Category: Chính trị – An ninh

Lý do lệnh ngừng bắn ‘vĩnh cửu’ ở Gaza cho đến giờ vẫn còn hiệu lực?

Nguồn: “Why Gaza’s “eternal” ceasefire is holding—for now”, The Economist, 20/10/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Sự vĩnh cửu không còn như trước nữa. Khi ông Donald Trump đến thăm Trung Đông vào ngày 13 tháng 10 để ký kết thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza, ông đã nói về “hòa bình vĩnh cửu cho tất cả” trong khu vực. Chưa đầy một tuần sau, một cuộc đụng độ giữa Israel và Hamas ở miền nam Gaza đã khiến hàng chục người thiệt mạng. Một số quan chức Israel vội vã tuyên bố thỏa thuận bị vô hiệu. Bezalel Smotrich, bộ trưởng tài chính cực hữu, đã tweet một từ duy nhất: “Chiến tranh!”. Continue reading “Lý do lệnh ngừng bắn ‘vĩnh cửu’ ở Gaza cho đến giờ vẫn còn hiệu lực?”

Tổ chức Hợp tác Thượng Hải chỉ là một diễn đàn không thực chất?

Nguồn: Yun Sun, “Is the Shanghai Cooperation Organization Just a Talking Shop?”, War on the Rocks, 08/10/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) đã tiến hành Hội nghị Thượng đỉnh lần thứ 25 tại Thiên Tân vào ngày 1 tháng 9, một cuộc họp mặt lãnh đạo lớn nhất trong lịch sử của tổ chức. Hơn 20 nhà lãnh đạo quốc gia và người đứng đầu 10 tổ chức quốc tế đã tham dự hội nghị, bao gồm chuyến thăm chưa từng có kéo dài bốn ngày của Tổng thống Nga Vladimir Putin và sự tham gia của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, điều gây bất ngờ cho đến khi mối quan hệ Mỹ-Ấn gần đây hạ nhiệt. Hội nghị thượng đỉnh đã thông qua một số tài liệu và cơ chế hợp tác, bao gồm chiến lược phát triển cho thập kỷ tới và bắt đầu quá trình thành lập một ngân hàng phát triển. Lãnh đạo của tất cả các quốc gia thành viên ngoại trừ Ấn Độ đã tham dự cuộc diễu binh ngày 3 tháng 9, chiếm một phần ba trong số 26 nguyên thủ quốc gia chứng kiến màn phô diễn sức mạnh của Trung Quốc trước thế giới. Continue reading “Tổ chức Hợp tác Thượng Hải chỉ là một diễn đàn không thực chất?”

Khởi đầu mới cho Trung Đông

Nguồn: “A new beginning for the Middle East”, The Economist, 09/10/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Rất nhiều đời tổng thống Mỹ đã nỗ lực tìm kiếm một giải pháp đột phá cho cuộc xung đột dai dẳng giữa Israel và Palestine. Giờ đây, hai năm sau những hành động tàn bạo ngày 7 tháng 10 và sau những vòng giết chóc không ngừng ở Gaza, Donald Trump đã gia nhập danh sách nhỏ những người đã thành công. Thỏa thuận tạm thời giữa Israel và Hamas nhằm ngừng bắn và thả con tin mở ra một tầm nhìn mới cho Trung Đông. Tuy là con đường hẹp, nhưng đây là cơ hội tốt nhất để tạo ra hòa bình lâu dài kể từ Hiệp ước Oslo năm 1993 và 1995. Continue reading “Khởi đầu mới cho Trung Đông”

Ba điều mà Thỏa thuận Gaza sẽ buộc Israel phải đối diện

Nguồn: Michael J. Koplow, “Three Reckonings the Gaza Deal Will Force,” Foreign Policy, 13/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sau khi chiến tranh kết thúc, người Israel phải đối mặt với những câu hỏi khó khăn về quan hệ với các nhà lãnh đạo của họ, với người Palestine, và với Mỹ.

