Thế giới hôm nay: 07/09/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Taliban tuyên bố kiểm soát hoàn toàn tỉnh Panjshir, thành trì cuối cùng của phe đối lập ở Afghanistan. Trong khi đó Mặt trận Kháng chiến Quốc gia (NRF) phủ nhận việc họ đã bị đánh bại, nói rằng họ chỉ rút lui vào khu vực rừng núi. Lãnh đạo NRF kêu gọi người dân Afghanistan “đứng lên chống lại” Taliban bằng mọi cách có thể.

Nhân vật đối lập hàng đầu của Belarus Maria Koleshnikova đã bị kết án 11 năm tù. Tội của bà là dẫn đầu cuộc biểu tình phản đối Tổng thống Alexander Lukashenko gian lận bầu cử hồi năm ngoái. Dù các biện pháp trừng phạt của phương Tây không thể khuất phục được vị tổng thống, nhưng ông cũng không thể ngăn được việc bà Koleshnikova trở thành biểu tượng của sự phản kháng khi bà bị kết án. Continue reading “Thế giới hôm nay: 07/09/2021”

Học giả người Hoa bình luận chuyến thăm ĐNA của PTT Kamala Harris

Nguồn: Xirui Li và Dingding Chen, “Kamala Harris’ Southeast Asia Visit Shows Biden’s Southeast Asia Policy Still Lacks a Clear Roadmap, The Diplomat, 27/08/2021.

Biên dịch: Nguyễn Thành Long

Việc Hoa Kỳ mở rộng hợp tác với Đông Nam Á là một bước đi đáng hoan nghênh, nhưng vẫn còn đó câu hỏi về chiến lược dài hạn của nước này.

Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris vừa khép lại chuyến công du Đông Nam Á, chuyến thăm nước ngoài thứ hai của bà kể từ khi nhậm chức. Sau một số tiếp xúc cấp cao với các nước Đông Nam Á trong hai tháng qua – bao gồm chuyến thăm của Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman tới Indonesia, Campuchia và Thái Lan; chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin tới Singapore, Việt Nam và Philippines; cũng như việc Ngoại trưởng Antony Blinken tham gia các cuộc họp cấp bộ trưởng với ASEAN – chuyến thăm của Harris cho đến nay là minh chứng cao nhất về cam kết “ở lại” khu vực của Hoa Kỳ. Continue reading “Học giả người Hoa bình luận chuyến thăm ĐNA của PTT Kamala Harris”

Vai trò lính thuộc địa Phi trong Chiến tranh Đông Dương

Tác giả: RFI phỏng vấn Michel Bodin

Gần một nửa triệu lính Pháp đã điều sang Đông Dương trong thời gian 1945-1954 và đến cuối cuộc chiến, 16% Lực Lượng Viễn Chinh là những người lính châu Phi. Những người lính Đông Dương tới nay vẫn là “một ẩn số”. Những bài viết về đóng góp của những người lính từ thuộc địa châu Phi trong Lực Lượng Viễn Chinh Pháp ở Đông Dương lại càng hiếm hoi hơn.

Một phần lớn các công trình nghiên cứu của nhà sử học Michel Bodin* tập trung vào các thành phần tham gia Lực Lượng Viễn Chinh trong Lục Quân Pháp tại Đông Dương. Ông là tác giả của nhiều tập sách nói về những người lính Pháp, những người lính châu Phi, cho dù Lực Lượng Viễn Chinh còn bao gồm luôn cả binh đoàn Lê Dương với những chiến binh là người nước ngoài tình nguyện và lính bản xứ. Continue reading “Vai trò lính thuộc địa Phi trong Chiến tranh Đông Dương”

Thế giới hôm nay: 06/09/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một đại tá quân đội tuyên bố trên truyền hình nhà nước Guinea rằng quân đội đã giải tán chính phủ và lên nắm quyền. Cuộc đảo chính này diễn ra ngay sau nhiều giờ đấu súng dữ dội ở thủ đô Conakry. Song Bộ Quốc phòng cho biết tiếng súng đến từ một cuộc tấn công thất bại vào dinh tổng thống.

