Đằng sau sự hình thành các liên minh đối địch trong thế giới Hồi giáo

Nguồn: Jonathan Spyer, “Turkey, Pakistan, Malaysia and Qatar form troubling new alliance”, The Jerusalem Post, 27/05/2020.

Biên dịch: Đỗ Minh Châu

Nhà truyền giáo đạo Hồi dòng Salafi người Ấn Độ hiện đang bị truy nã Zakir Naik gần như không được biết đến ở phương Tây. Naik, người sáng lập Quỹ Nghiên cứu Hồi giáo hiện đặt trụ sở tại Mumbai, đang bị chính quyền Ấn Độ truy nã vì tội rửa tiền và sử dụng ngôn ngữ thù địch nhằm gây kích động.

Naik là một nhà truyền giáo đạo Hồi có tiếng ở quê hương mình. Ông được coi là người theo đạo Salafi có ảnh hưởng nhất ở Ấn Độ và là “tín đồ phúc âm Salafi hàng đầu thế giới”. Quan điểm của ông về các chủ đề như đồng tính luyến ái, bội giáo hay về người Do Thái đều có nhiều ảnh hưởng (hai loại “tội” đầu đáng chịu án tử hình còn người Do Thái thì theo ông đang “kiểm soát nước Mỹ”). Continue reading “Đằng sau sự hình thành các liên minh đối địch trong thế giới Hồi giáo”

Thế giới hôm nay: 08/06/2020

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các cuộc biểu tình ôn hòa chống nạn bạo lực và phân biệt chủng tộc của cảnh sát vẫn tiếp diễn ở các thành phố trên thế giới. Có vài sự cố bạo lực ở một số nơi, bao gồm thành phố Bristol của Anh, nơi một bức tượng của Edward Colston, một thương nhân và lái buôn nô lệ thế kỷ 17, đã bị người biểu tình kéo xuống và ném xuống sông. Trong khi đó, tại Washington, DC, thị trưởng thành phố viết “Black Lives Matter” bằng chữ in hoa lớn trên con đường gần Nhà Trắng để ủng hộ các cuộc biểu tình.

Tổng thống Brazil đã bị chỉ trích sau khi Bộ Y tế Brazil xóa khỏi website của mình toàn bộ hai tháng dữ liệu về dịch covid-19 ở nước này. Brazil đã ngừng công bố tổng số ca nhiễm chính thức – hiện cao thứ hai thế giới sau Mỹ – và tổng số ca tử vong, vốn đã vượt qua Ý trong tuần này ở mức gần 36.000 người vào thời điểm các số liệu bị xóa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/06/2020”

Bất bình đẳng tư pháp và tác động tới địa vị kinh tế của người Mỹ gốc Phi

Nguồn: The grim racial inequalities behind America’s protests”, The Economist, 03/06/2020.

Biên dịch: Phan Nguyên

Vào ngày thứ tám của các cuộc biểu tình phản đối việc sát hại George Floyd, Donald Trump đã khoe thành tích củamình về việc giảm đói nghèo và thất nghiệp của người da đen cũng như việc thông qua các cải cách tư pháp hình sự. “Chính quyền của tôi”, ông tweet, “đã làm được nhiều điều cho Cộng đồng Da đen hơn so với bất kỳ tổng thống nào khác kể từ thời Abraham Lincoln.” Điều đó có chính xác không? Người Mỹ gốc Phi có cuộc sống tốt hơn dưới thời ông Trump không, và điều đó có liên quan gì đến các cuộc biểu tình? Continue reading “Bất bình đẳng tư pháp và tác động tới địa vị kinh tế của người Mỹ gốc Phi”

Chuyện người gốc Phi ở Mỹ: Đôi dòng lịch sử

Tác giả: Hoàng Anh Tuấn

1. Ngạn ngữ Châu Phi có một câu rất hay: “Mỗi một buổi sáng ở châu Phi, khi con linh dương thức dậy nó biết rằng nó phải chạy nhanh hơn con báo nếu không sẽ bị con báo ăn thịt.

