1916 -

16/01/1916: Montenegro đầu hàng quân Áo – Hung

Nguồn: Montenegro capitulates to Austro-Hungarian force, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1916, sau cuộc tấn công kéo dài 8 ngày đánh dấu sự khởi đầu của một chiến lược mới, tích cực gây hấn trong khu vực, quân đội Áo-Hung dưới sự chỉ huy của tổng tư lệnh Franz Conrad von Hotzendorf đã chiếm được Montenegro thuộc vùng Balkan.

Cuối năm 1915, sau những thất bại ban đầu, Liên minh Trung tâm đã hoàn thành việc chinh phục Serbia, quốc gia Balkan mới nổi mà họ tuyên bố đã kích động chiến tranh vào tháng 06/1914, khi một người theo chủ nghĩa dân tộc Serbia ám sát Franz Ferdinand, Thái tử nước Áo. Bất chấp thành công ở Balkan, Conrad vẫn rất tức giận vì những chiến thắng này phần lớn là do quân Đức chứ không phải Áo. Ông phản đối việc thành lập bộ chỉ huy liên quân Đức-Áo trong khu vực, với lý do sợ rằng Áo sẽ bị phụ thuộc vào đồng minh mạnh hơn của mình. Continue reading “16/01/1916: Montenegro đầu hàng quân Áo – Hung”

21/11/1916: Tàu Britannic chìm ở Biển Aegean

Nguồn: Britannic, sister ship to the Titanic, sinks in Aegean Sea, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1916, Britannic, con tàu cùng hãng với Titanic, đã chìm ở Biển Aegean. Đã có 30 người thiệt mạng và hơn 1.000 người khác được giải cứu.

Sau thảm họa Titanic vào ngày 14/04/1912, hãng White Star Line đã thực hiện một số sửa đổi trong quá trình đóng con tàu tiếp theo trong kế hoạch của mình. Thứ nhất, tên của con tàu đã được đổi từ Gigantic thành Britannic (có lẽ vì tên gọi này có vẻ khiêm tốn hơn), và thiết kế của thân tàu đã được điều chỉnh để ít bị ảnh hưởng bởi các tảng băng trôi hơn. Ngoài ra, người ta bắt buộc phải có đủ thuyền cứu sinh trên tàu để chứa tất cả hành khách, điều đã không xảy ra với trường hợp Titanic. Continue reading “21/11/1916: Tàu Britannic chìm ở Biển Aegean”

31/05/1916: Trận Jutland, trận hải chiến lớn nhất Thế chiến I, bắt đầu

Nguồn: Battle of Jutland, greatest naval battle of WWI, begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1916, ngay trước 4 giờ chiều, một lực lượng thuộc Hải quân Anh được chỉ huy bởi Phó Đô đốc David Beatty đã đụng độ với một hạm đội tàu Đức dưới quyền Đô đốc Franz von Hipper, khoảng 75 dặm ngoài khơi bờ biển Đan Mạch. Hai bên đồng loạt nổ súng vào nhau, bắt đầu giai đoạn mở đầu của trận hải chiến lớn nhất trong Thế chiến I, Trận Jutland.

Sau trận Dogger Bank vào tháng 01/1915, Hải quân Đức đã quyết định không đối đầu trực diện với Hải quân Hoàng gia Anh vượt trội về quân số suốt hơn một năm, chuyển hướng phần lớn chiến lược trên biển vào các tàu ngầm U-Boat nguy hiểm của mình. Tuy nhiên, vào tháng 05/1916, khi phần lớn Hạm đội Grand của Anh đang neo đậu ở xa tại Scapa Flow, ngoài khơi bờ biển phía bắc Scotland, chỉ huy của Hạm đội Biển khơi Đức, Phó Đô đốc Reinhard Scheer, tin rằng đã đến lúc phải tiếp tục các cuộc tấn công vào bờ biển Anh. Continue reading “31/05/1916: Trận Jutland, trận hải chiến lớn nhất Thế chiến I, bắt đầu”

29/02/1916: Hai tàu chìm trong trận chiến Biển Bắc

Nguồn: Two ships sink in North Sea battle, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào chiều ngày này năm 1916, cả tàu buôn có vũ trang Alcantara của Anh và tàu đột kích Grief của Đức đều đã chìm sau khi đối đầu nhau trong một trận chiến cự ly gần trên Biển Bắc.

