Category: Sự kiện

31/07/1975: Nhà lãnh đạo nghiệp đoàn Jimmy Hoffa mất tích

Nguồn: Jimmy Hoffa disappears, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1975, James Riddle Hoffa, một trong những nhà lãnh đạo lao động có ảnh hưởng nhất của Hoa Kỳ trong thế kỷ 20, đã mất tích ở Detroit, Michigan, không bao giờ được nghe tới nữa. Mặc dù ông được cho là nạn nhân của một vụ tấn công của mafia, nhưng bằng chứng thuyết phục chưa bao giờ được tìm thấy, và cái chết của Hoffa vẫn còn là điều bí ẩn cho đến ngày nay.

Sinh năm 1913 trong một gia đình công nhân khai thác than nghèo ở Brazil, Indiana, Jimmy Hoffa đã chứng tỏ là một nhà lãnh đạo bẩm sinh từ khi còn trẻ. Ở tuổi 20, ông đã giúp tổ chức một cuộc đình công ở Detroit, và luôn là người ủng hộ cho những người lao động bị áp bức trong suốt quãng đời còn lại. Continue reading “31/07/1975: Nhà lãnh đạo nghiệp đoàn Jimmy Hoffa mất tích”

30/07/1945: Tàu USS Indianapolis bị tấn công

Nguồn: USS Indianapolis bombed, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1945, tuần dương hạm USS Indianapolis đã trúng ngư lôi của tàu ngầm Nhật Bản và chìm chỉ sau vài phút, ngay giữa vùng biển có cá mập tấn công. Chỉ có 317 trong số 1.196 người trên tàu sống sót. Tuy nhiên, Indianapolis vẫn hoàn thành nhiệm vụ chính của mình: chuyển các thành phần chính của quả bom nguyên tử sẽ được thả một tuần sau đó xuống Hiroshima đến đảo Tinian ở Nam Thái Bình Dương.

Tàu Indianapolis đã đến đảo Tinian vào ngày 26/07/1945. Nhiệm vụ này được xếp vào loại tuyệt mật và thủy thủ đoàn hoàn toàn không biết gì về thứ hàng họ đang vận chuyển. Sau khi rời Tinian, tàu đến căn cứ của quân đội Mỹ tại đảo Guam và được lệnh gặp tàu chiến USS Idaho tại Vịnh Leyte ở Philippines để chuẩn bị cho việc đổ bộ vào Nhật Bản. Continue reading “30/07/1945: Tàu USS Indianapolis bị tấn công”

29/07/1914: Hoàng đế Đức và Sa hoàng trao đổi điện tín

Nguồn: Kaiser Wilhelm of Germany and Czar Nicholas of Russia exchange telegrams, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào đầu giờ chiều ngày này năm 1914, Sa hoàng Nicholas II của Nga và người anh em họ của ông, Hoàng đế Wilhelm II của Đức, bắt đầu một cuộc trao đổi điện tín liên tục liên quan đến cuộc chiến vừa mới nổ ra ở vùng Balkan và khả năng leo thang thành một cuộc chiến tranh toàn châu Âu.

Một ngày trước đó, Áo-Hung đã tuyên chiến với Serbia, một tháng sau vụ ám sát Thái tử Áo Franz Ferdinand và vợ ông tại Sarajevo bởi một người theo chủ nghĩa dân tộc Serbia. Trước khi xảy ra vụ ám sát, Đức đã hứa với Áo-Hung sẽ hỗ trợ vô điều kiện trong bất kỳ hành động trừng phạt nào đối với Serbia, bất kể việc đồng minh hùng mạnh của Serbia, tức Nga, có bước vào cuộc xung đột này hay không. Continue reading “29/07/1914: Hoàng đế Đức và Sa hoàng trao đổi điện tín”

28/07/1945: Máy bay đâm vào Tòa nhà Empire State

Nguồn: Plane crashes into Empire State Building, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1945, một chiếc máy bay quân sự của Mỹ đã đâm vào Tòa nhà Empire State, khiến 14 người thiệt mạng. Nguyên nhân của vụ tai nạn kỳ lạ này là do sương mù dày đặc.

