Vua cờ Kasparov: Thất bại quân sự sẽ là liều thuốc giải độc cho người Nga

Nguồn: Garri Kasparow: „Der Verlust der Krim könnte einen Zusammenbruch auslösen“, WELT, 22/05/2022.

Biên dịch: Nguyễn Xuân Hoài

Nhà cựu vô địch cờ vua thế giới Garry Kasparov là một trong những người chỉ trích Putin gay gắt nhất kể từ khi Putin nhậm chức. Trong cuộc phỏng vấn, ông giải thích lý do tại sao ông tin rằng cuối cùng Ukraine sẽ thắng trong cuộc chiến này và một nước Nga mới hậu Putin sẽ như thế nào.

Cách viết tiếng Nga của Harry là Garry. Garry Kasparov được đặt theo tên của cố Tổng thống Mỹ Harry Truman. Sự lựa chọn của cha mẹ ông không phải là không có rủi ro, vì ông sinh năm 1963, giai đoạn đỉnh điểm của Chiến tranh Lạnh. Kasparov được nuôi dưỡng trong hệ thống giáo dục cộng sản, học cờ vua tại trường dạy cờ của đại kiện tướng huyền thoại và là một người cộng sản trung thành Mikhail Botvinnik. Nhưng người đàn ông 59 tuổi này luôn bị cuốn hút vào những ý tưởng mà cái tên của ông đại diện. Ở Liên Xô, ông được coi là một người có tinh thần tự do và là người chỉ trích hệ thống. Continue reading “Vua cờ Kasparov: Thất bại quân sự sẽ là liều thuốc giải độc cho người Nga”

24/05/1941: Tàu Bismarck của Đức đánh chìm tàu HMS Hood của Anh

Nguồn: German battleship, the Bismarck, sinks Britain’s HMS Hood, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1941, thiết giáp hạm lớn nhất của Đức, chiếc Bismarck, đã đánh chìm niềm tự hào của Hạm đội Anh, tàu HMS Hood.

Bismarck là thiết giáp hạm hiện đại nhất của Đức thời bấy giờ, con tàu mà hải quân các quốc gia khác thèm muốn, ngay từ khi nó còn trong giai đoạn thiết kế (Hitler đã giao bản sao bản thiết kế Bismarck cho Joseph Stalin như một hành động nhượng bộ, trong giai đoạn ký Hiệp ước Bất tương xâm). Continue reading “24/05/1941: Tàu Bismarck của Đức đánh chìm tàu HMS Hood của Anh”

Thế giới hôm nay: 24/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một nhà ngoại giao Nga tại Liên Hợp Quốc đã bỏ việc để phản đối “cuộc chiến tranh xâm lược” do Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động. Việc ông này, Boris Bondarev, từ chức là một chỉ dấu hiếm hoi cho thấy có bất mãn trong giới ngoại giao Nga đối với cuộc chiến ở Ukraine. Cho đến nay chính phủ luôn trấn áp những người bất đồng chính kiến ​​và kiểm soát khắt khe quan điểm về cuộc xâm lược.

Nhà Trắng khẳng định chính sách của Mỹ đối với Đài Loan “không thay đổi” sau khi tổng thống Joe Biden tuyên bố các lực lượng vũ trang Mỹ sẽ tham gia bảo vệ Đài Loan nếu hòn đảo bị Trung Quốc tấn công. Đây là tuyên bố mạnh miệng nhất từ trước đến nay của ông về vấn đề này và cho thấy thay đổi lớn thoát khỏi “sự mơ hồ chiến lược” mà Mỹ thường áp dụng cho Đài Loan. Continue reading “Thế giới hôm nay: 24/05/2022”

Giám đốc CIA William Burns nói về tương lai hỗn loạn của thế giới

Nguồn: Edward Luce, “What the CIA thinks: William Burns on the new world disorder,” Financial Times, 13/05/2022.

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Năm mươi năm sau ‘cuộc đảo chính’ Chiến tranh Lạnh của Nixon, người Mỹ đang đối mặt với một trật tự toàn cầu mới.

