Category: Sự kiện

13/09/1993: Ký Hiệp định hòa bình Israel-Palestine

Nguồn: Israel-Palestine peace accord signed, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1993, sau hàng thập niên thù hận đẫm máu, đại diện của Israel và Palestine đã gặp nhau tại Bãi cỏ phía Nam Nhà Trắng và ký một hòa ước khung. “Tuyên bố về các Nguyên tắc” (Declaration of Principles) là thỏa thuận đầu tiên giữa hai bên về việc chấm dứt xung đột, cũng như phân chia vùng đất thánh giữa sông Jordan và biển Địa Trung Hải mà họ đều tuyên bố là lãnh thổ của mình.

Giao tranh giữa người Do Thái và người Ả Rập ở Palestine bắt đầu từ những năm 1920, khi cả hai nhóm cùng tuyên bố chủ quyền đối với vùng lãnh thổ do Anh kiểm soát. Những người Do Thái này là những người theo chủ nghĩa Phục quốc (Zionist), quyết định từ Châu Âu và Nga quay trở về quê hương cổ xưa của người Do Thái để thành lập một quốc gia riêng cho dân tộc mình. Những người Ả Rập bản địa (khi ấy chưa tự xưng là người Palestine) đã tìm cách ngăn chặn dòng người nhập cư Do Thái và cố gắng thiết lập một nhà nước Palestine thế tục. Continue reading “13/09/1993: Ký Hiệp định hòa bình Israel-Palestine”

12/09/1988: Bão Gilbert đổ bộ Jamaica

Nguồn: Hurricane Gilbert slams Jamaica, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1988, bão Gilbert đã đổ bộ vào Jamaica, khiến hàng trăm người thiệt mạng. Cơn bão sau đó tiếp tục gây chết chóc và tàn phá ở Mexico, cũng như một loạt lốc xoáy ở Texas.

Ngày 10/09, Gilbert tăng lên cấp độ bão ở vùng biển phía tây Cộng hòa Dominica. Các chỉ số phong vũ biểu đã giảm mạnh vào ngày hôm sau, cuối cùng đạt 26,13 – mức thấp nhất từng được ghi nhận cho đến thời điểm đó. Ngày càng trở nên mạnh hơn, Gilbert đã ào qua Puerto Rico, Cộng hòa Dominica và Haiti, tiến thẳng đến Jamaica. Continue reading “12/09/1988: Bão Gilbert đổ bộ Jamaica”

11/09/1777: Trận Brandywine bắt đầu

Nguồn: The Battle of Brandywine begins, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1777, Tướng William Howe và Tướng Charles Cornwallis đã phát động một cuộc tấn công toàn diện của Anh chống lại quân của Tướng George Washington và tiền đồn của phe Ái quốc tại Brandywine Creek, gần Chadds Ford thuộc Quận Delaware, Pennsylvania và trên con đường nối Baltimore với Philadelphia.

Howe và Cornwallis đã chia 18.000 lính Anh thành hai đội quân riêng biệt, với Howe dẫn đầu cuộc tấn công trực diện còn Cornwallis vòng sang tấn công từ cánh phải. Màn sương dày vào buổi sáng đã giúp quân Anh không bị lộ, vì vậy Washington không hề biết quân Anh đã chia thành hai đội và bị động trước cuộc tấn công của Anh. Continue reading “11/09/1777: Trận Brandywine bắt đầu”

10/09/1776: Nathan Hale tình nguyện làm gián điệp cho Mỹ

Nguồn: Nathan Hale volunteers to spy behind British lines, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này 1776, Tướng George Washington đã kêu gọi một tình nguyện viên tham gia một nhiệm vụ cực kỳ nguy hiểm: thu thập thông tin tình báo đằng sau chiến tuyến của kẻ thù trước Trận Harlem Heights sắp tới. Đại úy Nathan Hale, thuộc Trung đoàn 19 của Quân đội Lục địa, đã bước lên và sau đó trở thành một trong những điệp viên người Mỹ đầu tiên được biết đến trong thời kỳ Cách mạng Mỹ.

