Trung Quốc đã thống trị thị trường công nghệ sạch như thế nào?

Nguồn: Edward White, “How China cornered the market for clean tech,” Financial Times, 09/08/2023.

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Xem thêm: Sự nổi lên của các siêu cường hàng hóa cơ bản mới

Phần thứ hai của loạt bài về năng lượng tái tạo cho thấy rằng Trung Quốc là nhà cung cấp lớn nhất thế giới về nhiều nguyên liệu quan trọng cho quá trình chuyển đổi năng lượng, từ đó mang lại cho nước này đòn bẩy địa chính trị.

Cuối năm ngoái tại Bắc Kinh, các quan chức từ một số cơ quan công nghệ, thương mại, và quốc phòng của Trung Quốc đã được triệu tập tới một loạt các cuộc họp bí mật với một mục đích duy nhất: phản ứng trước những hạn chế sâu rộng của Mỹ về bán chip máy tính cho các công ty Trung Quốc. Continue reading “Trung Quốc đã thống trị thị trường công nghệ sạch như thế nào?”

Thế giới hôm nay: 30/08/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ trưởng thương mại Mỹ Gina Raimondo đã gặp thủ tướng Trung Quốc Lý Cường với mục tiêu cải thiện quan hệ thương mại và hợp tác ngày càng suy yếu giữa hai nước. Bà Raimondo nói Mỹ muốn hợp tác với Trung Quốc trong các vấn đề biến đổi khí hậu và trí tuệ nhân tạo. Hôm thứ Hai, bà nhấn mạnh thương mại trong các ngành ít nhạy cảm có thể được thúc đẩy mà không cần có các thoả hiệp về an ninh quốc gia, vốn là trở ngại chính khiến hai bên dè dặt với nhau.

Joe Biden xác định 10 loại thuốc kê đơn đầu tiên sẽ được đàm phán giá giữa Medicare (bảo hiểm y tế chính phủ cho người Mỹ từ 65 tuổi trở lên) và các công ty dược phẩm. Danh sách này bao gồm thuốc làm loãng máu và thuốc trị tiểu đường. Theo Đạo luật Giảm Lạm phát, mức giá thương lượng — thực tế do nhà nước đặt ra — sẽ có hiệu lực từ năm 2026. Ông Biden nói có tới 9 triệu người sẽ được hưởng lợi từ giá thuốc giảm. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/08/2023”

Sự nổi lên của các siêu cường hàng hóa cơ bản mới

Nguồn: Leslie Hook, Harry Dempsey, và Ciara Nugent, “The new commodity superpowers,” Financial Times, 08/08/2023.

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Phần đầu tiên của loạt bài này sẽ trình bày về các quốc gia sản xuất kim loại quan trọng đối với quá trình chuyển đổi năng lượng, những nước đang muốn viết lại các quy tắc khai thác khoáng sản.

Khu mỏ nhuộm màu nâu đỏ ở Tenke-Fungurume, một trong những mỏ đồng và cobalt lớn nhất thế giới ở Cộng hòa Dân chủ Congo, đang bị che phủ bởi hàng chục nghìn bao tải bụi bặm.

Những bao tải này – được xếp chồng lên nhau bên lề đường và chất đống bên cạnh các tòa nhà – chứa một lượng bột cobalt hydroxide tương đương với gần 1/10 lượng tiêu thụ hàng năm của thế giới và trị giá khoảng nửa tỷ đô la. Continue reading “Sự nổi lên của các siêu cường hàng hóa cơ bản mới”

29/08/1970: Người Mỹ gốc Mexico tuần hành phản đối Chiến tranh Việt Nam

Nguồn: Thousands of Mexican American antiwar activists march in Chicano Moratorium, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1970, hơn 20.000 người Mỹ gốc Mexico đã tuần hành qua Đông Los Angeles để phản đối Chiến tranh Việt Nam. Chicano Moratorium, tên gọi của cuộc biểu tình khổng lồ này, đã diễn ra trong hòa bình cho đến khi Sở Cảnh sát Los Angeles tiến vào Công viên Laguna, kích thích bạo lực khiến ba người thiệt mạng. Ngày nay, Chicano Moratorium được nhớ đến như kết thúc bi thảm của một giai đoạn hoạt động của người Mỹ gốc Mexico (Chicano), nhưng cũng là khoảnh khắc khơi dậy và truyền cảm hứng cho một thế hệ các nhà hoạt động mới. Continue reading “29/08/1970: Người Mỹ gốc Mexico tuần hành phản đối Chiến tranh Việt Nam”

