Liệu các công ty pin Trung Quốc có trở thành Huawei tiếp theo?

Nguồn: Craig Singleton, “Are Chinese Battery Companies the Next Huawei?,” Foreign Policy, 30/10/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Xe điện, mạng sạc và pin sản xuất tại Trung Quốc tiềm ẩn những mối đe dọa an ninh nghiêm trọng.

Chính quyền Biden mong muốn một nửa số xe hơi mới bán ở Mỹ sẽ chạy bằng điện vào năm 2030. Trong khi đó, Liên minh Châu Âu đã thực hiện những bước đi táo bạo hơn, yêu cầu tất cả xe hơi và xe tải mới bán sau năm 2035 đều không phát ra khí thải. Nhìn chung, đó là tin tốt cho Trung Quốc. Continue reading “Liệu các công ty pin Trung Quốc có trở thành Huawei tiếp theo?”

14/11/1776: Báo Anh loan tin Benjamin Franklin tham gia nổi dậy ở Mỹ

Nguồn: English newspaper announces Benjamin Franklin has joined rebellion in America, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1776, tờ Biên niên sử St. James (St. James Chronicle) của London đã đăng một bài viết thông báo “Tiến sĩ Franklyn [Benjamin Franklin], người mà Lord Chatham [Thủ tướng William Pitt, một người ủng hộ các thuộc địa] đã vô cùng yêu quý, và thường nói ông tự hào gọi là bạn mình, lại chính là người đứng đầu cuộc nổi dậy ở Bắc Mỹ.” Continue reading “14/11/1776: Báo Anh loan tin Benjamin Franklin tham gia nổi dậy ở Mỹ”

Thế giới hôm nay: 14/11/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lực lượng Israel đã tiến tới lối vào bệnh viện al-Shifa, bệnh viện lớn nhất ở Gaza, trong lúc tìm cách giành quyền kiểm soát phía bắc khu vực này. Người phát ngôn của Tổ chức Y tế Thế giới cho biết bệnh viện đã ngừng hoạt động và “gần như trở thành một nghĩa trang.” Theo Bộ Y tế Gaza, có hơn 2.300 người đang trú ẩn bên trong bệnh viện, gồm khoảng 650 bệnh nhân. Chính phủ Israel tin rằng một trung tâm chỉ huy của Hamas nằm bên dưới bệnh viện nhưng phủ nhận việc tấn công trực tiếp vào tòa nhà. Tại một bệnh viện khác ở thành phố Gaza, Hiệp hội Trăng lưỡi liềm Đỏ Palestine cho biết giao tranh đang cản trở việc sơ tán bệnh nhân và nhân viên. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/11/2023”

Thế giới hôm nay: 13/11/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sau khi giao tranh xảy ra gần các bệnh viện ở Gaza, người đứng đầu chương trình viện trợ nhân đạo của Liên Hiệp Quốc, Martin Griffiths, đã gọi cuộc tấn công vào các cơ sở chăm sóc sức khỏe là “vô lương tâm.” Chính phủ Israel tin rằng Bệnh viện al-Shifa, bệnh viện chính của Gaza, nằm phía trên các đường hầm của Hamas, và việc giành quyền kiểm soát bệnh viện có thể làm suy yếu tổ chức này. Nhưng họ phủ nhận việc tấn công trực tiếp vào bệnh viện và nói rằng sẽ sơ tán các em bé khỏi cơ sở này. Các bệnh viện al-Shifa và al-Quds đều đã cạn kiệt nguồn cung và không thể cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/11/2023”

Tại sao Trung Quốc trì hoãn tổ chức Hội nghị Trung ương 3?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Abandonment of ‘Likonomics’ limits Xi Jinping’s options,” Nikkei Asia, 9/11/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cuộc họp chính sách kinh tế quan trọng đã bị trì hoãn khi nhà lãnh đạo chưa có thành tựu nào nổi bật để ca ngợi.

Cứ 5 năm một lần, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc lại tổ chức một cuộc họp quan trọng để đề ra các chính sách kinh tế dài hạn. Mười mùa thu trước, “Likonomics,” chính sách ủng hộ thị trường do cố Thủ tướng Lý Khắc Cường khởi xướng, đã được đưa ra tại một trong những cuộc họp này.

Nhưng năm nay, chưa có dấu hiệu nào cho thấy đảng do Chủ tịch Tập Cận Bình lãnh đạo sẽ triệu tập kỳ họp hoạch định chính sách kinh tế. Continue reading “Tại sao Trung Quốc trì hoãn tổ chức Hội nghị Trung ương 3?”

12/11/1864: Liên minh miền Bắc bắt đầu phá huỷ Atlanta

Nguồn: The destruction of Atlanta begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1864, Tướng Liên minh miền Bắc William T. Sherman đã ra lệnh phá hủy quận thương mại Atlanta, Georgia, trước khi ông bắt đầu cuộc Hành quân ra Biển (March to the Sea) nổi tiếng của mình.