Cải trang thành một thầy giáo người Hà Lan, Hale – được đào tạo tại Đại học Yale – đã thành công trong việc lẻn vào phòng tuyến của Anh ở Long Island, thu thập nhiều thông tin về các đợt chuyển quân của Anh trong vài tuần tiếp theo. Trong khi Hale ở sau chiến tuyến của kẻ thù, người Anh đã xâm chiếm đảo Manhattan; họ giành được quyền kiểm soát thành phố vào ngày 15/09/1776. Continue reading “10/09/1776: Nathan Hale tình nguyện làm gián điệp cho Mỹ”

09/09/1850: California trở thành tiểu bang thứ 31 của Hoa Kỳ

Nguồn: California becomes the 31st state in record time, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1850, California đã trở thành tiểu bang thứ 31 của liên bang Hoa Kỳ (mà không cần trải qua quy chế “lãnh thổ”), dù mới chỉ thuộc Hoa Kỳ chưa đầy hai năm.

Trước đó, Mexico đã miễn cưỡng nhượng lại California và phần lớn lãnh thổ phía bắc nước này cho Hoa Kỳ theo Hiệp ước Guadalupe Hidalgo năm 1848. Khi các nhà ngoại giao Mexico ký hiệp ước, họ đã hình dung California là một vùng đất với những thị trấn truyền giáo vắng lặng cùng dân số nhỏ vào khoảng 7.300 người – một tổn thất không lớn đối với đế chế Mexico. Sự hối tiếc của họ sẽ đã tăng lên đáng kể nếu họ biết rằng vàng đã được phát hiện ở xưởng cưa của Sutter tại Coloma, California chín ngày trước khi họ ký hiệp ước hòa bình này. Continue reading “09/09/1850: California trở thành tiểu bang thứ 31 của Hoa Kỳ”

08/09/1915: Khí cầu Zeppelin của Đức tấn công London

Nguồn: German airship hits central London, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1915, chiếc Zeppelin của Đức, lái bởi Heinrich Mathy, một trong những phi công khinh khí cầu vĩ đại của Thế chiến I, đã tấn công vùng Aldersgate ở trung tâm London, khiến 22 người thiệt mạng và gây ra thiệt hại lên tới 500.000 bảng Anh.

Zeppelin, một loại khí cầu cứng điều khiển bằng động cơ, được phát triển bởi nhà phát minh người Đức Ferdinand Graf von Zeppelin vào năm 1900. Dù một nhà phát minh người Pháp đã tạo ra khí cầu điều khiển bằng động cơ từ vài thập niên trước đó, nhưng quả bóng khổng lồ được thiết kế bởi von Zeppelin, cùng với bộ khung thép, vẫn là khí cầu lớn nhất từng được chế tạo cho đến nay. Tuy nhiên, trong trường hợp của Zeppelin, tính an toàn đã bị đánh đổi với kích thước: loại khí cầu khung thép nặng này rất dễ phát nổ, do chúng bay lên nhờ khí hydro dễ cháy, thay vì khí heli trơ không bắt lửa. Continue reading “08/09/1915: Khí cầu Zeppelin của Đức tấn công London”

07/09/1864: Thành phố Atlanta được sơ tán

Nguồn: Atlanta is evacuated, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1864, để chuẩn bị cho cuộc hành quân ra biển, Tướng William T. Sherman của Liên bang miền Bắc đã yêu cầu cư dân của Atlanta, Georgia, sơ tán khỏi thành phố.