Chúng ta không thường xuyên được gặp những người có số tuổi đạt đến ba chữ số. Henry Kissinger, người sẽ bước sang tuổi 99 vào tháng này, hiện đã già hơn bất kỳ chính khách nào còn sống trên thế giới. Tại Lễ hội FTWeekend ở Washington vào thứ Bảy tuần trước, chiến lược gia Chiến tranh Lạnh đã nhận xét rằng nhân loại “hiện đang sống trong một kỷ nguyên hoàn toàn mới.” Xét đến việc ông đã sống được 40% lịch sử nền cộng hòa Mỹ, Kissinger có quyền đưa ra nhận định đó – bất kể người ta nghĩ thế nào về hồ sơ đầy tranh cãi của ông. Continue reading “Giám đốc CIA William Burns nói về tương lai hỗn loạn của thế giới”

Thế giới hôm nay: 23/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ukraine gia hạn thiết quân luật thêm 90 ngày cho đến cuối tháng 8. Được biết thị trưởng do Nga bổ nhiệm của một thị trấn ở miền trung Ukraine, ngay sát nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, đã bị thương trong một vụ nổ. Trong khi đó, giao tranh gia tăng ở vùng Luhansk khi Nga nhắm đến kiểm soát toàn bộ vùng. Một cố vấn của tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết nước ông sẽ không chấp nhận một thỏa thuận hòa bình có điều khoản cắt đất cho Nga.

Anthony Albanese thề sẽ chiến đấu chống biến đổi khí hậu khi lên nhậm chức thủ tướng Australia vào thứ Hai. Đảng Lao động của ông đã đánh bại liên minh Tự do-Quốc gia cầm quyền trong cuộc bầu cử thứ Bảy vừa qua, mặc dù chưa rõ liệu có đạt được đa số ở nghị viện hay không. Sự ủng hộ ngày càng cao dành cho các đảng độc lập cũng đồng nghĩa với việc sẽ không có bên nào nắm giữ được đa số trong quốc hội. Continue reading “Thế giới hôm nay: 23/05/2022”

Lý Khắc Cường đã trở lại, và ‘Likonomics’ cũng vậy

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Premier Li is back, and so is ‘Likonomics’,” Nikkei Asia, 19/05/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Những sai lầm kinh tế của Chủ tịch Tập Cận Bình đã mở đường cho việc chia sẻ quyền lực.

Việc Thủ tướng Lý Khắc Cường bất ngờ quay lại gia tăng quyền lực gần đây đang là chủ đề bàn tán khắp Trung Quốc.

Thủ tướng Trung Quốc theo truyền thống sẽ chịu trách nhiệm về các chính sách kinh tế vĩ mô, với tư cách là người đứng đầu Quốc vụ viện, tức chính phủ Trung Quốc. Nhưng Chủ tịch Tập Cận Bình đã tập trung hết quyền lực vào tay mình, nên trong 9 năm qua, quyền lực của Lý chỉ là trên danh nghĩa. Continue reading “Lý Khắc Cường đã trở lại, và ‘Likonomics’ cũng vậy”

22/05/1972: Tổng thống Nixon đến Moscow dự thượng đỉnh lịch sử

Nguồn: President Nixon arrives in Moscow for historic summit, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1972, Tổng thống Richard Nixon đã đến Moscow để dự hội nghị thượng đỉnh với các nhà lãnh đạo Liên Xô.

Dù đây là chuyến thăm đầu tiên của Nixon tới Liên Xô trên cương vị Tổng thống, nhưng ông đã từng đến thăm Moscow một lần trước đó, khi còn là Phó Tổng thống Mỹ. Với tư cách là cấp phó của Eisenhower, Nixon thường xuyên thực hiện các chuyến công du chính thức ra nước ngoài, bao gồm chuyến đi đến Moscow năm 1959 để tham quan thủ đô của Liên Xô, cũng như tham dự Hội chợ Văn hóa và Thương mại Mỹ ở Công viên Sokolniki. Continue reading “22/05/1972: Tổng thống Nixon đến Moscow dự thượng đỉnh lịch sử”

Trung Quốc bình luận về xu hướng chiến sự sau khi Nga chiếm được Mariupol

Tác giả: Trương Nhất Phàm, Liễu Ngọc Bằng | Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Ngày 19/5 vừa qua, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Konashenkov thông báo: Từ ngày 16/5 tới nay đã có 1.730 người thuộc quân đội Ukraine và thuộc “Tiểu đoàn Azov” trong lực lượng quân sự Ukraine bị bao vây trong Nhà máy gang thép Azovstal ở Mariupol ra hàng. Dư luận bên ngoài phổ biến cho rằng trận chiến dài nhất và đẫm máu nhất trong cuộc xung đột Nga-Ukraine đã cơ bản chấm dứt. Trong hơn 80 ngày qua, chiến trận tại Mariupol đã trực tiếp ảnh hưởng tới xu thế phát triển cuộc xung đột nói trên. Trong tương lai, quân đội Nga sau khi dứt ra khỏi trận chiến đó sẽ tấn công về hướng nào? Continue reading “Trung Quốc bình luận về xu hướng chiến sự sau khi Nga chiếm được Mariupol”

