Category: Sự kiện

12/08/1964: Tác giả James Bond, Ian Fleming, qua đời

Nguồn: James Bond creator Ian Fleming dies, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1964, nhà văn kiêm nhà báo người Anh Ian Fleming, người đứng sau James Bond, điệp viên hư cấu nổi tiếng nhất thế giới, đã qua đời vì một cơn đau tim ở tuổi 56 tại Kent, Anh. Loạt tiểu thuyết của Fleming về Điệp viên 007 hào hoa, một phần dựa trên những trải nghiệm đời thực của tác giả, đã tạo nên một trong những loạt phim ăn khách nhất lịch sử.

Ian Lancaster Fleming sinh ra trong một gia đình khá giả ở London vào ngày 29/05/1908. Khi trưởng thành, ông làm phóng viên nước ngoài, môi giới chứng khoán, rồi sau đó là trợ lý riêng cho giám đốc tình báo hải quân Anh trong Thế chiến II – và tất cả những trải nghiệm này đã trở thành chất liệu cho các tiểu thuyết Bond của ông. Continue reading “12/08/1964: Tác giả James Bond, Ian Fleming, qua đời”

10/08/2003: Nhiệt độ tại Anh lần đầu tiên chạm ngưỡng 38 độ C

Nguồn: Temperatures in U.K. top 100 F for first time during European heat wave, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày 10 tháng 8 năm 2003, Anh ghi nhận nhiệt độ lần đầu tiên chạm ngưỡng 1000 F (gần 380 C). Trong suốt tháng đó, một đợt nắng nóng gay gắt đã càn quét khắp châu Âu, cướp đi sinh mạng của hơn 35.000 người.

Tháng 08/2003 đã trở thành tháng 8 nóng nhất từng được ghi nhận ở Bắc bán cầu, phá vỡ mọi kỷ lục trước đó về số ca tử vong liên quan đến nắng nóng. Pháp là quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, với gần 15.000 nạn nhân, tiếp theo là Đức, với khoảng 7.000 người thiệt mạng. Hàng nghìn người cũng tử vong ở Tây Ban Nha và Ý. Phần lớn nạn nhân là người già, trẻ nhỏ, hoặc người mắc bệnh mãn tính. Continue reading “10/08/2003: Nhiệt độ tại Anh lần đầu tiên chạm ngưỡng 38 độ C”

09/08/1877: Người Nez Perce chiến đấu trong Trận Big Hole

Nguồn: Nez Perce fight Battle of the Big Hole, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1877, sau khi từ chối yêu cầu của chính phủ về việc chuyển đến khu dành riêng cho người bản địa (reservation), một nhóm nhỏ người Nez Perce đã đụng độ với Quân đội Mỹ gần Sông Big Hole ở Montana.

Cuộc xung đột giữa chính phủ Mỹ và người Nez Perce là một trong những cuộc chiến bi thảm nhất trong số nhiều cuộc chiến của người bản địa ở thế kỷ 19. Kể từ cuộc tiếp xúc đầu tiên của bộ lạc với các nhà thám hiểm Meriwether Lewis và William Clark, người Nez Perce hiền hòa đã nhanh chóng kết bạn và hợp tác với người Mỹ. Thậm chí, khi hàng đoàn người định cư da trắng bắt đầu tràn vào quê hương của họ dọc theo Sông Snake (mà ngày nay là vùng biên giới giữa các tiểu bang Oregon, Washington, và Idaho), hầu hết người Nez Perce vẫn bình thản chuyển đến khu dành riêng. Continue reading “09/08/1877: Người Nez Perce chiến đấu trong Trận Big Hole”

07/08/1956: Chuỗi vụ nổ bí ẩn xảy ra ở Colombia

Nguồn: Mysterious explosions in Colombia, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1956, bảy xe tải chở đạn và thuốc nổ của quân đội đã phát nổ tại Cali, Colombia, khiến hơn 1.000 người thiệt mạng và hàng nghìn người khác bị thương. Cho đến nay, nguyên nhân vụ nổ vẫn còn là một bí ẩn.