Taliban tuyên bố đã chiếm trọn thung lũng Panjshir, một khu vực họ vẫn chưa chiếm được cho đến nay, nhưng cho biết xung đột vẫn tiếp diễn ở thủ phủ tỉnh này. Đối thủ của nhóm, Mặt trận Kháng chiến, tiếp tục khẳng định chưa bị đánh bại. Có tin nói người phát ngôn của lực lượng kháng chiến Fahim Dashti đã thiệt mạng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/09/2021”

Tại sao UAE là điểm đến yêu thích của các cựu quan chức?

Nguồn: Why Afghan officials have washed up in the United Arab Emirates”, The Economist, 28/8/2021.

Biên dịch: Phan Nguyên

Trong một số trường hợp, tiền mặt của họ đến trước.

Trong nhiều ngày, thế giới tự hỏi Tổng thống Ashraf Ghani đã đi đâu khi Taliban tiến vào Kabul, thủ đô của Afghanistan. Có một chút bất ngờ khi ông xuất hiện tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) vào ngày 18 tháng 8. Ông Ghani đã tham gia vào một danh sách dài các cựu lãnh đạo các nước tìm kiếm nơi trú ẩn ở quốc gia vùng Vịnh đầy nắng này. Pervez Musharraf, cựu tổng thống Pakistan, Thaksin Shinawatra, cựu thủ tướng Thái Lan và Juan Carlos, cựu vương của Tây Ban Nha, đều được cho là đã chuyển đến sinh sống ở UAE. Continue reading “Tại sao UAE là điểm đến yêu thích của các cựu quan chức?”

05/09/1972: Thảm sát tại Thế vận hội Munich

Nguồn: Massacre begins at Munich Olympics, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1972, trong Thế vận hội Mùa hè tại Munich, khi vừa rạng sáng, một nhóm khủng bố người Palestine đã xông vào căn hộ của các vận động viên Israel tại Làng Olympic, giết chết 2 người và bắt 9 người khác làm con tin. Những tên khủng bố này là thành viên của một tổ chức lấy tên Black September (Tháng Chín Đen). Để đổi lấy tự do cho các con tin, chúng yêu cầu Israel thả hơn 230 tù nhân người Ả Rập đang bị giam giữ trong nhà tù của nước này và hai kẻ khủng bố người Đức khác. Trong một vụ đấu súng diễn ra sau đó tại sân bay Munich, toàn bộ 9 con tin Israel đã bị sát hại cùng với 5 tên khủng bố và một cảnh sát Tây Đức. Thế vận hội đã tạm ngừng trong vòng 24 giờ để tổ chức lễ tưởng niệm cho các vận động viên thiệt mạng. Continue reading “05/09/1972: Thảm sát tại Thế vận hội Munich”

Tại sao Trung Quốc hội đàm với Taliban?

Nguồn: Steven Lee Myers, 中国与塔利班举行会谈,推动政治解决阿富汗僵局, New York Times, 29/7/2021.

Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Hôm Thứ Tư, 28/7/2021, Trung Quốc đã cung cấp cho Taliban một sân khấu công khai cao cấp, tuyên bố Taliban — tổ chức đã nhanh chóng chiếm lại phần lớn lãnh thổ Afghanistan – sẽ “phát huy tác dụng quan trọng trong giải quyết tiến trình hoà bình, hoà giải và tái thiết” nước này.

Tại Thiên Tân, một thành phố ven biển ở Đông Bắc Trung Quốc, các quan chức nước này đã bắt đầu cuộc hội đàm hai ngày với phái đoàn các nhà lãnh đạo Taliban. Sự kiện đó đã nâng cao đáng kể địa vị quốc tế của Taliban. Trước đó, Taliban đã lợi dụng cơ hội quân đội Mỹ và NATO rút ra khỏi Afghanistan để thực hiện bước tiến quân sự vững chắc tại nước này. Continue reading “Tại sao Trung Quốc hội đàm với Taliban?”