Mỗi buổi sáng khi con báo thức dậy nó biết rằng nó phải chạy nhanh hơn con linh dương chạy chậm nhất nếu không nó sẽ bị chết đói.

Dù bạn là con linh dương hay con báo, mỗi khi mặt trời mọc thì bạn buộc phải chạy.”

Đây là câu ngạn ngữ rất hay và đã được Thomas Friedman, tác giả cuốn “Thế giới phẳng” trích dẫn. Và ở trụ sở của Viettel (Hà Nội), câu này cũng được treo trang trọng ngay trước lối vào để nhắc nhở mỗi nhân viên có động lực phấn đấu đưa Viettel ngày một lớn mạnh hơn như hiện nay. Continue reading “Chuyện người gốc Phi ở Mỹ: Đôi dòng lịch sử”

07/06/1692: Động đất phá hủy “thiên đường cướp biển” Jamaica

Nguồn: Earthquake destroys Jamaican pirate haven, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1692, một trận động đất lớn đã tàn phá thị trấn Port Royal khét tiếng ở Jamaica, giết chết hàng ngàn người. Các cơn chấn động cực mạnh, đi cùng với việc đất đá hóa lỏng và sóng thần do động đất, đã phá hủy toàn bộ thị trấn.

Port Royal nằm tại một hòn đảo nhỏ ngoài khơi Jamaica, ở bến cảng đối diện với thủ đô Kingston ngày nay. Nhiều căn nhà nơi 6.500 cư dân sinh sống và làm việc đã được xây dựng ngay trên mặt nước. Vào thế kỷ 17, Port Royal được biết đến trên khắp Tân Thế giới là hang ổ của cướp biển, buôn lậu và các trò ăn chơi trác táng. Nó được mô tả là “thành phố xấu xa và tội lỗi nhất thế giới” và “một trong những vùng đất dâm dục nhất trong thế giới Kitô giáo.” Continue reading “07/06/1692: Động đất phá hủy “thiên đường cướp biển” Jamaica”

Phân tích tác động của luật an ninh quốc gia đối với Hồng Kông

Nguồn: Joyu Wang, “Hong Kong’s Security Law: What China Is Planning, and Why Now”, The Wall Street Journal, 04/06/2020.

Biên dịch: Nguyễn Thanh Hải

Hồng Kông đã trở thành điểm nóng quan trọng trong một cuộc chiến tranh lạnh đang nổi lên giữa Mỹ và Trung Quốc. Bằng chứng là quyết định của Bắc Kinh về việc áp đặt luật an ninh quốc gia mới đối với Hồng Kông mà không thông qua cơ quan lập pháp của thành phố này nhằm dập tắt phong trào biểu tình phản đối kéo dài một năm nay. Chính quyền Trump đã đe dọa trả đũa, cảnh báo rằng động thái này có nghĩa là Hồng Kông không còn đủ tự chủ trước Bắc Kinh để được hưởng quy chế đặc biệt về thương mại và các biện pháp hợp tác khác. Dưới đây là lời giải đáp cho câu hỏi: Tại sao mọi chuyện lại trở nên như vậy?

Câu hỏi: Tại sao Trung Quốc lên kế hoạch thiết lập luật an ninh cho Hồng Kông? Continue reading “Phân tích tác động của luật an ninh quốc gia đối với Hồng Kông”

06/06/1966: Nhà hoạt động dân quyền James Meredith bị bắn

Nguồn: Civil rights activist James Meredith shot, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1966, James H. Meredith, người mà năm 1962 trở thành người Mỹ gốc Phi đầu tiên theo học tại trường Đại học Mississippi, đã bị bắn bởi một tay súng ngay sau khi ông bắt đầu cuộc hành trình một mình vận động dân quyền đi qua miền Nam. Thường được biết đến với tên gọi “Hành trình Chống lại Sợ hãi” (March Against Fear), Meredith đã đi bộ từ Memphis, Tennessee, đến Jackson, Mississippi, trong một nỗ lực để khuyến khích cử tri người Mỹ gốc Phi ở miền Nam đăng ký bỏ phiếu. Continue reading “06/06/1966: Nhà hoạt động dân quyền James Meredith bị bắn”