Ngày hôm trước, 20 xe tải chở đầy thuốc nổ đã khởi hành từ thành phố Buenaventura của Colombia. Sau khi dừng lại ở Cali, 13 xe đã tiếp tục hướng đến Bogota, thủ đô của Colombia, trong khi 7 chiếc còn lại đang trên đường đến các điểm đến khác và đỗ ở trung tâm thành phố Cali qua đêm. Continue reading “07/08/1956: Chuỗi vụ nổ bí ẩn xảy ra ở Colombia”

05/08/1914: Lắp đặt đèn giao thông điện đầu tiên trên thế giới

Nguồn: First electric traffic signal installed, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1914, đèn giao thông chạy bằng điện đầu tiên trên thế giới đã được lắp đặt tại điểm giao giữa Đại lộ Euclid và Đường East 105th ở Cleveland, Ohio.

Trước đó, trong những ngày đầu của xe hơi, việc di chuyển trên đường phố Mỹ là một trải nghiệm hỗn loạn, khi người đi bộ, xe đạp, xe ngựa, và xe điện cạnh tranh với xe cơ giới để giành quyền ưu tiên. Tình trạng đã được cải thiện phần nào khi xe ngựa dần biến mất, nhưng từ ngay trước Thế chiến I, người ta đã nhận thấy rõ rằng phải có một hệ thống quy định để giữ cho giao thông thông suốt và giảm số vụ tai nạn trên đường. Continue reading “05/08/1914: Lắp đặt đèn giao thông điện đầu tiên trên thế giới”

03/08/1795: Ký Hiệp ước Greenville

Nguồn: Treaty of Greenville signed, ending the Northwest Indian War, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1795, Mỹ và Liên bang Người Mỹ bản địa Tây Bắc, một liên minh các bộ lạc từ vùng phía đông Ngũ Đại Hồ, đã ký Hiệp ước Greenville, chấm dứt hai thập kỷ thù địch do tranh chấp lãnh thổ. Chủ yếu bao gồm các bộ lạc Shawnee, Delaware, Iroquois, Ottawa, Ojibwa, và Miami, Liên bang Người Mỹ bản địa Tây Bắc đã được thành lập để cùng nhau bảo vệ vùng đất tổ tiên của các bộ lạc thành viên khỏi bị xâm chiếm – thường là bằng bạo lực – bởi những người định cư châu Âu di cư về phía tây kể từ sau Cách mạng Mỹ. Continue reading “03/08/1795: Ký Hiệp ước Greenville”

02/08/1934: Hitler trở thành nhà độc tài của Đức

Nguồn: Hitler becomes dictator of Germany, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1934, sau cái chết của Tổng thống Đức Paul von Hindenburg, Thủ tướng Adolf Hitler đã trở thành nhà độc tài tối cao của Đức dưới danh hiệu Führer hay “Lãnh tụ.” Quân đội Đức sau đó tuyên thệ trung thành với vị tổng tư lệnh mới, và những tàn dư cuối cùng của chính phủ dân chủ Đức đã bị giải thể để nhường chỗ cho Đệ Tam Đế chế của Hitler. Dù ông cam kết với người dân rằng Đệ Tam Đế chế sẽ tồn tại trong một nghìn năm, nhưng nước Đức Quốc xã đã sụp đổ chỉ 11 năm sau đó. Continue reading “02/08/1934: Hitler trở thành nhà độc tài của Đức”

31/07/1964: Tàu Ranger 7 chụp ảnh Mặt Trăng

Nguồn: Ranger 7 photographs moon, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1964, Ranger 7, một tàu thăm dò Mặt Trăng không người lái của Mỹ, đã chụp những bức ảnh cận cảnh đầu tiên của Mặt Trăng – tổng cộng là 4.308 bức – trước khi va chạm với bề mặt Mặt Trăng ở phía tây bắc Biển Mây (Sea of Clouds). Những bức ảnh này rõ nét gấp 1.000 lần so với bất kỳ hình ảnh nào từng được nhìn thấy qua kính viễn vọng trên Trái Đất. Continue reading “31/07/1964: Tàu Ranger 7 chụp ảnh Mặt Trăng”

29/07/1909: General Motors mua lại Cadillac

Nguồn: General Motors buys Cadillac, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1909, Tập đoàn General Motors (GM) mới thành lập đã mua lại nhà sản xuất xe hơi hạng sang nước Mỹ lúc bấy giờ, Công ty Xe hơi Cadillac, với giá 4,5 triệu đô la.

