Tag: Nguyễn Thị Kim Phụng

Thế giới hôm nay: 01/12/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các nhà đàm phán Mỹ, bao gồm cả Ngoại trưởng Marco Rubio, dự kiến sẽ bay đến Moscow vào hôm nay để thúc đẩy chấm dứt cuộc chiến của Nga tại Ukraine. Rubio cho biết cuộc họp cuối tuần qua với các quan chức Ukraine tại Florida, nơi họ thảo luận về kế hoạch hòa bình sửa đổi của Nhà Trắng, đã “mang lại hiệu quả.” Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều trở ngại, đặc biệt là thái độ cứng rắn từ phía Điện Kremlin.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu yêu cầu Tổng thống Israel ân xá cho mình khỏi các cáo buộc tham nhũng. Trước đó, Netanyahu bị buộc tội gian lận, lạm dụng tín nhiệm, và nhận hối lộ, nhưng ông phủ nhận tất cả. Ông khẳng định rằng phiên tòa kéo dài của mình đã “làm sâu sắc thêm rạn nứt” trong xã hội Israel. Văn phòng Tổng thống cho biết đã nhận được “yêu cầu đặc biệt” này và sẽ tìm kiếm tư vấn pháp lý trước khi đưa ra quyết định. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/12/2025”

Sanae Takaichi có thể làm tan băng quan hệ Nhật-Trung như thế nào?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “How Sanae Takaichi can thaw Japan’s relations with China,” Nikkei Asia, 27/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nữ thủ tướng có thể học hỏi từ Shinzo Abe, cố vấn của bà.

Quan hệ Tokyo-Bắc Kinh đang xấu đi khi Trung Quốc gia tăng chỉ trích Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi sau phát biểu gần đây của bà về tình hình Đài Loan.

Ngoài việc trực tiếp chỉ trích Takaichi, chính quyền của Chủ tịch Tập Cận Bình còn huy động tất cả các cơ quan truyền thông chính thức của Trung Quốc để thực hiện một loạt công kích cá nhân nhắm vào bà. Continue reading “Sanae Takaichi có thể làm tan băng quan hệ Nhật-Trung như thế nào?”

30/11/1981: Mỹ và Liên Xô đàm phán giảm số lượng vũ khí hạt nhân tầm trung

Nguồn: The United States and U.S.S.R. open talks to reduce intermediate-range nuclear forces, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1981, các đại diện của Mỹ và Liên Xô đã bắt đầu đàm phán nhằm giảm số lượng vũ khí hạt nhân tầm trung (INF) của họ tại châu Âu. Các cuộc đàm phán kéo dài đến ngày 17/12, nhưng đã kết thúc mà không có kết quả nào. SALT I (1972) và SALT II (1979) giúp giảm số lượng vũ khí hạt nhân chiến lược mà hai siêu cường nắm giữ, nhưng vẫn chưa thể giải quyết vấn đề nhức nhối về số lượng vũ khí phi chiến lược – cái gọi là tên lửa hạt nhân tầm trung ở châu Âu.

Đến năm 1976, Liên Xô bắt đầu nâng cấp hệ thống INF của mình bằng tên lửa SS-20 tốt hơn. Các đồng minh NATO kêu gọi Mỹ phản ứng, và nước này đã đe dọa triển khai tên lửa hành trình và tên lửa Pershing II vào năm 1983 nếu không đạt được thỏa thuận nào với Liên Xô về INF. Tuy nhiên, đến năm 1981, tình hình bất ngờ thay đổi. Các lực lượng phi hạt nhân ngày càng mạnh lên ở Tây Âu và ngày càng có nhiều lo ngại rằng những lời lẽ gay gắt về Chiến tranh Lạnh của Tổng thống Ronald Reagan sẽ dẫn đến một cuộc đối đầu hạt nhân với châu Âu là chiến trường. Continue reading “30/11/1981: Mỹ và Liên Xô đàm phán giảm số lượng vũ khí hạt nhân tầm trung”

29/11/1975: Tổng thống Ford ký Đạo luật Giáo dục cho Trẻ em Khuyết tật

Nguồn: President Ford signs Education for All Handicapped Children Act, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1975, Tổng thống Gerald Ford đã ký Đạo luật Giáo dục cho Tất cả Trẻ em Khuyết tật (Công luật 94-142). Biện pháp mang tính bước ngoặt này quy định rằng tất cả trẻ em khuyết tật về thể chất, tinh thần, cảm xúc, và trí tuệ đều được tiếp cận với “nền giáo dục công lập miễn phí”, phù hợp với nhu cầu của các em.

