12/11/2001: Máy bay rơi ở Rockaway, New York

Nguồn: Plane crashes in Rockaway, New York, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2001, một chuyến bay của hãng American Airlines khởi hành từ Sân bay John F. Kennedy (JFK) ở Thành phố New York đã đâm vào một khu phố ở Queens ngay sau khi cất cánh, khiến 265 người thiệt mạng. Dù ban đầu một số người suy đoán rằng vụ tai nạn là do khủng bố, vì nó xảy ra đúng hai tháng sau vụ tấn công ngày 11 tháng 9, nhưng nguyên nhân nhanh chóng được chứng minh là do sự kết hợp giữa lỗi của phi công và điều kiện gió. Continue reading “12/11/2001: Máy bay rơi ở Rockaway, New York”

12/08/1776: Tướng Washington dự đoán quân Anh sẽ phong tỏa New York

Nguồn: General Washington anticipates British blockade of New York, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1776, Tướng George Washington viết thư cho Thiếu tướng Charles Lee rằng tình hình của Quân đội Lục địa đã xấu đi do dịch đậu mùa bùng phát và vấn đề đào ngũ. Washington lo ngại rằng lực lượng hải quân Anh hùng mạnh có thể phong tỏa New York, theo đó cô lập thành phố này khỏi việc liên lạc với các tiểu bang khác. Continue reading “12/08/1776: Tướng Washington dự đoán quân Anh sẽ phong tỏa New York”

19/05/1975: Phố Tàu ở New York đóng cửa để phản đối sự tàn bạo của cảnh sát

Nguồn: New York City’s Chinatown shuts down to protest police brutality, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1975, Phố Tàu (Chinatown) của Thành phố New York đã gần như đóng cửa hoàn toàn khi các cửa hàng treo biển “Đóng cửa để phản đối sự tàn bạo của cảnh sát.” Hành động này nhằm phản ứng lại cách Sở Cảnh sát New York đối xử với Peter Yew, một kỹ sư kiến trúc người Mỹ gốc Hoa, người đã bị bắt, bị đánh đập dã man, và bị buộc tội hành hung sau khi ông chứng kiến cảnh sát đánh đập một thiếu niên người Hoa và cố gắng can thiệp. Continue reading “19/05/1975: Phố Tàu ở New York đóng cửa để phản đối sự tàn bạo của cảnh sát”

09/10/1992: Thiên thạch đâm xuống New York

Nguồn: Meteorite crashes into Chevy Malibu, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1992, Michelle Knapp, 18 tuổi, đang xem tivi trong phòng khách của cha mẹ cô ở Peekskill, New York thì bất ngờ nghe thấy tiếng va chạm rất mạnh ở bãi xe nhà mình. Knapp nhanh chóng chạy ra ngoài xem có chuyện gì. Điều cô tìm thấy thật đáng kinh ngạc: có một cái lỗ khá lớn ở đuôi xe của cô, chiếc Chevy Malibu 1980 màu cam; một cái lỗ khác có kích thước tương tự trên con đường rải sỏi nằm bên dưới xe; và trong lỗ chính là thủ phạm: thứ gì đó trông giống như một tảng đá bình thường, to bằng quả bóng bowling. Nó cực kỳ nặng so với kích thước của nó (khoảng 12kg), với hình dạng như một quả bóng và tỏa ra hơi ấm, ngoài ra, nó còn có mùi trứng thối. Ngày hôm sau, một chuyên viên của Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Mỹ ở Thành phố New York xác nhận rằng vật thể đó thực sự là một thiên thạch. Continue reading “09/10/1992: Thiên thạch đâm xuống New York”

12/06/1982: Biểu tình lớn chống vũ khí hạt nhân ở New York

Nguồn: One million people demonstrate in New York City against nuclear weapons, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1982, một đám đông cực lớn và đa dạng đã xuống đường tại Công viên Trung tâm của Thành phố New York, yêu cầu giải trừ vũ khí hạt nhân và chấm dứt cuộc chạy đua vũ trang trong Chiến tranh Lạnh. Đến cuối ngày, ước tính số lượng người tham dự đã lên đến hơn một triệu người, khiến đây trở thành cuộc biểu tình giải trừ quân bị lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Mỹ và Liên Xô đã chạy đua vũ trang kể từ Thế chiến II, và Chiến tranh Lạnh trở nên ‘đặc biệt nóng’ vào đầu thập niên 1980. Nhậm chức vào năm 1981, Tổng thống Ronald Reagan là người kiên trì ủng hộ Mỹ xây dựng kho vũ khí hạt nhân và phản đối kịch liệt ý tưởng về các hiệp ước giải trừ quân bị. Continue reading “12/06/1982: Biểu tình lớn chống vũ khí hạt nhân ở New York”