Thứ Năm tuần trước, người dân Israel thức dậy với một tin tức mà nhiều người đã tha thiết mong đợi được nghe suốt hai năm qua: Chính phủ Israel và Hamas đã đồng ý một thỏa thuận nhằm trao trả tất cả con tin Israel và chấm dứt chiến tranh ở Gaza.

Nếu thỏa thuận này được duy trì, nó sẽ mang lại kết thúc rất cần thiết cho cuộc xung đột bạo lực bắt đầu từ ngày 07/10/2023. Nhưng nó cũng sẽ buộc người Israel phải tính toán lại ba điều sẽ định hình tương lai của đất nước theo những cách dài lâu hơn. Continue reading “Ba điều mà Thỏa thuận Gaza sẽ buộc Israel phải đối diện”

Sự trở lại của chiến lược vũ khí hóa nạn đói

Nguồn: Alex de Waal, “The Return of the Starvation Weapon”, Foreign Affairs, 03/10/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Vào cuối tháng Tám, hai trong số các đánh giá khủng hoảng lương thực hàng đầu thế giới đã đi đến cùng một kết luận về những gì đang xảy ra ở Gaza: “nạn đói với bằng chứng hợp lý”. Một là Phân loại Giai đoạn An ninh Lương thực Tích hợp (IPC) trực thuộc Liên Hợp Quốc; đánh giá còn lại là Mạng lưới Hệ thống Cảnh báo Sớm Nạn đói (FEWS NET) có trụ sở tại Mỹ, một quan hệ đối tác của các cơ quan chính phủ trước đây thuộc Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID). Cả hai cơ quan đều sử dụng các tiêu chí nghiêm ngặt để phân loại năm cấp độ mất an ninh lương thực tăng dần, với “nạn đói” là tồi tệ nhất. Khi kết luận rằng Gaza đã đạt đến cấp độ 5, IPC còn lưu ý thêm rằng vì cuộc khủng hoảng này là “hoàn toàn do con người tạo ra, nên nó có thể bị ngăn chặn và đảo ngược”. Continue reading “Sự trở lại của chiến lược vũ khí hóa nạn đói”

Kế hoạch hòa bình thông qua sức mạnh của Đài Loan

Nguồn: Lâm Phi Phàm (Lin Fei-fan), “Taiwan’s Plan for Peace Through Strength,” Foreign Affairs, 09/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Đầu tư vào khả năng phục hồi có thể ngăn chặn Bắc Kinh như thế nào?

Vào tháng 07/2025, Đài Loan đã tiến hành một trong những cuộc tập trận quân sự quy mô lớn nhất trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, lần này, cuộc tập trận không diễn ra tại các bãi tập biệt lập mà tại trung tâm các thành phố của Đài Loan. Xe tăng di chuyển qua các đường phố đô thị, hơn 20.000 lính dự bị được huy động, và binh lính vận chuyển vũ khí thông qua hệ thống tàu điện ngầm và các cuộc tấn công mô phỏng nhắm vào cơ sở hạ tầng trọng yếu, bao gồm cả các điểm giao cắt sông nối liền trung tâm đô thị của Đài Bắc. Là một phần của cuộc tập trận, các nhà hoạch định đã thử nghiệm khả năng ứng phó của các cơ quan dân sự trong các tình huống khẩn cấp cực đoan, trong khi còi báo động không kích vang lên khiến đường phố vắng lặng. Các bãi đậu xe ngầm và nhà ga tàu điện ngầm được sử dụng làm hầm trú bom, còn trường học và trung tâm dân sự trở thành nơi trú ẩn cứu trợ và trung tâm y tế khẩn cấp. Cuộc tập trận cũng huy động các tổ chức phi chính phủ, lực lượng cứu hỏa và cảnh sát để hỗ trợ công tác hậu cần phân phối vật tư và nỗ lực bảo vệ cộng đồng. Chính phủ thậm chí còn ban hành các hướng dẫn phòng thủ dân sự được cập nhật liên tục, cung cấp cho công chúng các hướng dẫn về nơi trú ẩn và hướng dẫn an toàn trong các cuộc không kích. Continue reading “Kế hoạch hòa bình thông qua sức mạnh của Đài Loan”

