Category: Sự kiện

03/10/2011: Đảo ngược phán quyết vụ Amanda Knox

Nguồn: Amanda Knox murder conviction overturned in Italy, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2011, trong một quyết định gây chú ý trên toàn thế giới, một tòa phúc thẩm ở Italy đã đảo ngược bản án giết người đối với Amanda Knox, một sinh viên trao đổi người Mỹ, người hai năm trước đó đã bị kết tội trong vụ sát hại bạn cùng phòng người Anh của cô, Meredith Kercher, vào năm 2007 ở Perugia, Italy. Vào thời điểm bị kết án năm 2009, Knox, khi đó 22 tuổi, nhận bản án 26 năm tù, trong khi bạn trai cũ của cô, sinh viên người Italy Raffaelle Sollecito, người cũng bị kết tội giết người, bị kết án 25 năm tù. Vụ án giật gân, gây xôn xao dư luận này đã đặt ra câu hỏi ở Mỹ về hệ thống tư pháp Italy, và liệu Knox, người luôn khẳng định mình vô tội, có bị kết án oan hay không. Continue reading “03/10/2011: Đảo ngược phán quyết vụ Amanda Knox”

01/10/2005: Đánh bom khủng bố tại Bali

Nguồn: Suicide bombers stage attacks in Bali, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2005, những kẻ đánh bom liều chết đã tấn công ba nhà hàng ở hai khu du lịch trên đảo Bali của Indonesia, một khu nghỉ mát nổi tiếng. Vụ đánh bom đã giết chết 22 người, bao gồm cả những kẻ đánh bom, và làm bị thương hơn 50 người. Đây là vụ đánh bom liều chết thứ hai làm rung chuyển hòn đảo trong vòng chưa đầy ba năm. (Năm 2002, ba vụ đánh bom khác đã giết chết 202 người, nhiều trong số đó là người nước ngoài đang đi nghỉ ở Bali, gồm có 88 người Australia.) Continue reading “01/10/2005: Đánh bom khủng bố tại Bali”

30/09/1776: George Washington phàn nàn về lực lượng dân quân

Nguồn: General George Washington complains about his militia, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1776, trong một lá thư gửi cho cháu trai của mình, Lund Washington, quản lý đồn điền ở Mount Vernon, Tướng George Washington đã viết về sự bất bình của ông đối với các hành vi vô kỷ luật và thành tích chiến trường kém cỏi của lực lượng dân quân Mỹ. Washington đổ lỗi rằng sự phụ thuộc của phe Ái Quốc vào lực lượng dân quân là nguyên nhân chính khiến ông để mất Long Island và Manhattan vào tay người Anh. Continue reading “30/09/1776: George Washington phàn nàn về lực lượng dân quân”

28/09/2018: Tuyến vận chuyển Bắc Cực được mở do băng tan

Nguồn: Arctic shipping lane opens due to ice melt; cargo ship completes the journey, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2018, tàu chở hàng Venta Maersk cập cảng St. Petersburg, Nga, hơn một tháng sau khi khởi hành từ Vladivostok ở bờ bên kia đất nước. Chuyến đi thành công xuyên qua vùng Bắc Cực của Nga (Russian Arctic) là một bước ngoặt đối với ngành vận tải biển quốc tế, đồng thời là một lời nhắc nhở nghiêm túc về mức độ tan chảy của các chỏm băng trên Trái Đất. Continue reading “28/09/2018: Tuyến vận chuyển Bắc Cực được mở do băng tan”

26/09/1996: Shannon Lucid trở lại Trái Đất

Nguồn: Shannon Lucid returns to Earth, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1996, phi hành gia người Mỹ Shannon Lucid đã trở về Trái Đất trên tàu con thoi Atlantis của Mỹ, sau sáu tháng bay trong quỹ đạo không gian trên trạm vũ trụ Mir của Nga.

Ngày 23/03/1996, Lucid được Atlantis đưa đến Mir với thời gian lưu trú theo kế hoạch là 5 tháng. Là một nhà hóa sinh, Lucid đã chia sẻ Mir với hai phi hành gia người Nga, Yuuri Onufriyenko và Yury Usachev, cùng tiến hành các thí nghiệm khoa học trong thời gian ở lại trạm. Bà là người phụ nữ Mỹ đầu tiên sống trong một trạm vũ trụ. Continue reading “26/09/1996: Shannon Lucid trở lại Trái Đất”