15/05/2009: General Electric bắt đầu làm sạch sông Hudson bị ô nhiễm

Nguồn: GE finally initiates cleanup of polluted Hudson River, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2009, sau hàng chục năm hủy hoại môi trường và tranh chấp pháp lý, General Electric (GE) cuối cùng đã bắt đầu nỗ lực do chính phủ yêu cầu để làm sạch sông Hudson. Là một trong những tập đoàn lớn nhất và uy tín nhất của Mỹ, GE đã thải hóa chất độc hại xuống sông suốt nhiều năm và chi một khoản tiền khổng lồ để tránh phải dọn dẹp. Continue reading “15/05/2009: General Electric bắt đầu làm sạch sông Hudson bị ô nhiễm”

07/12/1993: Nổ súng trên chuyến tàu của Đường sắt Long Island

Nguồn: Shooter opens fire on Long Island Railroad train, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1993, một người đàn ông tên là Colin Ferguson đã nổ súng trên một chuyến tàu thuộc Đường sắt Long Island khởi hành từ Thành phố New York, khiến 6 người thiệt mạng và 19 người khác bị thương.

Ferguson là người gốc Jamaica, mắc bệnh tâm thần, từng sống nhiều năm ở Bờ Tây trước khi chuyển đến New York vào năm 1993. Ngày 07/12/1993, anh ta lên chuyến tàu lúc 5:33 chiều tại Ga Penn, mang theo một khẩu súng lục tự động, và khi tàu đến gần trạm Garden City, Ferguson bắt đầu chạy dọc con tàu và ngẫu nhiên xả xúng vào các hành khách. Continue reading “07/12/1993: Nổ súng trên chuyến tàu của Đường sắt Long Island”

15/11/1867: Mã chứng khoán đầu tiên ra đời

Nguồn: First stock ticker debuts, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1867, mã chứng khoán đầu tiên đã chính thức lên sàn tại Thành phố New York. Sự ra đời của mã chứng khoán đã tạo ra một cuộc cách mạng trên thị trường nhờ khả năng cập nhật giá liên tục từng phút cho các nhà đầu tư trên khắp đất nước. Trước đây, thông tin từ Sàn Giao dịch Chứng khoán New York, được thành lập từ năm 1792, vẫn được truyền qua thư từ hoặc người đưa tin. Continue reading “15/11/1867: Mã chứng khoán đầu tiên ra đời”

10/08/1977: Kẻ giết người hàng loạt ‘Son of Sam’ bị bắt

Nguồn: Son of Sam serial killer is arrested, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1977, nhân viên bưu điện 24 tuổi David Berkowitz bị bắt và bị buộc tội chính là “Son of Sam,” kẻ giết người hàng loạt đã khủng bố Thành phố New York suốt hơn một năm, giết chết sáu người và làm bị thương bảy người khác bằng một khẩu súng lục ổ quay cỡ nòng 44. Bởi vì Berkowitz thường nhắm đến những cô gái trẻ trung xinh đẹp với mái tóc dài màu nâu, hàng trăm cô gái đã cắt tóc ngắn và nhuộm vàng trong thời gian hắn khủng bố thành phố trong khi những người khác chỉ đơn giản là quyết định ở nhà vào ban đêm.

Sau khi bị bắt, Berkowitz tuyên bố rằng quỷ dữ và con chó săn giống Labrador thuộc sở hữu của một người hàng xóm tên Sam đã ra lệnh cho mình thực hiện vụ giết người hàng loạt. Continue reading “10/08/1977: Kẻ giết người hàng loạt ‘Son of Sam’ bị bắt”

04/04/1973: Khánh thành Trung tâm Thương mại Thế giới ở New York

Nguồn: World Trade Center, then the world’s tallest building, opens in New York City, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1973, “Tháp Đôi” của Trung tâm Thương mại Thế giới (World Trade Center, WTC) đã chính thức mở cửa tại Thành phố New York. Tòa nhà này đã thay thế Tòa nhà Empire State trở thành công trình cao nhất thế giới. Dù chỉ giữ danh hiệu đó trong một năm, Tháp Đôi vẫn được xem là biểu tượng của đường chân trời New York và được cả thế giới biết đến từ rất lâu trước khi nó sụp đổ trong cuộc tấn công khủng bố năm 2001.

