Tư liệu học thuật chuyên ngành nghiên cứu quốc tế
Nguồn: Loma Prieta earthquake strikes near San Francisco, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1989, một trận động đất đã xảy ra ở Vùng Vịnh San Francisco, khiến 67 người thiệt mạng và gây thiệt hại hơn 5 tỷ đô la. Dù đây là một trong những trận động đất mạnh nhất và có sức tàn phá lớn nhất từng xảy ra ở một khu vực đông dân cư của Mỹ, nhưng số người chết thực sự có thể còn tệ hơn nhiều. Continue reading “17/10/1989: Động đất Loma Prieta xảy ra gần San Francisco”
Nguồn: Hurricane Donna batters the Florida Keys, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1960, Bão Donna đã tấn công Florida Keys ở cường độ bão cấp 4. Hình thành gần Cape Verde ngoài khơi bờ biển châu Phi, cơn bão này đã khiến 150 người thiệt mạng khi nó di chuyển từ Puerto Rico đến New England trong vòng hai tuần.
Bão Donna hình thành vào ngày 31/08 và di chuyển hướng về phía tây tới Biển Caribe. Nó đã mạnh lên thành bão cấp 4 khi đến Quần đảo Leeward vào ngày 04/09. Donna đã tàn phá Puerto Rico và một phần Bahamas trước khi chuyển sang hướng đông bắc tới Cuba và Florida Keys. Đây là cơn bão lớn đầu tiên tấn công Florida trong một thập kỷ, và là cơn bão mạnh nhất tấn công Florida cho đến khi Bão Andrew xuất hiện vào năm 1992. Continue reading “10/09/1960: Bão Donna tấn công Florida Keys”
Nguồn: Japan’s Great Kanto Earthquake kills over 140,000, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1923, giờ ăn trưa thường lệ tại thủ đô Tokyo của Nhật Bản và “Thành phố Tơ lụa” Yokohama lân cận đã bị gián đoạn khi một trận động đất mạnh 7,9 độ richter xảy ra ngay trước buổi trưa. Cơn địa chấn đã khiến hơn một nửa số tòa nhà bằng gạch của Tokyo, hầu hết các tòa nhà và hàng trăm nghìn nhà dân ở Yokohama sụp đổ, giết chết hàng chục nghìn người. Continue reading “01/09/1923: Động đất Lớn Kanto giết chết hơn 140.000 người ở Nhật”
Nguồn: Earthquake shakes Mexico City, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1985, một trận động đất mạnh đã tấn công Thành phố Mexico và khiến 10.000 người thiệt mạng, 30.000 người khác bị thương, và hàng nghìn người mất nhà cửa.
Lúc 7:18 sáng, người dân Thành phố Mexico đã giật mình tỉnh giấc bởi một trận động đất mạnh 8,1 độ richter, một trong những trận động đất mạnh nhất từng xảy ra ở khu vực này. Ảnh hưởng của trận động đất là đặc biệt tàn khốc do đặc điểm nền đất của thành phố. Thành phố Mexico nằm trên một cao nguyên được bao quanh bởi núi và núi lửa. Trong thời cổ đại, vùng cao nguyên này gồm các hồ lớn. Khi tầng chứa nước ngầm bên dưới thành phố cạn dần, người ta mới phát hiện ra rằng thành phố nằm trên một hỗn hợp đất và cát kém ổn định hơn nhiều so với đá cứng, và có thể trở nên bất ổn nếu có động đất. Continue reading “19/09/1985: Động đất rung chuyển Thành phố Mexico”
Nguồn: Earthquake wreaks havoc in the Philippines, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1990, hơn 1.000 người đã thiệt mạng khi một trận động đất mạnh 7,7 độ richter tấn công đảo Luzon ở Philippines. Trận động đất kinh hoàng đã tàn phá một phần đáng kể Luzon, hòn đảo lớn nhất của Philippines, trong đó Thành phố Baguio là nơi bị tàn phá nặng nề nhất.
Tâm chấn của trận động đất, xảy ra lúc 4:26 chiều, nằm ở phía bắc Manila, thuộc tỉnh Nueva Ecija. Các báo cáo chỉ ra rằng rung lắc đã kéo dài gần một phút. Sụp đổ các tòa nhà là nguyên nhân chính gây thiệt hại và tử vong. Vào chiều hôm đó, việc thoát khỏi các tòa nhà cao tầng là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả, nhưng nhiều người đã bị thương, thậm chí thiệt mạng, trong vụ giẫm đạp khi mọi người cố gắng rời khỏi toà nhà. Continue reading “16/07/1990: Động đất tàn phá Philippines”
Nguồn: Heat wave strikes Northeast, killing hundreds, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1911, nhiệt độ cao kỷ lục đã được ghi nhận ở vùng đông bắc nước Mỹ trong lúc đợt nắng nóng gay gắt khiến 380 người thiệt mạng. Tại Nashua, New Hampshire, nhiệt độ đạt đỉnh là khoảng 410C. Các kỷ lục nhiệt độ cao khác đã được ghi nhận trên khắp New England trong khoảng thời gian 11 ngày. Continue reading “04/07/1911: Nắng nóng giết chết hàng trăm người ở đông bắc nước Mỹ”
Nguồn: Huge earthquake hits Chile, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1960, cơn địa chấn đầu tiên trong một chuỗi động đất đã xuất hiện tại Valdivia, Chile. Tính đến thời điểm kết thúc, các trận động đất và hậu quả của chúng đã giết chết 5.000 người và khiến 2 triệu người khác mất nhà cửa. Được ghi nhận có cường độ 7,6 độ Richter, trận động đất đầu tiên thực sự rất mạnh và đã giết chết một số người. Tuy nhiên, nó chỉ là điềm báo trước cho một trong những cơn động đất mạnh nhất từng được ghi nhận trong lịch sử. Continue reading “21/05/1960: Động đất lớn ở Chile”
Nguồn: Mount St. Helens erupts, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1980, lúc 8:32 sáng theo giờ Thái Bình Dương (PDT), St. Helens, một đỉnh núi lửa ở phía tây nam Washington, đã bắt đầu một vụ phun trào lớn, giết chết 57 người và tàn phá khoảng 545 km2 đất hoang dã.