Khi Sherman chiếm được Atlanta vào đầu tháng 9/1864, ông biết rằng mình không thể ở đó lâu dài. Tuyến đường tiếp tế của ông chạy dài từ Nashville, Tennessee, qua Chattanooga, Tennessee, rồi đi tiếp hơn 160 km xuyên qua miền núi phía bắc Georgia. Đội quân mà ông vừa đánh bại, Quân đội Tennessee, vẫn còn ở trong khu vực và thủ lĩnh của họ, John Bell Hood, đã tấn công xung quanh Atlanta để cố gắng phá huỷ đường tiếp tế của Sherman. Điều đáng lo hơn là kỵ binh Hợp bang miền Nam của Tướng Nathan Bedford Forrest, một chỉ huy tài giỏi, người có thể tấn công nhanh chóng vào các tuyến đường sắt và đường thuỷ mà Sherman đang phụ thuộc vào. Continue reading “12/11/1864: Liên minh miền Bắc bắt đầu phá huỷ Atlanta”

11/11/1831: Nat Turner bị xử tử ở Virginia

Nguồn: Nat Turner executed in Virginia, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1831, Nat Turner, thủ lĩnh cuộc nổi dậy đẫm máu của những người nô lệ ở Hạt Southampton, Virginia, đã bị treo cổ ở quận lỵ Jerusalem.

Là một người nô lệ và mục sư có học thức, Turner tin rằng ông được Chúa chọn để dẫn dắt dân tộc mình thoát khỏi cảnh nô lệ. Ngày 21/08/1831, ông đã khởi xướng nổi dậy bằng cách giết chủ sở hữu của mình là Joseph Travis cùng gia đình ông này. Cùng với bảy người ủng hộ, Turner lên đường đi khắp các vùng nông thôn, hy vọng tập hợp hàng trăm nô lệ tham gia cuộc nổi dậy của mình. Turner lên kế hoạch chiếm kho vũ khí tại Jerusalem, Virginia, rồi hành quân hơn 48 km tới Đầm Dismal, nơi quân nổi dậy của ông có thể trốn tránh những kẻ truy đuổi họ. Continue reading “11/11/1831: Nat Turner bị xử tử ở Virginia”

Thế giới hôm nay: 10/11/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nhà Trắng cho biết Israel đã đồng ý sẽ tạm dừng bốn giờ mỗi ngày trong cuộc giao tranh ở các khu vực phía bắc Gaza. Theo Liên Hiệp Quốc, hàng chục nghìn người Palestine đã trốn thoát về phía nam thông qua một tuyến đường sơ tán. Lực lượng Phòng vệ Israel tuyên bố đã bắt giữ hoặc tiêu diệt khoảng 50 chiến binh Hamas trong các trận chiến ở thành phố Gaza. Trước đó, họ đã giành quyền kiểm soát một căn cứ quan trọng của Hamas gần Jabalia, phía bắc Gaza, sau trận chiến kéo dài 10 giờ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/11/2023”

09/11/1971: John Emil List sát hại toàn bộ gia đình

Nguồn: A Sunday school teacher murders his family and goes undercover for 18 years, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1971, John Emil List đã sát hại toàn bộ gia đình mình tại căn nhà của họ ở Westfield, New Jersey rồi biến mất. Dù cảnh sát nhanh chóng xác định List là nghi phạm lớn nhất trong vụ giết người, nhưng phải mất đến 18 năm họ mới có thể tìm được vị trí của anh ta và khép lại vụ án.

John List bề ngoài là một người cha khá thành đạt. Là giáo viên ở trường Chủ Nhật và thủ lĩnh của đội Hướng đạo sinh, List kiên quyết giữ kỷ luật nghiêm khắc và luôn yêu cầu các con mình phải tuân theo những quy tắc cực kỳ cứng nhắc. Continue reading “09/11/1971: John Emil List sát hại toàn bộ gia đình”

Thế giới hôm nay: 09/11/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các ngoại trưởng G7 tuyên bố ủng hộ “tạm dừng chiến sự vì lý do nhân đạo và xây dựng hành lang nhân đạo” ở Gaza, nhưng không kêu gọi ngừng bắn. Israel đã gia hạn thời gian sơ tán khỏi thành phố Gaza sau khi có “phản ứng đáng kể” đối với thời hạn ban đầu là 4 giờ. Khoảng 15.000 người đã chạy trốn khỏi phía bắc thành phố trong thời gian giao tranh tạm dừng hôm thứ Ba. Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói rằng “các yếu tố then chốt” cho hòa bình bao gồm việc Israel “không sử dụng vũ lực để buộc người Palestine di dời ” và “không tái chiếm” Gaza. Continue reading “Thế giới hôm nay: 09/11/2023”

Chiến tranh địa đạo của Hamas gợi nhớ về Việt Cộng

Nguồn: Joe Buccino, “Hamas’s Tunnel Warfare Harks Back to the Viet Cong,” Foreign Policy, 01/11/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Khi lực lượng Israel bước xuống những địa đạo ở Gaza, mọi cuộc tấn công dưới lòng đất đều có tác động ở trên mặt đất.