Trong một tuyên bố được đưa ra tại lễ ký kết, Ford bày tỏ sự ủng hộ đối với mục tiêu của đạo luật nhưng đặt câu hỏi về tính khả thi của việc triển khai: “Thật không may, đạo luật này hứa hẹn nhiều hơn những gì chính phủ liên bang có thể thực hiện, và những ý định tốt đẹp của nó có thể bị cản trở bởi nhiều điều khoản thiếu khôn ngoan mà nó chứa đựng… Mọi người đều có thể đồng ý với mục tiêu được nêu trong tiêu đề của đạo luật này – giáo dục tất cả trẻ em khuyết tật trên toàn quốc. Câu hỏi quan trọng là liệu đạo luật có thực sự đạt được mục tiêu đó hay không.” Continue reading “29/11/1975: Tổng thống Ford ký Đạo luật Giáo dục cho Trẻ em Khuyết tật”

Phải chăng đây là hồi kết của kỷ nguyên hòa bình dài nhất?

Nguồn: Graham Allison và James A. Winnefeld, Jr., “The End of the Longest Peace?”, Foreign Affairs, 24/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Một trong những thành tựu vĩ đại nhất của lịch sử đang bị đe dọa.

Tám thập kỷ qua là khoảng thời gian dài nhất không có chiến tranh giữa các cường quốc kể từ thời Đế chế La Mã. Kỷ nguyên hòa bình kéo dài bất thường này diễn ra sau hai cuộc chiến thảm khốc, mỗi cuộc chiến đều có sức tàn phá khủng khiếp hơn nhiều so với các xung đột trước đó, đến nỗi các nhà sử học thấy cần phải tạo ra một phạm trù hoàn toàn mới để mô tả chúng: chiến tranh thế giới. Nếu phần còn lại của thế kỷ 20 cũng bạo lực như hai thiên niên kỷ trước, thì cuộc đời của hầu hết mọi người đang sống ngày nay hẳn đã khác xa. Continue reading “Phải chăng đây là hồi kết của kỷ nguyên hòa bình dài nhất?”

27/11/1703: Cơn bão kỳ lạ tan biến ở Anh

Nguồn: Freak storm dissipates over England, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1703, một hệ thống bão bất thường cuối cùng đã tan biến sau gần hai tuần tàn phá nước Anh. Với sức gió cực mạnh, cơn bão được cho là đã giết chết khoảng 10.000 đến 30.000 người. Hàng trăm tàu chiến của Hải quân Hoàng gia đã mất tích trong cơn bão này, vốn là cơn bão tồi tệ nhất trong lịch sử nước Anh.

Thời tiết bất thường bắt đầu vào ngày 14/11 khi những cơn gió mạnh từ Đại Tây Dương ập vào miền nam nước Anh và xứ Wales. Nhiều ngôi nhà và các công trình khác bị hư hại do gió giật mạnh, nhưng cơn bão chỉ bắt đầu gây thiệt hại nghiêm trọng vào ngày 26/11. Sức gió ước tính hơn 128km/h đã thổi bay gạch khỏi một số tòa nhà và ghim chúng sang những tòa nhà khác. Các thanh xà gỗ cũng bị bật khỏi các tòa nhà, bay lên không trung, và giết chết hàng trăm người trên khắp miền nam đất nước. Các thị trấn như Plymouth, Hull, Cowes, Portsmouth và Bristol đều bị tàn phá nặng nề. Continue reading “27/11/1703: Cơn bão kỳ lạ tan biến ở Anh”

Thế giới hôm nay: 27/11/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bộ trưởng Tài chính Anh, Rachel Reeves, công bố mức tăng thuế lên tới 26 tỷ bảng Anh (34,3 tỷ đô la) trong vòng 5 năm. Các biện pháp bao gồm đóng băng ngưỡng thuế thu nhập và đánh thuế đối với những căn nhà có giá trị trên 2 triệu bảng Anh. Bà cho biết điều này sẽ cho phép chính phủ tuân thủ các quy tắc tài chính. Cơ quan giám sát kinh tế Anh đã vô tình để lộ chi tiết ngân sách trước khi công bố, gây bối rối cho chính phủ và khiến lợi suất trái phiếu lên xuống thất thường.

