Cảm nhận Ukraine trong tiếng còi báo động ở Kiev

Tác giả: Cao Chí Khải (Thời báo Hoàn cầu) | Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Ghi chú của biên tập viên Thời báo Hoàn cầu: Cuộc khủng hoảng Ukraine đã leo thang toàn diện trong hơn một năm, chiến tranh liên miên đã đem lại tổn thất to lớn cho cả Ukraine và Nga. Trung tuần tháng 7 vừa qua, ông Cao Chí Khải (Gao Zhikai), phó giám đốc Globalization Think Tank (CCG), đã đến Kiev, thủ đô Ukraine, để nghiên cứu và điều tra tình hình thực địa. Mới đây, ông đã kể lại cho phóng viên Thời báo Hoàn cầu những gì ông nhìn thấy và nghe thấy ở đó, cũng như cảm xúc của ông sau khi giao tiếp với người Ukraine thuộc các ngành nghề khác nhau. Cao Chí Khải mong rằng chiến tranh sẽ kết thúc càng sớm càng tốt, mong rằng người dân Ukraine có thể sống một cuộc sống hòa bình, hài hòa, phát triển và thịnh vượng. Ông nói: “Hòa bình sẽ không đến một cách dễ dàng, nhưng hoà bình đáng được giành lấy bằng tất cả mọi cố gắng.” Bài viết này được biên soạn dựa trên lời kể của ông Cao Chí Khải. Continue reading “Cảm nhận Ukraine trong tiếng còi báo động ở Kiev”

Bài học từ Ukraine (P3): Tại sao không nên giao nhiệm vụ đảm bảo hậu cần cho các tướng lĩnh?

Nguồn: Shashank Joshi, Why logistics are too important to be left to generals, The Economist, 03/7/2023

Biên dịch: Nguyễn Thế Phương

Xem thêm: Phần 1; Phần 2

Cuộc xâm lược của Nga cho thấy chiến tranh phụ thuộc vào hậu cần nhiều như thế nào

Sử gia người Israel Martin van Creveld đã gọi các đội quân là “những thành phố di động” (ambulant cities). Làm thế nào để đảm bảo cho hằng trăm nghìn binh lính được cung cấp đầy đủ nhiên liệu, thức ăn và trang bị là một nỗ lực khổng lồ. Triển khai họ ra chiến trường mà không suy nghĩ tới những vấn đề như vậy có thể tạo ra sai lầm khủng khiếp. Cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào tháng 2 năm 2022 là một câu chuyện mang tính chất cảnh báo. Continue reading “Bài học từ Ukraine (P3): Tại sao không nên giao nhiệm vụ đảm bảo hậu cần cho các tướng lĩnh?”

Thế giới hôm nay: 02/08/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chính quyền quân sự Myanmar đã ân xá cho cựu lãnh đạo Aung San Suu Kyi khỏi 5 trên 19 cáo buộc mà họ ngụy tạo, nhưng cho biết sẽ tiếp tục quản thúc bà tại gia. Bà Suu Kyi bị đảo chính năm 2021, và Myanmar đã rơi vào nội chiến kể từ đó. Chính phủ cho biết hơn 7.000 tù nhân đã được trả tự do trong một lệnh ân xá. Thông báo được đưa ra một ngày sau khi quân đội gia hạn tình trạng khẩn cấp của đất nước và hoãn vô thời hạn các cuộc bầu cử đáng lẽ tổ chức trong tháng 8.

Một máy bay không người lái đã tấn công một tòa nhà ở Moscow có ba bộ của Nga, lần thứ hai chỉ trong vòng hai ngày. Dù không có thương vong nào được báo cáo, một số nhân viên đã được lệnh làm việc ở nhà. Cuộc tấn công tương tự hồi Chủ nhật đã buộc một sân bay trong thành phố phải tạm thời đóng cửa. Ukraine không nhận trách nhiệm, nhưng một cố vấn của tổng thống Ukraine nói Moscow đang “làm quen với một cuộc chiến tranh toàn diện.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/08/2023”

Tập Cận Bình đang cố gắng thích ứng với khó khăn ngày càng lớn

Nguồn: Neil Thomas, “Xi Jinping Is Trying to Adapt to Failure,” Foreign Policy, 24/07/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trung Quốc đang ở trong tình cảnh tồi tệ hơn nhiều so với khi ông mới nhậm chức.