Cadillac ra đời từ đống đổ nát của công ty thất bại thứ hai của nhà tiên phong trong ngành xe hơi Henry Ford (nỗ lực thứ ba của ông, Ford Motor, cuối cùng đã thành công). Khi các cổ đông của Công ty Henry Ford đã giải thể mời thợ máy Henry Leland đến Detroit nhằm định giá tài sản của công ty để bán, Leland đã thuyết phục họ tiếp tục kinh doanh. Ý tưởng của ông là kết hợp khung gầm mới nhất của Ford với động cơ xi-lanh đơn do Oldsmobile, một nhà sản xuất xe hơi thời kỳ đầu khác, phát triển. Vì mục đích đó, Công ty Xe hơi Cadillac (được đặt theo tên nhà thám hiểm người Pháp Antoine Laumet de La Mothe Cadillac, người thành lập thành phố Detroit vào năm 1701) đã ra đời vào tháng 8 năm 1902. Leland đã giới thiệu chiếc Cadillac đầu tiên – với giá 850 đô la – tại Triển lãm Xe hơi New York vào năm sau. Continue reading “29/07/1909: General Motors mua lại Cadillac”

27/07/1981: Cậu bé Adam Walsh bị bắt cóc

Nguồn: Six-year-old Adam Walsh is abducted, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1981, cậu bé 6 tuổi Adam John Walsh đã bị bắt cóc từ một trung tâm thương mại ở Hollywood, Florida, rồi sau đó được phát hiện đã bị sát hại. Sau vụ án mạng, cha của Adam, John Walsh, đã trở thành một nhà hoạt động hàng đầu vì quyền của các nạn nhân, và là người dẫn chương trình truyền hình dài tập Những kẻ bị truy nã gắt gao nhất nước Mỹ (America’s Most Wanted).

Đầu giờ chiều ngày 27/07, Adam cùng mẹ, Reve, bước vào một cửa hàng bách hóa Sears. Bà đã cho phép con trai xem một nhóm các bé trai lớn tuổi hơn chơi trò chơi điện tử trong khu đồ chơi trong lúc bà đi mua sắm gần đó. Khi bà quay lại đón con chưa đầy 10 phút sau, cậu bé đã biến mất. Continue reading “27/07/1981: Cậu bé Adam Walsh bị bắt cóc”

26/07/1947: Tổng thống Truman ký Đạo luật An ninh Quốc gia

Nguồn: President Truman signs the National Security Act, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1947, Tổng thống Harry S. Truman đã ký Đạo luật An ninh Quốc gia (National Security Act), một trong những văn bản pháp lý quan trọng nhất của Chiến tranh Lạnh. Đạo luật này đã thiết lập phần lớn khuôn khổ hành chính cho việc hoạch định chính sách đối ngoại trong hơn 40 năm tiếp theo của Chiến tranh Lạnh.

Tính đến tháng 07/1947, Chiến tranh Lạnh đã bước vào giai đoạn cao trào. Mỹ và Liên Xô, từng là đồng minh trong Thế chiến II, nay chuyển sang đối đầu như những kẻ thù ý thức hệ. Trong những tháng trước đó, chính quyền Truman đã kêu gọi và đảm bảo được nguồn viện trợ quân sự và kinh tế cho Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ để hỗ trợ họ trong cuộc đấu tranh chống lại quân nổi dậy cộng sản. Continue reading “26/07/1947: Tổng thống Truman ký Đạo luật An ninh Quốc gia”

24/07/1901: Nhà văn O. Henry được ra tù

Nguồn: Short story writer O. Henry is released from prison, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1901, William Sydney Porter, hay còn được biết đến với bút danh O. Henry, đã được ra tù sau ba năm thụ án vì tội biển thủ tiền từ một ngân hàng ở Austin, Texas.

Để thoát khỏi cảnh tù đày, Porter từng trốn chạy khỏi chính quyền và đến ẩn náu ở Honduras, nhưng đã trở về khi vợ ông, người vẫn còn ở Mỹ, được chẩn đoán mắc bệnh nan y. Ông vào tù và bắt đầu viết truyện để nuôi cô con gái nhỏ trong thời gian đó. Continue reading “24/07/1901: Nhà văn O. Henry được ra tù”

22/07/1933: Wiley Post một mình bay vòng quanh thế giới

Nguồn: Wiley Post flies solo around the world, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1933, phi công người Mỹ Wiley Post đã trở về sân bay Floyd Bennett ở New York sau khi hoàn thành chuyến bay một mình vòng quanh thế giới chỉ trong 7 ngày, 18 giờ, và 49 phút. Ông là phi công đầu tiên thực hiện được kỳ tích này.

