Tổng thống Biden nói về tình hình xung đột giữa Israel và Hamas

Nguồn: Thời báo Hoàn cầu (Trung Quốc) | Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Báo Mỹ New York Times ngày 15 đưa tin Tổng thống Mỹ Biden đã chấp nhận cuộc phỏng vấn trên chương trình “60 phút” (60 Minutes) của CBS. Chương trình này được phát sóng vào tối ngày 15. Trong cuộc phỏng vấn, Biden chủ yếu nói về vòng xung đột mới giữa Palestine với Israel và các chủ đề khác. Ông nói Phong trào Kháng chiến Hồi giáo Palestine (Hamas) “phải bị tiêu diệt tận gốc” đồng thời cảnh báo Israel không được chiếm Gaza lần nữa, ông nói điều đó sẽ là một “sai lầm”. Về lời cảnh báo của ông đối với Israel, tờ New York Times cho rằng đây là “nỗ lực lớn đầu tiên mà Biden thực hiện trước công chúng nhằm kiềm chế các đồng minh của mình” kể từ vòng xung đột mới giữa Palestine với Israel. Continue reading “Tổng thống Biden nói về tình hình xung đột giữa Israel và Hamas”

Căng thẳng quan hệ Trung – Nhật nhìn từ ngành hải sản Hokkaido

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “How Xi Jinping haunts remote Hokkaido fishing towns,” Nikkei Asia, 12/10/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Hải sâm và sò điệp cao cấp đã mất giá vì Trung Quốc cấm nhập khẩu.

Đối với ngư dân ở Rishiri, một hòn đảo xa xôi ngoài khơi cực bắc Hokkaido của Nhật Bản, việc kiểm tra điện thoại thông minh để biết tin tức về Trung Quốc đã trở thành thói quen hàng ngày. Người dân đặc biệt quan tâm đến việc Tập Cận Bình, nhà lãnh đạo quyền lực của Trung Quốc, sẽ làm gì.

Các ngư dân này kiếm sống nhờ hải sâm, một loại đặc sản dù có vẻ ngoài kỳ dị nhưng lại có giá hơn 2.000 USD/kg nhờ nhu cầu rất lớn của người tiêu dùng Trung Quốc. Continue reading “Căng thẳng quan hệ Trung – Nhật nhìn từ ngành hải sản Hokkaido”

Thế giới hôm nay: 16/10/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Khi thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu tuyên bố sẽ “tiêu diệt Hamas” trước cuộc tấn công vào Dải Gaza, giới chức Mỹ đã cảnh báo cuộc xung đột có thể lan rộng khắp Trung Đông. Israel yêu cầu người dân ở Gaza sơ tán về phía nam tới Ai Cập. Các quan chức Gaza cho biết hơn 2.400 người đã thiệt mạng, chủ yếu là do các cuộc không kích của Israel, bao gồm cả những người đang tìm cách chạy trốn. Trong khi đó, Ai Cập đã triển khai quân đội đến gần biên giới, và tuyên bố bất kỳ nỗ lực nào nhằm đẩy người tị nạn vào nước này sẽ vi phạm an ninh của Ai Cập và luật pháp quốc tế. Ngoại trưởng Iran nói “bàn tay của tất cả các bên trong khu vực sẽ sẵn sàng” nếu Israel tiếp tục gây hấn.

Hizbullah, một nhóm chiến binh người Lebanon, đã bắn tên lửa qua biên giới phía bắc của Israel, khiến một người thiệt mạng và ba người khác bị thương. Người phát ngôn của lực lượng vũ trang Israel cho biết họ sẵn sàng chiến đấu trên mặt trận thứ hai nếu cần thiết. Trong khi đó, giới chức Syria nói Israel đã ném bom các sân bay chính ở Damascus và Aleppo. Cả Hizbullah và chế độ Syria đều được Iran hậu thuẫn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/10/2023”

Tổng thống De Gaule dập tắt âm mưu đảo chính năm 1961 như thế nào?