Giang sơn Đại Việt chuyển từ nhà Lý sang nhà Trần

Tác giả: Hồ Bạch Thảo

Vào cuối năm 1210, Vua Cao Tông không khỏe, lập Thái tử Sảm lên kế vị, miếu hiệu là Huệ Tông. Nhà Vua tôn mẹ Đàm thị làm Hoàng thái hậu, sai đón vợ là người con gái họ Trần về làm Hoàng hậu:

Mùa đông, tháng 10, năm Trị Bình Long Ứng thứ 6 [1210], vua không khỏe, gọi Đỗ Kính Tu vào nhận mệnh ký thác. Ngày 28 Nhâm Ngọ, vua băng ở cung Thánh Thọ.

Hoàng thái tử Sảm lên ngôi ở trước linh cữu bấy giờ mới 16 tuổi. Tôn mẹ là Đàm thị là Hoàng thái hậu, cùng nghe chính sự. Lại đem thuyền rồng đi đón Trần thị. Anh Trần thị là Trần Tự Khánh cho rằng bấy giờ đương lúc loạn lạc, chưa đưa đi ngay được.” Toàn Thư, Bản Kỷ quyển 4. Continue reading “Giang sơn Đại Việt chuyển từ nhà Lý sang nhà Trần”

Thế giới hôm nay: 05/06/2020

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Sau một đêm biểu tình ôn hòa ở Mỹ, người ủng hộ và người thân của George Floyd – người đàn ông da đen không vũ trang bị giết bởi một sĩ quan cảnh sát da trắng ở Minneapolis hôm 25 tháng 5 – đã tham dự lễ tưởng niệm đầu tiên trong số nhiều buổi lễ khác nhau để tưởng niệm ông. Trong khi đó, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lisa Murkowski từ Alaska cho biết bà đồng ý với cựu bộ trưởng quốc phòng James Mattis, người đã chỉ trích gay gắt cách Tổng thống Donald Trump giải quyết biểu tình. Bà nói bà phải “đấu tranh” với câu hỏi liệu có nên ủng hộ tổng thống vào tháng 11 hay không.

Gần 1,9 triệu người Mỹ đã nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp vào tuần trước, ít nhất trong hơn hai tháng và là dấu hiệu nền kinh tế có thể đang phục hồi sau khủng hoảng covid-19. Tuy nhiên, tổng số đơn xin trợ cấp kể từ giữa tháng 3 đến nay là 42,6 triệu, con số tồi tệ nhất kể từ thời Đại Suy thoái. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/06/2020”

Giải mã chủ nghĩa cơ hội của Trung Quốc đối với các nước láng giềng

Nguồn: Suyash Desai, “Flashpoints on the Periphery: Understanding China’s Neighborhood Opportunism”, The Diplomat, 28/05/2020.

Biên dịch: Nguyễn Vũ Thắng | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Trung Quốc đang lợi dụng đại dịch để theo đuổi các mục tiêu chính sách đối ngoại như thế nào?

Căng thẳng ở vùng ngoại vi xung quanh Trung Quốc trong vài tháng gần đây đã gia tăng đáng kể khi Bắc Kinh tăng cường sử dụng các công cụ quân sự và ngoại giao trong khu vực lân cận. Tần suất các sự kiện có liên quan các tác nhân Trung Quốc, đặc biệt vào nửa cuối tháng Ba, đã tăng lên khi tình trạng bình thường quay lại đại lục sau sự bùng phát COVID-19.

