Year: 2017

30/06/1934: Sự kiện ‘Đêm của những con dao dài’

Nguồn: Night of the Long Knives, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1934, tại Đức, lãnh đạo Quốc xã Adolf Hitler đã ra lệnh thanh trừng đảng chính trị của mình, cho ám sát hàng trăm người phát xít mà ông tin rằng có khả năng trở thành kẻ thù chính trị trong tương lai. Các lãnh đạo của “Sư đoàn bão táp” (Sturmabteilung), với 4 triệu thành viên đã giúp đưa Hitler lên nắm quyền vào đầu những năm 1930, nay lại trở thành mục tiêu chính. Hitler lo ngại rằng một số người đã quá nghiêm túc với chiến dịch tuyên truyền “Chủ nghĩa xã hội quốc gia” mà ông đưa ra trước đó, nên họ có thể vô hiệu hóa kế hoạch đàn áp quyền của người lao động mà Hitler đề xuất nhằm giúp nền công nghiệp Đức chuẩn bị sẵn sàng cho chiến tranh. Continue reading “30/06/1934: Sự kiện ‘Đêm của những con dao dài’”

Lý do gia tăng khủng bố của người Duy Ngô Nhĩ

Nguồn: Michael Clarke, “Does China have itself to blame for the trans-nationalisation of Uyghur terrorism?”, East Asia Forum, 30/03/2017.

Biên dịch: Nguyễn Lương Sỹ | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Ngày 15/02/2017, ba kẻ khủng bố người Duy Ngô Nhĩ (Uyghur) đã dùng dao tấn công một khu vực dân cư ở thị trấn Pishan, huyện Khotan thuộc Khu tự trị Tân Cương, làm chết năm người. Ngay sau vụ tấn công, chính quyền Trung Quốc đã tiến hành hàng loạt cuộc tuần hành đông người tuyên thệ chống khủng bố vào các ngày 16-17/02 tại thủ phủ Urumqi và các thành phố lớn ở miền Nam là Kashgar và Khotan.

Ngày 27/02, Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) tung ra một đoạn video tuyên truyền mô tả “khung cảnh cuộc sống của những người di cư từ vùng Đông Turkistan (Tân Cương) đến Vương quốc Hồi giáo (Caliphate)”. Trong đoạn phim, một chiến binh người Duy Ngô Nhĩ đe dọa biến Trung Quốc thành “biển máu” để trả thù cho sự đàn áp người Hồi giáo của Trung Quốc ở Tân Cương. Continue reading “Lý do gia tăng khủng bố của người Duy Ngô Nhĩ”

29/06/1964: Binh sĩ New Zealand đầu tiên đến Việt Nam

Nguồn: First New Zealand troops arrive, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1964, 24 kỹ sư quân đội New Zealand đã đến Sài Gòn như là một dấu hiệu cho sự ủng hộ của nước này đối với nỗ lực của Mỹ tại miền Nam Việt Nam. Đội quân này là một phần của Lực lượng Quân sự Thế giới Tự do (Free World Military Forces), một nỗ lực của Tổng thống Lyndon B. Johnson nhằm lôi kéo các nước khác ủng hộ việc Mỹ tham chiến tại Nam Việt Nam bằng cách gửi binh sĩ và hỗ trợ quân sự đến. Mức độ hỗ trợ không phải là vấn đề chính yếu; Johnson chỉ muốn minh hoạ tình đoàn kết quốc tế và sự đồng thuận đối với các chính sách của Mỹ ở Đông Nam Á và ông tin rằng việc một số nước tham gia sẽ giúp đạt được điều đó. Nỗ lực này còn được gọi là chương trình “nhiều lá cờ” (many flags). Continue reading “29/06/1964: Binh sĩ New Zealand đầu tiên đến Việt Nam”

Sự nguy hiểm khi Trump giao toàn quyền cho quân đội

Nguồn: Stephen Holmes, “Trump’s Dangerous Blank Check”, Project Syndicate, 19/04/2017.

