Tập có thể sửa điều lệ Đảng để củng cố quyền lực như thế nào?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi prepares to wave magic wand for more power,”Nikkei Asia, 15/09/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Những thay đổi sắp tới trong điều lệ đảng sẽ là tiền đề cho những thay đổi lớn hơn vào mùa xuân năm sau.

Trong cuộc họp Bộ Chính trị vào ngày 09/09 – ngày mà người cha lập quốc Mao Trạch Đông qua đời cách đây 46 năm – các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã nhất trí về việc sửa đổi điều lệ Đảng Cộng sản tại đại hội toàn quốc, dự kiến bắt đầu từ ngày 16/10.

Đối với Chủ tịch nước kiêm Tổng Bí thư Tập Cận Bình, điều lệ đảng là chiếc đũa thần mà ông có thể sử dụng để biến mọi điều ước thành hiện thực. Bộ quy tắc ràng buộc hơn 96 triệu đảng viên được xem là bản hướng dẫn điều hành nhà nước Trung Quốc. Nguyên tắc cơ bản là đảng luôn đứng đầu. Continue reading “Tập có thể sửa điều lệ Đảng để củng cố quyền lực như thế nào?”

Thế giới hôm nay: 19/09/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Nga Vladimir Putin đang “thất bại trong tất cả các mục tiêu chiến lược quân sự của mình,” tham mưu trưởng quân đội Anh, Đô đốc Tony Radakin, cho biết. Cộng hòa Séc, nước đang giữ chức chủ tịch EU, đã kêu gọi thành lập một “tòa án quốc tế đặc biệt” để điều tra các tội ác chiến tranh liên quan đến một ngôi mộ tập thể gần thành phố Izyum được phát hiện trong cuộc phản công của Ukraine. Khám nghiệm cho thấy một số thi thể bị trói tay sau lưng hoặc có dấu hiệu bị tra tấn.

Vua Charles III đã gặp thủ tướng Anh, Liz Truss, tại Cung điện Buckingham trước lễ tang của Nữ hoàng Elizabeth II vào thứ Hai. Cuối tuần qua, nhà vua đã gặp thủ tướng của các nước mà ông là nguyên thủ, bao gồm Úc, Canada và New Zealand. Các nhà lãnh đạo thế giới, bao gồm cả tổng thống Mỹ Joe Biden, và 500 chức sắc sẽ tham dự lễ tang ở Tu viện Westminster, sự kiện cuối cùng của 11 ngày quốc tang. Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/09/2022”

Thời báo Hoàn Cầu: TQ chưa bao giờ ‘cưỡi lưng hổ’ trong xung đột Ukraine

Nguồn:社评:中国从未骑在俄乌冲突的“虎背”上”, 环球时报, 13/09/2022

Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Trong tuần qua, tình hình chiến trường cuộc xung đột Nga-Ukraine đã có những chuyển biến phức tạp. Hôm thứ Hai 12/9, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết: kể từ cuộc “phản công” vào đầu tháng 9, các lực lượng Ukraine đã tái chiếm 6.000 km vuông lãnh thổ. Lời giải thích công khai của phía Nga là quân đội Nga đã tự nguyện rút lui về “giải phóng Donbass” để tái tập hợp quân. Tình hình thực tế vẫn chưa rõ ràng, nhưng giới truyền thông Mỹ và phương Tây nóng lòng ăn mừng “chiến thắng vĩ đại trong cuộc phản công” của Ukraine. Continue reading “Thời báo Hoàn Cầu: TQ chưa bao giờ ‘cưỡi lưng hổ’ trong xung đột Ukraine”

18/09/1976: Một triệu người đến dự lễ tang Mao Trạch Đông

Nguồn: One million people attend funeral of Mao Zedong, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1976, hơn một triệu người đã tập trung tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh để tham dự lễ tang Mao Trạch Đông, lãnh tụ Đảng Cộng sản Trung Quốc và Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa kể từ năm 1949.