Thế giới hôm nay: 29/08/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cổ phiếu của tập đoàn bất động sản Trung Quốc Evergrande giảm gần 90% ngay trong phiên giao dịch trở lại ở Hồng Kông sau lệnh cấm 17 tháng. Trước đó, công ty đã ghi nhận khoản lỗ 33 tỷ nhân dân tệ (4,5 tỷ USD) trong sáu tháng đầu năm 2023 – gần bằng một nửa số lỗ cùng kỳ năm ngoái. Evergrande bị ảnh hưởng nặng bởi khủng hoảng trong toàn ngành bất động sản ở Trung Quốc và đã vỡ nợ hồi năm 2021.

Theo dữ liệu của Ngân hàng Trung ương châu Âu, tổng cung tiền trong khu vực đồng euro đã giảm lần đầu kể từ năm 2010. Cung tiền giảm – bao gồm tiền mặt, tiền gửi và các khoản vay – là kết quả của tiến trình tăng lãi suất chống lạm phát. Lãi suất cao đã làm giảm hoạt động cho vay ở khu vực tư nhân và khiến tiền gửi ngắn hạn giảm sút. Continue reading “Thế giới hôm nay: 29/08/2023”

Tại sao Việt Nam có thể thiết lập đối tác chiến lược toàn diện với Mỹ?

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden gần đây thông báo rằng ông sẽ “sớm” thăm Việt Nam, có thể là trên đường về sau khi tham dự Hội nghị thượng đỉnh G20 được tổ ở Ấn Độ vào ngày 9-10/9. Dù chi tiết cụ thể của chuyến đi chưa được xác nhận, truyền thông quốc tế đã suy đoán rằng chuyến thăm có thể dẫn đến việc nâng cấp quan hệ song phương. Các thông tin không chính thức cho thấy hai nước, vốn hiện đang ở mức “đối tác toàn diện”, có thể bỏ qua cấp độ “đối tác chiến lược” để chuyển thẳng lên cấp độ “đối tác chiến lược toàn diện”. Continue reading “Tại sao Việt Nam có thể thiết lập đối tác chiến lược toàn diện với Mỹ?”

Thế giới hôm nay: 28/08/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Giới chức Nga thông báo đã xét nghiệm DNA để xác nhận trùm Wagner Yevgeny Prigozhin thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay tư nhân hôm 23/8. Họ cho biết thi thể của tất cả 10 người trên tàu bay đã được nhận dạng và trùng khớp với danh sách hành khách ban đầu. Ông Prigozhin từng chỉ đạo một cuộc nổi loạn ngắn hồi mùa hè, và nhiều nhà quan sát phương Tây tin rằng Điện Kremlin đã dàn dựng vụ tai nạn – dù Moscow phủ nhận.

Chính phủ Ấn Độ áp giá tối thiểu đối với gạo basmati xuất khẩu, đánh dấu biện pháp mới nhất trong một loạt các hạn chế gây biến động mạnh trên thị trường gạo toàn cầu. Ấn Độ, quốc gia chiếm khoảng 40% tổng lượng xuất khẩu gạo hàng năm của thế giới, đã cấm xuất khẩu các loại gạo trắng không phải basmati từ tháng 7 do lo ngại mưa gió mùa bất thường làm giảm sản lượng. Hậu quả là giá gạo toàn cầu tăng đột biến. Continue reading “Thế giới hôm nay: 28/08/2023”

Yevgeny Prigozhin tử nạn, tương lai của Wagner sẽ ra sao?

Nguồn: Thời báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) | Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Tối 23 tháng 8 giờ địa phương, Cơ quan Vận tải hàng không Nga Rosaviatsia phát tin xác nhận Yevgeny Prigozhin, người sáng lập Tổ chức Wagner – Tập đoàn quân sự tư nhân Nga, đã gặp nạn trong sự cố máy bay rơi xảy ra cùng ngày. Đài Truyền hình Al Jazeera ngày 24 trích dẫn tin của Thông tấn xã Đức cho biết một nhân vật thạo tin nói với Đài Truyền hình Nga Tsargrad rằng thi thể của Yevgeny Prigozhin đã được bước đầu xác nhận, nhưng việc phân tích DNA còn đang tiến hành. Continue reading “Yevgeny Prigozhin tử nạn, tương lai của Wagner sẽ ra sao?”