Tập Cận Bình đã cai trị Trung Quốc hơn một thập niên, nhưng cách ông cai trị đang thay đổi. Ông đang phải đối mặt với môi trường trong nước và quốc tế tồi tệ hơn hẳn so với khi ông nhậm chức Tổng Bí thư vào năm 2012. Nền kinh tế đang gặp khó khăn, niềm tin đang giảm sút, nợ nần chồng chất, và cuộc cạnh tranh chiến lược với Mỹ và các đồng minh đang gây nguy hiểm cho tương lai của tiến bộ công nghệ và tăng trưởng kinh tế ở Trung Quốc. Continue reading “Tập Cận Bình đang cố gắng thích ứng với khó khăn ngày càng lớn”

01/08/1864: Philip Sheridan nắm quyền chỉ huy Đội quân Shenandoah

Nguồn: Philip Sheridan takes command of Army of the Shenandoah, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1864, Đại tướng Liên minh miền Bắc Ulysses S. Grant đã bổ nhiệm Tướng Philip Sheridan làm chỉ huy Đội quân Shenandoah. Trong vòng vài tháng, Sheridan đã đẩy lùi lực lượng Hợp bang miền Nam khỏi Thung lũng Shenandoah và phá hủy gần như tất cả các nguồn tiếp tế của phe Hợp bang, góp phần giúp Liên minh giành chiến thắng sau cùng. Continue reading “01/08/1864: Philip Sheridan nắm quyền chỉ huy Đội quân Shenandoah”

Thế giới hôm nay: 01/08/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chính quyền quân sự sau đảo chính của Niger đã bắt giữ một số chính trị gia cấp cao của chính phủ dân sự. Trước đó, phát ngôn viên của quân đội cáo buộc Pháp lên kế hoạch giải cứu tổng thống Mohamed Bazoum đang bị quân đội giam giữ. Pháp, cường quốc từng là ông chủ thực dân ở Niger, từng triển khai 1.500 binh sĩ ở Niger để giúp nước này chống lại các phần tử thánh chiến. Hôm Chủ nhật, Cộng đồng Kinh tế Các Quốc gia Tây Phi đã đe dọa “sử dụng vũ lực” đối với quân đội Niger.

Nền kinh tế khu vực đồng euro tăng trưởng 0,3% trong quý hai. Tăng trưởng tốt ở Pháp và Tây Ban Nha trở thành đầu kéo trong khi nền kinh tế lớn nhất khối là Đức đứng yên. Tuy nhiên lạm phát vẫn là một mối lo ngại cho Ngân hàng Trung ương châu Âu. Lạm phát cốt lõi, tức không tính giá thực phẩm và năng lượng, tăng 5,5% so với cùng kỳ năm ngoái, không đổi so với tháng 6. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/08/2023”

Phương Tây chào đón nhân viên tình báo Nga đào thoát

Nguồn: Huw Dylan, David V. Gioe và Daniela Richterova, “Western Agencies Offer an Open Door for Russian Defectors,” Foreign Policy, 26/07/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

CIA và MI6 đang hứa hẹn về sự tin tưởng mà Moscow còn thiếu.