24/09/1948: Mildred Gillars không nhận tội phản quốc

Nguồn: Mildred Gillars—aka “Axis Sally”—pleads not guilty to treason, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1948, Mildred Gillars – nữ công dân Mỹ thường được biết đến với cái tên Sally Phe Trục (Axis Sally), người từng sinh sống ở Đức và tham gia phát sóng chương trình tuyên truyền trên đài phát thanh của Đức Quốc Xã trong Thế chiến II – đã kháng cáo về tám tội danh phản quốc. Luật sư của bà, James J. Laughlin, nói với thẩm phán rằng ông muốn mời Tổng thống Harry S. Truman làm nhân chứng, nhưng không nói rõ lý do. Continue reading “24/09/1948: Mildred Gillars không nhận tội phản quốc”

23/09/1933: Các nhà địa chất học của Standard Oil đến Ả Rập Saudi

Nguồn: Standard Oil geologists arrive in Saudi Arabia, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1933, một nhóm các nhà địa chất người Mỹ đã đến cảng Jubail ở Vịnh Ba Tư thuộc Ả Rập Saudi và bắt đầu hành trình tiến vào sa mạc. Tháng 7 năm đó, với việc phát hiện ra một mỏ dầu khổng lồ ở Ghawar, Quốc vương Ả Rập Saudi Abdel Aziz đã cấp cho công ty Standard Oil của California một thư nhượng quyền cho phép “thăm dò, tìm kiếm, khoan, chiết xuất, sản xuất và vận chuyển” dầu mỏ và “vật chất bitumen tương tự” ở Miền Đông rộng lớn của nước ông. Về phần mình, Standard Oil ngay lập tức cử các nhà khoa học đến xác định vị trí có lợi nhất để bắt đầu khai thác. Continue reading “23/09/1933: Các nhà địa chất học của Standard Oil đến Ả Rập Saudi”

21/09/1904: Tù trưởng Joseph qua đời ở Washington

Nguồn: The great Nez Perce leader Chief Joseph dies in Washington, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1904, thủ lĩnh của người Nez Perce, Tù trưởng Joseph đã qua đời ở tuổi 64 tại khu định cư Colville ở phía bắc Washington. Những người định cư da trắng đã mô tả ông như một siêu nhân và một thiên tài quân sự. Nhưng trên thực tế, Thủ lĩnh Him-mah-too-yah-lat-kekt (“sấm chớp từ núi cao”) giống một nhà ngoại giao hơn là một chiến binh. Continue reading “21/09/1904: Tù trưởng Joseph qua đời ở Washington”

19/09/1985: Động đất rung chuyển Thành phố Mexico

Nguồn: Earthquake shakes Mexico City, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1985, một trận động đất mạnh đã tấn công Thành phố Mexico và khiến 10.000 người thiệt mạng, 30.000 người khác bị thương, và hàng nghìn người mất nhà cửa.

Lúc 7:18 sáng, người dân Thành phố Mexico đã giật mình tỉnh giấc bởi một trận động đất mạnh 8,1 độ richter, một trong những trận động đất mạnh nhất từng xảy ra ở khu vực này. Ảnh hưởng của trận động đất là đặc biệt tàn khốc do đặc điểm nền đất của thành phố. Thành phố Mexico nằm trên một cao nguyên được bao quanh bởi núi và núi lửa. Trong thời cổ đại, vùng cao nguyên này gồm các hồ lớn. Khi tầng chứa nước ngầm bên dưới thành phố cạn dần, người ta mới phát hiện ra rằng thành phố nằm trên một hỗn hợp đất và cát kém ổn định hơn nhiều so với đá cứng, và có thể trở nên bất ổn nếu có động đất. Continue reading “19/09/1985: Động đất rung chuyển Thành phố Mexico”

17/09/1862: Trận Antietam trong Nội chiến Mỹ

Nguồn: Battle of Antietam breaks out, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1862, ngay từ lúc sáng sớm, quân Hợp bang miền Nam và Liên minh miền Bắc đã đụng độ gần Antietam Creek tại Maryland trong ngày đẫm máu nhất trong lịch sử quân sự Mỹ.

Trận Antietam đánh dấu đỉnh điểm của cuộc xâm lược đầu tiên của Tướng miền Nam Robert E. Lee vào các bang miền Bắc. Dẫn dắt Quân đội Bắc Virginia của mình vượt sông Potomac vào đầu tháng 9/1862, vị tướng này đã có một quyết định táo bạo khi phân chia quân của mình, cử một nửa trong số họ, dưới sự chỉ huy của Tướng Thomas “Stonewall” Jackson, đi đánh chiếm trại lính của phe Liên minh tại Harper’s Ferry. Continue reading “17/09/1862: Trận Antietam trong Nội chiến Mỹ”