Công nghệ dân sự đang hỗ trợ quân đội Trung Quốc

Nguồn: Cole McFaul và Sam Bresnick, “Civilian Tech Is Powering China’s Military,” Foreign Policy, 07/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Những lợi ích mà Bắc Kinh đạt được cuối cùng có thể làm xói mòn lợi thế chiến trường của Washington.

Trung Quốc đã trở thành thế lực thống trị trong các công nghệ mới nổi. Họ là siêu cường năng lượng tái tạo, đang kiểm soát thị trường máy bay không người lái thương mại toàn cầu, và đã lắp đặt số lượng robot công nghiệp nhiều hơn phần còn lại của thế giới cộng lại. Đồng thời, Trung Quốc cũng dồn nguồn lực để vượt mặt Mỹ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Continue reading “Công nghệ dân sự đang hỗ trợ quân đội Trung Quốc”

Chính sách đối ngoại không liên kết giúp Việt Nam củng cố vị thế ở Biển Đông

Nguồn: Khang Vũ, “How Vietnam’s Non-Aligned Foreign Policy Helps Bolster Its Position in the South China Sea”, The Diplomat, 07/10/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Việt Nam đang khẳng định chủ quyền hàng hải của mình ở Biển Đông với quy mô chưa từng có. Hồi tháng 8, Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á (AMTI) báo cáo rằng diện tích đất nhân tạo tại Quần đảo Trường Sa mà Việt Nam đã bồi đắp (khoảng 13,4 km2) tương đương khoảng 70% diện tích của Trung Quốc (khoảng 18,8 km2). AMTI cũng dự đoán rằng các hoạt động bồi đắp của Hà Nội sẽ sớm ngang bằng và có khả năng vượt qua những nỗ lực bồi đắp đảo của chính Trung Quốc. Việt Nam chỉ mới bắt đầu chiến dịch bồi đắp đảo quy mô lớn này vào năm 2021, và những hoạt động này chủ yếu tập trung vào việc xây dựng các cảng và đường băng mới. Những nỗ lực bồi đắp tăng cường này diễn ra sau khi Hà Nội thực hiện một chương trình hiện đại hóa hải quân quy mô lớn trong những năm 2000 và 2010, với việc mua sáu tàu ngầm lớp Kilo của Nga, bốn khinh hạm Gepard-3.9 và 36 máy bay đa nhiệm Sukhoi Su-30MK2. Continue reading “Chính sách đối ngoại không liên kết giúp Việt Nam củng cố vị thế ở Biển Đông”

Khủng hoảng quan hệ Mỹ – Trung đang chực chờ

Nguồn: Kurt M. Campbell, “The U.S.-China Crisis Waiting to Happen,” Foreign Affairs, 06/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Việc Bắc Kinh chần chừ hợp tác với quân đội Mỹ chưa bao giờ nguy hiểm hơn thế.

Ngày 24/10/2023, một máy bay ném bom B-52 của Không quân Mỹ đang thực hiện nhiệm vụ ban đêm trong không phận quốc tế trên Biển Đông thì bất ngờ bị một máy bay phản lực chiến đấu của Trung Quốc chặn lại. Sau một loạt các động tác cơ động tốc độ cao nguy hiểm, phi công máy bay Trung Quốc đã bay cách máy bay ném bom Mỹ chỉ 3m, gây nguy hiểm cho cả máy bay và phi hành đoàn. Sự việc này xảy ra ngay sau một sự cố khác vào tháng 06/2023 khi USS Chung-Hoon, một tàu khu trục của Hải quân Mỹ, đang di chuyển qua Eo biển Đài Loan thì bị một tàu chiến của Trung Quốc vượt lên ở phía mạn trái với tốc độ cao. Sau đó, tàu Trung Quốc đột ngột đổi hướng và cắt ngang mũi tàu Mỹ ở khoảng cách 137m, buộc Chung-Hoon phải nhanh chóng giảm tốc để tránh va chạm. Tàu chiến của Trung Quốc trước đó đã phớt lờ các nỗ lực liên lạc giữa tàu với tàu nhiều lần, và vi phạm các quy trình vận hành tiêu chuẩn cho các cuộc chạm trán gần trên biển quốc tế. Continue reading “Khủng hoảng quan hệ Mỹ – Trung đang chực chờ”