Điều này làm dấy lên một vài câu hỏi. Thứ nhất, phải chăng đây là bằng chứng về chủ nghĩa cơ hội của Trung Quốc khi Hoa Kỳ đang lúng túng duy trì sự hiện diện của mình tại các khu vực Đông và Đông Nam Á? Thứ hai, có phải Bắc Kinh đã theo đuổi một cách tiếp cận hung hăng hơn cho giai đoạn hậu đại dịch? Thứ ba, sự gia tăng đột biến các hoạt động gần đây có ảnh hưởng đến trật tự khu vực hay không? Continue reading “Giải mã chủ nghĩa cơ hội của Trung Quốc đối với các nước láng giềng”

04/06/1972: Nhà hoạt động cộng sản Angela Davis được tha bổng

Nguồn: Communist activist Angela Davis acquitted, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1972, Angela Yvonne Davis, một “chiến binh da đen,” cựu giáo sư Triết học tại Đại học California, và đảng viên cộng sản, đã được tha bổng các cáo buộc âm mưu, giết người và bắt cóc bởi một bồi thẩm đoàn toàn người da trắng ở San Jose, California.

Tháng 10/1970, Davis bị bắt tại Thành phố New York vì có liên quan đến vụ xả súng xảy ra vào ngày 07/08 tại một phòng xử án ở San Raphael, California. Bà bị buộc tội cung cấp vũ khí cho Jonathan Jackson, kẻ xông vào phòng xử án để giải thoát các phạm nhân đang bị xét xử ở đó, đồng thời bắt giữ con tin hòng đổi lấy tự do cho anh trai mình, George, một người da đen cấp tiến đang bị giam giữ tại nhà tù San Quentin. Trong vụ đấu súng diễn ra sau đó với cảnh sát, Jonathan Jackson đã bị giết cùng với Thẩm phán Tòa Thượng thẩm Harold Haley và hai tù nhân. Continue reading “04/06/1972: Nhà hoạt động cộng sản Angela Davis được tha bổng”

Thế giới hôm nay: 04/06/2020

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các cuộc biểu tình trên khắp nước Mỹ sau cái chết của George Floyd, một người đàn ông da đen không vũ trang, gây ra bởi một sĩ quan cảnh sát da trắng ở Minneapolis, bước vào tuần thứ hai. Trong những ngày gần đây, một số cuộc biểu tình đã dính tới bạo lực và cướp bóc. Tuy nhiên, đêm thứ Ba tương đối yên bình. Thành phố New York ghi nhận 280 vụ bắt giữ, giảm từ 700 vụ vào thứ Hai. Dù vậy, khoảng 1.600 binh sĩ đang đóng quân bên ngoài Washington, DC, hôm thứ Tư đề phòng trường hợp Tổng thống Donald Trump quyết định triển khai họ trên đường phố thủ đô. Bộ trưởng quốc phòng Mark Esper nói rằng đó là điều không đáng mong muốn.

Thủ tướng Anh Boris Johnson kêu gọi Trung Quốc không áp dụng luật an ninh quốc gia mới đối với Hồng Kông và lặp lại lời hứa trao quyền công dân Anh cho những người Hồng Kông đủ điều kiện. Bộ Ngoại giao Trung Quốc phản pháo rằng sự can thiệp của Anh vào Hồng Kông chắc chắn sẽ “phản tác dụng”. Riêng HSBC, một ngân hàng Anh hoạt động chủ yếu ở Hồng Kông, đã đánh tiếng ủng hộ luật này. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/06/2020”

Phong trào phản đối Chiến tranh Việt Nam của các cựu binh Mỹ

Nguồn: Jan Barry, “When Veterans Protested the Vietnam War”, The New York Times, 18/04/2017.

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Một quảng cáo đăng trên tờ Thời báo New York ngày 09/04/1967 đã khiến tôi chú ý, và sau đó, đã thay đổi cuộc đời tôi. “Chúng tôi kêu gọi Bắc Việt, nếu họ thực sự muốn hòa bình, hãy ngừng ném bom Hoa Kỳ – hoặc nếu không, hãy cuốn xéo khỏi Việt Nam!” – đó là lời tuyên bố của một nhóm có tên Cựu Chiến binh vì Hòa bình ở Việt Nam. Bản thân cũng là một cựu binh Việt Nam, tôi hiểu đó là gu hài hước của lính G.I., một nhận xét châm biếm về thực tế ai mới là kẻ đang ném bom quê nhà của người khác. Nó cũng thuyết phục tôi tin rằng mình có một vai trò, với tư cách là một cựu binh, trong việc vạch trần những gì chính phủ Mỹ đang làm ở Đông Dương. Continue reading “Phong trào phản đối Chiến tranh Việt Nam của các cựu binh Mỹ”

William Thomson: Người phát triển thang đo nhiệt độ Kelvin

Nguồn: Historic figures, BBC

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

William Thomson (1824 – 1907), tức Nam tước Kelvin xứ Largs, là một nhà toán học và nhà vật lý người Scotland, người đã phát triển thang đo nhiệt độ Kelvin.