Mặc dù Sherman vừa chiếm được Atlanta với tổn thất tối thiểu, song ông vẫn lo lắng về các cung đường tiếp tế của mình – vốn kéo dài tới tận Louisville, Kentucky. Khi chỉ huy của đội kỵ binh Hợp bang miền Nam là Nathan Bedford Forrest vẫn chưa bị bắt, Sherman dự kiến sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì một đường dây liên lạc mở và suy luận rằng mình không thể ở lại Atlanta lâu. Quân số để đảm bảo cho việc bảo vệ các tuyến đường sắt và điện tín gần như bằng với số lượng quân ông đang có ở Atlanta. Continue reading “07/09/1864: Thành phố Atlanta được sơ tán”

06/09/1901: Tổng thống William McKinley bị bắn

Nguồn: President William McKinley is shot, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1901, trong lúc tổng thống William McKinley đang chào hỏi quan khách tại Triển lãm Liên Mỹ ở Buffalo, New York, một kẻ vô chính phủ 28 tuổi tên là Leon Czolgosz đã tiến lại gần và bắn liền hai phát đạn vào ngực ông. Tổng thống đã loạng choạng trước khi gục xuống,  miệng vẫn nói “cẩn thận lựa lời khi báo tin  cho vợ tôi nhé.”

Czolgosz bước qua người tổng thống với ý định bắn phát thứ ba, nhưng đã bị vệ sĩ của McKinley vật xuống đất. McKinley, khi ấy vẫn còn tỉnh táo, yêu cầu các vệ sĩ đừng làm bị thương kẻ tấn công mình. Những nhân viên khác đã vội vàng đưa tổng thống đến bệnh viện, nơi họ tìm thấy hai vết đạn: một viên đạn đã đâm thủng xương ức của ông, và viên còn lại găm vào bụng một cách nguy hiểm. Continue reading “06/09/1901: Tổng thống William McKinley bị bắn”

05/09/1914: Tướng Joseph Joffre ra lệnh tấn công tại Marne

Nguồn: French general gives order to attack at the Marne, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1914, lúc chiều tối, Tướng Joseph Joffre, tổng tư lệnh quân đội Pháp trong Thế chiến I, đã yêu cầu quân đội của mình chuẩn bị cho một cuộc tấn công mới chống lại quân Đức – những người đang tiến gần đến sông Marne, miền đông bắc nước Pháp. Trận đánh dự kiến bắt đầu vào sáng hôm sau.

Với việc Tập đoàn quân số 6 của Pháp vào vị trí sẵn sàng bắt đầu một cuộc tấn công nhắm vào cánh phải của Tập đoàn quân số 1 của Đức đóng tại đông bắc Paris, Joffre đã bị áp lực từ chỉ huy quân sự Paris, Tướng Joseph-Simon Gallieni, phải mở một cuộc tổng tấn công để hỗ trợ. Ngày 03/09, Joffre đưa ra quyết định khó khăn khi sa thải tư lệnh Tập đoàn quân số 5, Tướng Charles Lanrezac, trừng phạt ông vì quá thận trọng khi ra lệnh rút lui trong Trận Charleroi (từ ngày 22 đến 24/08) – dù thực tế nước đi này đã cứu cánh trái của quân Pháp khỏi vòng vây của Đức – và thay thế ông bằng Tướng Louis Franchet d’Esperey hiếu chiến hơn. Continue reading “05/09/1914: Tướng Joseph Joffre ra lệnh tấn công tại Marne”

04/09/1951: Mỹ phát sóng chương trình truyền hình xuyên lục địa đầu tiên

Nguồn: President Truman makes first transcontinental television broadcast, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1951, bài phát biểu khai mạc của Tổng thống Harry S. Truman trong một hội nghị ở San Francisco đã được phát trên toàn quốc, đánh dấu lần đầu tiên một chương trình truyền hình được phát sóng từ bờ Tây sang bờ Đông nước Mỹ. Bài phát biểu tập trung vào việc Truman chấp nhận một hiệp ước chính thức chấm dứt việc Mỹ chiếm đóng Nhật Bản sau Thế chiến II.