Post, với vẻ ngoài dễ nhận biết nhờ miếng che một bên mắt, đã bắt đầu hành trình của mình vào ngày 15/07, bay thẳng đến Berlin mà không có trạm dừng. Sau một thời gian nghỉ ngơi ngắn, ông tiếp tục bay đến Liên Xô, dừng chân ở vài nơi trước khi quay lại Bắc Mỹ, với các điểm dừng ở Alaska, Canada, và cuối cùng hạ cánh thành công tại điểm xuất phát ở New York. Continue reading “22/07/1933: Wiley Post một mình bay vòng quanh thế giới”

20/07/1984: Alton Coleman và Debra Brown bị bắt

Nguồn: A serial-killing couple is apprehended, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1984, Alton Coleman và Debra Brown đã bị bắt tại Evanston, Illinois, sau một loạt tội ác đặc biệt tàn bạo kéo dài hai tháng, khiến tám người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Coleman thậm chí còn được thêm vào vị trí thứ 11 đặc biệt trong Danh sách 10 Kẻ Bị Truy nã Gắt gao Nhất của FBI dành cho những kẻ đào tẩu nguy hiểm.

Trước khi gặp Brown vào năm 1983, Coleman đã có một danh sách tiền án dài. Gần một thập kỷ trước đó, hắn từng bị kết án tù vì đã bắt cóc và cưỡng hiếp một phụ nữ ở Waukegan, Illinois. Các bác sĩ tâm thần khi đó xác định Coleman là một kẻ “toàn tính luyến ái, sẵn sàng quan hệ tình dục với bất kỳ đối tượng nào, phụ nữ, đàn ông, trẻ em, bất cứ ai.” Hắn bị ám ảnh với việc trói các bé gái để thực hiện hành vi tình dục bạo lực. Tuy nhiên, hắn vẫn được thả tự do và sau đó được trắng án trong các cáo buộc hiếp dâm tiếp theo vào năm 1976 và 1980. Continue reading “20/07/1984: Alton Coleman và Debra Brown bị bắt”

19/07/64: Thành Rome của Nero bị thiêu rụi

Nguồn: Nero’s Rome burns, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 64, một trận đại hỏa hoạn kinh hoàng đã bùng phát tại Rome và thiêu rụi phần lớn thành phố. Dù những câu chuyện dân gian thường kể rằng Hoàng đế La Mã Nero đã châm lửa hoặc chơi đàn trong lúc thành phố chìm trong biển lửa, nhưng không có bằng chứng nào xác thực điều đó. Tuy nhiên, ông đã lợi dụng thảm họa này để phục vụ tính toán chính trị của mình. Continue reading “19/07/64: Thành Rome của Nero bị thiêu rụi”

17/07/2014: Eric Garner tử vong sau khi bị cảnh sát New York khóa cổ

Nguồn: Eric Garner dies in NYPD chokehold, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2014, hai sĩ quan Sở Cảnh sát New York đã đối chất với Eric Garner – một người Mỹ gốc Phi 43 tuổi, cha của sáu đứa con – vì tội buôn bán thuốc lá trái phép. Garner đã tử vong sau khi bất tỉnh vì bị một sĩ quan cảnh sát dùng đòn khóa cổ (chokehold) bất hợp pháp. Chỉ vài giờ sau đó, một đoạn video ghi lại vụ việc đã gây phẫn nộ trên khắp cả nước.

Garner được biết đến là “người hòa giải khu phố” trong cộng đồng Staten Island của mình, và cũng được cảnh sát biết đến vì hay bán thuốc lá gần bến phà trên Đảo Staten. Continue reading “17/07/2014: Eric Garner tử vong sau khi bị cảnh sát New York khóa cổ”

15/07/1979: Jimmy Carter phát biểu về “khủng hoảng niềm tin” quốc gia 

Nguồn: Jimmy Carter speaks about a national “crisis of confidence”, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1979, Tổng thống Jimmy Carter đã có bài phát biểu trực tiếp trên truyền hình quốc gia để nói về cuộc khủng hoảng năng lượng và suy thoái kinh tế đang diễn ra.

