Category: Sự kiện

20/04/1902: Marie và Pierre Curie phân lập radium thành công

Nguồn: Marie and Pierre Curie isolate radium, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1902, Marie và Pierre Curie đã phân lập thành công muối radium phóng xạ từ pitchblende (quặng uraninite) trong phòng thí nghiệm của họ ở Paris. Năm 1898, vợ chồng Curie phát hiện ra sự tồn tại của các nguyên tố radium và polonium trong nghiên cứu về pitchblende của họ. Một năm sau khi cô lập được radium, hai người đã chia sẻ Giải Nobel Vật lý năm 1903 với nhà khoa học người Pháp A. Henri Becquerel vì những nghiên cứu mang tính đột phá của họ về phóng xạ. Continue reading “20/04/1902: Marie và Pierre Curie phân lập radium thành công”

18/04/2014: Ngày chết chóc nhất trên Đỉnh Everest

Nguồn: Mt. Everest sees its single deadliest day, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2014, 16 hướng dẫn viên leo núi người Nepal, hầu hết là người dân tộc Sherpa, đã thiệt mạng trong trận tuyết lở trên Núi Everest. Sự kiện này là vụ tai nạn chết người nghiêm trọng nhất trong lịch sử của Dãy Himalaya, cao hơn 8.800m so với mực nước biển, nằm tại biên giới giữa Nepal và Trung Quốc.

Trận tuyết lở xảy ra vào khoảng 6:30 sáng, chôn vùi nhóm hướng dẫn viên Sherpa tại khu vực nổi tiếng là nguy hiểm của Everest, Khumbu Icefall, nằm ở độ cao khoảng 5.790m. Vào thời điểm đó, những người Sherpa này đang vận chuyển rất nhiều thiết bị cho các đoàn khách thám hiểm. Continue reading “18/04/2014: Ngày chết chóc nhất trên Đỉnh Everest”

16/04/1947: Nổ phân bón khiến 581 người thiệt mạng ở Texas

Nguồn: Fertilizer explosion kills 581 in Texas, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1947, một vụ nổ kinh hoàng đã xảy ra trong quá trình chất phân bón lên tàu chở hàng Grandcamp tại một bến tàu ở Thành phố Texas, bang Texas. Gần 600 người đã thiệt mạng và hàng nghìn người khác bị thương, còn con tàu bị nổ tung thành từng mảnh.

Ammonium nitrate đã được Quân đội Mỹ sử dụng làm chất nổ trong Thế chiến II và sau khi chiến tranh kết thúc, người ta vẫn tiếp tục sản xuất loại hóa chất này vì nó được phép dùng làm phân bón. Tuy nhiên, các biện pháp phòng ngừa trong quá trình vận chuyển hóa chất đã trở nên lỏng lẻo hơn rất nhiều trong những năm sau chiến tranh. Continue reading “16/04/1947: Nổ phân bón khiến 581 người thiệt mạng ở Texas”

15/04/1920: Vụ án Sacco-Vanzetti thu hút sự chú ý của cả nước Mỹ

Nguồn: The Sacco-Vanzetti case draws national attention, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1920, một nhân viên tiền lương và một nhân viên bảo vệ đã bị giết trong một vụ cướp có vũ trang xảy ra ngay giữa buổi chiều tại một công ty giày ở South Braintree, Massachusetts. Vụ án tưởng chừng bình thường này đã phát triển thành một trong những phiên tòa nổi tiếng nhất trong lịch sử nước Mỹ, đồng thời là bước ngoặt đối với việc phát hiện tội phạm qua bằng chứng pháp y. Continue reading “15/04/1920: Vụ án Sacco-Vanzetti thu hút sự chú ý của cả nước Mỹ”

13/04/2017: Mỹ thả “Mẹ của các loại bom” xuống khu phức hợp của ISIS

Nguồn: U.S. military drops “Mother of All Bombs” on ISIS tunnel complex, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2017, lực lượng Mỹ tại Afghanistan đã thả một trong những vũ khí phi hạt nhân lớn nhất từng được quân đội nước này sử dụng. “Mẹ của các loại bom” (Mother of All Bombs) đã tấn công khu phức hợp đường hầm của Nhà nước Hồi giáo ISIS với sức công phá tương đương 11 tấn thuốc nổ. Hơn 90 chiến binh Hồi giáo đã chết trong vụ ném bom. Continue reading “13/04/2017: Mỹ thả “Mẹ của các loại bom” xuống khu phức hợp của ISIS”