William Thomson sinh ngày 26/06/1824 tại Belfast. Ông được dạy dỗ bởi cha, một giáo sư toán học. Năm 1832, gia đình Thomson chuyển đến Glasgow. Tại đây, ông đã bắt đầu học đại học khi lên 10, sau đó học tại các đại học Cambridge và Paris. Năm 1846, Thomson trở thành giáo sư triết học tự nhiên tại Glasgow và chức danh này đã theo ông hơn 50 năm. Continue reading “William Thomson: Người phát triển thang đo nhiệt độ Kelvin”

Thế giới hôm nay: 03/06/2020

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Vụ giết chết một người đàn ông da đen không vũ trang bởi một sĩ quan cảnh sát da trắng tiếp tục gây chấn động vượt ra ngoài phạm vi thành phố Minneapolis. Thành phố New York, nơi các cuộc biểu tình ôn hòa phần lớn biến tướng thành bạo lực và cướp bóc, đã kéo dài lệnh giới nghiêm ban đêm thêm năm ngày nữa. Bốn sĩ quan cảnh sát bị bắn và bị thương ở St Louis, và một người khác ở Las Vegas. Tại Atlanta, lệnh bắt giữ được ban hành đối với sáu cảnh sát sau khi xuất hiện đoạn video cho thấy cảnh sát bắn súng điện và kéo lê hai học sinh ra khỏi xe.

Một đợt bùng phát mới của Ebola tấn công vào phía tây bắc Congo. Sáu ca nhiễm đã được phát hiện bởi Bộ y tế quốc gia, cơ quan hiện cũng phải vật lộn với covid-19. Đây là đợt bùng phát thứ 11 của Congo kể từ khi virus được phát hiện vào năm 1976. Vào tháng 4, vài ngày trước khi Congo dự kiến ​​được tuyên bố sạch bóng Ebola, nhiều ca nhiễm lại được phát hiện ở phía đông đất nước. Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/06/2020”

Cái kết buồn của quan hệ Mỹ – Trung

Tác giả: Orville Schell | Giới thiệu: Minh Anh

Tám đời Tổng thống Mỹ kế tiếp nhau đã theo đuổi chính sách can dự với Trung Quốc, dù đôi lúc bị gián đoạn. Đây là một kỷ lục đáng kinh ngạc về tính tiếp nối chính sách. Cách tiếp cận này ra đời vào năm 1972, khi Tổng thống Mỹ khét tiếng chống Cộng Richard Nixon và Cố vấn an ninh quốc gia của ông, Henry Kissinger, lên đường tới Bắc Kinh với một đề xuất có khả năng làm thay đổi cuộc chơi: Mỹ và Trung Quốc nên chấm dứt tình trạng thù địch kéo dài hàng thập kỷ của họ bằng việc liên minh với nhau chống lại Liên Xô. Như Nixon đã tuyên bố với Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai, người từng bị cựu Ngoại trưởng Mỹ John Foster Dulles từ chối bắt tay tại hội nghị Geneva năm 1954: “Nếu hai dân tộc chúng ta là kẻ thù của nhau, thì tương lai của thế giới này quả thực sẽ rất tăm tối”. Ông tiếp tục nhấn mạnh rằng hai nước vẫn có lợi ích chung dù có nhiều khác biệt, và rằng trong khi không thể xóa bỏ khoảng cách tạo nên sự khác biệt đó thì hai nước vẫn có thể tìm cách thu hẹp nó, để có thể ngồi lại với nhau. Nixon đưa ra kết luận hùng hồn rằng thế giới sẽ theo dõi bước đi tiếp theo của hai nước. Continue reading “Cái kết buồn của quan hệ Mỹ – Trung”