Trước khi đi sâu vào chính sách năng lượng, Carter đã giải thích lý do ông tin rằng nền kinh tế Mỹ vẫn đang trong khủng hoảng. Ông kể lại một cuộc họp mà ông đã chủ trì tại khu nghỉ dưỡng của tổng thống ở Trại David, Maryland, với các nhà lãnh đạo trong lĩnh vực kinh doanh, lao động, giáo dục, chính trị, và tôn giáo. Dù khủng hoảng năng lượng và suy thoái kinh tế vẫn là chủ đề chính của cuộc trò chuyện, nhưng Carter cũng nghe những người tham dự nói rằng người Mỹ đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng đạo đức và tinh thần sâu rộng hơn. Ông kết luận rằng sự thiếu “niềm tin đạo đức và tinh thần” này là cốt lõi khiến nước Mỹ không thể thoát khỏi những khó khăn kinh tế. Ông cũng thừa nhận rằng một phần nguyên nhân là do ông đã không thể trở thành lãnh đạo mạnh mẽ trong nhiều vấn đề, đặc biệt là tiêu thụ năng lượng và dầu mỏ. Continue reading “15/07/1979: Jimmy Carter phát biểu về “khủng hoảng niềm tin” quốc gia “

13/07/1863: Bạo loạn do luật nghĩa vụ quân sự nổ ra ở New York

Nguồn: Draft riots rock New York City, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1863, bạo loạn đã nổ ra ở Thành phố New York để phản đối Đạo luật Nghĩa Vụ Quân Sự được ban hành vào ngày 03/03 cùng năm. Dù việc trốn tránh nghĩa vụ quân sự đã trở nên khó khăn hơn nhiều, nhưng những công dân giàu có vẫn có thể trả phí chuyển đổi là 300 đô la để được ở nhà. Làn sóng tức giận với lệnh nhập ngũ đã kết hợp với việc phản đối Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ vào tháng 09/1862, văn bản đã biến việc bãi bỏ chế độ nô lệ thành mục tiêu trọng tâm của cuộc chiến đối với Liên minh miền Bắc. Những người Công giáo Ireland thuộc Đảng Dân chủ đã lên tiếng phản đối đặc biệt mạnh mẽ. Họ cảm thấy cuộc chiến đang bị những người Cộng hòa theo đạo Tin lành áp đặt lên họ và lo sợ rằng việc giải phóng những người từng là nô lệ sẽ đe dọa công việc của họ. Continue reading “13/07/1863: Bạo loạn do luật nghĩa vụ quân sự nổ ra ở New York”

12/07/1984: Geraldine Ferraro được chọn làm ứng viên Phó Tổng thống Mỹ

Nguồn: Geraldine Ferraro named vice presidential candidate, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1984, Walter Mondale, ứng viên tổng thống hàng đầu của Đảng Dân chủ, tuyên bố rằng ông đã chọn Hạ nghị sĩ Geraldine Ferraro của New York làm bạn đồng hành tranh cử. Ferraro, con gái của những người nhập cư Ý, trước đó đã được công nhận là một người ủng hộ mạnh mẽ cho quyền của phụ nữ tại Quốc hội. Ferraro là người phụ nữ đầu tiên trở thành ứng viên phó tổng thống đại diện cho một đảng chính trị lớn. Continue reading “12/07/1984: Geraldine Ferraro được chọn làm ứng viên Phó Tổng thống Mỹ”

10/07/1893: Bác sĩ tiên phong thực hiện thành công ca phẫu thuật tim hở

Nguồn: Pioneering Black doctor performs successful open-heart surgery, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1893, bác sĩ Daniel Hale Williams đã thực hiện thành công một trong những ca phẫu thuật tim hở đầu tiên trên thế giới tại Bệnh viện Provident ở Chicago. Ông không chỉ là người đi tiên phong trong lĩnh vực này, mà còn là một trong ba bác sĩ người Mỹ gốc Phi duy nhất hành nghề tại Chicago vào thời điểm mà nhiều bệnh viện do người da trắng điều hành vẫn từ chối điều trị cho bệnh nhân da đen – chứ chưa nói đến việc tuyển dụng bác sĩ da đen. Continue reading “10/07/1893: Bác sĩ tiên phong thực hiện thành công ca phẫu thuật tim hở”