Ít nhất 55 người đã thiệt mạng trong vụ hỏa hoạn thiêu rụi bảy tòa chung cư cao tầng ở Hong Kong. 15 người khác đang trong tình trạng nguy kịch, và 279 người vẫn mất tích. Nguyên nhân vụ cháy hiện chưa được xác định, nhưng các tòa tháp đang trong quá trình cải tạo nên được che chắn bằng lưới và giàn giáo tre. Cảnh sát đã bắt giữ ba người từ công ty xây dựng vì nghi ngờ ngộ sát. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/11/2025”

Tại sao các đồng minh của Mỹ nên sở hữu vũ khí hạt nhân?

Nguồn: Moritz S. Graefrath và Mark A. Raymond, “America’s Allies Should Go Nuclear,” Foreign Affairs, 19/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Phổ biến vũ khí hạt nhân có chọn lọc sẽ củng cố trật tự toàn cầu, chứ không phải chấm dứt nó.

Có lẽ ít có kịch bản nào khiến các chuyên gia và nhà hoạch định chính sách lo ngại bằng viễn cảnh phổ biến vũ khí hạt nhân. Việc Nga sẵn sàng đe dọa triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật trong cuộc chiến chống lại Ukraine, mối quan tâm mơ hồ của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với việc thử nghiệm hạt nhân, và việc Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược Mới (START, nhằm hạn chế quy mô kho vũ khí hạt nhân của Nga và Mỹ) năm 2010 sắp hết hạn đã nhắc nhở thế giới về tiềm năng hủy diệt lâu dài của vũ khí hạt nhân và làm dấy lên nỗi sợ đối với việc sử dụng chúng. Các nhà lãnh đạo Mỹ tin rằng việc phổ biến vũ khí hạt nhân sẽ gây tổn hại sâu sắc đến lợi ích chiến lược của nước này và làm mất ổn định hơn nữa trật tự toàn cầu vốn đã mong manh. Trong những tháng gần đây, họ đã đẩy mạnh cam kết ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân, và các cuộc không kích vào các địa điểm hạt nhân ở Iran vào tháng 6 cho thấy Washington sẽ sử dụng vũ lực để ngăn chặn nhiều quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân hơn nữa. Continue reading “Tại sao các đồng minh của Mỹ nên sở hữu vũ khí hạt nhân?”

Thế giới hôm nay: 26/11/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Donald Trump cho biết đội ngũ của ông đã “tinh chỉnh” kế hoạch hòa bình sửa đổi của Mỹ cho Ukraine và chỉ đạo đặc phái viên Steve Witkoff đến gặp Vladimir Putin tại Nga. Các cuộc đàm phán song song cũng được lên kế hoạch tại Ukraine. Trước đó, Thủ tướng Anh, Ngài Keir Starmer, cho biết Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã “bật tín hiệu” rằng ông có thể chấp nhận phần lớn đề xuất 19 điểm. Dù vậy, đàm phán vẫn đang diễn ra, và Nga vẫn chưa phê duyệt bản sửa đổi.

Nvidia khoe rằng họ “đi trước ngành một thế hệ” sau khi có thông tin rằng Meta, một khách hàng của Nvidia, có thể sẽ chuyển sang Google. Công ty mẹ của Google, Alphabet, gần đây vừa phát hành một mô hình AI được cho là hoạt động tốt hơn so với các mô hình chạy trên chip Nvidia. Giá cổ phiếu Nvidia giảm gần 3% sau báo cáo. Các nhà đầu tư lo ngại nhà sản xuất chip Mỹ, vốn kiểm soát phần lớn thị trường chip AI, có thể tụt hậu so với các đối thủ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/11/2025”

Trung Quốc lo ngại về tình trạng mất việc làm liên quan đến AI

Nguồn: Marianne Lu, “China Is Worried About AI Job Losses,” Foreign Policy, 20/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bắc Kinh xem trọng sự ổn định trong nước hơn là cạnh tranh toàn cầu.