04/09/1969: Đài phát thanh Hà Nội đưa tin Hồ Chí Minh qua đời

Nguồn: Radio Hanoi announces the death of Ho Chi Minh, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1969, Đài phát thanh Hà Nội đã đưa tin Chủ tịch Hồ Chí Minh vừa qua đời trước đó hai ngày, tuyên bố rằng Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam sẽ tạm dừng các hoạt động quân sự ở miền Nam trong ba ngày nhằm để tang Bác. Continue reading “04/09/1969: Đài phát thanh Hà Nội đưa tin Hồ Chí Minh qua đời”

Tình báo Việt Minh trong Chiến tranh Đông Dương qua tài liệu quân đội Pháp

Tác giả: RFI phỏng vấn Michel Bodin

Tình báo Việt Minh là một “mạng lưới tinh vi”, được “tổ chức chặt chẽ”, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng “theo khuôn mẫu của Liên Xô và Trung Quốc”. Một số tài liệu được giải mật của quân đội Pháp trong chiến tranh Đông Dương cho phép nhà sử học Michel Bodin kết luận như trên trong bài nghiên cứu Les services de renseignements Viet Minh (1945-1954) – Các cơ quan tình báo của Việt Minh (1945-1954) đăng trên tạp chí quân sự Guerres Mondiales et Conflits Contemporains – số 191/1998.

Theo các tài liệu của viện lưu trữ Ban Sử Học Lục Quân của Pháp (SHAT), Trung Quốc đã giúp Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa thành lập một lực lượng quân đội hiện đại và ngay cả trong ngành tình báo cũng đã có sự can thiệp của nước láng giềng sát cạnh phương bắc của Việt Nam. Trong mắt những người lính thuộc Lực Lượng Viễn Chinh của Pháp, tình báo Việt Minh đã trở thành một vũ khí “rất lợi hại”. Continue reading “Tình báo Việt Minh trong Chiến tranh Đông Dương qua tài liệu quân đội Pháp”

Thế giới hôm nay: 03/09/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ít nhất 29 người được ghi nhận thiệt mạng dọc bờ biển phía đông nước Mỹ sau khi cơn bão nhiệt đới Ida gây lũ lụt nghiêm trọng. Trận lụt gây ngập nước và khiến một số người bị mắc kẹt trong ô tô. Hơn 150.000 ngôi nhà bị mất điện ở New York, New Jersey và Pennsylvania. Hiện tình trạng khẩn cấp vẫn có hiệu lực trên toàn khu vực trong ngày thứ Năm. Người ta đã bị bất ngờ trước sức mạnh của cơn bão khi nó di chuyển lên phía bắc từ bờ Vịnh Mexico. Lượng mưa do nó gây ra ngay lập tức phá vỡ kỷ lục được thiết lập mới chỉ 11 ngày trước bởi một cơn bão nhiệt đới khác.

Hàng nghìn người xuống đường biểu tình ở Bangkok, Thái Lan, để yêu cầu Thủ tướng Prayuth Chan-ocha từ chức. Biểu tình đặc biệt dâng cao trong năm nay vì người dân bất mãn với cách chính phủ xử lý covid-19: hiện có hơn 11.000 người đã chết vì virus. Cuộc biểu tình hiện nay diễn ra đúng lúc ông Prayuth đối mặt bỏ phiếu bất tín nhiệm ở quốc hội. Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/09/2021”

Trung Quốc im lặng về sự can thiệp trong Chiến tranh Đông Dương

Tác giả: RFI phỏng vấn Michel Bodin

“Nếu không được Trung Quốc giúp đỡ, Điện Biên Phủ đã không thành”, điều đã được các nhà sử học ghi nhận. Thái độ im lặng của tất cả các bên liên quan trong một thời gian dài về sự trợ giúp đó phản ánh hiềm khích lâu đời trong quan hệ Việt – Trung và bối cảnh địa chính trị của thế kỷ XX.  