Tàu Grief của Đức đã được ngụy trang, giương cờ Na Uy và sơn màu cờ Na Uy hai bên thân tàu, khi cố gắng phong tỏa chốt chặn tàu Anh. Alcantara, đinh ninh rằng Grief là một tàu vận tải của Na Uy, đã gửi tín hiệu truy vấn. Nhưng Grief đã không phản hồi với những nỗ lực liên lạc liên tục từ Thuyền trưởng Thomas E. Wardle của Alcantara và tiếp tục đi về phía đông bắc. Continue reading “29/02/1916: Hai tàu chìm trong trận chiến Biển Bắc”

18/12/1916: Trận Verdun kết thúc

Nguồn: Battle of Verdun ends, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1916, Trận Verdun – trận chiến dài nhất của Thế chiến I – đã kết thúc sau mười tháng với gần một triệu thương vong từ cả Đức và Pháp.

Trận Verdun bắt đầu vào ngày 21 tháng 2 sau khi quân Đức, chỉ huy bởi Tham mưu trưởng Erich von Falkenhayn, phát triển một kế hoạch tấn công thành phố pháo đài Verdun trên Sông Meuse ở Pháp. Falkenhayn cho rằng quân Pháp dễ bị tổn thương hơn quân Anh và rằng một thất bại lớn ở Mặt trận phía Tây sẽ buộc quân Đồng minh mở các cuộc đàm phán hòa bình. Continue reading “18/12/1916: Trận Verdun kết thúc”

03/08/1916: Roger Casement bị treo cổ

Nguồn: Sir Roger Casement hanged, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1916, Sir Roger David Casement, một nhà ngoại giao gốc Ireland, người được vua George V phong tước hiệp sĩ vào năm 1911, đã bị xử tử vì vai trò của ông trong cuộc Nổi dậy Phục sinh (Easter Rising) của Ireland

Casement là một người theo đạo Tin lành Ireland, từng giữ chức vụ trong bộ ngoại giao Anh vào khoảng đầu thế kỷ 20. Ông đã giành được sự hoan nghênh quốc tế sau khi vạch trần các hành vi sử dụng nô lệ bất hợp pháp ở Congo và một số nơi ở Nam Mỹ. Mặc dù có gốc gác Tin Lành Ulster, Casement đã trở thành người ủng hộ nhiệt tình cho phong trào giành độc lập cho Ireland, và sau khi Thế chiến I bùng nổ, ông đã đến Mỹ, rồi đến Đức để tìm kiếm viện trợ cho một cuộc nổi dậy của người dân Ireland chống lại Anh. Continue reading “03/08/1916: Roger Casement bị treo cổ”

27/04/1916: ‘Lawrence xứ Arabia’ giúp Anh đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ

Nguồn: British attempt to bargain with Turks over Kut, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1916, ba sĩ quan Anh, trong đó có vị Đại uý nổi tiếng T.E. Lawrence (được biết đến với tên gọi Lawrence xứ Arabia), cố gắng lập kế hoạch tháo lui cho hàng ngàn binh sĩ Anh đang bị bao vây tại thành phố Kut-al-Amara ở Lưỡng Hà (Mesopotamia) thông qua một cuộc đàm phán bí mật với chỉ huy Thổ Nhĩ Kỳ.