Ngày 19/07, Richard Moore, Giám đốc Cục Tình báo mật Anh Quốc (SIS, còn được gọi là MI6), đã có những phát biểu hiếm hoi trước công chúng trong chuyến thăm Praha – trong đó ông trực tiếp kêu gọi người Nga “chung tay” với MI6. “Cửa của chúng tôi luôn mở. Chúng tôi sẽ xử lý các đề nghị giúp đỡ của họ một cách thận trọng và chuyên nghiệp, vốn là điều đã làm nên tên tuổi của chúng tôi. Bí mật của họ sẽ luôn an toàn với chúng tôi, và chúng tôi sẽ cùng nhau làm việc để chấm dứt đổ máu. Cơ quan của tôi hoạt động dựa trên nguyên tắc rằng lòng trung thành của chúng tôi với các đặc vụ là suốt đời – và lòng biết ơn của chúng tôi là vĩnh cửu.” Continue reading “Phương Tây chào đón nhân viên tình báo Nga đào thoát”

Thế giới hôm nay: 31/07/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cộng đồng Kinh tế Các Quốc gia Tây Phi đã đồng ý trừng phạt kinh tế đối với chính phủ quân sự mới của Niger, vốn lên nắm quyền sau cuộc đảo chính hôm thứ Tư, và cho họ một tuần để từ bỏ quyền lực. Ngoài ra Liên minh châu Phi cũng yêu cầu các lãnh đạo đảo chính trở về doanh trại và khôi phục chính phủ dân sự trong vòng 15 ngày. Những người biểu tình ủng hộ đảo chính ở thủ đô Niamey đã đốt cờ Pháp và hô vang các khẩu hiệu chống Pháp và thân Nga.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói các đòn tấn công vào lãnh thổ Nga là một diễn biến “không thể tránh khỏi” của chiến tranh, sau khi ba máy bay không người lái của Ukraine bị bắn hạ trong cuộc tấn công vào Moscow khiến một trong những sân bay của thành phố phải đóng cửa tạm thời. Trong khi đó, tổng thống Nga Vladimir Putin nói ông không từ chối đề xuất hòa bình được châu Phi đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh Nga-châu Phi, nhưng các đòn tấn công của Ukraine khiến ngừng bắn “là không thể thực hiện được.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 31/07/2023”

Quan hệ rạn nứt với Mỹ khiến Tần Cương mất ghế Ngoại trưởng?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Did rocky China-U.S. ties doom Qin Gang as foreign minister?,” Nikkei Asia, 26/07/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Việc Biden gọi Tập là ‘nhà độc tài’ đã đe dọa kế hoạch cho chuyến thăm San Francisco

Trong một diễn biến bất ngờ, tối thứ Ba vừa qua (25/07/2023), Trung Quốc thông báo rằng Tần Cương đã bị cách chức Ngoại trưởng, và thay thế bằng Vương Nghị, nhà ngoại giao hàng đầu đất nước, đồng thời là Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác Ngoại sự Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Vương là người tiền nhiệm trực tiếp của Tần trong tư cách là Ngoại trưởng, và còn là thành viên Bộ Chính trị đầy quyền lực của đảng. Không có lý do nào được đưa ra cho việc sa thải Tần. Continue reading “Quan hệ rạn nứt với Mỹ khiến Tần Cương mất ghế Ngoại trưởng?”

30/07/1866: Thảm sát New Orleans

Nguồn: The New Orleans Massacre, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1866, trong thời kỳ Tái thiết đầy hỗn loạn sau Nội chiến Mỹ, sự phản kháng của người da trắng đối với quyền công dân của người Mỹ gốc Phi đã chuyển thành bạo lực ở New Orleans, khi một đám đông da trắng giết chết hàng chục người Mỹ gốc Phi đang tụ tập để ủng hộ một cuộc họp chính trị.

Thảm sát New Orleans, còn được gọi là Bạo loạn New Orleans, xảy ra tại Viện Cơ khí New Orleans, nơi 25 đại biểu của bang đang nhóm họp về Hội nghị Lập hiến Louisiana năm 1864. Hiến pháp mới của bang đã bãi bỏ chế độ nô lệ, nhưng cơ quan lập pháp bang lại thông qua luật hạn chế quyền của những người được giải phóng khỏi chế độ nô lệ. Vì vậy, Đảng Cộng hòa cấp tiến muốn điều chỉnh lại hiến pháp để những người tự do có quyền bầu cử. Một mục đích khác là loại bỏ các đạo luật hạn chế quyền của người Mỹ gốc Phi (Black Codes) và tước quyền của các thành viên từng ủng hộ Hợp bang miền Nam. Continue reading “30/07/1866: Thảm sát New Orleans”