27/08/1776: Quân Anh đánh bại Quân Ái Quốc trong trận Brooklyn

Nguồn: British forces defeat Patriots in the Battle of Brooklyn, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1776, trong Cách mạng Mỹ, lực lượng Anh dưới sự chỉ huy của Tướng William Howe đã đánh bại lực lượng của phe Ái Quốc dưới sự chỉ huy của Tướng George Washington trong Trận Brooklyn (còn gọi là Trận Long Island) ở New York. Continue reading “27/08/1776: Quân Anh đánh bại Quân Ái Quốc trong trận Brooklyn”

26/08/1986: “Sát nhân trường tư thục” làm choáng váng New York

Nguồn: “Preppy Murder” stuns New York, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1986, Jennifer Levin, 18 tuổi, được phát hiện đã chết tại Công viên Trung tâm của Thành phố New York, chỉ chưa đầy hai giờ sau khi người ta nhìn thấy cô rời quán bar ở Upper East Side cùng với Robert Chambers, 19 tuổi.

Chambers cao ráo, đẹp trai đã nhanh chóng bị bắt và bị buộc tội giết người. Các tờ báo lá cải đã gọi Chambers, người từng theo học tại nhiều trường tư thục ở Manhattan, là “Sát nhân trường tư thục” (Preppy Killer). Vụ việc đã gây chấn động thành phố và đặt ra câu hỏi về nạn uống rượu khi chưa đủ tuổi thành niên, sử dụng ma túy và quan hệ tình dục bừa bãi trong nhóm con nhà giàu ở New York. Continue reading “26/08/1986: “Sát nhân trường tư thục” làm choáng váng New York”

Quảng Bình, Nghệ Tĩnh gần 200 năm trước qua hồi ký của một văn nhân Trung Quốc

Biên dịch: Hồ Bạch Thảo

Xem thêm: Bài về tình hình các địa phương khác

Ngày 13 [29/2/1836] đến tỉnh thành Quảng Bình (tục gọi là Động Hải, âm Đường gọi là Long Hồi) [Động Hải nói chệch thành Đồng Hới], trú tại nhà Phố trưởng Hồng Cẩn (người Đồng An, Phúc Kiến). Sau vào yết kiến Bố chánh họ Ngô[1] ( tên là Dưỡng Hạo, tự Tông Mạnh, hiệu Cối Giang; xuất thân từ Cống sinh Quốc Tử Giám), ông ta có vẻ niềm nở nói:

“Xem diện mạo ông không phải là người tầm thường, xin được chỉ bảo về thơ.”

Rồi gọi rượu, ngay trên chiếu vừa ăn vừa bàn luận thơ văn, hứng khởi ngâm nga, các thuộc tòng cũng được dự tiệc. Khi về biếu một con gà, hẹn hôm sau sẽ gặp lại. Hôm sau sai thư lại đến giục. Continue reading “Quảng Bình, Nghệ Tĩnh gần 200 năm trước qua hồi ký của một văn nhân Trung Quốc”

Chuyển động Quốc Phòng (18/8 – 24/8/2023)

Thực hiện: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

Chiến tranh Nga – Ukraine:

Thế giới hôm nay: 25/08/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Vladimir Putin đã gửi “lời chia buồn” tới gia đình của 10 người thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay tư nhân bên ngoài Moscow hôm thứ Tư. Trong số các nạn nhân có Yevgeny Prigozhin, người đứng đầu tập đoàn lính đánh thuê Wagner. Trong bài phát biểu trên truyền hình, ông Putin nói Prigozhin là một “doanh nhân tài năng” và vụ tai nạn sẽ được điều tra. Một số quan chức phương Tây cho rằng máy bay rơi do bị nổ từ bên trong khoang. Ông Prigozhin từng dẫn đầu một cuộc binh biến thất bại hồi tháng 6 và nhanh chóng phải lưu vong sang Belarus. Hôm thứ Hai ông đã đăng một video đầu tiên sau nhiều tháng, dường như đến từ một nơi nào đó ở châu Phi. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết nước ông “không liên quan.”