Biên dịch: Trịnh Ngọc Thao | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Việc Bộ Quốc phòng Mỹ quyết định thả siêu bom nặng 11 tấn, vốn được mệnh danh là “Bom mẹ”, xuống một vị trí nhỏ của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (ISIS) ở khu vực hẻo lánh của Afghanistan cho thấy sự thiếu gắn kết trong chính sách chống khủng bố của Mỹ. Như nhiều nhà bình luận đã chỉ ra, đó là một trường hợp nữa mà tính chiến thuật đã nuốt chửng chiến lược – kiểu làm chính sách đã được diễn tập một tuần trước đó tại Syria và có thể dẫn tới thảm họa nếu tiếp tục được thử, ví dụ như với bán đảo Triều Tiên.

Cụ thể hơn, vụ tấn công tại Afghanistan là một minh chứng của việc để phương tiện quân sự quyết định mục đích của chính sách. Thay vì xác định các mối đe dọa an ninh quốc gia khẩn cấp và cân nhắc cách thức đối phó, các tư lệnh quân đội Mỹ dường như đã nghiên cứu kỹ về kho vũ khí chưa được sử dụng của Mỹ, tìm thấy “Bom mẹ”, và tìm kiếm một địa điểm để phô trương sức mạnh của nó. Continue reading “Sự nguy hiểm khi Trump giao toàn quyền cho quân đội”

28/06/1519: Charles được chọn làm Hoàng đế La Mã Thần thánh

Nguồn: Charles elected Holy Roman emperor, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1519, vua Charles I của Tây Ban Nha, người thuộc dòng dõi vốn đã có ảnh hưởng ở nhiều nước châu Âu và khu vực châu Mỹ thuộc Tây Ban Nha, đã được chọn làm người kế nhiệm người ông quá cố của mình, Hoàng đế La Mã Thần thánh Maximilian I. Charles, người cũng là cháu nội của Ferdinand II và Isabella của Tây Ban Nha, đã hối lộ các hoàng tử Đức để họ bỏ phiếu cho ông, đánh bại các ứng cử viên đáng gờm như vua Henry VIII của Anh, vua Francis I của Pháp, và Frederick Khôn ngoan (Frederick the Wise), Công tước xứ Saxony. Continue reading “28/06/1519: Charles được chọn làm Hoàng đế La Mã Thần thánh”

Tại sao mua bán vũ khí toàn cầu đang bùng nổ?

Nguồn: “Why the global arms trade is booming”, The Economist, 07/03/2017.

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Sự bất ổn toàn cầu và một cú huých từ các nhà xuất khẩu đã khiến các quốc gia nhỏ tích trữ vũ khí.

Tháng 2/2017, tiểu vương quốc Abu Dhabi đã tổ chức cuộc Hội thảo và Triển lãm Quốc phòng Quốc tế (IDEX), hội chợ vũ khí lớn nhất Trung Đông. Sự kiện kéo dài bốn ngày là một thành công rực rỡ, tiếp đón 1.235 đơn vị tham gia triển lãm và một số lượng lớn các phái đoàn. Vào ngày cuối cùng, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất đã tuyên bố lượng đặt mua vũ khí trị giá 5,2 tỷ đô la từ các nhà cung cấp bao gồm Pháp, Nga và Mỹ. Sự khát khao của quốc gia vùng Vịnh đối với những khẩu súng lớn không phải là ngoại lệ. Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), một tổ chức nghiên cứu chính sách, gần đây đã công bố dữ liệu cho thấy rằng lượng chuyển giao vũ khí hạng nặng giai đoạn 2012-16 đã đạt mức cao nhất so với bất kỳ giai đoạn 5 năm nào kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc. Vào thời điểm thương mại quốc tế sụt giảm, tại sao thương mại vũ khí toàn cầu lại hoạt động tốt đến vậy? Continue reading “Tại sao mua bán vũ khí toàn cầu đang bùng nổ?”

Cuộc tấn công làm thay đổi cuộc chiến ở Syria?

Nguồn: Omar Ashour, “A Game Changer for Syria?”, Project Syndicate, 12/04/2017.

