11/07/1804: Aaron Burr giết Alexander Hamilton trong trận đấu súng tay đôi

Nguồn: Aaron Burr slays Alexander Hamilton in duel, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1804, trong một trong những trận đấu súng tay đôi nổi tiếng nhất lịch sử nước Mỹ, Phó Tổng thống Aaron Burr đã bắn chết Alexander Hamilton, đối thủ chính trị lâu năm của mình. Hamilton, một thành viên hàng đầu của phe Liên bang, và là kiến trúc sư trưởng của nền kinh tế chính trị Mỹ, đã qua đời vào ngày hôm sau. Continue reading “11/07/1804: Aaron Burr giết Alexander Hamilton trong trận đấu súng tay đôi”

14/03/1776: Alexander Hamilton được bổ nhiệm hàm Đại úy Pháo binh

Nguồn: Alexander Hamilton is named captain of artillery company, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1776, Alexander Hamilton đã nhận nhiệm vụ trở thành người đứng đầu một đại đội pháo binh ở New York. Trong suốt phần còn lại của năm 1776, Đại úy Hamilton đã tự khẳng định mình là một nhà lãnh đạo quân sự tài ba khi ông chỉ đạo đại đội pháo binh của mình trong một số trận chiến trong và xung quanh Thành phố New York. Sang tháng 03/1777, tài năng của Hamilton đã thu hút sự chú ý của Tướng George Washington và ông được phong hàm Trung tá kiêm trợ lý riêng cho Tướng Washington trong Quân đội Lục địa.

Sau khi phục vụ dưới quyền Washington suốt 4 năm, Hamilton từ chức vào tháng 02/1781 sau một cuộc tranh cãi với vị tướng, nhưng vẫn tiếp tục ở lại trong quân đội. Tháng 7/1781, Hamilton đảm nhận vị trí chỉ huy một trung đoàn quân New York và đã thể hiện xuất sắc trong Trận Yorktown vào mùa thu năm đó. Continue reading “14/03/1776: Alexander Hamilton được bổ nhiệm hàm Đại úy Pháo binh”

14/07/1798: Đạo luật Chống Nổi loạn trở thành luật liên bang

Nguồn: Sedition Act becomes federal law, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1798, một trong những vi phạm Hiến pháp nghiêm trọng nhất trong lịch sử nước Mỹ đã trở thành luật liên bang khi Quốc hội thông qua Đạo luật Chống Nổi loạn (Sedition Act), gây nguy hiểm cho nền tự do mong manh ở quốc gia mới thành lập này. Trong lúc Mỹ vẫn còn đang tham gia xung đột hải quân với nước Pháp Cách mạng (được gọi là Quasi-War), Alexander Hamilton và những người thuộc phe Liên bang trong Quốc hội đã lợi dụng nỗi sợ hãi chiến tranh của công chúng để soạn thảo và thông qua Đạo luật Hạn chế Người Nước ngoài và Chống Nổi loạn (Alien and Sedition Acts of 1798), mà không hề tham vấn ý kiến Tổng thống John Adams. Continue reading “14/07/1798: Đạo luật Chống Nổi loạn trở thành luật liên bang”

13/06/1807: Thomas Jefferson nhận trát hầu tòa xét xử Aaron Burr

Nguồn: Thomas Jefferson subpoenaed in Aaron Burr’s treason trial, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1807, Tổng thống Thomas Jefferson đã nhận được một trát hầu tòa, yêu cầu ông ra làm chứng trong phiên tòa xét xử cựu phó tổng thống của ông, Aaron Burr, tội phản quốc. Trong tờ trát, Burr yêu cầu Jefferson đưa ra các tài liệu có thể giúp miễn tội cho ông.

Burr vốn dĩ đã bị “thất sủng” về chính trị và xã hội khi giết chết cựu Bộ trưởng Tài chính đồng thời là Anh hùng Cách mạng Mỹ Alexander Hamilton trong một cuộc đấu súng tay đôi vào năm 1804. Sau khi bắn Hamilton, Burr lúc đó vẫn là phó tổng thống của Jefferson, đã lên đường trốn chạy để tránh bị truy tố vì tội giết người. (Cáo buộc sau này đã được hủy bỏ.) Continue reading “13/06/1807: Thomas Jefferson nhận trát hầu tòa xét xử Aaron Burr”

04/01/1796: Quốc hội Mỹ công nhận quốc kỳ Cộng hòa Pháp

Nguồn: Congress accepts Colors of the French Republic, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1796, Hạ viện Hoa Kỳ đã công nhận Quốc kỳ của Cộng hòa Cách mạng Pháp, tuyên bố đó là lời chứng thực đáng trân trọng nhất về sự đồng cảm giữa hai nền Cộng hòa.

Trong một thông điệp kèm theo, Ủy ban An ninh Công cộng Pháp đã ca ngợi Hoa Kỳ là những tiền đồn hàng đầu bảo vệ quyền con người ở bên kia bán cầu. Các nhà cách mạng Pháp đã rất háo hức liên hệ sự lật đổ vua Louis XVI của nước Pháp vào năm 1789 với sự lật độ Vua George III vào năm 1776 (tức cách mạng Mỹ). Họ đã xem bản Tuyên ngôn Độc lập và Tuyên ngôn Nhân quyền của Hoa Kỳ như là tiền thân cho bản Tuyên ngôn Nhân quyền mang tính cách mạng của mình. Continue reading “04/01/1796: Quốc hội Mỹ công nhận quốc kỳ Cộng hòa Pháp”

14/12/1799: George Washington qua đời

Nguồn: George Washington dies, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1799, George Washington, nhà lãnh đạo cách mạng và tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ, qua đời vì bệnh viêm thanh quản cấp tính tại tư gia ở Mount Vernon, Virginia, hưởng thọ 67 tuổi.