Đảng Cộng Sản Trung Quốc trước khi giành được chính quyền năm 1949 đã quyết định giúp đỡ Việt Minh giải phóng dân tộc khỏi ách đô hộ của Pháp. Đối với Pháp, sự cấu kết giữa đảng Cộng Sản Trung Quốc với Việt Minh là một bước ngoặt trong chiến tranh Đông Dương (1945-1954) và giải thích cho căng thẳng trong bang giao giữa Paris với Bắc Kinh. Continue reading “Trung Quốc im lặng về sự can thiệp trong Chiến tranh Đông Dương”

02/09/31 TCN: Octavian đánh bại Mark Antony và Cleopatra trong trận Actium

Nguồn: The Battle of Actium, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 31 TCN, trong trận Actium diễn ra ngoài khơi bờ biển phía tây Hy Lạp, nhà lãnh đạo La Mã Octavian đã giành chiến thắng quyết định trước liên minh của Tướng Mark Antony và Nữ hoàng Ai Cập Cleopatra. Trước khi lực lượng của họ thảm bại, Antony và Cleopatra đã sớm vượt qua chiến tuyến của kẻ thù, chạy trốn đến Ai Cập, nơi cả hai sẽ tự sát một năm sau đó.

Sau khi Julius Caesar bị ám sát vào năm 44 TCN, La Mã rơi vào tình cảnh nội chiến. Để chấm dứt bạo loạn, một liên minh – Tam đầu chế thứ hai (Second Triumvirate) – đã được lập ra bởi ba trong số những chiến binh mạnh nhất. Đó là Octavian, cháu trai đồng thời là người thừa kế chính thức của Caesar; Mark Antony, một vị tướng quyền lực; và Lepidus, một chính khách. Ba người đã phân chia đế chế, và Antony được trao quyền kiểm soát các tỉnh phía đông. Continue reading “02/09/31 TCN: Octavian đánh bại Mark Antony và Cleopatra trong trận Actium”

Thế giới hôm nay: 02/09/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các chiến binh Taliban ở thành phố Kandahar, nơi khai sinh lực lượng này, đã đem các thiết bị quân sự thu được của chính phủ ra diễu binh, ngay khi Mỹ vừa hoàn tất rút khỏi Afghanistan. Tổng thống Joe Biden khẳng định cuộc sơ tán hỗn loạn khỏi sân bay Kabul là một “thành công phi thường.” Trước đó, đà tiến công của Taliban đã làm choáng váng các cường quốc phương Tây. Ngoại trưởng Anh Dominic Raab cho biết, tình báo nói Kabul sẽ không rơi vào tay Taliban trong năm nay.

Một báo cáo của Tổ chức Khí tượng Thế giới cho biết số lượng thiên tai do biến đổi khí hậu gây ra đã tăng gấp 5 lần trong vòng 50 năm qua. Ngoài ra, báo cáo cũng nói những sự kiện liên quan đến thời tiết như vậy đã gây thiệt hại khoảng 3,64 nghìn tỉ USD và giết chết khoảng 2 triệu người, nhưng số người chết đang giảm do nhân loại đã có kế hoạch và chuẩn bị tốt hơn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/09/2021”

Nhật ký Bắc Kinh (05/03/21): Đồng minh của Tập siết chặt Hồng Kông

Nguồn: Tetsushi Takahashi, Beijing Diary, Nikkei Asia, 03/2021.

Người dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Kỳ họp thường niên của Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc (còn gọi là Nhân Đại, tức Quốc hội Trung Quốc), sẽ khai mạc vào sáng thứ Sáu tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh. Được chú ý nhất sẽ là việc cơ cấu lại hệ thống bầu cử Hồng Kông, nhằm loại trừ vĩnh viễn các lực lượng ủng hộ dân chủ khỏi hệ thống chính trị của thành phố này.