11/04/1951: Tổng thống Truman bãi nhiệm Tướng MacArthur

Nguồn: President Truman relieves General MacArthur of duties in Korea, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1951, trong cuộc đối đầu quân sự-dân sự có lẽ là nổi tiếng nhất trong lịch sử nước Mỹ, Tổng thống Harry S. Truman đã bãi nhiệm Tướng Douglas MacArthur khỏi vị trí Tổng tư lệnh lực lượng Mỹ tại Bán đảo Triều Tiên. Việc sa thải MacArthur đã gây ra một làn sóng phản đối trong công chúng Mỹ, nhưng Truman vẫn cam kết coi cuộc xung đột ở Triều Tiên là một “cuộc chiến có giới hạn.” Continue reading “11/04/1951: Tổng thống Truman bãi nhiệm Tướng MacArthur”

09/04/2005: Thái tử Charles và Camilla Parker Bowles kết hôn

Nguồn: Prince Charles and Camilla Parker Bowles wed, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2005, gần tám năm sau khi Công nương Diana qua đời trong một vụ tai nạn xe hơi khiến cả thế giới thương tiếc, Thái tử Charles, chồng cũ của bà đồng thời là người thừa kế ngai vàng nước Anh, đã kết hôn với người tình lâu năm, Camilla Parker Bowles. Đám cưới đã được tổ chức một cách riêng tư tại Windsor Guildhall, cách London 30 dặm. Buổi lễ ban đầu dự kiến diễn ra vào ngày 8/4, nhưng đã phải dời lại để không trùng với tang lễ của Giáo hoàng John Paul II. Continue reading “09/04/2005: Thái tử Charles và Camilla Parker Bowles kết hôn”

08/04/1904: Anh và Pháp ký Hiệp ước Thân mật

Nguồn: Britain and France sign Entente Cordiale, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1904, khi Thế chiến I chỉ còn 10 năm nữa là sẽ nổ ra ở châu Âu, Anh và Pháp đã ký một thỏa thuận, sau này được gọi là Hiệp ước Thân mật (Entente Cordiale), giải quyết các tranh chấp thuộc địa có từ lâu đời ở Bắc Phi và thiết lập một sự hiểu biết ngoại giao giữa hai nước. Continue reading “08/04/1904: Anh và Pháp ký Hiệp ước Thân mật”

06/04/1832: Chiến tranh Black Hawk bắt đầu

Nguồn: Black Hawk War begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1832, quyết tâm chống lại sự hiện diện ngày càng lớn của những người da trắng châu Âu định cư trên các vùng đất truyền thống của bộ lạc mình, chiến binh người Sauk, có biệt danh là Black Hawk, đã bị cuốn vào một cuộc chiến với nước Mỹ.

Được người trong bộ lạc gọi là Ma-ka-tai-me-she-kia-kiak, Black Hawk sinh năm 1767 tại làng Saukenuk thuộc bang Illinois ngày nay. Ông đã nhanh chóng nổi tiếng là một chiến binh ngoan cường và dũng cảm trong các cuộc giao tranh thường xuyên nổ ra giữa người Sauk và kẻ thù chính của họ, tộc Osage. Tuy nhiên, đến đầu những năm 1800, Black Hawk bắt đầu nhận ra rằng mối đe dọa thực sự đối với bộ lạc của ông là lượng người da trắng đổ về khu vực này ngày một nhiều. Continue reading “06/04/1832: Chiến tranh Black Hawk bắt đầu”

04/04/1841: Tổng thống William Henry Harrison qua đời

Nguồn: President Harrison dies – 32 days into office, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1841, Tổng thống Mỹ William Henry Harrison đã qua đời chỉ 32 ngày sau khi nhậm chức, trở thành người giữ kỷ lục đáng tiếc là Tổng thống Mỹ có nhiệm kỳ ngắn nhất.

Trớ trêu thay, người đàn ông có nhiệm kỳ ngắn nhất ở Nhà Trắng lại có bài diễn văn nhậm chức dài nhất trong lịch sử. Đây có lẽ là điều đã khiến ông phải mất mạng. Bài phát biểu đầu tiên của vị tổng thống, diễn ra vào một buổi sáng tháng 3 lạnh giá, kéo dài tận 1 giờ 45 phút. Harrison đi ngủ vào cuối ngày lễ nhậm chức cùng với một cơn cảm nặng và nó đã nhanh chóng phát triển thành căn bệnh viêm phổi gây tử vong. Một số nhà sử học đã tuyên bố rằng bệnh viêm gan cũng có thể đã góp phần vào cái chết của ông. Continue reading “04/04/1841: Tổng thống William Henry Harrison qua đời”

02/04/1805: Ngày sinh Hans Christian Andersen

Nguồn: Hans Christian Andersen is born, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1805, Hans Christian Andersen, một trong những người kể chuyện vĩ đại nhất thế giới, đã sinh ra ở Odense, gần Copenhagen.