Mao sinh ngày 26/12/1893, trong một gia đình nông dân ở tỉnh Hồ Nam, miền Trung Trung Quốc. Ông mất ngày 09/09/1976, thọ 82 tuổi. Được đào tạo để trở thành một giáo viên, ông đã giúp thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc vào năm 1921. Sau khi đảng này giành chiến thắng trong cuộc nội chiến với Quốc Dân Đảng sau Thế chiến II, Mao thành lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và trở thành lãnh đạo đất nước. Continue reading “18/09/1976: Một triệu người đến dự lễ tang Mao Trạch Đông”

Quy trình kế vị của chế độ quân chủ Anh diễn ra như thế nào?

Nguồn: “How does the British monarchy’s line of succession work?”, The Economist, 22/10/2021

Biên dịch: Phạm Quốc Hào

Việc Thái tử Charles kế vị ngai vàng có vẻ sẽ rất khác với mẹ ông

“Điều duy nhất được biết đến đi nhanh hơn ánh sáng bình thường là chế độ quân chủ,” theo cách nói của Ly Tin Wheedle, triết gia kiểu Khổng Tử trong tiểu thuyết “Discworld” của Terry Pratchett. Theo truyền thống, khi một quốc vương qua đời, quyền kế vị sẽ được chuyển đến người thừa kế ngay lập tức. Ngay sau khi Nữ hoàng Elizabeth II qua đời, con trai cả của bà, Charles, đã trở thành nguyên thủ quốc gia của 4 quốc gia thuộc Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland, và 14 quốc gia thuộc Khối thịnh vượng chung khác, bao gồm Úc, Canada, Jamaica và Tuvalu. Tất cả thành viên bên dưới ông trong hàng thừa kế sẽ bước lên một bậc theo thứ tự. Một hội đồng Đăng cơ bao gồm các chính trị gia, các thành viên của hội đồng cơ mật và các nhà lãnh đạo khác sẽ chỉ đơn thuần khẳng định quyền kế vị của ông. Vậy quy trình kế vị hoàng gia của Anh hoạt động như thế nào và tại sao việc Charles lên ngôi dường như khác với mẹ ông? Continue reading “Quy trình kế vị của chế độ quân chủ Anh diễn ra như thế nào?”

17/09/2011: Phong trào Chiếm Phố Wall bắt đầu

Nguồn: Occupy Wall Street begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2011, hàng trăm nhà hoạt động đã tập trung xung quanh Công viên Zuccotti ở khu Hạ Manhattan trong ngày đầu tiên của Phong trào Chiếm Phố Wall – cuộc biểu tình kéo dài nhiều tuần tại Khu Tài chính của Thành phố New York, nhằm phản đối tình trạng bất bình đẳng thu nhập và nạn tham nhũng tập đoàn. Dù phong trào đã không thể biến bất kỳ mục tiêu hoặc đề xuất chính sách nào của mình thành hiện thực, nhưng nhiều năm sau, Chiếm Phố Wall vẫn được coi là cẩm nang cho hoạt động vận động chính trị phi tập trung. Continue reading “17/09/2011: Phong trào Chiếm Phố Wall bắt đầu”

Bình Định Vương Lê Lợi khởi nghĩa chống nhà Minh (P9)

Tác giả: Hồ Bạch Thảo

Đề phòng lực lượng quân Minh sắp sang cứu viện Vương Thông, vào tháng 4 năm Bình Định Vương thứ 10 [27/4-25/5/1427]; Bình Định Vương Lê Lợi ra lệnh tu sửa ải Lê Hoa, tại thượng nguồn sông Lô; cùng canh giữ và kiểm soát gắt vùng biên giới:

Mùa hạ, tháng 4, sai phòng ngự sứ Trần Ban đôn đốc tu sửa ải Lê Hoa.”[1]