Đại Việt dưới thời vua Lê Thánh Tông (P5)

Tác giả: Hồ Bạch Thảo

Thảng Giêng năm Hồng Đức thứ 2 [21/1-19/2/1471], tức Minh thành Hóa năm thứ 7, đại quân sắp vào đất giặc, Vua cho tập thủy chiến tại cửa biển Thuận Hóa và vẽ bản đồ Chiêm Thành dâng lên. Ngày mồng 6, bắt sống viên quan Chiêm Thành giữ cửa ải Cu Đê, Đà Nẵng. Bấy giờ theo truyền thống nhà Vua ngự giá ra cõi ngoài; các Tù trưởng dân tộc thiểu số và Sứ thần Ai Lao đến cống. Vua soạn sách lược bình Chiêm, cho dịch ra chữ Nôm để phổ biến rộng rãi; chuẩn bị thóc luộc chín có thể để lâu, dùng cung cấp quân lương lâu ngày: Continue reading “Đại Việt dưới thời vua Lê Thánh Tông (P5)”

29/07/1967: Hoả hoạn trên tàu sân bay USS Forrestal

Nguồn: Rocket causes deadly fire on aircraft carrier, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1967, vụ hỏa hoạn trên USS Forrestal, một tàu sân bay của Hải quân Mỹ đang neo ngoài khơi bờ biển Việt Nam, đã giết chết 134 quân nhân. Vụ hỏa hoạn chết người này bắt đầu do một vụ phóng tên lửa vô tình.

Trong Chiến tranh Việt Nam, USS Forrestal thường neo ngoài khơi bờ biển miền Bắc Việt Nam, tiến hành các hoạt động tác chiến. Sáng ngày 29/7, con tàu đang chuẩn bị làm nhiệm vụ thì một tên lửa từ một trong những máy bay chiến đấu phản lực F-4 Phantom trên tàu đã vô tình được phóng đi. Tên lửa đã lao qua boong tàu và trúng vào một máy bay phản lực A-4 Skyhawk đang đậu. Chiếc Skyhawk, đang chờ cất cánh, được lái bởi John McCain, thượng nghị sĩ tương lai của Arizona. Continue reading “29/07/1967: Hoả hoạn trên tàu sân bay USS Forrestal”

Về số phận của Nho giáo

Tác giả: Hồ Sĩ Qúy*

Nho giáo là một trong số hiếm hoi các học thuyết chính trị – xã hội có số phận thật đặc biệt trong lịch sử tư tưởng nhân loại.

Đặc biệt ở chỗ, trải qua hàng nghìn năm, đến nay, Nho giáo vẫn là một “học thuyết sống”- còn đang sống, chứ không phải chỉ được trưng bày trong các “bảo tàng” như không ít học thuyết khác. Tuy trường tồn, nhưng số phận của Nho giáo lại “chẳng hề may mắn”, ngược lại, vị thế của Nho giáo rất thăng trầm. Nó thường bị người đời và các chính thể cầm quyền nhìn nhận khá phức tạp. Và do vậy, việc đánh giá vai trò của Nho giáo trong các thời đại cũng luôn diễn ra theo những khuôn thước khác nhau, với các thái độ khác biệt nhau, và thường là đối lập nhau. Sang thế kỷ 21, Nho giáo vẫn gây tranh cãi ở sức sống và tính lợi hại của nó. Mức độ ảnh hưởng của văn hóa Nho giáo và sức thu hút của bản thân học thuyết Nho giáo vẫn phụ thuộc một cách đáng ngại vào những quan điểm thế quyền. Điều đó làm rối thêm sự tranh cãi trong nhiều diễn đàn và dường như đang có xu hướng tăng lên cùng với sự trỗi dậy của “con sư tử Trung Hoa” đương đại. Continue reading “Về số phận của Nho giáo”