Biên dịch: Trần Văn Thắng | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Tháng 4/2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cho phép một cuộc tấn công quân sự vào một sân bay ở Syria, nơi từ đây một cuộc tấn công hóa học đã được chế độ Bashar al-Assad phát động. Cuộc không kích đó đánh dấu một bước ngoặt đáng kể so với chính sách Syria bị nhiều người phê phán của cựu Tổng thống Barack Obama. Nó có thể làm thay đổi các quy tắc can dự vào cuộc xung đột Syria, nếu không là toàn bộ chiều hướng cuộc xung đột đó.

Việc sử dụng vũ khí hóa học chống lại quân nổi dậy và thường dân ở Trung Đông không phải là một hiện tượng mới, và các chế độ Ả-rập và Baathist – với mối liên hệ gần gũi về tư tưởng với chủ nghĩa quốc xã và chủ nghĩa phát xít của họ, là những thủ phạm phổ biến nhất. Dưới thời Gamal Abdel Nasser, quân đội Ai Cập thường xuyên sử dụng vũ khí hoá học chống lại các đội quân du kích Yemen và dân làng không vũ trang từ năm 1963 đến năm 1967. Quân đội của Saddam Hussein cũng thường xuyên sử dụng vũ khí hóa học chống lại người Iran, người Kurd Iraq và cả người Shia chiếm đa số của Iraq, từ năm 1983 đến năm 1991. Continue reading “Cuộc tấn công làm thay đổi cuộc chiến ở Syria?”

27/06/1976: Ebola bùng phát ở Sudan

Nguồn: Ebola breaks out in Sudan, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1976, một chủ cửa hàng tại thị trấn Nzara, Sudan, bất ngờ bị bệnh. Năm ngày sau đó, anh qua đời, và dịch cúm Ebola đầu tiên trên thế giới bắt đầu lan truyền khắp khu vực. Vào thời điểm dịch bệnh kết thúc, đã có 284 ca mắc bệnh được báo cáo, với khoảng một nửa số nạn nhân đã chết.

Các triệu chứng của sốt xuất huyết Ebola thường bắt đầu khoảng 4 đến 15 ngày sau khi người bệnh nhiễm virus. Nạn nhân đầu tiên sẽ có các triệu chứng giống của bệnh cúm, như sốt cao, đau nhức và suy nhược cơ thể. Thường thì các triệu chứng này sẽ được theo sau bởi tiêu chảy, nôn mửa và phát ban khắp cơ thể. Sau đó, người bệnh có thể bị chảy máu từ bất kỳ lỗ nào trên cơ thể và bắt đầu bị tổn thương nội tạng. Trong vòng 7 đến 10 ngày, họ sẽ kiệt sức, mất nước và bắt đầu bị sốc. Continue reading “27/06/1976: Ebola bùng phát ở Sudan”

1967: Kỷ nguyên của các trận đánh lớn tại Việt Nam

Nguồn: Ron Milam, “1967: The Era of Big Battles in Vietnam”, The New York Times, 10/01/2017.

Biên dịch: Lê Như Mai | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Tới đầu năm 1967, có khoảng 490.000 lính Mỹ tại miền nam Việt Nam, cùng khoảng 850.000 quân Việt Nam Cộng hòa, Hàn Quốc và các nước đồng minh khác. Và người dân cùng các nhà lãnh đạo quân sự Mỹ bắt đầu ôm mộng lớn. Họ tin rằng, 1967 sẽ là năm tiêu diệt được cả những người miền Nam chiến đấu trong Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (Việt Cộng) và các đồng minh Việt Nam Dân chủ Cộng hòa của họ, những người đã thâm nhập vào miền Nam. Continue reading “1967: Kỷ nguyên của các trận đánh lớn tại Việt Nam”

26/06/1948: Mỹ bắt đầu Cầu hàng không Berlin

Nguồn: U.S. begins Berlin Airlift, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1948, các phi công Mỹ và Anh đã bắt đầu dùng máy bay để phân phối thực phẩm và đồ tiếp viện tới Berlin, sau khi thành phố này bị cô lập bởi cuộc phong tỏa của Liên Xô.