Israel đang bắt đầu tiến hành các chiến dịch trên bộ ở Gaza. Khi Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tiếp cận Thành phố Gaza từ phía bắc và phía đông, nhiều nhà phân tích quân sự Mỹ dự báo sẽ có giao tranh đô thị khủng khiếp, đồng thời nhắc đến những bài học cay đắng của Quân đội và Thủy quân Lục chiến Mỹ ở Iraq, bao gồm cả cuộc chiến đi đến từng nhà ở Fallujah hồi tháng 11/2004, và cuộc bao vây kéo dài 9 tháng để giải phóng Mosul khỏi Nhà nước Hồi giáo vào năm 2016 và 2017. Dù những so sánh này có thể đem lại một số hiểu biết về mức độ phức tạp của chiến tranh đô thị, nhưng chúng không tính đến những phức tạp gia tăng mà Israel đang phải đối mặt ở Gaza. Cuộc chiến của IDF sẽ khó khăn và kéo dài hơn Trận Fallujah lần thứ hai và bạo lực hơn chiến dịch Mosul. Continue reading “Chiến tranh địa đạo của Hamas gợi nhớ về Việt Cộng”

Thế giới hôm nay: 08/11/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Người đứng đầu Bộ Tư lệnh miền Nam của Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết họ đang chiến đấu “ở trung tâm thành phố Gaza.” Israel đã cho cư dân thành phố bốn giờ để sơ tán về phía nam trước khi tiến quân. Trong khi đó, Bộ Y tế do Hamas điều hành ở Gaza cho biết hơn 10.300 người đã thiệt mạng tại khu vực này kể từ khi chiến tranh bắt đầu. Theo văn phòng nhân đạo của Liên Hiệp Quốc, chỉ có 569 xe tải viện trợ – không có chiếc nào chở nhiên liệu – đã vào Gaza. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/11/2023”

07/11/1972: Nixon tái đắc cử tổng thống

Nguồn: Nixon re-elected president, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1972, Richard Nixon đã đánh bại Thượng nghị sĩ George McGovern (ứng viên Đảng Dân chủ, đến từ bang South Dakota) và tái đắc cử Tổng thống Hoa Kỳ.

Với chỉ 55% số cử tri đi bỏ phiếu, tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp nhất kể từ năm 1948, Nixon đã giành chiến thắng ở tất cả các bang ngoại trừ Massachusetts, chiếm 97% số phiếu đại cử tri. Trong chiến dịch tranh cử, Nixon cam kết sẽ có “hòa bình trong danh dự” ở Việt Nam. Continue reading “07/11/1972: Nixon tái đắc cử tổng thống”

Thế giới hôm nay: 07/11/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bộ Y tế do Hamas điều hành ở Gaza cho biết hơn 10.000 người đã thiệt mạng tại khu vực này kể từ khi chiến tranh bắt đầu. Trong khi đó, cửa khẩu biên giới Rafah đã mở cửa trở lại vào thứ Hai, cho phép người nước ngoài và một số người Palestine bị thương rời Gaza đến Ai Cập. Cửa khẩu đã bị đóng trong hai ngày. Trước đó, quân đội Israel tuyên bố đã bao vây thành phố Gaza và chia đôi dải đất ven biển này. Theo truyền thông Israel, họ dự định sẽ vào thành phố trong vòng hai ngày tới. Continue reading “Thế giới hôm nay: 07/11/2023”

Thế giới hôm nay: 06/11/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tiếp tục chính sách ngoại giao con thoi ở Trung Đông bằng chuyến thăm không báo trước tới Iraq. Trước đó vào Chủ nhật, ông đã gặp Mahmoud Abbas, người đứng đầu Chính quyền Dân tộc Palestine (PA), tại Ramallah. Abbas yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức, trong khi Blinken thúc đẩy việc “ngừng bắn nhân đạo” để cung cấp viện trợ cho Gaza. Cặp đôi đã thảo luận về vai trò tiềm năng của PA ở Gaza trong trường hợp Hamas bị tiêu diệt. Blinken hiện đang lên đường tới Thổ Nhĩ Kỳ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/11/2023”

Những bí ẩn xoay quanh cái chết của Lý Khắc Cường

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “The mysteries and dangers that trail Li Keqiang’s death,” Nikkei Asia, 2/11/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

‘Đối thủ truyền kiếp’ của Tập Cận Bình là người đứng sau những sóng gió ở Bắc Đới Hà mùa hè vừa qua.