George Washington sinh năm 1732 trong một gia đình nông dân ở hạt Westmoreland, Virginia. Kinh nghiệm quân sự trực tiếp đầu tiên của ông là một trung tá trong lực lượng dân quân thuộc địa Virginia năm 1754, khi ông dẫn đầu một đội viễn chinh nhỏ chống lại quân Pháp tại thung lũng sông Ohio nhân danh thống đốc bang Virginia. Hai năm sau, Washington nắm quyền chỉ huy lực lượng phòng thủ biên giới phía tây Virginia trong Chiến tranh Pháp và Người Da đỏ. Sau khi chiến trường của cuộc chiến chuyển đến nơi khác, ông đã rời quân ngũ, trở về với cuộc sống của một người trồng rừng, và đảm nhiệm một ghế trong Viện Thứ dân Virginia. Continue reading “14/12/1799: George Washington qua đời”

07/12/1787: Delaware phê chuẩn Hiến pháp

Nguồn: Delaware ratifies the Constitution, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1787, Delaware trở thành tiểu bang đầu tiên phê chuẩn Hiến pháp Hoa Kỳ, thông qua một cuộc bỏ phiếu với toàn phiếu thuận.

Sự kiện quan trọng này xảy ra đúng một năm sau khi tờ Hampshire Herald công khai một tuyên bố của Thomas Grover trong đó liệt kê các yêu cầu được đưa ra bởi những người tham gia cuộc nổi loạn do Shays lãnh đạo. Nền kinh tế hậu chiến đã khiến người nông dân ở miền tây Massachusetts và khắp 13 tiểu bang rơi vào cảnh khốn cùng. Nhiều người không thể trả nợ bằng thứ tiền giấy không còn giá trị do chính phủ các tiểu bang ban hành. Thuyền trưởng Daniel Shays, một cựu chiến binh Quân đội Lục địa, đã dẫn đầu một cuộc tấn công vào kho vũ khí liên bang ở Springfield, Massachusetts, nhằm đóng cửa các tòa án nơi các luật sư đòi nợ kiện người mắc nợ. Continue reading “07/12/1787: Delaware phê chuẩn Hiến pháp”

Tại sao nhiệm kỳ Thẩm phán Tòa án Tối cao Hoa Kỳ kéo dài?

Nguồn: Why Supreme Court justices serve such long terms?, The Economist, 04/07/2018.

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Những thẩm phán  nghỉ hưu gần đây nhất đã phục vụ gần ba thập niên.

Với việc Thẩm phán Anthony Kennedy kết thúc 30 năm ngồi trên ghế Thẩm phán Tòa án Tối cao Hoa Kỳ vào cuối tháng 07/2018, vài ngày sau sinh nhật lần thứ 82 của ông, cùng một cuộc đấu tranh phe phái đang âm ỉ ở Thượng viện để tìm người kế vị ông, sự chú ý của công chúng một lần nữa tập trung vào một nét đặc trưng của nền tư pháp nước Mỹ: sự nghiệp dài đáng kinh ngạc của các Thẩm phán Tòa án Tối cao. Cho đến này, Điều III vẫn là điều khoản ngắn gọn nhất trong các điều khoản của hiến pháp nước Mỹ quy định về các nhánh của chính quyền, nhưng nhiệm kỳ phục vụ mà nó xác định cho các thẩm phán liên bang hầu như không bị giới hạn. Khoản 1 của điều khoản này quy định – các thẩm phán của cả “tòa án tối cao và các tòa cấp dưới…sẽ giữ chức vụ của mình nếu luôn có hành vi tốt”. Trên thực tế, điều đó có nghĩa là suốt đời, hoặc cho đến khi các thẩm phán quyết định treo áo từ quan. Continue reading “Tại sao nhiệm kỳ Thẩm phán Tòa án Tối cao Hoa Kỳ kéo dài?”

19/10/1796: Jefferson bị cáo buộc ngoại tình với nô lệ

Nguồn: Editorial accuses Jefferson of affair with slave, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1796, một bài luận xuất hiện trên tờ Gazette của Mỹ, trong đó tác giả bí ấn, lấy bút danh là “Phocion,” đã công kích ứng viên Tổng thống Thomas Jefferson. Phocion hóa ra là cựu Bộ trưởng Tài chính Alexander Hamilton. Bài luận là ví dụ điển hình cho bản chất cá nhân, bẩn thỉu của những cuộc tấn công chính trị vào cuối thế kỷ 18 ở Mỹ.

Khi bài viết này xuất hiện, Jefferson đang chạy đua với Tổng thống đương nhiệm John Adams trong một chiến dịch khốc liệt. Hamilton, một nhân vật nhiều ảnh hưởng đồng thời cũng là một người theo chủ nghĩa Liên bang, đã ủng hộ Adams thay vì Jefferson, vốn là một trong những đối thủ chính trị của Hamilton kể từ khi hai người cùng phục vụ trong nội các đầu tiên của George Washington. Continue reading “19/10/1796: Jefferson bị cáo buộc ngoại tình với nô lệ”