Quá trình quy hoạch, thiết kế, và giải phóng mặt bằng cho Trung tâm Thương mại Thế giới đã kéo dài tận một thập niên. Cơ quan Lập pháp Tiểu bang New York đã phê duyệt ý tưởng xây dựng tòa nhà từ năm 1943, nhưng kế hoạch cụ thể đã không được hiện thực hóa mãi cho đến những năm 1960. Thỏa thuận xây dựng khu phức hợp mới, trong đó Tháp Đôi sẽ là trung tâm, cũng bao gồm việc thành lập Cơ quan Điều hành Vận tải Xuyên Hudson (Port Authority Trans-Hudson Corporation, PATH), nhằm vận hành các đoàn tàu đi từ New Jersey đến Manhattan qua khu vực sau này sẽ trở thành khu đất của riêng WTC. Continue reading “04/04/1973: Khánh thành Trung tâm Thương mại Thế giới ở New York”

20/04/1777: New York thông qua hiến pháp mới

Nguồn: New York adopts state constitution, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1777, Hội nghị Đại biểu bang New York đã chính thức thông qua hiến pháp đầu tiên của bang tại một cuộc họp ở thị trấn Kingston, phía bắc New York.

Bản hiến pháp mở đầu bằng việc tuyên bố khả năng hòa giải giữa Anh và các thuộc địa của nước này ở Mỹ là điều xa vời và không chắc chắn, do đó cần phải thành lập một chính phủ New York mới để duy trì hòa bình, hiệu quả và trật tự nội bộ. Continue reading “20/04/1777: New York thông qua hiến pháp mới”

29/03/1951: “Mad Bomber” tấn công New York

Nguồn: The “Mad Bomber” strikes in New York, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1951, một thiết bị tự chế đã phát nổ tại nhà ga Grand Central ở Thành phố New York, khiến những người đi làm giật mình nhưng may mắn không ai bị thương. Trong vài tháng sau đó, năm quả bom nữa đã được tìm thấy tại các địa điểm nổi tiếng rải rác khắp New York, bao gồm cả thư viện công cộng. Nhà chức trách nhận ra rằng hành vi khủng bố mới này là tác phẩm của “Mad Bomber.”

Trải nghiệm đầu tiên của cư dân New York với “Mad Bomber” là vào ngày 16/11/1940, khi một quả bom ống được để lại trong tòa nhà Edison với một ghi chú rằng, “Bọn lừa đảo Con Edison, cái này là dành cho các ngươi.” Nhiều quả bom khác đã được phát hiện vào năm 1941, quả sau luôn mạnh hơn quả trước, cho đến khi Mad Bomber gửi đi một ghi chú vào tháng 12 rằng “tôi sẽ không tạo thêm bom trong thời gian diễn ra Thế chiến nữa.” Hắn cũng tiếp rằng công lý sẽ được thực thi với Con Edison, công ty điện lực New York, trong thời gian tới. Continue reading “29/03/1951: “Mad Bomber” tấn công New York”

09/11/1965: Sự kiện Great Northeast Blackout

Nguồn: The Great Northeast Blackout, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào lúc chạng vạng chiều tối ngày này năm 1965, sự cố mất điện lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ đã xảy ra khi toàn bộ tiểu bang New York, một số vùng của bảy tiểu bang lân cận và một phần của miền đông Canada đã hoàn toàn chìm trong bóng tối. Great Northeast Blackout (Mất điện vùng Đông Bắc) xảy ra ngay giữa giờ cao điểm, làm gián đoạn giao thông của hàng triệu người, khiến 800.000 người mắc kẹt trong hệ thống tàu điện ngầm New York, và hàng ngàn người khác bị kẹt trong các tòa nhà văn phòng, thang máy và tàu hỏa. 10.000 Vệ binh Quốc gia và 5.000 cảnh sát đã được huy động để ngăn chặn cướp bóc. Continue reading “09/11/1965: Sự kiện Great Northeast Blackout”