Tác giả: Nguyễn Hải Hoành

Trong suy nghĩ của mọi người, để dập tắt một cuộc đảo chính quân sự, hầu như bao giờ cũng phải sử dụng vũ lực, và do đó khó tránh khỏi đổ máu, tàn phá. Nhưng để dập tắt cuộc đảo chính năm 1961 của các tướng lĩnh cấp cao chỉ huy quân đội Pháp đóng tại Algeria, Tổng thống Pháp De Gaule (Đờ-Gôn) đã sử dụng một thứ “vũ khí” duy nhất là … những chiếc đài thu thanh bán dẫn! Continue reading “Tổng thống De Gaule dập tắt âm mưu đảo chính năm 1961 như thế nào?”

15/10/1948: Gerald Ford kết hôn với Elizabeth Bloomer

Nguồn: Gerald Ford marries Elizabeth Bloomer, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1948, Tổng thống tương lai Gerald Ford đã kết hôn với Elizabeth Anne (“Betty”) Bloomer.

Ford đẹp trai, tóc vàng, mắt xanh đã lớn lên ở Grand Rapids, Michigan, và sau đó tham gia chơi bóng bầu dục tại Đại học Michigan, nơi ông được bầu chọn là cầu thủ sáng giá nhất của đội trong năm cuối. Tiếp đến, ông trở thành trợ lý huấn luyện viên cho chương trình bóng bầu dục của Đại học Yale trong khi theo đuổi bằng luật. Sau khi tốt nghiệp năm 1941, Ford kiếm thêm tiền bằng nghề người mẫu. Năm tiếp theo, ngay sau khi gia nhập Hải quân, Ford xuất hiện trên trang bìa tạp chí Cosmopolitan trong bộ đồng phục của mình, nhưng không được chính thức ghi nhận trên trang báo. Trong một lần làm người mẫu, ông đã gặp người vợ tương lai, Elizabeth Anne Bloomer, cô gái hay được gọi là Betty. Continue reading “15/10/1948: Gerald Ford kết hôn với Elizabeth Bloomer”

Chính trị nội bộ Mỹ ảnh hưởng đến chính sách Trung Quốc như thế nào?

Nguồn: Giuseppe Paparella, “What US National (Dis)Unity Means for China Policy”, The Diplomat, 10/06/2023

Biên dịch: Cung Nguyễn Thế Anh

Lịch sử cho thấy, mối quan hệ của Mỹ với Trung Quốc thường phản ánh các biến động của sự đoàn kết trong nước.

Trong các diễn ngôn chính trị gần đây, ngày càng có nhiều người Mỹ bày tỏ lo ngại rằng cuộc đấu đá chính trị nội bộ đang làm suy yếu các chính sách đối ngoại và an ninh của Mỹ đối với Trung Quốc. Một mặt, các vụ truy tố cựu Tổng thống Donald Trump và cuộc điều tra con trai Tổng thống Joe Biden có thể làm lung lay sự ổn định trong nước; mặt khác, chiến dịch tranh cử tổng thống sắp tới có thể khiến quan hệ Mỹ – Trung tiếp tục xấu đi. Với hơn 80% người dân Mỹ có quan điểm không tốt về Trung Quốc, cả hai đảng dự kiến sẽ củng cố các luận điệu chống Trung Quốc để chiếm sự ủng hộ của công chúng. Continue reading “Chính trị nội bộ Mỹ ảnh hưởng đến chính sách Trung Quốc như thế nào?”

14/10/1947: Chuck Yeager bay vượt tốc độ âm thanh

Nguồn: Chuck Yeager breaks the sound barrier, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1947, Đại úy Không quân người Mỹ Chuck Yeager đã trở thành người đầu tiên bay nhanh hơn tốc độ âm thanh.