21/05/1911: Cuộc khủng hoảng Morocco lần thứ hai

Nguồn: French troops occupy Fez, sparking second Moroccan Crisis, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1911, sáu năm sau Khủng hoảng Morocco lần thứ nhất, trong đó sự xuất hiện bất ngờ của Hoàng đế Đức Wilhelm ở Morocco đã gây ra sự phẫn nộ quốc tế, đồng thời dẫn đến việc Anh và Pháp củng cố mối quan hệ chống lại Đức, quân đội Pháp đã chiếm thành phố Fez của Morocco, khiến người Đức nổi cơn thịnh nộ và khơi mào cho Khủng hoảng Morocco lần thứ hai.

Tháng 03/1911, chính quyền Pháp tuyên bố rằng các bộ lạc đã tổ chức một cuộc nổi dậy ở Morocco, gây nguy hiểm cho một trong những thủ phủ của đất nước, Fez. Quốc vương kêu gọi người Pháp giúp đỡ để khôi phục trật tự, và họ đã gửi quân đến Fez vào ngày 21/05. Continue reading “21/05/1911: Cuộc khủng hoảng Morocco lần thứ hai”

Thế giới hôm nay: 20/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Joe Biden tuyên bố Phần Lan và Thụy Điển “được Mỹ hậu thuẫn đầy đủ và toàn diện” để gia nhập NATO. Trong bài phát biểu mới đây cạnh thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson và tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto ở Washington, DC, tổng thống Mỹ đã nói hai nước Bắc Âu “đáp ứng mọi yêu cầu của NATO.” Trong khi đó, Thượng viện Mỹ thông qua một gói viện trợ quân sự và nhân đạo mới trị giá 40 tỷ USD cho Ukraine.

Chứng khoán Mỹ đã có một ngày ổn định hơn sau đợt bán tháo lớn nhất kể từ tháng 6 năm 2020. Chỉ số S&P 500, vốn giảm 4% vào thứ Tư, chỉ giảm nhẹ khi giao dịch giữa buổi chiều. Báo cáo thu nhập đáng thất vọng trong những ngày gần đây từ các nhà bán lẻ lớn như Target và Walmart đã khiến nhà đầu tư lo ngại về ảnh hưởng của lạm phát. Cũng vì lý do này, giá trái phiếu chính phủ dài hạn tăng lên. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/05/2022”

Thiếu sót của Biden và Tập trong cuộc cạnh tranh ở châu Á

Nguồn: James Crabtree, “Biden and Xi Struggle to Compete in Asia,” Foreign Policy, 11/05/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nếu hỏi hai siêu cường có điểm gì chung trong cách thu hút các nước châu Á, thì câu trả lời là: Chiến lược thiếu sót.

Tuần này, các nhà lãnh đạo Đông Nam Á đang trên đường tới Washington để gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden, trong một cuộc họp thượng đỉnh được mong đợi từ lâu. Chương trình nghị sự cho cuộc họp của Biden với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), vốn đã hai lần bị trì hoãn, là nhằm ngăn chặn khu vực này chuyển hướng về phía Trung Quốc. Nhưng hội nghị thượng đỉnh còn được coi là có tính bước ngoặt vì một lý do khác. Trong lúc Mỹ và Trung Quốc đẩy mạnh cuộc cạnh tranh toàn cầu để tranh giành ảnh hưởng và quyền lực, mỗi bên đều đang chuẩn bị kế hoạch mới để giải quyết các điểm mù chiến lược của mình. Nhưng cả hai kế hoạch đều không có khả năng thành công. Continue reading “Thiếu sót của Biden và Tập trong cuộc cạnh tranh ở châu Á”

19/05/1536: Anne Boleyn, người vợ thứ hai của Vua Henry VIII, bị xử tử

Nguồn: Anne Boleyn, second wife of King Henry VIII, is executed, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1536, Anne Boleyn, người vợ thứ hai khét tiếng của Vua Henry VIII, đã bị xử tử với các tội danh ngoại tình, loạn luân, và âm mưu chống lại nhà vua.

Catherine xứ Aragon

Vua Henry rơi vào lưới tình với Anne Boleyn kể từ giữa những năm 1520, khi bà quay về Anh sau thời gian phục vụ trong triều đình Pháp, và trở thành thị nữ cho người vợ đầu của ông, Catherine xứ Aragon. Continue reading “19/05/1536: Anne Boleyn, người vợ thứ hai của Vua Henry VIII, bị xử tử”

Phương Tây đối đầu ‘phần còn lại của thế giới’ trong quan hệ với Nga

Nguồn: Angela Stent, “The West vs. the Rest,” Foreign Policy, 02/05/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chào mừng đến với Chiến tranh Lạnh thế kỷ 21!