Theo CBS, chương trình được phát sóng thông qua công nghệ vi ba hiện đại nhất khi ấy và đã được thu bởi 87 nhà đài ở 47 thành phố. Trong bài phát biểu, Truman ca ngợi hiệp ước này là một cách giúp “xây dựng một thế giới mà trẻ em của tất cả các quốc gia có thể cùng chung sống hòa bình.” Khi chủ nghĩa cộng sản đe dọa sẽ lan khắp các quốc gia Vành đai Thái Bình Dương như Hàn Quốc và Việt Nam, Hoa Kỳ đã nhận thấy cần phải tạo ra một đồng minh thông qua một Nhật Bản hùng mạnh, dân chủ. Continue reading “04/09/1951: Mỹ phát sóng chương trình truyền hình xuyên lục địa đầu tiên”

03/09/1919: Wilson bắt đầu chuyến đi quảng bá cho Hội Quốc Liên

Nguồn: Wilson embarks on tour to promote League of Nations, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1919, Tổng thống Woodrow Wilson bắt đầu chuyến công du khắp nước Mỹ nhằm thúc đẩy sự ủng hộ việc Mỹ trở thành thành viên Hội Quốc Liên, một tổ chức quốc tế mà ông hy vọng sẽ giúp giải quyết các xung đột quốc tế và ngăn chặn một cuộc chiến tranh thế giới đẫm máu khác như cuộc chiến mà họ vừa trải qua – Thế chiến I. Chuyến đi đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của Wilson.

Thế chiến I, nổ ra vào năm 1914, là minh chứng rõ ràng cho Wilson thấy mối quan hệ khó tránh khỏi giữa ổn định quốc tế và an ninh quốc gia của Mỹ. Tháng 01/1919, tại Hội nghị Hòa bình Paris – sự kiện chính thức kết thúc Thế chiến I, Wilson kêu gọi các nhà lãnh đạo từ Pháp, Anh và Ý cùng nhiều quốc gia khác soạn thảo Công ước Hội Quốc Liên. Wilson hy vọng một tổ chức như vậy sẽ giúp các nước hòa giải xung đột trước khi chiến tranh bùng phát. Continue reading “03/09/1919: Wilson bắt đầu chuyến đi quảng bá cho Hội Quốc Liên”

02/09/1885: Người Trung Quốc bị người da trắng thảm sát ở Wyoming

Nguồn: Whites massacre Chinese in Wyoming Territory, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1885, 150 thợ mỏ da trắng ở Rock Springs, Wyoming, đã tấn công dã man các đồng nghiệp người Trung Quốc, giết chết 28 người, làm bị thương 15 người khác và khiến hàng trăm người phải rời khỏi thị trấn.

Trước đó, các thợ mỏ làm việc tại mỏ than Union Pacific đã cố gắng tập hợp lại và đình công suốt nhiều năm để đòi điều kiện làm việc tốt hơn. Nhưng lúc nào công ty đường sắt đầy quyền lực này đều luôn chiến thắng. Vì muốn tìm người để đổ lỗi, các thợ mỏ giận dữ đã trút giận vào người Trung Quốc. Các thợ khai thác than người Trung Quốc là những công nhân chăm chỉ, song ban đầu Union Pacific đã đưa nhiều người trong số họ tới Rock Springs để làm người phản đối đình công, và họ tỏ ra không mấy quan tâm đến công đoàn của các thợ mỏ tại đây. Continue reading “02/09/1885: Người Trung Quốc bị người da trắng thảm sát ở Wyoming”

01/09/1983: Máy bay của Korean Airlines bị Liên Xô bắn rơi

Nguồn: Korean Airlines flight shot down by Soviet Union, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1983, máy bay chiến đấu của Liên Xô đã chặn đường một chuyến bay chở khách của hãng Korean Airlines trên không phận nước này, sau đó bắn rơi máy bay, khiến 269 hành khách cùng phi hành đoàn thiệt mạng. Vụ việc đã làm gia tăng đáng kể căng thẳng giữa Liên Xô và Mỹ.