Thế giới hôm nay: 28/07/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Kinh tế Mỹ tăng trưởng 2,4% theo năm trong quý hai, đánh bại dự đoán 1,8% của giới quan sát, nhờ chi tiêu tiêu dùng mạnh và gia tăng đầu tư tư nhân. Khả năng phục hồi đáng ngạc nhiên của kinh tế Mỹ là tin tốt cho các nhà hoạch định chính sách. Và lạm phát cũng đang giảm bớt khi giá tiêu dùng chỉ tăng 3% trong tháng 6, mức thấp nhất trong hơn hai năm. Hôm thứ Tư, chủ tịch Fed Jerome Powell nói ông không còn nghĩ Mỹ sẽ rơi vào suy thoái trong năm nay.

Giới lãnh đạo quân sự của Niger tuyên bố ủng hộ cuộc đảo chính chống lại tổng thống Mohamed Bazoum. Một nhóm sĩ quan đã tuyên bố tiếp quản trên truyền hình quốc gia vào thứ Tư, cho đóng cửa biên giới và áp đặt lệnh giới nghiêm trên toàn quốc. Ông Bazoum tuyên bố trên X (trước đây là Twitter) sẽ bảo vệ nền dân chủ “khó khăn lắm mới giành được” của đất nước. Cuộc đảo chính sẽ làm phức tạp thêm những nỗ lực của phương Tây nhằm giúp Niger kiềm chế các nhóm nổi dậy ở nước này. Continue reading “Thế giới hôm nay: 28/07/2023”

Chuyển động Quốc Phòng (21/7 – 27/7/2023)

Thực hiện: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

Chiến tranh Nga – Ukraine:

Continue reading “Chuyển động Quốc Phòng (21/7 – 27/7/2023)”

Hun Sen đang tìm kiếm công thức kỳ diệu cho chính trị Campuchia

Nguồn: Markus Karbaum, “In Cambodia, Hun Sen Searches for the Magic Political Formula,” The Diplomat, 18/07/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Đã rõ ai là người chiến thắng trong cuộc bầu cử ở Campuchia, nhưng vị Thủ tướng lâu năm sẽ phải đối mặt với thách thức trong việc trao quyền cho con trai cả của mình, đồng thời tránh để xảy ra xung đột nội bộ nghiêm trọng.

Người đứng đầu chính phủ Campuchia đã không lường trước được điều này. Cuối tháng 6 vừa qua, ba tuần trước cuộc bầu cử quốc hội, Facebook tuyên bố sẽ đình chỉ tài khoản có 14 triệu người theo dõi của Thủ tướng Hun Sen trong sáu tháng. Lý do là vì trong một bài phát biểu hồi tháng 1, Hun Sen đã đe dọa sử dụng bạo lực với các đối thủ chính trị, và bài phát biểu này đã được công khai dưới dạng video. Hội đồng giám sát độc lập tại công ty mẹ của Facebook, Meta, xem đây là hành vi vi phạm nguyên tắc người dùng. Để giữ thể diện trước lệnh cấm này, Hun Sen đã xóa tài khoản của mình, cùng với hàng nghìn bài viết mà ông đã đăng kể từ năm 2016. Continue reading “Hun Sen đang tìm kiếm công thức kỳ diệu cho chính trị Campuchia”

27/07/1949: Máy bay phản lực thương mại đầu tiên bay thử nghiệm

Nguồn: First commercial jet makes test flight, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1949, chiếc máy bay phản lực đầu tiên trên thế giới, de Havilland Comet, đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên ở Anh. Máy bay phản lực này cuối cùng sẽ cách mạng hóa ngành hàng không, giảm một nửa thời gian di chuyển bằng đường hàng không, bằng cách cho phép máy bay lên cao nhanh hơn và bay cao hơn. Continue reading “27/07/1949: Máy bay phản lực thương mại đầu tiên bay thử nghiệm”

Những dấu hỏi quanh việc Ngoại trưởng Trung Quốc bị cách chức

Nguồn: Chris Buckley và David Pierson, “China’s Foreign Minister Is Removed After a Month of Silence,” New York Times, 25/07/2023.