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có bốn tính toán sai lầm lớn trước khi tiến hành cuộc xâm lược Ukraine. Ông đánh giá quá cao năng lực và hiệu quả quân sự của lính Nga, đồng thời đánh giá quá thấp ý chí kháng cự và quyết tâm chống trả của người Ukraine. Ông cũng sai khi cho rằng một phương Tây bị phân tâm sẽ không thể đoàn kết về mặt chính trị nếu phải đối mặt với cuộc tấn công của Nga, ngoài ra, châu Âu và các đồng minh châu Á của Mỹ sẽ không bao giờ ủng hộ các biện pháp trừng phạt sâu rộng về tài chính, thương mại, và năng lượng chống lại Nga.

Nhưng Putin đã đúng về một điều: Ông đoán chính xác rằng cái mà tôi gọi là “Phần còn lại của Thế giới” – nghĩa là những nước “phi phương Tây” – sẽ không lên án hay áp đặt các biện pháp trừng phạt lên Nga. Vào ngày chiến tranh nổ ra, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng phương Tây đảm bảo rằng Putin sẽ trở thành “kẻ bị bài xích trên trường quốc tế” – nhưng đối với phần lớn thế giới, Tổng thống Nga không hẳn là một người bị bài xích. Continue reading “Phương Tây đối đầu ‘phần còn lại của thế giới’ trong quan hệ với Nga”

Trung Quốc bình luận về Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN-Mỹ 2022

Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

“Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN—Mỹ 2022” đã họp tại thủ đô Washington (Mỹ) trong hai ngày 12 và 13/5. Tổng thống Mỹ Joe Biden cùng lãnh đạo cấp cao 10 nước ASEAN, trong đó có Thủ tướng Việt Nam Pham Minh Chính, đã dự họp. Hội nghị đã ra Tuyên bố Tầm nhìn chung. Thời báo Hoàn cầu Trung Quốc ngày 15/5 đăng bài viết dưới tiêu đề “Xã luận: ASEAN không phải là cây cầu bập bênh của Mỹ trong ‘Cuộc chơi với Trung Quốc’” Dưới đây là bản dịch xã luận này. Continue reading “Trung Quốc bình luận về Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN-Mỹ 2022”

Thế giới hôm nay: 18/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngoại trưởng Anh Liz Truss cho biết chính phủ nước này sẽ đệ trình một dự luật cho phép chỉnh sửa quy chế Bắc Ireland, tức thỏa thuận thương mại hậu Brexit vốn tạo ra biên giới trên biển giữa Vương quốc Anh và Bắc Ireland. Luật này sẽ đề xuất làn đường “xanh” và “đỏ” cho hàng hóa đi lại giữa hai khu vực. Dù bà Truss khẳng định dự luật mới tuân thủ luật pháp quốc tế, nhà đàm phán Brexit của EU, Maros Sefcovic, lại nói hành động này tạo ra “những lo ngại đáng kể.”

Thủ tướng Thụy Điển và tổng thống Phần Lan sẽ đến thăm tổng thống Mỹ Joe Biden vào thứ Năm để hoàn thiện đơn xin gia nhập NATO. Trước đó vào thứ Ba, quốc hội Phần Lan đã bỏ phiếu ủng hộ mạnh mẽ việc nộp đơn. Hai nước này, vốn có truyền thống trung lập, đang muốn gia nhập nhanh để giảm thiểu nguy cơ bị Nga trả đũa, dù bị Thổ Nhĩ Kỳ phản đối. Continue reading “Thế giới hôm nay: 18/05/2022”

Tầm quan trọng đối ngoại và đối nội từ chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Chính

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính đã tiến hành chuyến thăm Hoa Kỳ từ ngày 11 đến ngày 17 tháng 5, chuyến công du nước ngoài dài nhất mà ông từng thực hiện kể từ khi nhậm chức hồi tháng 4 năm 2021. Ngoài việc tham dự Hội nghị thượng định Hoa Kỳ-ASEAN, ông Chính còn có nhiều cuộc gặp gỡ và hoạt động khác nhau để thúc đẩy quan hệ Việt – Mỹ. Chuyến thăm giúp nâng cao uy tín của vị thủ tướng ở trong và ngoài nước, tạo ra một sự thúc đẩy đáng kể và kịp thời cho cả quan hệ song phương lẫn các chương trình nghị sự trong nước của ông Chính. Continue reading “Tầm quan trọng đối ngoại và đối nội từ chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Chính”