Cái giá cho sự khó đoán của Trump

Nguồn: Keren Yarhi-Milo, “The Price of Unpredictability”, Foreign Affairs, 02/10/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong nhiều thập kỷ, chính sách đối ngoại của Mỹ đã phụ thuộc vào sự uy tín: niềm tin rằng Washington sẽ tôn trọng các cam kết của mình và rằng hành động trong quá khứ của Mỹ là dự báo cho cách họ sẽ hành xử trong tương lai. Ví dụ, Mỹ có thể phát triển một mạng lưới đồng minh rộng lớn vì các đối tác của họ tin tưởng rằng, trong trường hợp bị tấn công, Washington sẽ bảo vệ họ. Mỹ có thể ký kết các thỏa thuận thương mại tự do với các quốc gia trên thế giới và đàm phán các hiệp định hòa bình bởi vì, nhìn chung, Washington được xem là một bên trung gian hòa giải đáng tin cậy. Điều đó không có nghĩa là Mỹ chưa bao giờ gây bất ngờ, hoặc chưa bao giờ nuốt lời hứa. Nhưng trong phần lớn lịch sử hiện đại của mình, họ đã là một quốc gia đáng tin cậy. Continue reading “Cái giá cho sự khó đoán của Trump”

Chiến lược chống Trung Quốc mà Lầu Năm Góc còn thiếu

Nguồn: Seth G. Jones, “The Pentagon’s Missing China Strategy”, Foreign Affairs, 26/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Vào giữa những năm 2010, các quan chức Lầu Năm Góc đã cảm thấy báo động trước những tiến bộ quân sự mà Trung Quốc và Nga đang đạt được. Cả hai quốc gia này đều đầu tư vào các năng lực tác chiến mạng, không gian và tác chiến điện tử, cũng như vũ khí dẫn đường chính xác và vũ khí tầm xa trên mặt đất. Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Work đặc biệt lo ngại về Trung Quốc, quốc gia mà ông xác định là đang cố gắng đạt được sự cân bằng với Mỹ về công nghệ quân sự. Trung Quốc đã phát triển DF-21D, một tên lửa đạn đạo chống hạm có tầm bắn gần 1.000 dặm, được mệnh danh là “sát thủ tàu sân bay”, gây ra mối đe dọa cho các tàu của Mỹ—bao gồm cả tàu sân bay—ở Thái Bình Dương. Đã đến lúc, Work và những người khác ở Lầu Năm Góc kết luận, phải hình dung ra một cuộc chiến ở Thái Bình Dương có thể sẽ trông như thế nào và xem xét cách Mỹ sẽ giành chiến thắng. Continue reading “Chiến lược chống Trung Quốc mà Lầu Năm Góc còn thiếu”