Cha của Andersen qua đời khi ông còn niên thiếu và ông đã phải đến làm việc ở nhà máy một thời gian ngắn. Tuy nhiên, ông đã thể hiện tài năng tuyệt vời về ngôn ngữ và đậu vào Đại học Copenhagen năm 1828. Một năm sau, ông xuất bản truyện ngắn trào phúng A Journey on Foot from Holmen’s Canal to the East Point of Amage (Hành trình đi bộ từ Kênh Holmen đến Cực Đông của Amage), sau này trở thành tác phẩm quan trọng đầu tiên của ông. Continue reading “02/04/1805: Ngày sinh Hans Christian Andersen”

01/04/1924: Hitler bị kết án vì tham gia Đảo chính Nhà hàng Bia

Nguồn: Hitler sentenced for his role in Beer Hall Putsch, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1924, Adolf Hitler đã bị kết án vì vai trò của ông ta trong Đảo chính Nhà hàng Bia (Beer Hall Putsch) diễn ra vào ngày 8/11/1923. Âm mưu đảo chính ở Munich mà các thành viên cánh hữu của quân đội và Đảng Quốc Xã lập ra đã bị chính phủ ngăn chặn, và Hitler bị buộc tội phản quốc. Dù bị tuyên án, Hitler vẫn ra tù trước cuối năm, với vị thế chính trị mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Continue reading “01/04/1924: Hitler bị kết án vì tham gia Đảo chính Nhà hàng Bia”

30/03/1980: 123 công nhân dầu mỏ chết đuối ở Biển Bắc

Nguồn: Oil workers drown in North Sea, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1980, hệ thống căn hộ nổi dành cho công nhân dầu mỏ ở Biển Bắc đã bị sập, khiến cho 123 người thiệt mạng.

“Tòa nhà” Alexander Kielland khi đó là nơi ở của 208 người đang làm việc trên giàn khoan dầu Edda, thuộc mỏ dầu Ekofisk, cách Dundee, Scotland 378 km về phía đông. Hầu hết công nhân của Phillips Petroleum đến từ Na Uy, dù một số ít là người Mỹ và người Anh. Được nâng đỡ bởi hai bệ phao lớn, tòa nhà có phòng ngủ, nhà bếp, và sảnh khách, được dùng làm nơi để công nhân nghỉ ngơi khi không phải làm việc. Continue reading “30/03/1980: 123 công nhân dầu mỏ chết đuối ở Biển Bắc”

28/03/1814: Tang lễ người phát minh máy chém

Nguồn: Funeral held for the man behind the guillotine, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1814, tang lễ của Bác sĩ Joseph-Ignace Guillotin, cha đẻ của máy chém (guillotine) khét tiếng, đã diễn ra bên ngoài Paris, Pháp. Theo Guillotin, động cơ khiến ông phát minh ra cỗ máy là cực kỳ trong sáng và ông đã vô cùng đau khổ khi chứng kiến danh tiếng của mình bị hoen ố. Guillotin tạo ra cỗ máy cho người Pháp như một “cử chỉ nhân đạo” trong cuộc cải cách tư pháp hình sự diễn ra vào năm 1789. Cỗ máy nhằm thể hiện sự tiến bộ về tri thức và xã hội của Cách mạng Pháp; bằng cách xử tử quý tộc cũng như dân thường theo cùng một cách, theo đó đảm bảo sự bình đẳng lúc bị tử hình. Continue reading “28/03/1814: Tang lễ người phát minh máy chém”

26/03/1953: Tiến sĩ Jonas Salk công bố vaccine bại liệt

Nguồn: Dr. Jonas Salk announces polio vaccine, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1953, nhà nghiên cứu y học người Mỹ, Tiến sĩ Jonas Salk, thông báo trên một chương trình phát thanh quốc gia rằng ông đã thử nghiệm thành công một loại vaccine chống lại virus bại liệt (poliomyelitis). Năm 1952, năm mà dịch bệnh bại liệt hoành hành tại Mỹ – đã có 58.000 trường hợp nhiễm mới được báo cáo và hơn 3.000 người chết vì căn bệnh này. Nhờ công trình giúp tiêu diệt căn bệnh được gọi là “bệnh liệt ở trẻ sơ sinh” (vì nó chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em), Tiến sĩ Salk đã được tôn vinh là bác sĩ vĩ đại vào thời của ông. Continue reading “26/03/1953: Tiến sĩ Jonas Salk công bố vaccine bại liệt”

25/03/1975: Vua Faisal của Ả Rập Saudi bị ám sát

Nguồn: King Faisal of Saudi Arabia assassinated, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1975, tại Riyadh, Ả Rập Saudi, Vua Faisal đã bị cháu trai của mình, Hoàng tử Faisal, bắn chết.