24/05/1883: Khánh thành cầu Brooklyn

Nguồn: Brooklyn Bridge opens, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1883, sau 14 năm và với 27 người thiệt mạng trong quá trình xây dựng, Cầu Brooklyn bắc qua sông Đông được khánh thành, lần đầu tiên trong lịch sử kết nối các thành phố lớn New York và Brooklyn. Hàng ngàn cư dân của Brooklyn và Đảo Manhattan đã tới để chứng kiến ​​buổi lễ khánh thành do Tổng thống Chester A. Arthur và Thống đốc New York Grover Cleveland chủ trì. Được thiết kế bởi John A. Roebling, cầu Brooklyn là cây cầu treo lớn nhất từng được xây dựng cho đến thời điểm đó. Continue reading “24/05/1883: Khánh thành cầu Brooklyn”

08/09/1664: New Amsterdam trở thành New York

Nguồn: New Amsterdam becomes New York, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1664, Thống đốc Hà Lan Peter Stuyvesant đã đầu hàng tại New Amsterdam, thủ đô của New Netherland, trước hạm đội hải quân Anh dưới quyền Đại tá Richard Nicolls. Stuyvesant đã hy vọng có thể chống lại người Anh, nhưng ông là một nhà cầm quyền không được lòng dân, và người dân Hà Lan từ chối tập hợp thành lực lượng của ông. Sau khi bị chiếm, New Amsterdam đã được đổi tên thành New York, để vinh danh Công tước York, chiến lược gia đứng sau trận đánh.

Thuộc địa New Netherland được thành lập bởi Công ty Tây Ấn Hà Lan vào năm 1624, sau đó được mở rộng và bao gồm toàn bộ Thành phố New York ngày nay, cùng với một phần của Long Island, Connecticut và New Jersey. Khu định cư của người Hà Lan tại thuộc địa đã ngày một lớn dần ở cực nam của Đảo Manhattan và được đặt tên là New Amsterdam. Continue reading “08/09/1664: New Amsterdam trở thành New York”

28/06/1969: Bạo loạn Stonewall bắt đầu

Nguồn: The Stonewall Riots begins, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1969, khoảng 3 giờ sáng, cảnh sát đã tiến hành đột kích vào Stonewall Inn — một câu lạc bộ đồng tính nằm trên Phố Christopher của Thành phố New York. Cuộc đột kích dần biến thành bạo lực khi khách hàng và người dân địa phương ủng hộ cộng đồng người đồng tính đã bắt đầu nổi loạn chống lại cảnh sát.

Dù cuộc đột kích của cảnh sát là hợp pháp vì câu lạc bộ này đang phục vụ rượu mà không có giấy phép kinh doanh, cùng với nhiều hành vi vi phạm khác, cộng đồng người đồng tính tại New York đã quá mệt mỏi khi sở cảnh sát liên tục nhắm vào các câu lạc bộ đồng tính, nhiều trong số đó đã bị đóng cửa. Continue reading “28/06/1969: Bạo loạn Stonewall bắt đầu”

20/05/1927: Lindbergh bay thẳng từ New York đến Paris

Nguồn: Spirit of St. Louis departs, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1927, lúc 7:52 sáng, phi công người Mỹ Charles A. Lindbergh đã cất cánh từ sân bay Roosevelt tại Long Island, New York trên chuyến bay một mình, không dừng đầu tiên trên thế giới qua Đại Tây Dương, đồng thời là chuyến bay thẳng đầu tiên từ New York đến Paris.

Một phi công chuyên giao thư trẻ tuổi, Lindbergh được đánh giá là “ngựa đen” (nhân tố bất ngờ) khi quyết định tham gia cuộc thi bay thẳng không dừng từ New York đến Paris với khoản tiền thưởng 25.000 USD. Ông đã yêu cầu một chiếc máy bay một lớp cánh (monoplane), sau đó chỉnh sửa nó theo thiết kế riêng của mình, và đặt tên nó là Spirit of St. Louis để tôn vinh nhà tài trợ của mình – Phòng Thương mại St. Louis. Continue reading “20/05/1927: Lindbergh bay thẳng từ New York đến Paris”