Tag: 1912

05/11/1912: Woodrow Wilson chiến thắng áp đảo trong bầu cử tổng thống

Nguồn: Woodrow Wilson wins landslide victory, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1912, đảng viên Đảng Dân chủ Woodrow Wilson đã được bầu làm tổng thống thứ 28 của nước Mỹ, với Thomas R. Marshall là phó tổng thống.

Trong chiến thắng áp đảo của đảng Dân chủ, Wilson đã giành được 435 phiếu đại cử tri, so với 8 phiếu của đương kim tổng thống từ Đảng Cộng hòa William Howard Taft, và 88 phiếu của ứng viên Đảng Cấp tiến Theodore Roosevelt. Cuộc bầu cử tổng thống năm 1912 cũng là cuộc bầu cử duy nhất trong lịch sử nước Mỹ có hai cựu tổng thống bị một ứng viên thứ ba đánh bại. Continue reading “05/11/1912: Woodrow Wilson chiến thắng áp đảo trong bầu cử tổng thống”

17/10/1912: Chiến tranh Balkan lần thứ nhất bùng nổ

Nguồn: Serbia and Greece declare war on Ottoman Empire in First Balkan War, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1912, Serbia và Hy Lạp, theo bước Montenegro, đồng minh nhỏ hơn của họ ở khu vực Balkan hỗn loạn, đã tuyên chiến với Đế quốc Ottoman, chính thức bắt đầu Chiến tranh Balkan lần thứ nhất.

Bốn năm trước đó, một cuộc nổi dậy ở Macedonia, lúc đó thuộc Ottoman, được  dẫn đầu bởi một nhóm dân tộc chủ nghĩa gọi là Đảng Thanh niên Thổ Nhĩ Kỳ (Young Turks), đã làm lung lay quyền cai trị của triều đình Ottoman ở châu Âu. Áo-Hung đã nhanh chóng tận dụng điểm yếu này, cho sáp nhập hai tỉnh Balkan gồm Bosnia và Herzegovina, đồng thời thúc giục Bulgaria, cũng đang nằm dưới sự cai trị của Thổ Nhĩ Kỳ, tuyên bố độc lập. Continue reading “17/10/1912: Chiến tranh Balkan lần thứ nhất bùng nổ”

07/08/1912: Theodore Roosevelt được đề cử tổng thống nhiệm kỳ 3

Nguồn: Teddy Roosevelt nominated as Bull Moose candidate, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1912, Theodore Roosevelt đã được đề cử làm ứng cử viên tổng thống bởi Đảng Tiến bộ – một nhóm các nghị sĩ Đảng Cộng hòa bất mãn với việc đề cử lại Tổng thống William Howard Taft. Còn được gọi là Đảng “Bull Moose”, tuyên ngôn của Đảng Tiến bộ kêu gọi bầu cử trực tiếp các thượng nghị sĩ Hoa Kỳ, quyền bầu cử của phụ nữ, giảm thuế quan và nhiều cải cách xã hội khác.

Roosevelt, người từng là tổng thống thứ 26 của Hoa Kỳ từ năm 1901 đến năm 1909, đã khởi động một chiến dịch tranh cử rầm rộ với tư cách là ứng cử viên tổng thống của đảng này. Điểm mấu chốt trong tuyên ngôn của đảng ông là “Square Deal” (Xã hội Công bình) – khái niệm của Roosevelt về một xã hội dựa trên sự canh tranh kinh doanh công bằng và gia tăng phúc lợi cho người nghèo Mỹ. Continue reading “07/08/1912: Theodore Roosevelt được đề cử tổng thống nhiệm kỳ 3”

27/03/1912: Nhật Bản tặng 3.020 cây anh đào cho Mỹ

Nguồn: Japanese cherry trees planted along the Potomac, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1912, tại Washington, D.C, vợ của Tổng thống William Taft là Helen Taft và vợ của đại sứ Nhật Bản là Nữ tử tước Chinda đã trồng hai cây anh đào Yoshina trên bờ bắc của Sông Potomac, gần Đài tưởng niệm Jefferson. Sự kiện này diễn ra nhân dịp chính phủ Nhật Bản tặng 3.020 cây hoa anh đào cho chính phủ Hoa Kỳ.