ASEAN cần sớm có thỏa thuận về vũ khí tự hành tích hợp AI

Tác giả: Ngô Di Lân

Các vụ đụng độ gần đây tại khu vực biên giới Campuchia – Thái Lan đã kết thúc bằng những cuộc gặp mặt trực tiếp giữa lãnh đạo hai bên và một thỏa thuận ngừng bắn. Tuy nhiên, cần hình dung một kịch bản trong tương lai, trong đó các loại đạn tuần kích (loitering munition) có khả năng hoạt động liên tục trên không và robot bắt đầu xuất hiện trong các cuộc giao tranh. Khoảng thời gian từ lúc phát hiện mục tiêu cho đến khi khai hỏa có thể chỉ diễn ra trong ít giây, gần như không còn đủ thời gian để con người kịp thời can thiệp. Đây chính là nguy cơ mà khu vực Đông Nam Á đang phải đối mặt, khi các hệ thống vũ khí tự hành tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng trở nên rẻ hơn, mạnh mẽ hơn và dễ dàng triển khai hơn tại các điểm nóng, nơi những sai lầm trong tính toán là điều khó tránh khỏi. Continue reading “ASEAN cần sớm có thỏa thuận về vũ khí tự hành tích hợp AI”

Tại sao Tập Cận Bình chấp nhận Kim Jong Un là đối tác ngang hàng lúc này?

Nguồn:  “Why Xi Jinping now accepts Kim Jong Un at the grown-ups’ table”, The Economist, 25/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Có một không khí hoạt động sôi nổi bất thường ở Đồ Môn, một thành phố nhỏ của Trung Quốc nằm ở biên giới với Bắc Triều Tiên. Khi chúng tôi đến thăm trong những ngày gần đây, có thể thấy các công nhân xây dựng và cần cẩu đang làm việc tại các trung tâm hải quan và nhập cảnh ở cuối một cây cầu xuyên biên giới mới. Ở những nơi khác dọc biên giới, những nỗ lực tương tự đã bắt đầu từ nhiều tháng trước khi Kim Jong Un, nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên, tham dự một cuộc duyệt binh ở Bắc Kinh vào đầu tháng 9. Và công việc đã tiếp tục được đẩy nhanh trong những tuần sau đó, khi Trung Quốc chuẩn bị khôi phục thương mại xuyên biên giới, bất chấp các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc nhằm kiềm chế chương trình vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Continue reading “Tại sao Tập Cận Bình chấp nhận Kim Jong Un là đối tác ngang hàng lúc này?”

Mỹ đã hiểu sai Trung Quốc như thế nào?

Nguồn: David C. Kang, Jackie S.H. Wong, và Zenobia T. Chan, “What China Doesn’t Want,” Foreign Affairs, 19/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mục tiêu cốt lõi của Bắc Kinh là rõ ràng – và hạn chế.

Hiện nay, trong giới hoạch định chính sách ở Washington, nhiều người cho rằng Trung Quốc muốn thay thế Mỹ trở thành siêu cường thống trị toàn cầu và muốn mở rộng lãnh thổ một cách hung hăng. Cả Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa đều đồng thuận với suy nghĩ này. Elbridge Colby, cố vấn cho Lầu Năm Góc với tư cách là Thứ trưởng Quốc phòng phụ trách chính sách của Tổng thống Donald Trump, viết rằng: nếu Trung Quốc kiểm soát Đài Loan, đó sẽ là bàn đạp để mở rộng tầm ảnh hưởng sang Philippines và Việt Nam. Rush Doshi, quan chức cấp cao phụ trách Trung Quốc và Đài Loan tại Hội đồng An ninh Quốc gia dưới thời Tổng thống Joe Biden và là một trong những kiến trúc sư của chính sách đối với Trung Quốc thời Biden, lập luận rằng Trung Quốc đã và đang chơi đường dài để thay thế Mỹ trở thành nhà lãnh đạo thế giới. Sự đồng thuận lưỡng đảng này đã góp phần định hình chính sách Trung Quốc của Mỹ, hiện tập trung vào chiến tranh, răn đe quân sự, và phân tách. Continue reading “Mỹ đã hiểu sai Trung Quốc như thế nào?”