17/05/1974: Cảnh sát Los Angeles đột kích nhóm khủng bố SLA

Nguồn: LAPD raid leaves six SLA members dead, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1974, tại Los Angeles, California, cảnh sát đã bao vây một ngôi nhà ở Compton, nơi các thủ lĩnh của nhóm khủng bố được gọi là Quân đội Giải phóng Symbionese (Symbionese Liberation Army, SLA) đang lẩn trốn. Vài tháng trước đó, vụ SLA bắt cóc Patricia Hearst – cô con gái thuộc dòng họ Hearst giàu có, những người sở hữu đế chế truyền thông Hearst – đã thu hút sự chú ý trên khắp đất nước. Cảnh sát tìm ra ngôi nhà ở Compton sau khi một bà mẹ ở địa phương báo cáo rằng các con của bà đã nhìn thấy một nhóm người đang ‘chơi đùa’ với vũ khí tự động trong phòng khách của ngôi nhà. Continue reading “17/05/1974: Cảnh sát Los Angeles đột kích nhóm khủng bố SLA”

Thông điệp qua các bài phát biểu của Thủ tướng ở Mỹ

Tác giả: Quốc Đạt & Trần Hoàng phỏng vấn Lê Hồng Hiệp

Các phát biểu của Thủ tướng ở Mỹ thể hiện chính sách đối ngoại của Việt Nam và mong muốn học hỏi kinh nghiệm phát triển kinh tế, theo tiến sĩ Lê Hồng Hiệp.

“Một điểm nhấn trong chuyến thăm lần này là bài phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), qua đó giúp Việt Nam làm rõ lập trường về chính sách đối ngoại của Việt Nam, đồng thời tái khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc thúc đẩy quan hệ Việt – Mỹ trong thời gian tới”, theo nhận định của TS Lê Hồng Hiệp, nghiên cứu viên cao cấp Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS – Yusof Ishak Institute, Singapore), trong cuộc phỏng vấn với Zing. Continue reading “Thông điệp qua các bài phát biểu của Thủ tướng ở Mỹ”

Thế giới hôm nay: 17/05/2022

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Elisabeth Borne được bổ nhiệm làm thủ tướng mới của Pháp thay cho Jean Castex. Bà Borne, đương kim bộ trưởng lao động, sẽ là người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này trong 31 năm qua. Sau khi tái cử tổng thống vào tháng 4, Emmanuel Macron đã hứa sẽ hợp tác nhiều hơn với các bên khi nắm quyền. Được biết bà Borne là một chính trị gia trung tả; còn cả hai thủ tướng trước đây của ông Macron đều là người trung hữu.

Trong khi thủ tướng Anh Boris Johnson đến thăm Bắc Ireland để giải quyết thế bế tắc xoay quanh các quy định thương mại hậu Brexit của khu vực, chính phủ ông lại chuẩn bị một luật cho phép họ đơn phương thu hồi chúng. Đảng thân Anh của Bắc Ireland muốn loại bỏ chúng và đang cản trở tiến trình của nghị viện mới được bầu ở Belfast. Đảng dân tộc chủ nghĩa Sinn Féin, vốn là bên dẫn đầu cuộc bầu cử vừa qua, cảnh báo rằng việc hủy bỏ quy chế sẽ làm leo thang “sự bất định và căng thẳng” trong nước. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/05/2022”

Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO làm lập luận của Putin sụp đổ

Nguồn: “In applying to NATO, Finland and Sweden give the lie to Putin’s claims,” The Economist, 15/05/2022

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sự mở rộng của liên minh không phải là nguyên nhân dẫn tới cuộc chiến của Tổng thống Nga ở Ukraine.

Quyết định của Phần Lan và Thụy Điển nộp đơn xin gia nhập NATO là một hành động thẳng thừng bác bỏ tầm nhìn chiến lược của Tổng thống Nga, Vladimir Putin. Hai quốc gia từng tự hào về lịch sử không liên kết quân sự lâu đời của mình đã nhận định rằng, rủi ro làm mất lòng nước láng giềng không quan trọng bằng sự trợ giúp an ninh bổ sung mà họ có được khi tham gia một liên minh chuyên chống lại sự xâm lược của Nga. Đó là kết quả trực tiếp của việc Nga xâm lược Ukraine, mà theo Putin là để ngăn chặn NATO mở rộng. Continue reading “Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO làm lập luận của Putin sụp đổ”