Hạ lệnh cho những nơi trọng yếu phải canh giữ cho nghiêm, xét hỏi kỹ những người lạ mặt và thư từ về việc quân qua biên giới xem có thực hay là giả.” Toàn Thư, Bản Kỷ, quyển 10, trang 35a. Continue reading “Bình Định Vương Lê Lợi khởi nghĩa chống nhà Minh (P9)”

Thế giới hôm nay: 16/09/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ukraine cho biết đã ngăn chặn thành công tình trạng lũ lụt sau khi Nga ném bom một con đập ở thị trấn Kryvyi Rih, miền nam nước này. Sau một loạt các thất bại quân sự, Nga đang nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng dân sự của Ukraine; trong đó, một nhà máy điện ở Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của đất nước, đã bị tên lửa Nga làm ngừng hoạt động. Ngoài ra, Moscow cũng lên tiếng cảnh báo Mỹ sẽ vượt qua “lằn ranh đỏ” và trở thành “bên tham chiến” nếu cung cấp tên lửa tầm xa hơn cho Kyiv.

Trong cuộc gặp với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Uzbekistan, tổng thống Nga Vladimir Putin thừa nhận “những câu hỏi và quan ngại” của Trung Quốc về cuộc xâm lược của ông ở Ukraine. Ông Putin lên án “những hành động khiêu khích” hồi tháng 8 của Mỹ ở Đài Loan, hòn đảo tự quản bị Trung Quốc tuyên bố chủ quyền. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/09/2022”

Bắc Kinh Nhật báo: Chiến trường Ukraine đang xảy ra biến đổi quan trọng!

Nguồn: “俄乌战场,形势正发生重大变化!”, 北京日报, 11/09/2022

Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Phía Ukraine nói, trong mấy ngày qua, quân đội Ukraine phát động tấn công mãnh liệt tại gần Kharkiv, thành phố lớn thứ hai Ukraine, quân đội Nga tan tác tháo lui toàn diện, quân đội Ukraine thu hồi nhiều thị trấn, không ít trang thiết bị của quân đội Nga rơi vào tay quân đội Ukraine.

Các video đã công bố cho thấy hình ảnh một đơn vị quân đội Ukraine đang tiến đánh thành phố quan trọng Izyum, một số tù binh Nga bị trói tay. Izyum là căn cứ chủ yếu của quân đội Nga tại vùng Kharkiv, cách đây 5 tháng bị quân đội Nga chiếm. Continue reading “Bắc Kinh Nhật báo: Chiến trường Ukraine đang xảy ra biến đổi quan trọng!”

15/09/1963: Đánh bom Nhà thờ Birmingham

Nguồn: Four Black schoolgirls killed in Birmingham church bombing, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1963, một quả bom đã phát nổ trong buổi lễ sáng Chủ nhật tại Nhà thờ Baptist Phố 16 ở Birmingham, Alabama, giết chết bốn bé gái: Addie Mae Collins (14 tuổi), Cynthia Wesley (14 tuổi), Carole Robertson (14 tuổi), và Carol Denise McNair (11 tuổi).

Với một giáo đoàn người Mỹ gốc Phi lớn, Nhà thờ Baptist Phố 16 từng là nơi gặp gỡ của các nhà lãnh đạo dân quyền như Martin Luther King Jr., người từng gọi Birmingham là “biểu tượng của sự chống đối mạnh mẽ đối với việc hội nhập chủng tộc.” Thống đốc bang Alabama, George Wallace, đặt duy trì phân biệt chủng tộc làm một trong những mục tiêu trọng tâm của mình, và Birmingham đã trở thành một trong những nơi xảy ra các sự kiện bạo lực và vô luật pháp nhất của nhóm Ku Klux Klan (KKK). Continue reading “15/09/1963: Đánh bom Nhà thờ Birmingham”

Cuộc chiến ở Ukraine đã đi đến bước ngoặt

Nguồn: Gideon Rachman, “The Ukraine war has reached a turning point,” Financial Times, 12/09/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sau khi người Nga thất thế, một giai đoạn mới và nguy hiểm hơn trong cuộc xung đột đã bắt đầu.