Chiếc máy bay ném bom B-25 Mitchell, với hai phi công cùng một hành khách, đang trên đường từ New Bedford, Massachusetts, đến Sân bay LaGuardia ở Thành phố New York. Khi họ đến khu vực đô thị vào sáng thứ Bảy đó, sương mù đặc biệt dày đặc và các kiểm soát viên không lưu đã điều hướng chiếc Mitchell đến Sân bay Newark. Continue reading “28/07/1945: Máy bay đâm vào Tòa nhà Empire State”

27/07/1953: Hiệp định đình chiến kết thúc Chiến tranh Triều Tiên

Nguồn: Armistice ends the Korean War, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1953, sau ba năm chiến tranh đẫm máu và thù địch, Mỹ, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, cùng với hai miền Triều Tiên đã đồng ý đình chiến, chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên. Hiệp định đình chiến đã chấm dứt thử nghiệm đầu tiên của Mỹ về khái niệm chiến tranh hạn chế (limited war) trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Chiến tranh Triều Tiên nổ ra vào ngày 25/08/1950, khi Bắc Hàn xâm chiếm Nam Hàn. Gần như ngay lập tức, Mỹ đã đảm bảo thông qua một nghị quyết của Liên Hiệp Quốc, kêu gọi bảo vệ quân sự để giúp Nam Hàn chống lại sự xâm lược của Bắc Hàn. Trong vòng vài ngày, các lực lượng trên bộ, trên không và trên biển của Mỹ bước chân vào trận chiến. Continue reading “27/07/1953: Hiệp định đình chiến kết thúc Chiến tranh Triều Tiên”

26/07/1775: Thành lập hệ thống bưu chính Hoa Kỳ

Nguồn: U.S. postal system established, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1775, hệ thống bưu chính của Hoa Kỳ được thành lập bởi Quốc hội Lục địa lần thứ hai, với Benjamin Franklin là tổng giám đốc bưu chính đầu tiên. Franklin (1706-1790) đã đặt nền móng cho nhiều khía cạnh của hệ thống bưu chính ngày nay.

Vào đầu thời kỳ thuộc địa của những năm 1600, rất ít người Mỹ định cư cần gửi thư cho nhau; thư từ của họ chủ yếu là với những người ở Anh. Thư từ chuyển phát xuyên Đại Tây Dương rất hiếm và có thể mất nhiều tháng để đến nơi. Không có bưu điện ở các thuộc địa, vì vậy thư thường được để lại tại các nhà trọ và quán rượu. Continue reading “26/07/1775: Thành lập hệ thống bưu chính Hoa Kỳ”

25/07/1898: Mỹ xâm lược Puerto Rico

Nguồn: Puerto Rico invaded, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1898, trong Chiến tranh Mỹ – Tây Ban Nha, lực lượng của Mỹ đã phát động cuộc xâm lược Puerto Rico, hòn đảo dài 108 dặm, rộng 40 dặm, vốn từng là một trong những lãnh thổ quan trọng của Tây Ban Nha tại vùng biển Caribbe. Gặp rất ít kháng cự và chỉ có bảy người lính thiệt mạng, quân Mỹ dưới quyền Tướng Nelson A. Miles đã có thể chiếm hòn đảo vào giữa tháng 8. Sau khi ký hiệp định đình chiến với Tây Ban Nha, người Mỹ đã giương quốc kỳ của mình trên đảo, chính thức hóa quyền kiểm soát của họ đối với một triệu cư dân trên đảo. Tháng 12, Hiệp ước Paris đã được ký kết, chấm dứt Chiến tranh Mỹ-Tây Ban Nha và chính thức hóa việc chuyển giao Puerto Rico cho Mỹ. Continue reading “25/07/1898: Mỹ xâm lược Puerto Rico”

24/07/1567: Nữ hoàng Mary của Scotland bị phế truất

Nguồn: Mary Queen of Scots deposed, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1567, trong thời gian bị giam cầm tại lâu đài Lochleven ở Scotland, Nữ hoàng Scotland Mary đã buộc phải thoái vị để nhường ngôi cho đứa con trai một tuổi của mình, người sau đó lên ngôi, trở thành Vua James VI của Scotland.