Yeager sinh ra ở Myra, Tây Virginia, vào năm 1923. Ông trở thành phi công lái máy bay chiến đấu trong Thế chiến II và đã thực hiện 64 nhiệm vụ trên khắp châu Âu. Ông đã bắn rơi 13 máy bay Đức và bản thân cũng từng bị bắn rơi trên đất Pháp, nhưng đã thoát khỏi giam cầm nhờ sự hỗ trợ của Lực lượng Kháng chiến ngầm của Pháp (French Underground). Sau chiến tranh, ông là một trong số những tình nguyện viên được chọn bay thử máy bay động cơ tên lửa X-1 do Công ty Máy bay Bell chế tạo, để khám phá khả năng bay siêu thanh. Continue reading “14/10/1947: Chuck Yeager bay vượt tốc độ âm thanh”

Trung Quốc đẩy căng thẳng trên Biển Đông nhằm giảm sức ép nội bộ?

Tác giả: Hùng Nguyễn
 
Thời gian vừa qua, tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông giữa Trung Quốc và Philippines trở lên căng thẳng, tiềm ẩn nguy cơ đụng độ trực tiếp dẫn đến đối đầu quân sự. Mới đây nhất, ngày 4/10, Trung Quốc đã triển khai tàu Hải cảnh ngăn chặn quân đội Philippines tiếp tế cho binh lính đồn trú trên Bãi Cỏ Mây bằng cách di chuyển cắt mũi tàu tuần tra BRP Sindangan của Philippines ở khoảng cách 4 mét, khiến tàu này buộc phải đảo chiều động cơ để tránh đâm vào tàu Trung Quốc. Trước đó vào ngày 5/8, tàu Hải cảnh Trung Quốc đã tiến hành xịt vòi rồng vào tàu của Philippines để ngăn chặn hoạt động tiếp tế tại đây. Continue reading “Trung Quốc đẩy căng thẳng trên Biển Đông nhằm giảm sức ép nội bộ?”

Chuyển động Quốc Phòng (6/10 – 12/10/2023)

Thực hiện: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

Chiến tranh Nga – Ukraine:

Continue reading “Chuyển động Quốc Phòng (6/10 – 12/10/2023)”

Thế giới hôm nay: 13/10/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã đến thăm Israel để thể hiện tình đoàn kết sau khi nước này bị Hamas tấn công, đồng thời cam kết Mỹ sẽ “luôn” bên cạnh Israel. Ông Blinken, người có gốc Do Thái, cho biết cuộc tấn công của người Palestine gợi nhớ về Holocaust. Ông cho biết sẽ kêu gọi các nước khác trong khu vực kiềm chế xung đột. Trong khi đó, Syria nói tên lửa của Israel đã tấn công các sân bay ở Aleppo và Damascus, khiến cả hai đều không thể hoạt động. Hôm thứ Sáu, ngoại trưởng Iran, một đồng minh của Syria và là kẻ thù của Israel, sẽ đến thăm Syria.

Mỹ sẽ ngăn Iran tiếp cận khoản tiền 6 tỷ USD được Qatar giữ từ tháng trước để đổi lấy việc trả tự do cho những người Mỹ đang bị cầm tù. Kể từ cuộc tấn công của Hamas vào Israel, đảng Cộng hòa đã chỉ trích tổng thống Joe Biden vì cho phép khoản tiền được trả cho Iran — ngay cả với những hạn chế nghiêm ngặt. Giới chức Mỹ nói không bằng chứng nào cho thấy Iran có liên quan, nhưng nước này có lịch sử ủng hộ Hamas. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/10/2023”

Tác động hạn chế của việc Trung Quốc cấm xuất khẩu Gallium và Germanium

Nguồn: Tim Worstall, “Don’t Worry About China’s Gallium and Germanium Export Bans,” The Diplomat, 10/10/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Giống như khi Trung Quốc ra lệnh cấm xuất khẩu đất hiếm năm 2010, các nước phương Tây sẽ mất nhiều nhất là vài năm để đảm bảo nguồn cung thay thế.