Kể từ tháng 12/1915, quân Anh dưới sự chỉ huy của Sir Charles Townshend đã bị lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và Đức ở Kut bao vây, trên sông Tigris ở Basra, Lưỡng Hà (Iraq ngày nay). Bốn lần nỗ lực đẩy lùi quân địch chỉ khiến họ phải hứng chịu con số thương vong 23.000 người, gần gấp đôi quân số còn lại của trung đoàn. Kiệt sức, thiếu thốn và đau đớn vì bệnh tật, những binh sĩ của Townshend đã sắp sửa phải đầu hàng thì bộ chỉ huy khu vực của Anh quyết định vận dụng ngoại giao. Continue reading “27/04/1916: ‘Lawrence xứ Arabia’ giúp Anh đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ”

24/04/1916: Cuộc nổi dậy Phục sinh bắt đầu ở Ireland

Nguồn: Easter Rebellion begins, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1916, vào ngày Thứ Hai Phục Sinh tại Dublin, Hội Anh em Cộng hòa Ailen, một tổ chức bí mật của những người theo chủ nghĩa dân tộc Ailen do Patrick Pearse lãnh đạo, đã phát động Cuộc nổi dậy Phục sinh, một cuộc nổi dậy vũ trang chống lại sự cai trị của nước Anh. Được hỗ trợ bởi những người xã hội chủ nghĩa Ailen có vũ trang dưới sự lãnh đạo của James Connolly, Pearse và các bằng hữu Cộng hòa của ông đã gây bạo loạn và tấn công trụ sở chính quyền địa phương của Anh Quốc trên khắp Dublin và chiếm giữ Tổng cục Bưu điện tại thủ đô Ailen. Continue reading “24/04/1916: Cuộc nổi dậy Phục sinh bắt đầu ở Ireland”

16/03/1916: Đô đốc Alfred von Tirpitz từ chức

Nguồn: German Admiral Alfred von Tirpitz resigns, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1916, Đô đốc Alfred von Tirpitz, kiến trúc sư trưởng xây dựng hải quân Đức trong những năm trước Thế chiến I và người đứng sau chiến lược hải quân hiếu chiến mà Đức theo đuổi trong hai năm đầu chiến tranh, đã nộp đơn từ chức cho Hoàng đế Wilhelm II. Trước sự ngạc nhiên của Tirpitz, Hoàng đế đã chấp thuận lá đơn.

Tirpitz bắt đầu mối quan hệ thân thiết với Hoàng đế Wilhelm II vào năm 1897, khi ông được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Hải quân Hoàng gia. Một năm sau, Tirpitz giới thiệu Đạo luật Hạm đội I (First Fleet Act), đánh dấu bước khởi đầu của một cuộc cải tổ và xây dựng quan trọng đối với hải quân Đức. Đạo luật Hạm đội II (Second Fleet Act) ra đời năm 1900 còn chứa đựng nhiều tham vọng hơn nữa, đặt ra thời hạn 17 năm để xây dựng một hạm đội gồm 2 soái hạm, 36 chiến hạm, 11 tàu tuần dương lớn và 34 tàu tuần dương nhỏ – một hạm đội sẽ thách thức cả Hải quân Hoàng gia Anh. Continue reading “16/03/1916: Đô đốc Alfred von Tirpitz từ chức”

25/02/1916: Đức chiếm Pháo đài Douaumont ở Verdun

Nguồn: German troops capture Fort Douaumont (Verdun), History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1916, quân đội Đức đã chiếm giữ Pháo đài Douaumont, cứ điểm có vị trí quan trọng nhất trong số các pháo đài bảo vệ thành phố Verdun, Pháp, bốn ngày sau khi họ tiến hành cuộc tấn công đầu tiên. Trận Verdun sẽ trở thành cuộc xung đột dài và đẫm máu nhất trong Thế chiến I, kéo dài 10 tháng và dẫn đến hơn 700.000 thương vong.

Vào tháng 02 năm 1916, các bức tường thành của Verdun được bảo vệ bởi khoảng 500.000 lính đóng quân tại hai pháo đài chính là Pháo đài Douaumont và Pháo đài Vaux. Quân Đức, được chỉ huy bởi Tham mưu trưởng Erich von Falkenhayn, đã phái một triệu quân tới để chống lại thành phố này, với hy vọng một chiến thắng mang tính quyết định trên Mặt trận phía Tây sẽ khiến quân Đồng minh phải chấp nhận đình chiến. Continue reading “25/02/1916: Đức chiếm Pháo đài Douaumont ở Verdun”