16/09/1810: Chiến tranh giành độc lập ở Mexico bắt đầu

Nguồn: Mexican War of Independence begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1810, Miguel Hidalgo y Costilla, một linh mục Công giáo, đã phát động Chiến tranh giành độc lập ở Mexico với bài phát biểu Grito de Dolores, hay “Tiếng khóc của Dolores”. Được đặt tên như vậy vì nó đã được Hidalgo đọc trước công chúng ở thị trấn Dolores, bài phát biểu kêu gọi chấm dứt 300 năm cai trị của Tây Ban Nha ở Mexico, phân chia lại đất đai và bình đẳng chủng tộc. Hàng nghìn người bản địa và người lai đã tập hợp dưới là cờ Đức Mẹ Guadalupe của Hidalgo, và chẳng bao lâu sau, đội quân nông dân đã hành quân đến Thành phố Mexico. Continue reading “16/09/1810: Chiến tranh giành độc lập ở Mexico bắt đầu”

14/09/2015: Thiếu niên Hồi giáo bị bắt vì mang đồng hồ tự ráp đến trường

Nguồn: Muslim teen arrested for bringing reassembled clock to school, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2015, một cậu bé Hồi giáo 14 tuổi đã bị bắt tại trường trung học ở Irving, Texas, sau khi chiếc đồng hồ kỹ thuật số mà cậu tự lắp ráp từ hộp bút chì ở nhà bị giáo viên nhầm là một quả bom.

Ahmed Mohamed, khi đó đang học năm nhất trung học, đã bị cảnh sát thẩm vấn, giam giữ, sau đó còng tay đưa đến một trung tâm giam giữ trẻ vị thành niên, và đình chỉ học trong ba ngày vì cái mà chính quyền gọi là “quả bom giả,” nhưng thực ra lại là một chiếc đồng hồ tự chế. Continue reading “14/09/2015: Thiếu niên Hồi giáo bị bắt vì mang đồng hồ tự ráp đến trường”

12/09/2009: Biểu tình của Phong trào Tiệc Trà tại Washington, D.C.

Nguồn: Tea Party protest draws thousands to Washington, D.C., History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2009, hàng nghìn người biểu tình đã tham gia “Tuần hành của Người nộp thuế ở Washington” (Taxpayer March on Washington), một trong những sự kiện thuộc Phong trào Tiệc Trà (Tea Party movement) xuất hiện sớm nhất và lớn nhất. Những người tuần hành ở thủ đô đã làm tắc nghẽn các đường phố gần Điện Capitol. Họ phản đối các đề xuất cải cách chăm sóc sức khoẻ của Tổng thống Barack Obama, chi tiêu liên bang, thuế và hỗ trợ cho quyền sinh sản của phụ nữ, cùng nhiều vấn đề khác. Continue reading “12/09/2009: Biểu tình của Phong trào Tiệc Trà tại Washington, D.C.”

10/09/1608: John Smith được bầu làm lãnh đạo Jamestown

Nguồn: John Smith elected to lead Jamestown, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1608, nhà thám hiểm người Anh John Smith đã được bầu làm chủ tịch hội đồng thuộc địa Jamestown, Virginia – khu định cư lâu dài đầu tiên của người Anh ở Bắc Mỹ. Smith, một nhân vật với lý lịch ấn tượng, đã giành được sự yêu mến ở thuộc địa nhờ khả năng dàn xếp và ứng phó hiệu quả với các nhóm người Mỹ bản địa ở địa phương. Continue reading “10/09/1608: John Smith được bầu làm lãnh đạo Jamestown”

09/09/2002: Buzz Aldrin đấm người nghi ngờ việc đổ bộ lên Mặt Trăng

Nguồn: 72-year-old Buzz Aldrin punches a moon landing conspiracy theorist in the face, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2002, phi hành gia Buzz Aldrin – người thứ hai đặt chân lên Mặt Trăng – đang đi bộ bên ngoài một khách sạn ở Beverly Hills thì một người nghi ngờ vụ hạ cánh trên Mặt Trăng bắt đầu quấy rối và cáo buộc ông nói dối về chuyến đi của tàu Apollo 11. Quá tức giận, Aldrin đã đấm vào mặt kẻ thách thức mình.