Cảnh tượng quân đội Nga rút lui thành hàng dài ở Ukraine là điều đáng chú ý – nhưng không có gì đáng ngạc nhiên.

Đối với Nga, cuộc chiến này đã đi theo hướng tồi tệ ngay từ những ngày đầu. Vladimir Putin đã không đạt được chiến thắng chớp nhoáng mà ông mong muốn vào ngày 24/02. Đến tháng 4, người Nga đã buộc phải rút lui trong nhục nhã sau khi tìm cách chiếm đóng Kyiv. Continue reading “Cuộc chiến ở Ukraine đã đi đến bước ngoặt”

Thế giới hôm nay: 14/09/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã thúc giục tổng thống Nga Vladimir Putin rút ​​quân khỏi Ukraine và thực hiện đầy đủ thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc giữa Ukraine và Nga do Liên Hợp Quốc bảo trợ. Được biết hai nhà lãnh đạo đã nói chuyện điện thoại trong 90 phút. Trong những ngày gần đây tình hình chiến trường đã đổi chiều. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố quân đội của nước ông đã chiếm lại 6.000 km vuông lãnh thổ bị Nga kiểm soát ở miền nam và miền đông.

Lạm phát tháng 8 của Mỹ không giảm nhiều như dự kiến, theo số liệu được công bố vào thứ Ba. So với cùng kỳ năm ngoái, giá cả tăng 8,3%, so với dự đoán 8,1% của giới phân tích. Nếu nhìn theo tháng, giá cả tăng 0,1% so với tháng 7. Động lực giúp giảm lạm phát đến từ giá năng lượng hạ nhiệt. Nếu loại trừ lương thực và năng lượng, lạm phát cơ bản đã tăng 0,6% trong tháng 8, cao hơn mức dự đoán 0,3%. Cục Dự trữ Liên bang tiếp tục chịu áp lực phải tăng lãi suất. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/09/2022”

13/09/1862: Kế hoạch trận Antietam của Hợp bang miền Nam bị lộ

Nguồn: Union troops discover Rebels’ Antietam battle plan, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1862, các binh sĩ của Liên minh miền Bắc đã tìm thấy một bản sao mệnh lệnh của Tướng Hợp bang miền Nam Robert E. Lee, trình bày chi tiết kế hoạch chiến dịch Antietam gần Frederick, Maryland. Nhưng Tướng Liên minh miền Bắc George B. McClellan đã hành động chậm chạp, và lợi thế từ thông tin tình báo đã bị bỏ phí.

Sáng ngày 13/9, Trung đoàn Bộ binh số 27 Indiana đến nghỉ ngơi trên một đồng cỏ bên ngoài Frederick, Maryland, vốn từng là nơi đóng quân của lính miền Nam vài ngày trước đó. Trung sĩ John Bloss và Hạ sĩ Barton W. Mitchell đã tìm thấy một mảnh giấy quấn quanh ba điếu xì gà. Mảnh giấy đề gửi đến Tướng Hợp bang D.H. Hill. Tiêu đề của nó là “Đặc Lệnh Số 191, Tổng hành dinh, Quân đội Bắc Virginia.” Continue reading “13/09/1862: Kế hoạch trận Antietam của Hợp bang miền Nam bị lộ”

Thế giới hôm nay: 13/09/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng tư lệnh quân đội Ukraine Valery Zaluzhny cho biết các lực lượng vũ trang nước này đã tiến sát phạm vi 50 km tính từ biên giới Nga. Họ đã tái chiếm hơn 3.000 km vuông lãnh thổ trong 11 ngày, và lấy lại hơn 20 thị trấn và làng mạc chỉ trong ngày Chủ nhật. Ngoài ra, thi thể của dân thường có dấu hiệu bị tra tấn đã được tìm thấy ở khu vực đông bắc Kharkiv, theo văn phòng tổng công tố Ukraine.

