại Châu Âu được định đoạt do các thế lực bên ngoài thì ít, mà do trận chiến ý thức hệ trong nội bộ Châu Âu thì nhiều, với sự thắng lợi của khuynh hướng mà người Đức gọi là Tendenzwende (thay đổi đường lối), một khuynh hướng đã làm sống lại tinh thần “dân chủ tranh đấu” (militant democracy) trong tình hình đầy biến động của thập niên 1970. Continue reading “Năm 1989 và sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản (P2)”