Tại Thượng Hải, những người trẻ tuổi thất nghiệp đang phải trả 5 đô la mỗi ngày để ngồi dưới ánh đèn huỳnh quang tại một công ty có tên gọi rất phù hợp là “Công ty Giả vờ Làm việc” (Pretend to Work Co). Đây là một trong nhiều văn phòng ma trên khắp thành phố, những nơi cung cấp Wi-Fi, cà phê, và thậm chí cả công việc ảo. Và cách đó vài dãy nhà, những người lao động nhập cư đến từ nông thôn đang ngủ theo ca trong một căn phòng chung, thay phiên nhau làm một công việc duy nhất.

Cả hai nhóm đều chịu áp lực giống nhau. Nền kinh tế Trung Quốc đang chững lại và những thay đổi về cơ cấu – bao gồm sự sụp đổ của thị trường bất động sản và sự đàn áp trong lĩnh vực công nghệ – đã khiến số lượng việc làm giảm mạnh. Và một thế lực tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây gián đoạn hơn cho người tìm việc đang lờ mờ xuất hiện: trí tuệ nhân tạo (AI). Continue reading “Trung Quốc lo ngại về tình trạng mất việc làm liên quan đến AI”

25/11/2000: Ngày Quốc tế đầu tiên về Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ

Nguồn: First International Day for the Elimination of Violence Against Women, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2000, sau khi thông qua một nghị quyết vào đầu năm, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã công nhận Ngày Quốc tế về Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ đầu tiên. Nghị quyết này, do Cộng hòa Dominica đề xuất, nhằm kỷ niệm ngày mất của ba chị em Patria, Minerva, và María Teresa Mirabal, những người bị sát hại tại nước này vào năm 1960. Dù phụ nữ ở Mỹ Latinh và Caribbe đã tôn vinh ngày này từ năm 1981, nhưng phải gần hai thập kỷ sau, tất cả các quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc mới chính thức công nhận ngày này. Continue reading “25/11/2000: Ngày Quốc tế đầu tiên về Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ”

Thế giới hôm nay: 25/11/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mỹ và Ukraine soạn thảo một kế hoạch hòa bình mới gồm 19 điểm nhằm chấm dứt chiến tranh với Nga sau các cuộc đàm phán tại Geneva hôm Chủ nhật. Đề xuất sửa đổi này loại bỏ nhiều yếu tố gây tranh cãi trong kế hoạch ban đầu của Mỹ, chẳng hạn như yêu cầu Ukraine nhượng lại lãnh thổ. Trước đó, Nga đã bác bỏ một đề xuất đối lập do các nhà lãnh đạo châu Âu soạn thảo là “hoàn toàn không mang tính xây dựng.”

Donald Trump cho biết ông đã nhận lời mời đến thăm Bắc Kinh vào tháng 4 sau cuộc điện đàm với Tập Cận Bình. Chủ tịch Trung Quốc sau đó sẽ thăm Mỹ vào cuối năm 2026. Hai bên đã thảo luận về thương mại, chiến tranh ở Ukraine và Đài Loan, trong đó Tập thúc đẩy việc hòn đảo tự trị “trở về” Trung Quốc. Theo Bộ trưởng Thương mại Mỹ, Trump có thể nới lỏng các hạn chế đối với việc bán chip trí tuệ nhân tạo của Nvidia cho Trung Quốc. Continue reading “Thế giới hôm nay: 25/11/2025”

Tại sao Tập ngần ngại sử dụng các cuộc biểu tình chống Nhật?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping hesitates to draw double-edged sword of anti-Japan protests,” Nikkei Asia, 20/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Kích động bất ổn có thể giải phóng sự thất vọng về kinh tế bị dồn nén của người dân Trung Quốc.

Căng thẳng giữa Tokyo và Bắc Kinh chưa có dấu hiệu hạ nhiệt khi Trung Quốc vẫn tức giận trước phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi về khả năng xảy ra tình huống bất ngờ ở Đài Loan và chính quyền của Chủ tịch Tập Cận Bình vẫn liên tục thực hiện các biện pháp đối phó.

Quan hệ giữa hai nước bắt đầu xấu đi trong tháng này, sau khi Takaichi có cuộc hội đàm đầu tiên với Tập vào ngày 31/10 tại Gyeongju, Hàn Quốc, bên lề hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương APEC. Takaichi chỉ vừa nhậm chức vào ngày 21/10. Continue reading “Tại sao Tập ngần ngại sử dụng các cuộc biểu tình chống Nhật?”