Ngày hôm ấy, chuyến bay số hiệu 007 của Korean Airlines (KAL) đang trên chặng cuối cùng của hành trình từ Thành phố New York đến Seoul, chuyển tiếp tại Anchorage, Alaska. Khi đến gần điểm hạ cánh, máy bay bắt đầu chệch hướng ra xa so với đường bay thông thường. Trong chốc lát, chiếc 007 đã lạc vào không phận Liên Xô và băng qua bán đảo Kamchatka, nơi có một số cơ sở quân sự tối mật của Liên Xô. Continue reading “01/09/1983: Máy bay của Korean Airlines bị Liên Xô bắn rơi”

31/08/1935: Tổng thống Franklin D. Roosevelt ký Đạo luật Trung lập

Nguồn: FDR signs Neutrality Act, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1935, Tổng thống Franklin D. Roosevelt đã ký ban hành Đạo luật Trung lập, hay Nghị quyết Chung số 173 của Thượng viện. Ông gọi đó là “sự thể hiện mong muốn ngăn chặn bất cứ hành động nào có thể khiến [Hoa Kỳ] tham chiến.” Việc ký ban hành đạo luật diễn ra vào thời điểm các chính phủ phát xít mới thành lập ở châu Âu đang bắt đầu chuẩn bị khởi động chiến tranh.

Trong một tuyên bố công khai cùng ngày, Roosevelt nói rằng luật mới sẽ yêu cầu các tàu của Mỹ phải có giấy phép nếu muốn mang vũ khí, đồng thời hạn chế người Mỹ đi trên những tàu đến từ các quốc gia thù địch và áp đặt lệnh cấm bán vũ khí cho các quốc gia “hiếu chiến”. Hầu hết các nhà quan sát cho rằng từ “hiếu chiến” được dùng để ám chỉ Đức dưới sự lãnh đạo của Adolf Hitler và nước Ý của Benito Mussolini. Continue reading “31/08/1935: Tổng thống Franklin D. Roosevelt ký Đạo luật Trung lập”

30/08/1776: Washington từ chối thư của Howe

Nguồn: Washington refuses Howe’s letter, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1776, Tướng George Washington đã giải trình trước Hội nghị New York ba lý do giải thích việc quân Mỹ rút lui khỏi Long Island. Cùng ngày hôm đó, ông từ chối lá thư hòa giải thứ hai của Tướng William Howe của Anh.

Khi Howe và lực lượng vượt trội của Anh đổ bộ vào Long Island, họ đã khiến Quân đội Lục địa phải chịu thất bại nhục nhã trong trận Brooklyn Heights vào ngày 27/08, Washington đưa ra những lý do cho quyết định rút lui của mình: sự cần thiết phải hợp nhất lực lượng, sự mệt mỏi rã rời của lính Mỹ, và tình trạng thiếu nơi trú ẩn thích hợp trước thời tiết khắc nghiệt. Continue reading “30/08/1776: Washington từ chối thư của Howe”

29/08/1949: Liên Xô thử thành công bom nguyên tử

Nguồn: Soviets explode atomic bomb, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1949, tại một bãi thử ở Semipalatinsk, Kazakhstan, Liên Xô đã kích nổ thành công quả bom nguyên tử đầu tiên của mình, có biệt danh là “First Lightning” (Tia chớp đầu tiên). Để đo lường tác động của vụ nổ, các nhà khoa học Liên Xô đã cho xây dựng các tòa nhà, cầu đường và nhiều cấu trúc dân sự khác trong khu vực lân cận. Họ cũng đặt động vật trong những chiếc lồng ở gần đó để có thể kiểm tra tác động của bức xạ hạt nhân đối với động vật có vú giống như con người. Vụ nổ ở mức 20 kiloton, tương đương với “Trinity,” quả bom hạt nhân đầu tiên của Mỹ, và đã phá hủy hoàn toàn các cấu trúc dân sự và thiêu rụi mọi động vật. Continue reading “29/08/1949: Liên Xô thử thành công bom nguyên tử”

28/08/1917: Tổng thống Wilson bị người biểu tình chặn đường

Nguồn: President Woodrow Wilson picketed by women suffragists, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1917, Tổng thống Woodrow Wilson đã bị chặn đường bởi những người ủng hộ quyền bầu cử của phụ nữ trước Nhà Trắng, những người muốn ông ủng hộ việc sửa đổi Hiến pháp để đảm bảo phụ nữ có quyền bầu cử.