Vào thứ Hai, Nga đã phát động hàng chục cuộc tấn công vào khu vực Kharkiv trong nỗ lực tăng cường phản ứng. Các lực lượng Nga trả đũa bằng cách tấn công cơ sở hạ tầng dân sự như các trạm điện và cơ sở chứa nước. Điện và nước ở Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, đã bị cắt vào Chủ nhật, được khôi phục lại, rồi tiếp tục bị ảnh hưởng vào thứ Hai. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói các cuộc tấn công nhắm vào các cơ sở điện nước là nhằm “tước đi ánh sáng và nguồn sưởi ấm của người dân.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/09/2022”

Có phải Trung Quốc đã đạt đến đỉnh cao quyền lực?

Nguồn: Oriana Skylar Mastro và Derek Scissors, “China Hasn’t Reached the Peak of Its Power,” Foreign Affairs, 22/08/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bắc Kinh thực sự vẫn còn thời gian?

Khi quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc giảm xuống mức thấp nhất trong nửa thế kỷ qua, một quan điểm mới, đáng sợ đã xuất hiện ở một số nhà phân tích và hoạch định chính sách Mỹ. Quan điểm này cho rằng cánh cửa cơ hội để Trung Quốc “thống nhất” với Đài Loan – một trong những mục tiêu chính sách đối ngoại cốt lõi của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình – đang khép lại, gia tăng sức ép buộc Bắc Kinh phải hành động nhanh chóng và mạnh mẽ khi vẫn còn cơ hội. Continue reading “Có phải Trung Quốc đã đạt đến đỉnh cao quyền lực?”

Thế giới hôm nay: 12/09/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng tư lệnh quân đội Ukraine Valery Zaluzhny tuyên bố lực lượng của ông đã chiếm lại hơn 3.000 km vuông lãnh thổ Ukraine trong 11 ngày — nhiều hơn tổng số đất bị Nga chiếm kể từ tháng 4. Trong đó, việc tái chiếm hai trung tâm hậu cần quan trọng, Izyum và Kupyansk, đã làm phá sản kế hoạch kiểm soát toàn bộ vùng Donbas của Nga.

Trong bài phát biểu sau buổi lễ kỷ niệm 21 năm vụ tấn công 11/9, trong đó 19 kẻ khủng bố al-Qaeda giết gần 3.000 người ngay trên đất Mỹ, tổng thống Joe Biden thề sẽ “không bao giờ bỏ cuộc” trước các mối đe dọa khủng bố. Ông cũng kêu gọi người Mỹ nhớ lại cách họ “xích lại gần nhau” trong những ngày sau 11/9. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/09/2022”

Putin, Gorbachev, và hai tầm nhìn về sự vĩ đại của nước Nga

Nguồn: Gideon Rachman, “Putin, Gorbachev and two visions of Russian greatness,” Financial Times, 05/09/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Điện Kremlin đã quay trở lại với các phương pháp và mục tiêu dựa trên sự chinh phạt, sự sợ hãi và tàn bạo.

Donald Trump từng hứa sẽ làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại. Khẩu hiệu yêu thích của Tập Cận Bình là hướng đến “sự phục hưng vĩ đại” của dân tộc Trung Hoa. Vladimir Putin cũng được thúc đẩy bởi một mong muốn tương tự: hồi sinh nước Nga vĩ đại.