BRICS cho biết sáu quốc gia mới — Argentina, Ai Cập, Ethiopia, Iran, Ả Rập Saudi và UAE — sẽ gia nhập khối vào đầu năm 2024. Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa ca ngợi “giai đoạn đầu tiên của quá trình mở rộng” của nhóm, vốn đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh lần thứ 15 vào tuần này tại Johannesburg. Theo các quan chức Nam Phi, có hơn 40 quốc gia đã bày tỏ quan tâm gia nhập. Continue reading “Thế giới hôm nay: 25/08/2023”

Những rủi ro thực sự khi kinh doanh tại Trung Quốc

Nguồn: Benedict Rogers, “The Real Risks of Doing Business in China,” Foreign Policy, 17/08/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Có ít nhất 5.000 người nước ngoài đang bị giam trong các nhà tù Trung Quốc – nhiều người vì lý do chính trị.

Tháng 6 này, tại London, tôi đã tiếp hai người nước ngoài đầu tiên từng thụ án trong các nhà tù của Trung Quốc và dám công khai chuyện đó. Theo cựu phóng viên nước ngoài sau trở thành điều tra viên thẩm định Peter Humphrey, hiện Trung Quốc có ít nhất 5 triệu tù nhân (không bao gồm những người trong các trại tù ở Tân Cương và Tây Tạng), nhiều người trong số họ bị giam vì những lý do vụn vặt hoặc thực sự vì lý do chính trị, và có ít nhất 5.000 người là người nước ngoài. Trong lúc chính quyền Biden tiếp tục loạt chuyến thăm tới Bắc Kinh, tìm kiếm một sự hòa giải ngoại giao mà giới lãnh đạo Trung Quốc chẳng mấy quan tâm, thì các quan chức nước ngoài nên bắt đầu lưu ý đến hoàn cảnh của các tù nhân ở Trung Quốc. Continue reading “Những rủi ro thực sự khi kinh doanh tại Trung Quốc”

24/08/1969: Một đơn vị Mỹ chống đối lệnh chỉ huy trong Chiến tranh Việt Nam

Nguồn: U.S. unit refuses commander’s order, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1969, Đại đội A thuộc Tiểu đoàn 3, Lữ đoàn Bộ binh nhẹ 196 đã từ chối mệnh lệnh của chỉ huy, Trung úy Eugene Schurtz, Jr., yêu cầu họ tiếp tục di chuyển nhằm tiếp cận một chiếc trực thăng bị bắn rơi ở thung lũng Quế Sơn, cách Đà Nẵng gần 50km về phía nam. Continue reading “24/08/1969: Một đơn vị Mỹ chống đối lệnh chỉ huy trong Chiến tranh Việt Nam”

Thế giới hôm nay: 24/08/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ông trùm Wagner Yevgeny Prigozhin là một trong 10 nạn nhân thiệt mạng trong vụ rơi máy bay tư nhân gần Moscow, theo truyền thông nhà nước Nga. Ông Prigozhin từng dẫn đầu một cuộc nổi loạn ngắn ngủi bất thành của Wagner hồi tháng 6. Sau khi thất bại, ông lưu vong sang Belarus và hầu như không còn xuất hiện trên truyền thông. Nhưng mới đây hôm thứ Hai, ông Prigozhin đã lần đầu tiên sau nhiều tháng công bố một video – trong đó ông khoe khoang về việc Nga đã giúp châu Phi “tự do hơn.”

Ấn Độ trở thành quốc gia đầu tiên hạ cánh tàu vũ trụ xuống khu vực cực nam của Mặt trăng. Mang tên Chandrayaan-3, sứ mệnh này đã hạ cánh tàu đổ bộ và dự kiến ​​sẽ thả một xe thám hiểm bề mặt mặt trăng. Thành công của Ấn Độ trái ngược với thất bại của Nga: hôm Chủ Nhật, tàu Luna 25 đã bị rơi khi cố gắng tiếp cận cực nam. Ấn Độ mới là quốc gia thứ tư đổ bộ xuống bề mặt Mặt trăng, sau Mỹ, Trung Quốc và Liên Xô. Continue reading “Thế giới hôm nay: 24/08/2023”

Tác động từ việc trùm Wagner Yevgeny Prigozhin tử nạn

Nguồn: “Yevgeny Prigozhin’s reported death may consolidate Putin’s power”, The Economist, 24/08/2023.

Biên dịch: Phan Nguyên

Bill Burns, giám đốc CIA, gần đây đã bình luận về số phận có thể đang chờ đợi Yevgeny Prigozhin, thủ lĩnh nhóm lính đánh thuê đã gây ra một cuộc nổi loạn ngắn ngủi ở Nga hồi tháng 6. Theo ông, Vladimir Putin, Tổng thống Nga, “nói chung là người nghĩ rằng trả thù là món ngon nhất khi được ăn nguội. Theo kinh nghiệm của tôi, Putin là bậc thầy về trả thù nên tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu Prigozhin có thể thoát khỏi đòn thù.” Vào ngày 23 tháng 8, đúng hai tháng sau cuộc binh biến đó, máy bay phản lực của Prigozhin đã lao xuống đất. Continue reading “Tác động từ việc trùm Wagner Yevgeny Prigozhin tử nạn”

Báo Trung Quốc bình luận như thế nào về VinFast?