Đài Loan vẫn chưa bị bỏ rơi

Nguồn: Philip H. Gordon và Ryan Hass, “Nobody Lost Taiwan”, Foreign Affairs, 22/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong những năm gần đây, có lẽ không có chủ đề nào trong quan hệ quốc tế thu hút nhiều sự chú ý hơn khả năng Trung Quốc tấn công Đài Loan. Điều này là hoàn toàn có cơ sở: Trung Quốc chưa bao giờ từ bỏ tuyên bố chủ quyền đối với hòn đảo, họ đang tiến hành một trong những đợt tăng cường quân sự lớn nhất trong lịch sử, thường xuyên xâm nhập không phận và vùng biển của Đài Loan, và Chủ tịch Tập Cận Bình đã chỉ đạo quân đội phát triển năng lực để chinh phục Đài Loan vào năm 2027, nếu ông ra lệnh. Đối với bất kỳ ai hoài nghi về một cuộc tấn công như vậy trong thế kỷ 21, cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào tháng 2 năm 2022 là một lời nhắc nhở rõ ràng rằng một cuộc chiến tranh lớn để giành lãnh thổ không phải là chuyện của quá khứ. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nắm lấy cơ hội để lấy lại một vùng lãnh thổ mà ông cho là đã đi chệch hướng và đang tuột khỏi tay mình. Sớm hay muộn, ông Tập cũng có thể sẽ cố gắng làm điều tương tự. Continue reading “Đài Loan vẫn chưa bị bỏ rơi”

Tiêu chuẩn kép của Bắc Kinh ở Biển Đông

Nguồn: Derek Grossman, “Beijing’s Double Standards in the South China Sea,” Foreign Policy, 22/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Việc Việt Nam mở rộng đáng kể diện tích đất nhân tạo trên 21 bãi đá, bãi cạn, và các thực thể khác mà nước này chiếm đóng ở Quần đảo Trường Sa thuộc Biển Đông có thể sẽ vượt qua quy mô cải tạo đất của chính Trung Quốc trong những năm tới. Đó là kết luận của một báo cáo gây chấn động gần đây từ Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á (AMTI), một viện chính sách có trụ sở tại Washington chuyên theo dõi các hoạt động nạo vét và san lấp của Hà Nội.

Theo quan sát của AMTI, tính đến tháng 3 năm nay, diện tích đất nhân tạo mà Việt Nam tạo ra bằng khoảng 70% diện tích mà Trung Quốc tạo ra trong bốn năm trước đó. Thông thường, tình hình này sẽ khiến Bắc Kinh đối đầu với Hà Nội bằng quân sự hoặc các biện pháp khác – tất cả đều nhằm mục đích áp đặt các yêu sách chủ quyền sâu rộng của Trung Quốc đối với vùng biển trong khu vực, bao gồm cả các thực thể và vùng biển nằm sâu trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) được quốc tế công nhận của Hà Nội. Continue reading “Tiêu chuẩn kép của Bắc Kinh ở Biển Đông”

Liên Hợp Quốc ở tuổi 80: Khủng hoảng tài chính, tê liệt, nhưng vẫn không thể thay thế

Nguồn: Izabela Pereira Watts, “The UN at 80: Broke, blocked and still indispensable”, The Interpreter, 19/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Đại hội đồng Liên Hợp Quốc sẽ triệu tập phiên họp thứ 80 vào tuần tới tại New York. Tuy nhiên, không khí hân hoan lại trở nên xa vời, kể cả với Ngày Quốc tế Hòa bình, được đánh dấu vào Chủ nhật, ngày 21 tháng 9. Thay vào đó, sự bất ổn sâu sắc trên toàn cầu ngày càng rõ rệt, với tỷ lệ xung đột vũ trang, thảm họa nhân đạo, biến đổi khí hậu, xói mòn dân chủ và việc các thể chế ngày càng kiệt sức.