Trung Quốc đã hoàn toàn không xuất khẩu gallium và germanium trong tháng 8 vừa qua. Người ta có thể nghĩ rằng chẳng có gì đáng báo động, bởi vì lượng hàng xuất khẩu đã tăng gấp đôi mức thông thường trong tháng 7. Một cách phải ứng khác, giống như chậu dã yên thảo trong cuốn Hitchhiker’s Guide to the Galaxy, sẽ là thốt ra câu “Lại nữa à?” Nguyên nhân là do chính phủ Trung Quốc bắt đầu hạn chế xuất khẩu từ ngày 1/8 – như họ từng làm với đất hiếm vào năm 2010. Continue reading “Tác động hạn chế của việc Trung Quốc cấm xuất khẩu Gallium và Germanium”

12/10/2000: Tàu USS Cole bị khủng bố tấn công

Nguồn: USS Cole attacked by terrorists, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2000, lúc 12:15 chiều theo giờ địa phương, một chiếc xuồng cao su có động cơ chở đầy chất nổ đã xé toạc một lỗ có kích thước khoảng 4 m2 ở mạn trái của USS Cole, một tàu khu trục của Hải quân Mỹ đang tiếp nhiên liệu tại Aden, Yemen. 17 thủy thủ đã thiệt mạng và 38 người khác bị thương trong vụ tấn công được thực hiện bởi hai kẻ khủng bố liều chết được cho là thành viên của mạng lưới khủng bố al Qaeda của Osama bin Laden, đang sống lưu vong ở Ả Rập Saudi. Continue reading “12/10/2000: Tàu USS Cole bị khủng bố tấn công”

Thế giới hôm nay: 12/10/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Israel đã đạt được thỏa thuận thành lập một chính phủ đoàn kết khi nước này chuẩn bị cho cuộc xâm lược Gaza. Sau nhiều ngày trì hoãn, thủ tướng Binyamin Netanyahu và Benny Gantz, lãnh đạo đảng Thống nhất Quốc gia và cựu bộ trưởng quốc phòng, cũng đã đồng ý thành lập một “nội các chiến tranh” để lãnh đạo nỗ lực quân sự của đất nước. Các bộ trưởng cấp cao có nhiệm kỳ đến hết chiến sự.

Điện bị cắt ở Gaza sau khi nhà máy điện duy nhất ở đây hết nhiên liệu. Israel đang phong tỏa toàn khu vực, cắt đứt nguồn cung từ bên ngoài. Chính quyền Gaza cảnh báo việc cắt điện sẽ đe dọa “tất cả các dịch vụ sinh hoạt cơ bản” tại một trong những khu vực có mật độ dân số cao nhất thế giới. Liên Hợp Quốc ước tính hơn 260.000 người Gaza đã phải rời bỏ nhà cửa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/10/2023”

Lợi và hại của việc kết nạp Ukraine và Moldova vào EU

Nguồn: Carl Bildt, “The Promise and Peril of EU Expansion,” Foreign Affairs, 28/09/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Liên minh châu Âu cần phải kết nạp Ukraine – nhưng mọi chuyện sẽ không đơn giản.

Trong sáu thập niên vừa qua, không có khía cạnh nào trong quá trình hội nhập châu Âu gây tác động lớn như việc mở rộng dần dần tổ chức mà ngày nay là Liên minh châu Âu. Sự mở rộng của EU đã mang nền dân chủ đến những nơi từng chỉ biết đến độc tài. Nó đã biến một lục địa thường xuyên xung đột trở thành một trong những khu vực thịnh vượng nhất trên thế giới. Continue reading “Lợi và hại của việc kết nạp Ukraine và Moldova vào EU”