Wilson từng có quá khứ ủng hộ quyền bầu cử của phụ nữ, mặc dù ông thường hứa suông trước những yêu cầu của người ủng hộ trong các chiến dịch chính trị và lịch sự chào hỏi những người biểu tình ôn hòa trước kia tại Nhà Trắng. Ông cũng từng làm giáo viên tại trường nữ sinh và là cha của hai cô con gái tự xem mình là “những người ủng hộ quyền bầu cử của phụ nữ.” Continue reading “28/08/1917: Tổng thống Wilson bị người biểu tình chặn đường”

27/08/1955: Sách kỷ lục Guinness ra mắt

Nguồn: “The Guinness Book of Records” debuts, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1955, ấn bản đầu tiên của Sách Kỷ lục Guinness đã được xuất bản tại Vương quốc Anh và nhanh chóng nhận được sự quan tâm mạnh mẽ. Hiện được gọi là Sách Kỷ lục Guinness Thế giới, ấn phẩm thường niên này ghi nhận nhiều cái nhất thế giới liên quan đến con người và động vật.

Cảm hứng cho cuốn sách kỷ lục có thể đã bắt nguồn từ tháng 11/1951, trong một chuyến đi săn ở Ireland của Sir Hugh Beaver, giám đốc điều hành Nhà máy bia Guinness (thành lập tại Dublin năm 1759). Sau khi bắn hụt một con chim choi choi vàng, Beaver và các thành viên trong nhóm săn của mình đã tranh luận liệu sinh vật này có phải là loài chim nhanh nhất Châu Âu hay không, nhưng họ chẳng thể tìm ra một cuốn sách có chứa câu trả lời. Continue reading “27/08/1955: Sách kỷ lục Guinness ra mắt”

26/08/1968: Người biểu tình bao vây hội nghị Đảng Dân chủ

Nguồn: Democratic convention besieged by protesters, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1968, khi Hội nghị Toàn quốc của Đảng Dân chủ đang diễn ra ở Chicago, hàng nghìn người biểu tình chống chiến tranh đã xuống đường để phản đối cuộc chiến tại Việt Nam và sự ủng hộ cuộc chiến của ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ – Phó Tổng thống Hubert Humphrey.

Trong bốn ngày diễn ra hội nghị được xem là bạo lực nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, cảnh sát và lực lượng Vệ binh Quốc gia đã đụng độ với người biểu tình bên ngoài toà nhà International Amphitheater. Hàng trăm người, bao gồm cả những người qua đường vô tội, đã bị đánh đập bởi cảnh sát Chicago. Continue reading “26/08/1968: Người biểu tình bao vây hội nghị Đảng Dân chủ”

25/08/1985: Samantha Smith thiệt mạng vì tai nạn máy bay

Nguồn: Samantha Smith dies in plane crash, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1985, Samantha Smith, “đại sứ” 13 tuổi của Mỹ tại Liên Xô, đã qua đời trong một vụ tai nạn máy bay. Smith trở nên nổi tiếng nhờ lá thư em viết cho nhà lãnh đạo Liên Xô Yuri Andropov vào năm 1982, và sau đó là chuyến thăm Liên Xô với tư cách là khách mời của Andropov vào năm 1983.

Cuối năm 1982, Smith, một học sinh lớp năm tại trường Tiểu học Manchester ở Manchester, Maine, đã viết một lá thư thú vị cho nhà lãnh đạo Liên Xô Andropov. Cô bé nói rằng mình “rất lo lắng về việc Liên Xô và Mỹ có thể vướng vào  một cuộc chiến tranh hạt nhân. Liệu có chiến tranh không ạ?” Vài tháng sau, lá thư của Smith đã được in lại ở Liên Xô và người ta cũng thông báo rằng Andropov đang thư trả lời. Continue reading “25/08/1985: Samantha Smith thiệt mạng vì tai nạn máy bay”