Hôm thứ Năm (04/03/2021), một nhân vật quan trọng trong vấn đề này đã xuất hiện tại hội trường buổi khai mạc Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc, hay còn gọi là Chính Hiệp, một cơ chế hoạch định chính sách chủ chốt khác của Trung Quốc. Continue reading “Nhật ký Bắc Kinh (05/03/21): Đồng minh của Tập siết chặt Hồng Kông”

Thế giới hôm nay: 01/09/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Taliban giành quyền kiểm soát sân bay Kabul, nhưng giờ câu hỏi là họ sẽ điều hành nó ra sao. “Hôm nay sân bay không còn hoạt động nữa,” Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian cho biết hôm thứ Ba. Ông nói thêm là Taliban đang thảo luận với Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ về việc quản lý sân bay, để có thể mở lại các chuyến bay thương mại. Trong khi Taliban ăn mừng, một phát ngôn viên của họ đã lên tiếng hoan nghênh đầu tư nước ngoài và kêu gọi đoàn kết dân tộc. Còn Mỹ cho biết cơ quan đại diện ngoại giao của họ đã chuyển đến Qatar.

Nền kinh tế Ấn Độ tăng trưởng 20,1% so với cùng kỳ năm trước trong quý 2, nhờ hoạt động kinh doanh phục hồi mạnh từ mức suy thoái 24,4% của cùng kỳ năm ngoái. Sản lượng ngành chế tạo là tốt hơn dự kiến ​​dù trùng với làn sóng covid-19 thứ hai tàn khốc. IMF dự đoán Ấn Độ sẽ là nền kinh tế lớn phát triển nhanh nhất thế giới trong năm nay. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/09/2021”

Sài Gòn năm 1975 khác với Kabul năm 2021 như thế nào?

Nguồn: Nayan Chanda, “Saigon forged a new future; Kabul revives a dark past”, Asia Times, 31/08/2021.

Biên dịch: Phan Nguyên

Việt Nam vừa đón phó tổng thống Hoa Kỳ. Còn Taliban liệu có bao giờ đón nhận một nhà máy của Mỹ ở Afghanistan?

Khi Taliban giành quyền kiểm soát Kabul, các bình luận trên truyền hình liên tục đưa ra những so sánh với sự thất thủ của Sài Gòn. Những bức ảnh về những đoàn người tuyệt vọng chờ lên trực thăng Hoa Kỳ ở Sài Gòn vào tháng 4 năm 1975, và trực thăng Chinook bay lượn trên Đại sứ quán Hoa Kỳ ở Kabul vào tháng 8 năm 2021, thực sự tạo ra ấn tượng về một sự giống nhau rất đáng chú ý. Nhưng sự tương đồng chỉ gói gọn trong những hình ảnh đó, và nỗi đau khổ của con người mà họ đại diện. Continue reading “Sài Gòn năm 1975 khác với Kabul năm 2021 như thế nào?”

31/08/1897: Thomas Edison nhận bằng sáng chế cho Kinetograph

Nguồn: Thomas Edison patents the Kinetograph, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1897, Thomas Edison đã nhận được bằng sáng chế cho chiếc máy quay phim của mình, Kinetograph. Trước đó, Edison đã phát triển máy ảnh và thiết bị xem hình ảnh từ đầu thập niên 1890 và cũng từng tổ chức một số buổi xem thử.

Chiếc máy ảnh này dựa trên các nguyên tắc chụp ảnh mà những nhà tiên phong trong lĩnh vực chụp ảnh tĩnh Joseph Nicephone Niepce và Louis Daguerre của Pháp đề xuất. Năm 1877, nhà phát minh Edward Muybridge đã phát triển hình thức sơ khai của ảnh động sau khi Leland Stanford, thống đốc bang California, đề nghị ông phát triển các nghiên cứu bằng hình ảnh về động vật đang chuyển động. Continue reading “31/08/1897: Thomas Edison nhận bằng sáng chế cho Kinetograph”