Năm 1542, khi mới sáu ngày tuổi, Mary kế vị ngai vàng Scotland sau cái chết của cha mình, Vua James V. Mẹ bà đã gửi bà đến triều đình Pháp để được nuôi dạy, và năm 1558, bà kết hôn với thái tử Pháp, người trở thành Vua Francis II của Pháp năm 1559 nhưng qua đời chỉ một năm sau đó. Sau khi Francis qua đời, Mary trở về Scotland để đảm nhận vai trò người trị vì đất nước. Continue reading “24/07/1567: Nữ hoàng Mary của Scotland bị phế truất”

23/07/1967: Cuộc nổi loạn ở Detroit bắt đầu

Nguồn: Detroit Riots Begin, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1967, cuộc Nổi loạn Detroit – một trong những cuộc bạo loạn đẫm máu nhất trong lịch sử nước Mỹ – đã bắt đầu. Cuộc nổi loạn xảy ra trong giai đoạn lịch sử quan trọng của Detroit khi thành phố giàu có một thời nay gặp phải khó khăn về kinh tế, và tình trạng quan hệ chủng tộc trên khắp nước Mỹ đang ở mức thấp nhất mọi thời đại.

Đội phòng chống tệ nạn xã hội (vice squad) của Sở Cảnh sát Detroit thường xuyên đột kích các cơ sở kinh doanh rượu bất hợp pháp trong thành phố, những khu dân cư nghèo khó. Vào lúc 3:35 sáng Chủ nhật, ngày 23/07, họ đã đánh úp một câu lạc bộ – nơi đang tổ chức một bữa tiệc cho các cựu chiến binh trở về từ chiến tranh Việt Nam. Chiến dịch của cảnh sát vào sáng sớm đã thu hút một đám đông người xem giận dữ, và tình hình nhanh chóng xấu đi. Continue reading “23/07/1967: Cuộc nổi loạn ở Detroit bắt đầu”

22/07/1991: Kẻ giết người hàng loạt Jeffrey Dahmer bị bắt

Nguồn: Cannibal and serial killer Jeffrey Dahmer is caught, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1991, tại Milwaukee, Wisconsin, cảnh sát phát hiện Tracy Edwards chạy trên đường với còng số 8 trên tay, và sau khi điều tra, họ chứng kiến một trong những cảnh tượng khủng khiếp nhất trong lịch sử hiện đại, đó là căn hộ của Jeffrey Dahmer.

Edwards nói với cảnh sát rằng Dahmer đã giữ mình tại căn hộ của hắn và đe dọa sẽ giết anh. Ban đầu nghi ngờ câu chuyện nhưng các sĩ quan cảnh sát sau đó đã đưa Edwards trở lại căn hộ của Dahmer. Dahmer bình tĩnh giải thích rằng toàn bộ vấn đề chỉ đơn giản là một sự hiểu lầm và các sĩ quan cảnh sát gần như đã tin lời hắn. Tuy nhiên, họ đã phát hiện ra một vài bức ảnh chụp bằng máy Polaroid cho thấy các thi thể bị chặt mất chân tay và Dahmer đã bị bắt giữ. Continue reading “22/07/1991: Kẻ giết người hàng loạt Jeffrey Dahmer bị bắt”

21/07/1899: Ngày sinh Ernest Hemingway

Nguồn: Ernest Hemingway is born, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1899, Ernest Miller Hemingway – tác giả của những tiểu thuyết nổi tiếng như Chuông Nguyện Hồn Ai (For Whom the Bell Tolls) hay Ông già và Biển cả (The Old Man and the Sea) – đã chào đời tại Oak Park, Illinois. Biểu tượng văn học của nước Mỹ được biết đến với lối viết thẳng thắn, khéo léo vận dụng nói giảm nói tránh. Hemingway, người đã lựa chọn những chủ đề như đấu bò và chiến tranh cho tác phẩm của mình, còn trở nên nổi tiếng bởi tính cách trượng phu, ưa nhậu nhẹt của mình. Continue reading “21/07/1899: Ngày sinh Ernest Hemingway”

20/07/2012: Thảm sát tại Aurora, Denver

Nguồn: Aurora shooting leaves 12 dead, 70 wounded, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2012, James Holmes đã thực hiện vụ xả súng hàng loạt tại một rạp chiếu phim ở Aurora, ngoại ô Denver, giết chết 12 người, nhỏ nhất là một bé gái 6 tuổi, và làm bị thương 70 người khác.