Vua Faisal, con trai của Vua Ibn Saud, đã tham gia chiến đấu trong các chiến dịch quân sự hồi thập niên 1920 và 1930, vốn giúp lập nên nhà nước Ả Rập Saudi hiện đại. Sau đó, ông giữ chức đại sứ Ả Rập Saudi tại Liên Hiệp Quốc, và vào năm 1953 được phong làm thủ tướng sau khi anh trai ông, Saud, lên ngôi. Continue reading “25/03/1975: Vua Faisal của Ả Rập Saudi bị ám sát”

23/03/1775: Patrick Henry lên tiếng phản đối chính sách của Anh

Nguồn: Patrick Henry voices American opposition to British policy, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1775, trong một bài phát biểu trước Hội nghị Virginia lần thứ hai, Patrick Henry đã phản ứng lại sự cai trị ngày càng áp bức của người Anh đối với các thuộc địa Mỹ bằng cách tuyên bố, “Tôi không biết những người khác sẽ chọn con đường nào, nhưng với tôi, hãy cho tôi tự do hoặc cho tôi cái chết!” Sau khi ký vào bản Tuyên ngôn Độc lập Hoa Kỳ ngày 4/7/1776, Patrick Henry được Quốc hội Lục địa bổ nhiệm làm thống đốc bang Virginia. Continue reading “23/03/1775: Patrick Henry lên tiếng phản đối chính sách của Anh”

21/03/1871: Henry Stanley bắt đầu tìm kiếm Tiến sĩ Livingstone

Nguồn: Journalist begins search for Dr. Livingstone, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1871, nhà báo Henry Morton Stanley đã bắt đầu cuộc tìm kiếm nổi tiếng của mình – đi khắp châu Phi để tìm nhà thám hiểm người Anh được cho là mất tích, Tiến sĩ David Livingstone.

Hồi cuối thế kỷ 19, người châu Âu và châu Mỹ bị mê hoặc bởi lục địa châu Phi. Và người đã giúp quảng bá châu Phi nhiều nhất có lẽ là Livingstone, một trong những nhà thám hiểm nổi tiếng nhất của Vương quốc Anh. Tháng 8/1865, ông bắt đầu chuyến thám hiểm kéo dài hai năm để tìm thượng nguồn sông Nile. Livingstone cũng muốn giúp xóa bỏ nạn buôn bán nô lệ khi đó đang khiến dân số châu Phi kiệt quệ. Continue reading “21/03/1871: Henry Stanley bắt đầu tìm kiếm Tiến sĩ Livingstone”

19/03/1931: Nevada hợp pháp hóa cờ bạc

Nguồn: Nevada legalizes gambling, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1931, trong một nỗ lực nhằm thoát khỏi thời kỳ Đại Suy thoái đầy khó khăn, cơ quan lập pháp bang Nevada đã bỏ phiếu để hợp pháp hóa cờ bạc.

Nằm trong sa mạc Đại Bồn địa (Great Basin), có rất ít người định cư chọn sống ở Nevada sau khi nước Mỹ giành được lãnh thổ này vào cuối Chiến tranh Mexico năm 1848. Năm 1859, việc phát hiện ra “Mỏ Đá Comstock” (Comstock Lode) chứa vàng và bạc đã thúc đẩy làn sóng người định cư đáng kể đầu tiên đến Nevada, để khai thác các mỏ khoáng chất tại vùng đất này. Năm năm sau, trong Nội chiến Mỹ, Nevada đã vội vã trở thành bang thứ 36 để củng cố Liên minh. Continue reading “19/03/1931: Nevada hợp pháp hóa cờ bạc”

18/03/1925: ‘Lốc xoáy Ba Bang’ gây tàn phá tại Mỹ

Nguồn: The Tri-State Tornado, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1925, trận lốc xoáy tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ đã đi qua miền đông Missouri, miền nam Illinois, và miền nam Indiana, giết chết 695 người, làm bị thương khoảng 13.000 người, và gây thiệt hại tài sản lên đến 17 triệu USD. Được biết đến với cái tên “Lốc xoáy Ba Bang”, cơn lốc chết người này đã từ Ellington, Missouri di chuyển theo hướng đông bắc, nhưng miền nam Illinois mới là nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Hơn 500 trong tổng số 695 người thiệt mạng sống ở miền nam Illinois, bao gồm 234 người ở Murphysboro và 127 người ở Tây Frankfort. Continue reading “18/03/1925: ‘Lốc xoáy Ba Bang’ gây tàn phá tại Mỹ”