Thế giới hôm nay: 24/11/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố rằng cuộc họp khẩn cấp giữa các quan chức Mỹ, Ukraine, và châu Âu tại Geneva hôm Chủ nhật “có thể nói là tốt nhất” từ trước đến nay trong các cuộc đàm phán hòa bình ở Ukraine. Andriy Yermak, trợ lý chính của tổng thống Ukraine, cho biết các bên đang “tiến tới” “hòa bình công bằng và lâu dài.” Tuần trước, Mỹ đã trao cho Ukraine một kế hoạch 28 điểm trông giống như một danh sách mong muốn của Nga.

Israel vừa tiêu diệt Haytham Ali Tabatabai, một chỉ huy cấp cao của Hezbollah, trong một cuộc không kích vào Beirut, thủ đô Lebanon. Mahmoud Qamati, một quan chức khác của nhóm phiến quân được Iran hậu thuẫn, cho biết cuộc tấn công đã vượt qua “lằn ranh đỏ” và các thủ lĩnh Hezbollah sẽ quyết định có đáp trả hay không. Đây là cuộc không kích đầu tiên của Israel vào Beirut kể từ tháng 6. Bộ Y tế Lebanon cho biết năm người đã thiệt mạng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 24/11/2025”

Nền kinh tế chết chóc đằng sau cuộc chiến của Putin

Nguồn: Alexey Kovalev, “The Deathonomics of Putin’s War”, Foreign Policy, 17/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

“Góa phụ đen” kết hôn với binh lính để hưởng trợ cấp tử tuất là triệu chứng của sự thối nát sâu rộng trong xã hội.

Vào tháng 10/2023, Sergey Khandozhko, một người đàn ông Nga 40 tuổi đến từ một ngôi làng nhỏ ở tỉnh Bryansk, đã kết hôn với Elena Sokolova, một nhân viên tại văn phòng tuyển quân ở ngôi làng lân cận. Ngay ngày hôm sau, Khandozhko đăng ký chiến đấu ở Ukraine, dù không có kinh nghiệm quân sự nào, rồi hy sinh tại mặt trận bốn tháng sau đó. Vài ngày sau đám tang của anh, Sokolova yêu cầu trợ cấp góa phụ lên tới ít nhất 3 triệu rúp (khoảng 37.000 đô la), dù cô chưa bao giờ sống chung nhà với người chồng quá cố hoặc thay đổi tình trạng hôn nhân trong hộ chiếu. Anh trai của Khandozhko, Aleksandr, sau đó đã hủy bỏ thành công cuộc hôn nhân này tại tòa án, với phán quyết rằng Sokolova đã bước vào một cuộc hôn nhân hư cấu “để có được các lợi ích tài chính tiềm năng trong trường hợp người chồng bị thương hoặc tử vong.” Aleksandr cũng tuyên bố rằng Sokolova đã lạm dụng quyền hạn của mình tại văn phòng tuyển quân để đẩy nhanh quá trình đưa Sergey đi thực hiện nghĩa vụ, không hề đến thăm khi anh bị thương trong bệnh viện, và còn đang sống với một người đàn ông khác. Continue reading “Nền kinh tế chết chóc đằng sau cuộc chiến của Putin”

23/11/1940: Romania tham gia phe Trục

Nguồn: Romania becomes an Axis “power”, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1940, Romania đã ký Hiệp ước Ba bên, chính thức liên minh với Đức, Ý, và Nhật Bản.

Ngay từ năm 1937, Romania đã nằm dưới sự kiểm soát của một chính phủ phát xít có nhiều điểm tương đồng với chính phủ Đức, bao gồm cả về những luật lệ chống Do Thái. Quốc vương Romania, Carol II, quyết định giải tán chính phủ một năm sau đó với lý do kinh tế suy yếu và đưa Thượng phụ Chính thống giáo Romania lên làm thủ tướng. Nhưng cái chết của Thượng phụ và cuộc nổi dậy của nông dân đã kích động làn sóng phản đối mới từ tổ chức bán quân sự phát xít Cận vệ Sắt, những người đang tìm cách áp đặt trật tự mới. Continue reading “23/11/1940: Romania tham gia phe Trục”

22/11/1718: Cướp biển Blackbeard bị giết ngoài khơi Bắc Carolina

Nguồn: Blackbeard killed off North Carolina, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1718, Edward Teach, còn được gọi là Blackbeard (Râu Đen), đã bị giết ngoài khơi Outer Banks, Bắc Carolina trong một trận chiến đẫm máu với lực lượng Hải quân Anh được điều đến từ Virginia.