Thế giới hôm nay: 11/10/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Joe Biden đã gọi cuộc tấn công của Hamas vào Israel – vụ việc đẫm máu nhất kể từ cuộc tấn công của Ai Cập và Syria cách đây 50 năm – là “độc ác.” Ông cũng xác nhận có công dân Mỹ trong số những người bị Hamas bắt làm con tin (ông ví nhóm này như Nhà nước Hồi giáo), đồng thời cho biết 14 người Mỹ đã thiệt mạng. Israel tuyên bố đã tấn công 200 mục tiêu ở Gaza trong đêm và thu hồi thi thể của 1.500 tay súng Hamas trên lãnh thổ của mình. Hamas cảnh báo sẽ bắt đầu hành quyết các con tin Israel nếu Israel tiếp tục ném bom mục tiêu dân sự ở Gaza mà không báo trước.

Người đứng đầu hoạt động nhân đạo của Liên Hợp Quốc, Volker Turk, đã lên án việc Israel phong tỏa Gaza, khiến khu vực này bị cắt nguồn cung cấp thực phẩm, điện và nhiên liệu. Ông Turk cho rằng luật nhân đạo quốc tế nghiêm cấm một cuộc “bao vây” gây nguy hiểm đến tính mạng dân thường; cũng như việc Hamas bắt cóc con tin từ Israel. Gần 200.000 người, tương đương 1/10 dân số Gaza, đã phải rời bỏ nhà cửa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 11/10/2023”

Đúng, trật tự thế giới hiện nay là đa cực!

Nguồn: Emma Ashford và Evan Cooper, “Yes, the World Is Multipolar,” Foreign Policy, 05/10/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bài liên quan: Không, trật tự thế giới hiện nay không phải là đa cực!

Nhưng đó không phải là tin xấu đối với Mỹ.

Một thuật ngữ học thuật ít được mọi người biết đến đột nhiên trở nên thịnh hành trong các vấn đề quốc tế. Trật tự đa cực – ý tưởng cho rằng có nhiều cường quốc quan trọng trên toàn cầu, chứ không phải chỉ một vài siêu cường – đang được các nhà lãnh đạo, CEO, và học giả coi là tương lai. Tin tức khắp nơi đang gợi ý tầm quan trọng ngày càng tăng của các cường quốc tầm trung, từ Thổ Nhĩ Kỳ và Brazil đến Hàn Quốc và Australia. Continue reading “Đúng, trật tự thế giới hiện nay là đa cực!”

10/10/1991: Cựu nhân viên bưu điện Mỹ trở thành kẻ giết người hàng loạt

Nguồn: A former postal worker commits mass murder, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1991, cựu nhân viên bưu điện Mỹ Joseph Harris đã bắn chết hai đồng nghiệp cũ tại bưu điện ở Ridgewood, New Jersey. Đêm hôm trước, hắn đã giết cấp trên cũ của mình, Carol Ott, bằng một thanh kiếm samurai dài gần 3m, và bắn chết vị hôn phu của cô, Cornelius Kasten, tại nhà của họ. Sau bốn giờ đối đầu với cảnh sát tại bưu điện, Harris đã bị bắt. Vụ tấn công bạo lực này là một trong hàng loạt vụ tấn công khét tiếng của nhân viên bưu điện dẫn đến việc bổ sung cụm từ “going postal” (nghĩa bóng là hoá điên/ nghĩa đen là đến bưu điện) vào từ điển của người Mỹ. Continue reading “10/10/1991: Cựu nhân viên bưu điện Mỹ trở thành kẻ giết người hàng loạt”

Thế giới hôm nay: 10/10/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hamas tuyên bố sẽ bắt đầu hành quyết các tù nhân Israel nếu Israel tiếp tục ném bom không báo trước các mục tiêu dân sự ở Gaza. Trước đó vào hôm thứ Hai, Israel đã ra lệnh “bao vây toàn diện” dải Gaza, cắt lương thực, điện và nhiên liệu. Các quan chức Gaza cho biết không kích của Israel đã giết chết hơn 600 người Palestine, trong khi Liên Hợp Quốc nói hơn 124.000 người đã phải rời bỏ nhà cửa. Israel đã huy động 300.000 quân dự bị, một dấu hiệu cho thấy nước này có thể tiến hành một chiến dịch trên bộ quy mô lớn ở Gaza. Động thái leo thang diễn ra hai ngày sau khi các tay súng từ Gaza bất ngờ tấn công giết chết khoảng 900 người Israel và bắt làm con tin hàng chục người khác, với nhiều người trong số đó là dân thường đang dự một lễ hội ở miền nam đất nước.

Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết họ đã tiêu diệt những kẻ có vũ trang xâm nhập vào nước này từ Lebanon. Hizbullah, một nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn ở Lebanon, phủ nhận có liên quan dù trước đó chính nhóm này đã pháo kích vào các vị trí quân sự của Israel. Trong một diễn biến khác, EU đang xem xét lại các chương trình viện trợ cho các vùng lãnh thổ Palestine để đảm bảo tiền tài trợ của EU không “gián tiếp hỗ trợ bất kỳ tổ chức khủng bố nào” tấn công Israel. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/10/2023”

Những điều cần biết về xung đột Israel-Hamas

Nguồn: Daniel Byman và Alexander Palmer, “What You Need to Know About the Israel-Hamas Violence,” Foreign Policy, 07/10/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tình hình đang rất hỗn loạn, giao tranh vẫn tiếp diễn. Nhưng đã có thể rút ra một số quan sát như sau.

Sáng ngày 7/10, Hamas, nhóm chiến binh người Palestine, đã thực hiện một cuộc tấn công lớn vào Israel với quy mô và phạm vi gần như chưa từng có tiền lệ. Theo Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), Hamas đã bắn tên lửa từ Gaza và các thành viên của tổ chức này đã thâm nhập qua biên giới Israel, nơi họ tham gia các cuộc đọ súng tại bảy địa điểm khác nhau ở miền nam Israel. Có ít nhất 250 người Israel đã thiệt mạng và con số này dự kiến sẽ còn tăng lên, với hơn 1.400 người bị thương, trong đó ít nhất 18 người bị thương nặng và 267 người trong tình trạng nghiêm trọng. Hamas cũng được cho là đã bắt hàng chục người Israel làm con tin, công bố video để khẳng định tuyên bố của mình. Continue reading “Những điều cần biết về xung đột Israel-Hamas”

Thế giới hôm nay: 09/10/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Xung đột giữa Israel và Hamas cũng như các cuộc không kích của Israel vào Gaza vẫn tiếp tục kéo dài đến Chủ nhật, một ngày sau khi các tay súng từ Gaza bất ngờ tấn công vào Israel. Hamas đã giết chết ít nhất 600 người Israel, trong đó có nhiều dân thường, và bắt giữ hàng chục con tin. Các quan chức Gaza cho biết không kích của Israel đã giết chết hơn 313 người Palestine tại đây và làm hơn 2.000 người bị thương. Hamas đã kêu gọi người Palestine và người Ả Rập nói chung “quét sạch” sự “chiếm đóng” của Israel khỏi các khu vực như Bờ Tây và Đông Jerusalem. Hizbullah, một nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn ở Lebanon, đã pháo kích vào các vị trí quân sự của Israel, cho thấy cuộc chiến đang mở rộng. Israel đã đáp trả lại bằng pháo binh.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc họp khẩn vào Chủ nhật để thảo luận về cuộc chiến do cuộc tấn công bất ngờ của Hamas gây ra. Tổng thống Joe Biden nói sự hỗ trợ của chính quyền ông dành cho Israel là “vững chắc và không lay chuyển.” Thủ tướng Anh Rishi Sunak và người đồng cấp Canada Justin Trudeau cũng đã lên tiếng bày tỏ tình đoàn kết với Israel. Trong khi đó Iran chúc mừng các chiến binh đã tấn công Israel. Continue reading “Thế giới hôm nay: 09/10/2023”