Việc trồng cây anh đào Nhật Bản dọc theo bờ sông Potomac được đề xuất lần đầu bởi Eliza Scidmore, một người quảng giao và từng gây quỹ để thực hiện điều này. Trong thời gian Helen Taft sống tại Nhật Bản khi chồng bà là chủ tịch Ủy ban Philippine, bà đã nhìn thấy vẻ đẹp của hoa anh đào và ấp ủ một ý tưởng giống như nhà văn Scidmore. Sau khi biết đệ nhất phu nhân yêu thích hoa anh đào, lãnh sự Nhật Bản tại New York đã đề nghị tặng một vài cây ở thành phố Tokyo cho chính phủ Hoa Kỳ. Continue reading “27/03/1912: Nhật Bản tặng 3.020 cây anh đào cho Mỹ”

18/01/1912: Robert Falcon Scott chinh phục Nam Cực

Nguồn: Robert Falcon Scott reaches the South Pole, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1912, sau hai tháng đầy thử thách, đoàn thám hiểm người Anh của Robert Falcon Scott đã đến Nam Cực và phát hiện ra Roald Amundsen – một nhà thám hiểm người Na Uy – đã đến trước họ một tháng. Hết sức thất vọng, nhóm thám hiểm, vốn đã kiệt sức, lại chuẩn bị cho một hành trình dài và khó khăn để trở về trại căn cứ của họ.

Scott, một sĩ quan hải quân Anh, đã bắt đầu chuyến thám hiểm Nam Cực đầu tiên của ông vào năm 1901 trên tàu Discovery. Trong ba năm thám hiểm, ông đã phát hiện ra Bán đảo Edward VII và khảo sát bờ biển Victoria Land, nơi cũng là một khu vực thuộc châu Nam Cực trên Biển Ross, đồng thời dẫn đầu các đoàn thám hiểm vào sâu trong châu Nam Cực. Năm 1911, Scott và Amundsen bắt đầu một cuộc đua không công bố chính thức để trở thành người đầu tiên đến Nam Cực. Continue reading “18/01/1912: Robert Falcon Scott chinh phục Nam Cực”

19/12/2005: Ahmadinejad ra lệnh cấm âm nhạc phương Tây

Nguồn: Ahmadinejad bans all Western music in Iranian state television and radio broadcasts, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Tuyên bố đầu tiên bởi một người của công chúng về việc các loại hình âm nhạc phổ biến có khả năng gây bất ổn xã hội có từ thế kỷ thứ nhất trước Công nguyên, khi nhà triết học vĩ đại Plato đã viết: “Khi dạng thức âm nhạc thay đổi, các bức tường của thành phố rung chuyển”. Nhiều phát ngôn tương tự đã được đưa ra trong những năm 2000, khi những người muốn bảo vệ hiện trạng gọi các ca sĩ khác biệt như Igor Stravinsky, Elvis Presley và Ice-T là mối nguy hiểm cho xã hội.

Vào ngày này năm 2005, trong một cuộc tổng công kích, Tổng thống Iran mới đắc cử Mahmoud Ahmadinejad đã gọi các nghệ sĩ nêu trên và nhiều người nữa như vậy khi ông tuyên bố cấm hoàn toàn âm nhạc phương Tây trên các chương tình truyền hình và phát thanh của nhà nước ở Cộng hòa Hồi giáo Iran. Continue reading “19/12/2005: Ahmadinejad ra lệnh cấm âm nhạc phương Tây”

15/04/1912: Tàu Titanic bị chìm

Nguồn: Titanic sinks, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1912, lúc 2:20 sáng, con tàu Anh Titanic đã chìm xuống Bắc Đại Tây Dương, cách Newfoundland, Canada khoảng 400 dặm về phía nam. Con tàu khổng lồ với 2.200 hành khách và thủy thủ đoàn đã va vào một tảng băng trôi trước đó hai tiếng rưỡi.