Nguồn: Thời báo Chứng khoán (Trung Quốc) | Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Lời giới thiệu: Dưới đây là bài viết có tựa đề “Người giàu nhất Việt Nam + con trai Vua Cờ bạc Macau, “Cơn lốc điên cuồng” chế tạo xe hơi! Ngày đầu tiên công ty lên sàn đã có giá trị thị trường vượt qua Mercedes – Benz”, đăng trên Thời báo Chứng khoán (Securities Times) ngày 16/8/2023. Thời báo này do Nhân dân Nhật báo của Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc chủ trì. 

Chỉ sau một đêm, một thế lực mới trong ngành sản xuất ô tô “vượt qua Mercedes-Benz” đã ra đời.

Ngày 15/8/2023, theo giờ Miền Đông Mỹ, VinFast Auto, nhà sản xuất xe điện Việt Nam được mệnh danh là “Tesla Việt Nam” và công ty mua lại mục đích đặc biệt (SPAC) BlackSpade Acquisition của Hà Du Long [Lawrence Ho, con trai của Vua cờ bạc Hà Hồng Sân (Stanley Ho) ở Macau], hoàn tất việc sáp nhập và lần đầu tiên đổ bộ lên sàn chứng khoán Nasdaq, giá cổ phiếu ngày niêm yết đầu tiên tăng 254,64% và giá trị thị trường hiện tại đạt 86,05 tỷ đô la Mỹ (khoảng 627,9 tỷ Nhân dân tệ). Continue reading “Báo Trung Quốc bình luận như thế nào về VinFast?”

22/08/1485: Trận Bosworth Field trong Chiến tranh Hoa hồng

Nguồn: Battle of Bosworth Field, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1485, trong trận đánh lớn cuối cùng của Chiến tranh Hoa hồng, Trận Bosworth Field, Vua Richard III đã bị Henry Tudor, Bá tước xứ Richmond, đánh bại và giết chết. Sau trận chiến, vương miện hoàng gia mà Richard đội trong trận đánh đã được nhặt lên từ một bụi rậm và đội lên đầu Henry. Việc ông đăng quang với tư cách là Vua Henry VII đã mở đầu cho Triều đại Tudor ở nước Anh, một triều đại tồn tại cho đến khi Nữ hoàng Elizabeth qua đời vào năm 1603. Continue reading “22/08/1485: Trận Bosworth Field trong Chiến tranh Hoa hồng”

Serhiy Pashinsky: Nhân vật tranh cãi trong đường dây cung cấp vũ khí cho Ukraine

Nguồn: Justin Scheck và Thomas Gibbons-Neff, “Zelensky Called Him a Criminal. Now Ukraine Calls Him for Guns and Ammo,” New York Times, 12/08/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trong công cuộc tìm kiếm vũ khí của mình, Ukraine đã ngó lơ các quy tắc chống tham nhũng và quay sang người từng được coi là hiện thân của một kỷ nguyên vô trật tự.

Trong những tuần đầu tiên của chiến tranh Ukraine, khi quân xâm lược Nga đang tiến về Kyiv, chính phủ Ukraine cần vũ khí một cách nhanh chóng. Vì vậy, Bộ Quốc phòng nước này đã thực hiện một cuộc điện thoại trong tuyệt vọng.

Ở đầu dây bên kia là Serhiy Pashinsky, một cựu nghị sĩ nghiện thuốc lá, người đã giám sát chi tiêu quân sự của đất nước trong nhiều năm. Trong phần lớn thời gian đó, ông đã bị điều tra vì nghi ngờ tham nhũng hoặc tư lợi (self-dealing). Giờ đây, ông gần như đang sống trong cảnh lưu vong chính trị ở ngay căn nhà của mình, bị gạt bỏ bởi Tổng thống Volodymyr Zelensky và lời hứa diệt trừ tham nhũng của vị tổng thống. Continue reading “Serhiy Pashinsky: Nhân vật tranh cãi trong đường dây cung cấp vũ khí cho Ukraine”