Thế giới hôm nay: 31/08/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một vụ không kích bằng drone của Mỹ nhằm vào một phương tiện chở “nhiều kẻ đánh bom liều chết” ở Kabul đã giết chết 10 dân thường, trong đó có 6 trẻ em. Các chiến binh này do Nhà nước Hồi giáo (IS) tỉnh Khorasan (KP) cử đi tấn công cuộc di tản của người Mỹ ở sân bay. Nhóm này nhận trách nhiệm vụ đánh bom liều chết hôm thứ Năm khiến 13 quân nhân Mỹ và ít nhất 170 người Afghanistan thiệt mạng. Ngoài ra ISKP còn nhận trách nhiệm bắn rocket vào sân bay, vốn bị lực lượng phòng vệ Mỹ đánh chặn toàn bộ.

Gần 5.300 lính Vệ binh Quốc gia Mỹ đã được cử đến hỗ trợ các hoạt động cứu hộ sau bão Ida. Đến nay có khoảng 1 triệu người ở đông nam Louisiana bị mất điện. Một người đã thiệt mạng và thống đốc bang John Bel Edwards cho biết ông dự đoán con số sẽ còn tăng lên “đáng kể.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 31/08/2021”

Việt Nam Mật Chiến (Phần 14 và hết)

Tác giả: Tiền Giang (Trung Quốc) | Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành

Trần Canh nói: Chưa giải quyết được vấn đề Đông Nam Á thì chết không nhắm được mắt

Bốn giờ chiều ngày 7/7/1950, Trần Canh đến Khai Viễn. Đoạn đường sắt phía Nam Khai Viễn đã bị dỡ bỏ chưa khôi phục, vì thế không thể đi bằng xe lửa được nữa. Tối hôm ấy, Trần Canh bắt đầu viết nhật ký trên cuốn sổ mới do phu nhân của ông là bà Phó Nhai tặng chồng trước hôm ông lên đường. Trước đây trong mỗi chuyến đi công tác hoặc chiến đấu, Trần Canh đều ngày ngày ghi nhật ký; hết chuyến đi, ông lại giao sổ nhật ký cho bà giữ. Vì thế mỗi lần ông chuẩn bị đi công tác, bà lại tặng ông một cuốn sổ ghi chép mới. Trong thời gian chiến tranh giải phóng, Trần Canh thường xuyên ra trận, cho nên Phó Nhai lưu giữ được nhiều sổ nhật ký của chồng. Continue reading “Việt Nam Mật Chiến (Phần 14 và hết)”

Thế giới hôm nay: 30/08/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một cuộc không kích của MỹAfghanistan đã đánh trúng một chiếc xe chở “nhiều kẻ đánh bom liều chết”, những người có thể đang trên đường đến tấn công cuộc di tản ở sân bay Kabul. Các chiến binh liều chết này được cho là có liên quan đến Nhà nước Hồi giáo (IS) tỉnh Khorasan (ISKP), tổ chức kẻ thù của cả Mỹ và Taliban. Vụ không kích diễn ra một ngày sau khi Tổng thống Joe Biden cảnh báo “có khả năng cao xảy ra” một cuộc tấn công vào sân bay. Hôm thứ Bảy Mỹ đã thực hiện một cuộc không kích bằng máy bay không người lái vào ISKP ở tỉnh Nangarhar nhằm đáp trả vụ đánh bom liều chết tại sân bay hôm thứ Năm, vốn khiến ít nhất 170 người Afghanistan và 13 lính Mỹ thiệt mạng. ISKP nhận trách nhiệm vụ đánh bom đó.

Mỹ tiếp tục cuộc di tản khỏi Afghanistan, với việc chính quyền Biden tuyên bố có thể sơ tán khoảng 300 công dân Mỹ còn ở nước này. Nhiều quốc gia châu Âu hiện đã cắt giảm sơ tán. Anh đặc biệt đã đóng cửa trung tâm xử lý hồ sơ xin tị nạn và đã tổ chức chuyến bay cuối cùng rời Kabul. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/08/2021”