Nhưng thế nào là một quốc gia vĩ đại? Putin và Mikhail Gorbachev, người vừa qua đời vào tuần trước, lại có suy nghĩ khác nhau. Continue reading “Putin, Gorbachev, và hai tầm nhìn về sự vĩ đại của nước Nga”

11/09/1965: Sư đoàn Kỵ binh số 1 đến Nam Việt Nam

Nguồn: 1st Cavalry Division arrives in South Vietnam, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1965, Sư đoàn Kỵ binh số 1 (Sư đoàn Không Kỵ số 1) đã đến Qui Nhơn, thuộc Nam Việt Nam, theo đó nâng quân số của Mỹ tại đây lên hơn 125.000 người. Đơn vị có lịch sử lâu đời này là sư đoàn Quân đội Mỹ đầu tiên được triển khai toàn bộ đến Việt Nam. Sư đoàn bao gồm 9 tiểu đoàn bộ binh đổ bộ đường không, một phi đoàn trinh sát, và sáu tiểu đoàn pháo binh. Sư đoàn còn bao gồm cả Không đoàn 11, được tạo thành từ ba tiểu đoàn không quân với 11 trực thăng tấn công, trực thăng hỗ trợ tấn công, và trực thăng pháo kích. Continue reading “11/09/1965: Sư đoàn Kỵ binh số 1 đến Nam Việt Nam”

Học thuyết Hải quân Mới của Nga: Xoay trục sang châu Á?

Nguồn: Daniel Rakov, “Russia’s New Naval Doctrine: A ‘Pivot to Asia’?,” The Diplomat, 19/08/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Học thuyết hải quân mới của Nga đã nâng cao tầm quan trọng của Thái Bình Dương và Bắc Cực.

Ngày 31/07/2022, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chính thức ký phiên bản cập nhật của Học thuyết Hải quân Liên bang Nga. Đây là tài liệu hoạch định chiến lược ở cấp cao nhất, trình bày chi tiết cách tiếp cận chính thức của Moscow đối với lĩnh vực hải quân. Phiên bản mới có sự thay đổi đáng kể so với phiên bản trước đó, được công bố từ năm 2015.

Học thuyết lần này nhấn mạnh sự đối đầu toàn cầu với phương Tây, vai trò nổi trội của lăng kính an ninh trong việc xác định các mục tiêu quốc gia, và việc tái định hướng chính sách đối ngoại của Nga hướng về các nước phương Nam (Global South) sau cuộc xâm lược Ukraine. Điện Kremlin dự định tăng cường khả năng tác chiến của hải quân trên toàn thế giới, và tuyên bố đã sẵn sàng hơn trong việc sử dụng các phương tiện quân sự để thúc đẩy lợi ích của mình trên các vùng biển quốc tế, bao gồm cả ý định tăng cường hiện diện hải quân trên các vùng biển này. Để làm được như vậy, học thuyết mới kêu gọi tái cấu trúc toàn bộ ngành công nghiệp đóng tàu, phát triển khả năng sản xuất và công nghệ, cả trong lĩnh vực quân sự và dân sự. Continue reading “Học thuyết Hải quân Mới của Nga: Xoay trục sang châu Á?”

10/09/2008: Máy Gia tốc Hạt Lớn chính thức đi vào hoạt động

Nguồn: CERN Large Hadron Collider is powered up, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2008, các nhà khoa học lần đầu tiên bật công tắc trên Máy Gia tốc Hạt Lớn (Large Hadron Collider, LHC) tại phòng thí nghiệm của Tổ chức Nghiên cứu Hạt nhân Châu Âu (CERN) ở Geneva, bắt đầu cái mà nhiều người gọi là thí nghiệm khoa học lớn nhất trong lịch sử.

Chuyên thử nghiệm các lý thuyết vật lý hạt, cỗ máy trị giá 8 tỷ đô la LHC là máy gia tốc hạt lớn nhất trên thế giới, được tạo thành từ các nam châm siêu dẫn cho phép các kỹ sư và nhà vật lý nghiên cứu các hạt hạ nguyên tử, gồm proton, electron, quark và photon. LHC có thể tạo ra 600 triệu va chạm mỗi giây. Continue reading “10/09/2008: Máy Gia tốc Hạt Lớn chính thức đi vào hoạt động”