Ngày 10/04, RMS Titanic, một trong những tàu biển lớn nhất và sang trọng nhất từng được chế tạo, đã rời Southampton, Anh, trên chuyến hải trình đầu tiên của mình qua Đại Tây Dương. Titanic được thiết kế bởi thợ đóng tàu người Ireland William Pirrie, được chế tạo tại Belfast, và được cho là con tàu nhanh nhất thế giới lúc bấy giờ. Con tàu dài 883 ft (từ mũi tàu đến đuôi) với phần thân được chia thành 16 khoang, được cho là không thể thấm nước. Bởi vì bốn trong số các khoang này có thể bị ngập mà không ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc tàu nổi, Titanic đã được cho là “không thể chìm.” Continue reading “15/04/1912: Tàu Titanic bị chìm”

19/12/1984: Anh đồng ý trả Hồng Kông cho Trung Quốc

Nguồn: Britain agrees to return Hong Kong to China, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1984, tại Đại Lễ Đường Nhân Dân ở Bắc Kinh, Thủ tướng Anh Margaret Thatcher và Thủ tướng Trung Quốc Triệu Tử Dương đã ký một thỏa thuận cam kết rằng nước Anh sẽ trao trả Hồng Kông lại cho Trung Quốc vào năm 1997 để đổi lại các điều khoản đảm bảo mở rộng hệ thống tư bản của lãnh thổ này trong vòng 50 năm. Hồng Kông được Trung Quốc cho Anh thuê vào năm 1898, thời hạn 99 năm.

Vào năm 1839, trong Chiến tranh Thuốc Phiện lần I, Anh đã xâm lược Trung Quốc nhằm đè bẹp phe phản đối sự can thiệp của họ vào các vấn đề kinh tế, xã hội và chính trị của Trung Quốc. Một trong những bước tiến đầu tiên của Anh là chiếm Hồng Kông, một hòn đảo dân cư thưa thớt ngoài khơi bờ biển đông nam Trung Quốc. Continue reading “19/12/1984: Anh đồng ý trả Hồng Kông cho Trung Quốc”

19/12/1946: Pháp đàn áp Việt Minh

Nguồn: French crack down on Vietnamese rebels, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1946, vào buổi sáng sau khi lực lượng Việt Minh dưới sự lãnh đạo của Hồ Chí Minh phát động cuộc nổi dậy vào đêm hôm trước ở Hà Nội, thực dân Pháp đã tiến hành đàn áp Việt Minh. Hồ Chí Minh cùng các binh sĩ của mình nhanh chóng rời khỏi thủ đô và tập hợp lại tại vùng nông thôn. Tối hôm đó, Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến:

“Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp, cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước. Continue reading “19/12/1946: Pháp đàn áp Việt Minh”

03/12/1912: Chiến tranh Balkan lần I đình chiến

Tropas-otomanas

Nguồn: “First Balkan War ends,” History.com (truy cập ngày 02/12/2015).

Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng

Vào ngày này năm 1912, Bulgaria, Serbia, Hy Lạp, và Montenegro đã ký một hiệp ước đình chiến với Thổ Nhĩ Kỳ, kết thúc Chiến tranh Balkan lần I. Trong cuộc xung đột kéo dài hai tháng, một liên minh quân sự giữa Hy Lạp, Serbia, Bulgaria, và Montenegro – được gọi là Liên minh Balkan – đã đẩy Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi mọi vùng lãnh thổ châu Âu trước đây của đế quốc Ottoman, ngoại trừ Constantinople (nay là Istanbul). Vào tháng 1 năm 1913, một cuộc đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ đã khiến cuộc chiến tiếp tục bùng nổ, nhưng Liên minh Balkan sau này đã giành được chiến thắng một lần nữa. Continue reading “03/12/1912: Chiến tranh Balkan lần I đình chiến”