Cái chết của cựu Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường ở tuổi 68 vào tuần trước đã vén bức màn mở ra một hồi mới trong vở kịch chính trị phức tạp tại Trung Quốc.

Theo lời một nguồn tin, Lý thường được coi là “đối thủ truyền kiếp” của Chủ tịch Tập Cận Bình. Cả hai từng là ứng viên kế nhiệm cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào. Nhưng Lý không thuộc phe của Tập. Sự ganh đua giữa hai người, cộng với hàng loạt bí ẩn khác, đã dẫn đến việc lan truyền các thuyết âm mưu liên quan đến cái chết của Lý. Continue reading “Những bí ẩn xoay quanh cái chết của Lý Khắc Cường”

05/11/1912: Woodrow Wilson chiến thắng áp đảo trong bầu cử tổng thống

Nguồn: Woodrow Wilson wins landslide victory, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1912, đảng viên Đảng Dân chủ Woodrow Wilson đã được bầu làm tổng thống thứ 28 của nước Mỹ, với Thomas R. Marshall là phó tổng thống.

Trong chiến thắng áp đảo của đảng Dân chủ, Wilson đã giành được 435 phiếu đại cử tri, so với 8 phiếu của đương kim tổng thống từ Đảng Cộng hòa William Howard Taft, và 88 phiếu của ứng viên Đảng Cấp tiến Theodore Roosevelt. Cuộc bầu cử tổng thống năm 1912 cũng là cuộc bầu cử duy nhất trong lịch sử nước Mỹ có hai cựu tổng thống bị một ứng viên thứ ba đánh bại. Continue reading “05/11/1912: Woodrow Wilson chiến thắng áp đảo trong bầu cử tổng thống”

04/11/1842: Abraham Lincoln kết hôn với Mary Todd

Nguồn: Abraham Lincoln marries Mary Todd, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1842, luật sư đang gặp khó khăn Abraham Lincoln đã kết hôn với Mary Anne Todd, một phụ nữ gốc Kentucky, tại nhà người chị gái ở Springfield, Illinois.

Mary Todd, biệt danh là Molly, xuất thân từ một gia đình giàu có và đã theo học tại các trường nữ sinh danh tiếng, nơi bà trở thành học sinh xuất sắc về nghiên cứu văn hóa và nghệ thuật. Cha bà thường giao du với những nhân vật chính trị có ảnh hưởng và kết quả là bà cũng có hứng thú sâu sắc với chính trị. Continue reading “04/11/1842: Abraham Lincoln kết hôn với Mary Todd”

Thế giới hôm nay: 03/11/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cơ quan Liên Hiệp Quốc về người tị nạn Palestine cho biết 4 trường học được chuyển thành nơi trú ẩn do Liên Hiệp Quốc điều hành ở Gaza đã bị hư hại do bị ném bom trong vòng chưa đầy 24 giờ. Các trường học này là nơi trú ẩn của gần 20.000 người, và một trong số đó nằm gần Trại tị nạn Jabalia ở phía bắc Gaza, nơi mà Bộ Y tế của Hamas cho biết có ít nhất 195 người thiệt mạng do các cuộc không kích của Israel trong tuần này. Binyamin Netanyahu, Thủ tướng Israel, nói rằng lực lượng của nước ông đang “ở đỉnh cao của trận chiến” sau khi tiến sâu hơn vào thành phố Gaza. Lực lượng Phòng vệ Israel tuyên bố họ đã tiêu diệt hơn 130 chiến binh Hamas trong các chiến dịch trên bộ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/11/2023”

Bài học thực sự từ Chiến tranh Yom Kippur

Nguồn: Uri Kaufman, “The Real Lessons of the Yom Kippur War,” Foreign Affairs, 20/10/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Để đánh bại Hamas, Israel cần cách tiếp cận mới đối với công tác tình báo.

Không lâu sau khi Chiến tranh Yom Kippur kết thúc vào năm 1973, Thủ tướng Israel tương lai Menachem Begin – khi đó là thành viên mới tại cơ quan lập pháp của đất nước – đã bộc phát ngay tại trụ sở Knesset. “Tại sao họ không chuẩn bị thiết bị quân sự trước?” ông thét lên. Cuộc chiến kéo dài 18 ngày giữa Israel và các lực lượng liên minh giữa Ai Cập và Syria, khiến hơn 2.000 binh sĩ Israel thiệt mạng, đã gây chấn động khắp chính giới và giáng một đòn mạnh vào sự tự tin của quân đội Israel. Begin muốn biết tại sao chính phủ không chuẩn bị cho cuộc xung đột. Continue reading “Bài học thực sự từ Chiến tranh Yom Kippur”