02/06/1924: Quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật Công dân Bản địa

Nguồn: The Indian Citizenship Act, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1924, với việc Quốc hội thông qua Đạo luật Công dân Bản địa (Indian Citizenship Act), chính phủ Mỹ đã chính thức trao quyền công dân cho tất cả người Mỹ bản địa sinh ra trong phạm vi lãnh thổ của nước Mỹ. Continue reading “02/06/1924: Quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật Công dân Bản địa”

Thế giới hôm nay: 02/06/2020

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các cuộc biểu tình cả ôn hòa và bạo lực, bùng nổ sau khi một người đàn ông da đen không vũ trang bị giết bởi một sĩ quan cảnh sát da trắng, bước vào ngày thứ bảy trên khắp các thành phố Mỹ. Ở Louisville (Kentucky), một công dân đã bị bắn chết, dường như là bởi cảnh sát, giữa lúc người biểu tình đụng độ với họ. Lực lượng Vệ binh Quốc gia cho biết họ đã triển khai ở 23 tiểu bang và Washington, DC, nơi biểu tình bùng lên ở gần Nhà Trắng. Derek Chauvin, người đã khiến George Floyd nghẹt thở bằng cách quỳ đè lên cổ, sẽ hầu tòa vào ngày 8 tháng 6.

Cảnh sát Hồng Kông đã cấm một buổi cầu nguyện đêm tưởng niệm thảm sát Thiên An Môn. Nhà chức trách viện dẫn những lo ngại về y tế xoay quanh covid-19 cho quyết định này, nhưng các nhóm ủng hộ dân chủ không đồng tình, cáo buộc chính phủ cố gắng đàn áp đối lập sau khi Trung Quốc áp đặt luật an ninh quốc gia gây tranh cãi trên lãnh thổ này. Người Hồng Kông đã tổ chức lễ tưởng niệm Thiên An Môn hàng năm trong suốt ba thập niên qua. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/06/2020”

Việt Nam có thể biến nguy thành cơ

Tác giả: Nguyễn Quang Dy

Cho đến cuối tháng 5/2020, Việt Nam đã thành công trong việc “chống dịch như chống giặc”, như thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nói, với 328 ca lây nhiễm và không có ca nào tử vong, trong khi cả thế giới vẫn đang vận lộn với dịch.

Nhưng có một nguy cơ khác đang lởn vởn ở Biển Đông, là không gian sinh tồn không chỉ với Việt Nam mà còn với nhiều nước khác. Để đối phó với nguy cơ đó, Việt Nam bắt đầu công khai hợp tác với “Bộ Tứ”, trên danh nghĩa để đối phó với dịch Covid-19. Nhưng Mỹ, Nhật, Úc, Ấn, đã lập ra “Bộ Tứ” năm 2007 để đối phó với một Trung Quốc trỗi dậy. Continue reading “Việt Nam có thể biến nguy thành cơ”

Thế giới hôm nay: 01/06/2020

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Biểu tình bùng nổ ở Minneapolis vào cuối tuần qua đã lan khắp nước Mỹ xoay quanh cái chết của George Floyd, một người đàn ông da đen không vũ trang qua đời sau khi bị một sĩ quan cảnh sát da trắng quỳ đè lên cổ hơn tám phút. Vài thành phố đã thiết lập lệnh giới nghiêm và một số thống đốc đã triển khai Vệ binh Quốc gia.

Quốc hội Thái Lan phê duyệt gói hỗ trợ kinh tế trị giá 58 tỷ đô la được thiết kế để giảm thiểu tác động của covid-19. Hơn một nửa số tiền sẽ được huy động bằng các khoản vay của chính phủ. Hai đảng trong liên minh cầm quyền đã quyết định tham gia cùng phe đối lập kêu gọi giám sát chặt chẽ hơn cách tiêu tiền. Thái Lan hôm nay bước vào giai đoạn ba của kế hoạch kết thúc phong tỏa kéo dài bốn giai đoạn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/06/2020”