“Ông dám nói rằng mình đã đi bộ trên Mặt Trăng trong khi thực tế không phải vậy,” Bart Sibrel nói với Aldrin khi ông đang đi ngang qua đoàn quay phim của mình bên ngoài khách sạn Luxe. “Đồ dối trá…” Continue reading “09/09/2002: Buzz Aldrin đấm người nghi ngờ việc đổ bộ lên Mặt Trăng”

07/09/1977: Mỹ đồng ý trao trả Kênh đào Panama

Nguồn: U.S. agrees to transfer Panama Canal to Panama, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1977, tại Washington, Tổng thống Jimmy Carter và lãnh đạo độc tài của Panama Omar Torrijos đã ký hiệp ước đồng ý chuyển quyền kiểm soát Kênh đào Panama từ Mỹ sang cho Panama vào cuối thế kỷ 20. Hiệp ước Kênh đào Panama cũng cho phép ngay lập tức bãi bỏ Vùng Kênh đào (the Canal Zone), một khu vực rộng 16 km, dài 64 km, do Mỹ kiểm soát, vốn chia cắt Cộng hòa Panama. Nhiều thành viên trong Quốc hội Mỹ phản đối việc từ bỏ quyền kiểm soát Kênh đào Panama, một biểu tượng lâu dài của quyền lực và sức mạnh công nghệ của Mỹ, nhưng cách quản lý tuyến đường thủy chiến lược theo kiểu thuộc địa của Mỹ từ lâu đã khiến người dân Panama và những người Mỹ Latinh khác khó chịu. Continue reading “07/09/1977: Mỹ đồng ý trao trả Kênh đào Panama”

05/09/1970: Mỹ phát động chiến dịch lớn cuối cùng trong Chiến tranh Việt Nam

Nguồn: U.S. forces launch last major American operation of the war, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1970, Sư đoàn Dù 101, phối hợp với Sư đoàn 1 Lục quân Việt Nam Cộng hòa, đã phát động Chiến dịch Jefferson Glenn ở tỉnh Thừa Thiên, phía tây Huế. Chiến dịch kéo dài đến tháng 10/1971 và là một trong những hoạt động quân sự quy mô lớn cuối cùng có sự tham gia của lực lượng mặt đất của Mỹ. Continue reading “05/09/1970: Mỹ phát động chiến dịch lớn cuối cùng trong Chiến tranh Việt Nam”

03/09/1861: Quân Hợp bang miền Nam tiến vào Kentucky

Nguồn: Confederate forces enter Kentucky, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1861, Tướng Hợp bang miền Nam Leonidas Polk đã phạm một sai lầm chính trị lớn khi đưa quân vào Columbus, Kentucky – theo đó huỷ bỏ sự trung lập đã được thừa nhận của Kentucky, và tạo ra cái cớ để cơ quan lập pháp do phe Liên minh miền Bắc nắm giữ mời chính phủ Mỹ đến đánh đuổi quân xâm lược.

Kentucky bị chia cắt nặng nề trước thời Nội chiến Mỹ. Dù chế độ nô lệ khá phổ biến ở bang này, chủ nghĩa dân tộc vẫn rất mạnh và những người theo phe Liên minh đã ngăn cản việc tổ chức một đại hội để xem xét việc ly khai sau vụ nổ súng vào Pháo đài Sumter, Nam Carolina, hồi tháng 4/1861. Continue reading “03/09/1861: Quân Hợp bang miền Nam tiến vào Kentucky”

02/09/1666: Đại hỏa hoạn London bắt đầu

Nguồn: Great Fire of London begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Rạng sáng ngày này năm 1666, trận Đại hỏa hoạn London đã bùng phát tại nhà thợ làm bánh của Vua Charles II trên Đường Pudding gần Cầu London. Ngọn lửa nhanh chóng lan đến Phố Thames, nơi có các nhà kho chứa đầy chất dễ cháy, và gió đông mạnh đã nhấn chìm mọi thứ trong “hoả ngục.” Khi ngọn lửa cuối cùng được dập tắt vào ngày 6/9, hơn 4/5 diện tích London đã bị phá hủy. Điều kỳ diệu là chỉ có 16 người được ghi nhận là đã chết. Continue reading “02/09/1666: Đại hỏa hoạn London bắt đầu”

31/08/1980: Chính phủ Ba Lan ký thỏa thuận với công nhân xưởng đóng tàu Gdansk

Nguồn: Polish government signs accord with Gdansk shipyard workers, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1980, đại diện của chính quyền cộng sản Ba Lan đã đồng ý với các yêu sách của công nhân đang đình công tại nhà máy đóng tàu ở thành phố Gdansk. Cựu thợ điện Lech Walesa đã lãnh đạo các công nhân đình công, sau đó thành lập Công đoàn “Đoàn kết”, công đoàn lao động độc lập đầu tiên phát triển ở một quốc gia thuộc khối Xô-viết. Continue reading “31/08/1980: Chính phủ Ba Lan ký thỏa thuận với công nhân xưởng đóng tàu Gdansk”