Mặc dù có những điểm yếu về cơ cấu, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vẫn là cơ quan đa phương duy nhất có đại diện phổ quát, nơi mỗi quốc gia trong số 193 thành viên đều có một phiếu bầu. Chủ đề năm nay, “Better Together: 80 Years and More for Peace, Development and Human Rights” (Cùng nhau tốt hơn: 80 năm và hơn thế nữa vì Hòa bình, Phát triển và Nhân quyền), cũng đầy tham vọng, cấp bách và là lời kêu gọi đoàn kết trong bối cảnh tê liệt. Điều này xảy ra trong bối cảnh các cuộc chiến tranh ở Ukraine, Gaza và Sudan. Continue reading “Liên Hợp Quốc ở tuổi 80: Khủng hoảng tài chính, tê liệt, nhưng vẫn không thể thay thế”

Sự trở lại của Nhà nước Hồi giáo

Nguồn: Caroline Rose và Colin P. Clarke, “The Return of ISIS,” Foreign Affairs, 19/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

ISIS đang tái thiết ở Syria – ngay khi lực lượng Mỹ chuẩn bị rời đi.

Chín tháng sau khi nhà độc tài lâu năm Bashar al-Assad bị phiến quân lật đổ, Syria đang phải đối mặt với hàng loạt thách thức mới. Đất nước, hiện do nhóm phiến quân Hayat Tahrir al-Sham (HTS) lãnh đạo, đang phải giải quyết các cuộc xung đột giáo phái bạo lực liên miên, các cuộc không kích liên tiếp của Israel nhắm vào lãnh thổ Syria, và các tranh chấp nội bộ trong chính phủ mới. Thêm vào cảnh hỗn loạn này là sự trỗi dậy trở lại của một trong những thách thức dai dẳng nhất của Syria: Nhà nước Hồi giáo, hay còn gọi là ISIS. Continue reading “Sự trở lại của Nhà nước Hồi giáo”

Israel thực sự muốn gì ở Gaza?

Nguồn: Meir Ben-Shabbat và Asher Fredman, “What Israel Wants”, Foreign Policy, 12/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Các sự kiện ngày 7 tháng 10 năm 2023 đã làm Israel chấn động đến tận cốt lõi. Cuộc tấn công tàn bạo của Hamas—làm khoảng 1.200 người chết và hàng trăm người khác bị bắt làm con tin—đã làm cho các nhà lãnh đạo và công dân Israel thấy rõ rằng đất nước này phải thay đổi cách tiếp cận an ninh quốc gia để đảm bảo sự sống còn của mình. Đối với nhiều người Israel, ngày 7 tháng 10 đã chứng minh rằng việc kiềm chế các nhóm như Hamas hoặc chấp nhận sự tồn tại của chúng dọc biên giới Israel mà không làm ảnh hưởng đến an toàn của đất nước là điều không thể. Continue reading “Israel thực sự muốn gì ở Gaza?”

Bóng ma ‘Phần Lan hóa’ ám ảnh cuộc tranh luận về Ukraine

Nguồn: Kristi Raik, “The Ghost of Finlandization Is Haunting the Ukraine Debate,” Foreign Policy, 15/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Hiệp định đình chiến đổi đất lấy hòa bình năm 1944 không phải là tiền lệ tốt để chấm dứt cuộc chiến hiện tại của Nga.

Trong lúc Mỹ và châu Âu nỗ lực hướng tới một thỏa thuận kết thúc cuộc chiến Nga-Ukraine, Kyiv đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng buộc họ chấp nhận nhượng bộ lãnh thổ. Gần đây, sự chú ý đã đổ dồn vào một tiền lệ khả thi cho một thỏa thuận đổi đất lấy hòa bình với Moscow: hiệp định đình chiến Phần Lan-Liên Xô năm 1944, được ký sau hai cuộc chiến liên tiếp giữa hai nước láng giềng. Helsinki chấp nhận chuyển giao vĩnh viễn một phần lớn lãnh thổ của Phần Lan cho Moscow và từ đó không bao giờ bị tấn công nữa. Continue reading “Bóng ma ‘Phần Lan hóa’ ám ảnh cuộc tranh luận về Ukraine”