Được người Mỹ bản địa gọi là Louwala-Clough, hay “Núi Khói” (the Smoking Mountain), St. Helens nằm trong Dãy Cascade và có độ cao 2.95 km trước vụ phun trào. Thực chất, núi lửa này đã phun trào định kỳ trong suốt 4.500 năm qua và giai đoạn hoạt động gần nhất của nó là từ năm 1831 đến năm 1857. Ngày 20/03/1980, núi lửa đã bắt đầu có các hoạt động đáng chú ý, với một loạt chấn động tập trung ở mặt đất, ngay bên dưới sườn phía bắc của ngọn núi. Những chấn động này mạnh dần, và đến ngày 27/3, một vụ phun trào nhỏ đã xảy ra. Núi St. Helens bắt đầu phun ra hơi nước và tro bụi qua miệng núi lửa và các lỗ thông hơi. Continue reading “18/05/1980: Núi lửa St. Helens phun trào”
Nguồn: One of the worst earthquakes in modern history destroys Chinese city, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1976, lúc 3:42 sáng, một trận động đất có cường độ khoảng 7,8 đến 8,2 độ Richter đã san phẳng Đường Sơn, một thành phố công nghiệp ở tỉnh Hà Bắc của Trung Quốc với dân số khoảng một triệu người. Vì lúc đó hầu hết mọi người đều đang ngủ say trên giường, thay vì ở ngoài đường, nơi tương đối an toàn hơn, nên trận động đất đã gây thiệt hại nhân mạng đặc biệt lớn. Ước tính có khoảng 242.000 người ở Đường Sơn và các khu vực lân cận đã thiệt mạng, khiến sự kiện trở thành một trong những trận động đất chết chóc nhất trong lịch sử, chỉ đứng sau con số 300.000 người chết trong trận động đất ở Calcutta năm 1737, và 830.000 người thiệt mạng trong động đất ở tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc năm 1556. Continue reading “28/07/1976: Động đất phá hủy thành phố Đường Sơn, Trung Quốc”
Nguồn: Two big quakes rock California, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1992, hai trong số những trận động đất mạnh nhất từng xảy ra ở California đã làm rung chuyển khu vực sa mạc phía đông Los Angeles. Dù tiểu bang này nằm trên Khe nứt San Andreas rộng lớn, nhưng trong thời hiện đại, có tương đối ít trận động đất lớn xảy ra ở California. Hai trong số những trận mạnh nhất, nhưng không phải nguy hiểm nhất, đã tấn công miền nam California vào một buổi sáng mùa hè năm 1992. Continue reading “28/06/1992: Hai trận động đất lớn ở California”
Nguồn: Earthquake rocks Alaska, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1964, trận động đất mạnh nhất trong lịch sử nước Mỹ, mạnh 9,2 độ Richter, đã đánh sập hoàn toàn miền nam Alaska, tạo ra một trận sóng thần chết người. Tổng cộng có khoảng 131 người thiệt mạng và hàng nghìn người khác bị thương.
Trận động đất dữ dội này có tâm chấn cách Prince William Sound khoảng 12 dặm về phía bắc. Khoảng 300.000 dặm vuông lãnh thổ Mỹ, Canada, và quốc tế đã bị ảnh hưởng. Anchorage, thành phố lớn nhất của Alaska, là nơi chịu thiệt hại nhiều nhất về tài sản, với khoảng 30 dãy nhà ở và tòa nhà thương mại trong khu vực trung tâm thành phố bị hư hại hoặc phá hủy. Mười lăm người đã thiệt mạng, hoặc bị thương nghiêm trọng, do hậu quả trực tiếp của trận động đất kéo dài ba phút, trận sóng thần tiếp theo sau đó đã giết chết 110 người khác. Continue reading “27/03/1964: Động đất 9,2 độ Richter tại Alaska”
Nguồn: Volcano erupts in Colombia and buries nearby towns, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1985, một vụ phun trào núi lửa ở Colombia đã giết chết tổng cộng hơn 20.000 người sau khi các thị trấn lân cận ngọn núi bị chôn vùi trong bùn đất, băng và dung nham.
Núi lửa Nevado del Ruiz nằm ở trung tâm miền bắc của Colombia. Trước đây hàng thế kỷ, nhiều vụ phun trào khác nhau đã hình thành các vũng bùn lớn trong khu vực thung lũng bên dưới núi lửa. Sau đó thì ngọn núi ngừng phun trào suốt một thời gian dài, và người ta bắt đầu xây dựng các thị trấn, sinh sống trên các khu vực có bùn và băng tích tụ gần miệng núi lửa. Continue reading “14/11/1985: Núi lửa Nevado del Ruiz phun trào ở Colombia”