Vụ xả súng Aurora diễn ra ngay giữa suất chiếu ban đêm đông đúc của bộ phim The Dark Knight Rises, vốn được công chiếu trên toàn nước Mỹ trong ngày hôm đó. Đó là vụ xả súng hàng loạt nguy hiểm nhất ở Colorado kể từ vụ Columbus năm 1999, trong đó 12 học sinh trung học và một giáo viên đã bị sát hại. Continue reading “20/07/2012: Thảm sát tại Aurora, Denver”

19/07/1943: Hoa Kỳ không kích Rome

Nguồn: America bombs Rome, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1943, Hoa Kỳ ném bom các trạm bảo dưỡng đường sắt ở Rome trong một nỗ lực nhằm phá vỡ ý chí phản kháng của người Ý – trong khi Hitler giảng giải cho lãnh đạo Ý Benito Mussolini về cách tiếp tục theo đuổi cuộc chiến.

Vào ngày 16 tháng 07, Tổng thống Franklin Roosevelt và Thủ tướng Anh Winston Churchill đã kêu gọi dân chúng Ý lật đổ Mussolini và Hitler và “sống cho nước Ý và nền văn minh”. Nhằm tạo “động lực” cho họ, máy bay ném bom của Mỹ đã tấn công thành phố Rome, phá hủy tuyến đường sắt của họ. Continue reading “19/07/1943: Hoa Kỳ không kích Rome”

18/07/1986: Video về xác tàu Titanic được công bố

Nguồn: Video of Titanic wreckage released, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1986, các băng video cận cảnh mới nhất về con tàu Titanic chìm sâu dưới biển đã được công bố cho công chúng. Được thực hiện trong chuyến thám hiểm đầu tiên do con người thực hiện đến khu vực xác tàu, các đoạn băng video với chất lượng sống động, rõ ràng và chi tiết, đã cho thấy hình ảnh một trong những chiếc cầu thang từng tuyệt đẹp của con tàu, và một chiếc đèn chùm nay phủ đầy san hô, chầm chậm đung đưa theo dòng hải lưu.

Vào thời điểm ra mắt, RMS Titanic là tàu chở khách lớn nhất từng được chế tạo, với chiều dài gần 274m và chiều cao 45,7m tính từ mặt nước đến đỉnh cột cao nhất của nó. Con tàu được mệnh danh là “không thể chìm” bởi kích thước rộng lớn và cấu trúc đặc biệt của nó. Trong chuyến hải trình đầu tiên, Titanic đã chở hơn 2.200 người, trong đó gồm một số người nổi tiếng và giàu có nhất thế giới. Continue reading “18/07/1986: Video về xác tàu Titanic được công bố”

17/07/1996: Chuyến bay 800 phát nổ trên không phận Long Island

Nguồn: Flight 800 explodes over Long Island, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1996, ngay sau khi cất cánh từ Sân bay Quốc tế Kennedy, New York, một chiếc máy bay phản lực Boeing 747 của TWA bay đến Paris đã phát nổ trên Đại Tây Dương, làm thiệt mạng toàn bộ 230 người trên máy bay. Chuyến bay 800 vừa nhận được lệnh cho phép bắt đầu tăng độ cao hành trình thì phát nổ mà không có cảnh báo nào trước. Bởi vì chiếc máy bay được nạp nhiên liệu cho hành trình xuyên Đại Tây Dương, nó bốc hơi trong chốc lát, tạo thành một quả cầu lửa được nhìn thấy gần như từ khắp nơi dọc bờ biển Long Island. Continue reading “17/07/1996: Chuyến bay 800 phát nổ trên không phận Long Island”

16/07/1951: ‘Bắt Trẻ Đồng Xanh’ xuất bản lần đầu tiên

Nguồn: Catcher in the Rye is published, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1951, tiểu thuyết duy nhất của J.D. Salinger, Bắt Trẻ Đồng Xanh (The Catcher in the Rye) đã được xuất bản bởi Little, Brown. Cuốn sách về cậu thiếu niên vỡ mộng trước thế giới người lớn nhanh chóng trở thành tác phẩm nổi tiếng và sẽ được giảng dạy trong các trường trung học suốt nửa thế kỷ tiếp theo.