Được cho là người Anh bản xứ, Edward Teach có lẽ bắt đầu sự nghiệp cướp biển của mình vào năm 1713, khi hắn trở thành thủy thủ trên một chiếc thuyền buồm Caribe do cướp biển Benjamin Hornigold chỉ huy. Năm 1717, sau khi Hornigold chấp nhận lời đề nghị đại xá của Hoàng gia Anh và nghỉ hưu, Teach đã chiếm một tàu buôn Pháp với 26 khẩu pháo, tăng cường kho vũ khí của nó lên 40 khẩu pháo và đổi tên tàu thành Queen Anne’s Revenge (Cuộc trả thù của Nữ hoàng Anne). Continue reading “22/11/1718: Cướp biển Blackbeard bị giết ngoài khơi Bắc Carolina”

Thế giới hôm nay: 21/11/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Làn sóng bán tháo cổ phiếu đã lan sang châu Á vào sáng hôm nay, sau khi thị trường chứng khoán Mỹ giảm điểm vào hôm nay. Thị trường tiền điện tử cũng suy yếu. Đà giảm của Phố Wall đã đảo ngược đà tăng trước đó sau báo cáo thu nhập quý III khả quan của Nvidia và càng làm dấy lên lo ngại về bong bóng AI. Chỉ số S&P 500 và Nasdaq, vốn tập trung vào cổ phiếu công nghệ, kết thúc phiên giao dịch với mức giảm lần lượt khoảng 1,6% và 2,2%.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết mình sẵn sàng hợp tác “trung thực” với Mỹ để chấm dứt chiến tranh với Nga. Ông dự kiến sẽ gặp Tổng thống Donald Trump trong vòng vài ngày sau khi được phía Mỹ trình bày một kế hoạch hòa bình. Đề xuất này, được soạn thảo mà không có sự tham gia của Ukraine, được cho là đòi hỏi những nhượng bộ tương đương với sự đầu hàng, như từ bỏ những vùng đất rộng lớn đang do Ukraine kiểm soát. Các đồng minh châu Âu đã phản đối. Continue reading “Thế giới hôm nay: 21/11/2025”

Ảnh hưởng của các lãnh đạo lão thành Trung Quốc chỉ còn là dĩ vãng

Nguồn: Deng Yuwen (Đặng Duật Văn), “The End of China’s Old Guard,” Foreign Affairs, 14/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tại sao các đảng viên lão thành không thể cứu đất nước khỏi Tập?

Trong năm qua, ngày càng có nhiều tin đồn về nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình lan truyền khắp Bắc Kinh. Một số nguồn tin riêng tư khẳng định Tập đã để mất quyền lực và bị gạt ra ngoài lề. Những người khác xì xào rằng sức khỏe của ông đã suy yếu, rằng chính trị gia xuất hiện trước công chúng chỉ là thế thân, trong khi một nhóm các chính khách lão thành đáng kính nhất của đảng mới là người thực sự nắm quyền. Thậm chí còn có những câu chuyện khác tưởng tượng ra một liên minh gồm những người bạn đồng hành không ngờ tới – chẳng hạn như những nhà cải cách chính trị tự do từng có quyền lực và các tướng lĩnh bảo thủ của Quân Giải phóng Nhân dân – đang hợp sức để khiển trách Tập hoặc thay thế ông. Continue reading “Ảnh hưởng của các lãnh đạo lão thành Trung Quốc chỉ còn là dĩ vãng”

20/11/1835: Thành lập Ủy ban Cảnh giác New York

Nguồn: New York Committee of Vigilance founded, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1835, David Ruggles, một người da đen theo chủ nghĩa bãi nô sống tại Thành phố New York, đã thành lập Ủy ban Cảnh giác New York (New York Committee of Vigilance, NYCV), một tổ chức liên chủng tộc hoạt động nhằm bảo vệ người New York da đen tự do, cũng như những cựu nô lệ bỏ trốn, khỏi những kẻ bắt cóc và cảnh sát. Mục tiêu được nêu ra là: “bảo vệ những người da màu vô tội, không có khả năng tự vệ, và đang gặp nguy hiểm, bằng cách đảm bảo quyền lợi của họ trong phạm vi khả thi.” Continue reading “20/11/1835: Thành lập Ủy ban Cảnh giác New York”