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tần Cương, một nhân vật được Tập Cận Bình trọng dụng, đã bị thay thế bởi Vương Nghị, một nhà ngoại giao dày dạn kinh nghiệm, để lại nhiều câu hỏi chưa có lời đáp về sự thất sủng của Tần.

Chỉ mới 5 tuần trước, Ngoại trưởng Trung Quốc, Tần Cương, còn giữ vị trí trung tâm trong nhiệm vụ khôi phục quan hệ ngoại giao cấp cao Mỹ-Trung: Ông đã bắt tay với Ngoại trưởng Antony J. Blinken tại Bắc Kinh và nhận lời mời tới thăm Mỹ. Continue reading “Những dấu hỏi quanh việc Ngoại trưởng Trung Quốc bị cách chức”

Bài học từ Ukraine (P2): Tác chiến điện tử và cuộc chiến gây nhiễu

Nguồn: Shashank Joshi, The latest in the battle of jamming with electronic beams, The Economist, 03/7/2023

Biên dịch: Nguyễn Thế Phương

Xem thêm: Phần 1

Gây nhiễu đang là biện pháp hữu hiệu để loại bỏ drone và tên lửa khỏi bầu trời.

Khi các pháo thủ Ukraine bắt đầu sử dụng các quả đạn pháo có độ chính xác cao Excalibur vào khoảng thời gian đầu cuộc chiến, họ thật sự rất hài lòng, và có phần tự đắc. Với các loại đạn pháo thông thường, các pháo thủ phải bắn nhiều loạt đạn vào mục tiêu để tiêu diệt chúng, ngay cả khi họ biết chính xác họ đang nhắm vào đâu. Excalibur, được dẫn đường bằng GPS, dường như đã trở thành một “viên đạn bạc”: một phát bắn, và một mục tiêu bị tiêu diệt. Thế nhưng, vào tháng 3 năm 2023 có thứ gì đó đã thay đổi. Các quả đạn Excalibur chỉ đơn giản là rơi từ trên trời xuống theo đúng nghĩa đen, hay thất bại trong việc tiêu diệt mục tiêu. Và điều này xảy ra không chỉ một lần: hàng tuần trôi qua mà không có mục tiêu nào bị tiêu diệt thành công. Đây là một lời nhắc nhở đáng lo ngại về tác động sâu sắc của tác chiến điện tử (electronic warfare) tới cuộc chiến tại Ukraine. Continue reading “Bài học từ Ukraine (P2): Tác chiến điện tử và cuộc chiến gây nhiễu”

Thế giới hôm nay: 26/07/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Trung Quốc miễn nhiệm Tần Cương, người đã không xuất hiện kể từ ngày 25 tháng 6, và bổ nhiệm Vương Nghị vào vị trí bộ trưởng ngoại giao (ông Vương là ngoại trưởng tiền nhiệm). Ông Tần chỉ mới giữ chức vụ này được bảy tháng. Giới chức nói ông vắng mặt vì “lý do sức khỏe,” khiến nhiều người đồn đoán. Chủ tịch Tập Cận Bình đã ký sắc lệnh cho phép miễn nhiệm ông Tần, người từng được coi là cấp dưới thân tín của ông, theo hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã.

Phan Công Thắng (Pan Gongsheng) được bổ nhiệm làm thống đốc mới của ngân hàng trung ương Trung Quốc. Từng là nghiên cứu viên cấp cao tại Harvard và làm phó thống đốc từ năm 2012, ông Phan trở thành bí thư đảng uỷ ngân hàng từ ngày 1 tháng 7. Các mục tiêu của ông gồm giảm thiểu mức nợ cao của chính quyền địa phương và đà suy thoái trong lĩnh vực bất động sản. Kinh tế Trung Quốc đang chậm lại sau khi các biện pháp phong toả covid kết thúc vào năm ngoái. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/07/2023”