Salinger 31 tuổi đã sáng tác cuốn tiểu thuyết của mình trong vòng một thập niên. Những mẩu chuyện của ông đã bắt đầu xuất hiện vào những năm 1940, nhiều trong số chúng là trên tờ The New Yorker. Continue reading “16/07/1951: ‘Bắt Trẻ Đồng Xanh’ xuất bản lần đầu tiên”

15/07/1806: Đoàn thám hiểm của Zebulon Pike khởi hành

Nguồn: Pike expedition sets out, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1806, Zebulon Pike, sĩ quan quân đội Hoa Kỳ, người vào năm 1805 đã lãnh đạo một nhóm thám hiểm đi tìm kiếm đầu nguồn sông Mississippi, đã bắt đầu một cuộc thám hiểm mới để khám phá khu vực Tây Nam nước Mỹ. Pike được hướng dẫn tìm kiếm đầu nguồn các sông Arkansas và sông Red, đồng thời điều tra các khu định cư Tây Ban Nha ở New Mexico. Continue reading “15/07/1806: Đoàn thám hiểm của Zebulon Pike khởi hành”

14/07/1099: Jerusalem bị chiếm trong cuộc Thập tự chinh đầu tiên

Nguồn: Jerusalem captured in First Crusade, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1099, trong cuộc thập tự chinh đầu tiên, các hiệp sĩ Công giáo từ châu Âu đã chiếm được Jerusalem sau bảy tuần bao vây, và bắt đầu tàn sát các cư dân thành phố theo Hồi giáo và Do Thái giáo.

Bắt đầu từ thế kỷ 11, người Công giáo ở Jerusalem ngày càng bị đàn áp bởi những nhà cai trị theo Hồi giáo, đặc biệt là khi quyền kiểm soát thành phố linh thiêng được chuyển từ tay người Ai Cập tương đối khoan dung sang người Thổ của Đế quốc Seljuk vào năm 1071. Cuối thế kỷ đó, Hoàng đế Byzantine Alexius Comenus cũng bị đe dọa bởi người Seljuk nên đã kêu gọi hỗ trợ từ phương Tây. Năm 1095, Giáo hoàng Urban II đã công khai kêu gọi một cuộc Thập tự chinh để hỗ trợ các tín đồ Công giáo Đông phương và giành lại các vùng đất thánh. Người Tây Âu ngay lập tức đáp lại lời kêu gọi này. Continue reading “14/07/1099: Jerusalem bị chiếm trong cuộc Thập tự chinh đầu tiên”

13/07/1793: Charlotte Corday ám sát Jean Paul Marat

Nguồn: Charlotte Corday assassinates Marat, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1793, Jean Paul Marat, một trong những nhà lãnh đạo thẳng thắn nhất của Cách mạng Pháp, đã bị đâm chết trong bồn tắm của mình bởi Charlotte Corday, một người ủng hộ phe Bảo hoàng.

Xuất thân là một bác sĩ, Marat đã thành lập tạp chí L’Ami du Peuple (Bạn của Nhân dân) vào năm 1789 và những lời chỉ trích dữ dội của tờ báo nhắm vào tầng lớp cai trị là một yếu tố góp phần thúc đẩy bước ngoặt đẫm máu của Cách mạng năm 1792. Với việc bắt giữ nhà vua vào tháng 8 năm đó, Marat được bầu làm đại diện của Paris tại Quốc Ước (National Convention). Trong cơ quan lập pháp của phong trào cách mạng, Marat đã phản đối phe Girondin của những người cộng hòa ôn hòa, những người ủng hộ một chính phủ lập hiến và chiến tranh châu Âu lục địa. Continue reading “13/07/1793: Charlotte Corday ám sát Jean Paul Marat”

12/07/1861: Hợp bang miền Nam ký hiệp ước với người Mỹ bản địa

Nguồn: Confederacy signs treaties with Native Americans, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1861, ủy viên đặc biệt Albert Pike đã hoàn thành hiệp ước với các thành viên của bộ lạc Choctaw và Chickasaw, mang đến cho Hợp bang miền Nam Hoa Kỳ (Confederate States of America) mới thành lập các đồng minh ở Lãnh thổ Người da đỏ. Một số thành viên của các bộ lạc cũng chiến đấu cho Hợp bang. Continue reading “12/07/1861: Hợp bang miền Nam ký hiệp ước với người Mỹ bản địa”