Khi Thế chiến II kết thúc vào năm 1945, nước Đức thất bại đã bị chia thành các khu vực do Liên Xô, Mỹ, Anh và Pháp lần lượt chiếm đóng. Thủ đô Berlin, dù nằm trong khu vực chiếm đóng của Liên Xô, nhưng vẫn được chia thành bốn phần, phe Đồng Minh chiếm phần phía Tây thành phố, còn Liên Xô giữ phần phía Đông. Tháng 06/1948, chính quyền Joseph Stalin đã cố gắng củng cố quyền kiểm soát thành phố bằng cách chặn tất cả các tuyến đường bộ và đường thủy đến Tây Berlin, nhằm gây áp lực buộc Đồng Minh di tản. Kết quả là, bắt đầu từ ngày 24/06, hai triệu người dân Tây Berlin đã bị cắt mất nguồn thực phẩm, nhiên liệu sưởi ấm và các nguồn cung thiết yếu quan trọng khác. Continue reading “26/06/1948: Mỹ bắt đầu Cầu hàng không Berlin”

Thỏa thuận khung về COC có ý nghĩa như thế nào?

Nguồn: “What a new agreement means for the South China Sea”, The Economist, 30/5/2017

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Trung Quốc và ASEAN đồng ý về một “bộ khung” cho một bộ quy tắc ứng xử.

Tranh chấp lâu dài giữa Trung Quốc và các đối thủ ở Biển Đông xoay quanh một xung đột dường như không thể hòa giải: các yêu sách lãnh hải của Trung Quốc chồng lấn với yêu sách của các nước Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines và Việt Nam. Không quốc gia nào muốn chiến tranh; nhưng cũng không ai muốn nhượng bộ. Để giảm nguy cơ xung đột vũ trang và để cho tất cả các bên yêu sách có cơ hội giữ thể diện, bề ngoài dường như các quốc gia này đang đàm phán một bộ quy tắc được thiết kế để điều chỉnh cách ứng xử và quản lý các căng thẳng trong nhiều thập kỷ. Ý tưởng này đã được Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đưa ra vào cuối những năm 1990, sau khi vào năm 1995 Trung Quốc chiếm giữ một rạn san hô mà Philippines đã tuyên bố chủ quyền. Kể từ đó, các cuộc đàm phán đã diễn ra một cách chậm chạp. Nhưng vào ngày 18/05/2017, hai bên đã đồng ý về một thỏa thuận khung cho “bộ quy tắc ứng xử”. Nó sẽ được trình lên các bộ trưởng ngoại giao vào tháng 8, và sẽ tạo cơ sở cho các cuộc đàm phán trong tương lai. Cả hai bên đều bày tỏ sự vui mừng về bước tiến này. Nhưng liệu thỏa thuận khung này sẽ có thể dẫn tới bất kỳ điều gì không? Continue reading “Thỏa thuận khung về COC có ý nghĩa như thế nào?”

Hiệp định khí hậu Paris có bất công với nước Mỹ không?

Nguồn: Peter Singer, “Is the Paris Accord Unfair to America?” Project Syndicate, 05/06/2017.

Biên dịch: Nguyễn Huy Hoàng

Khi thông báo rút Hoa Kỳ khỏi hiệp định khí hậu Paris, Tổng thống Donald Trump đã biện minh cho động thái này bằng cách nói rằng “vấn đề mấu chốt là Hiệp định Paris rất không công bằng, ở mức độ lớn nhất, đối với Hoa Kỳ.” Có phải vậy hay không?

Để đánh giá tuyên bố của Trump, chúng ta cần hiểu rằng khi hỏi các nước nên cắt giảm bao nhiêu lượng phát thải khí nhà kính là chúng ta đang thảo luận về cách phân phối một nguồn tài nguyên có hạn. Điều đó giống như chúng ta thảo luận về cách chia một cái bánh táo khi những người đói khát hơn muốn có miếng bánh lớn hơn số miếng bánh lớn sẵn có.

Đối với biến đổi khí hậu, chiếc bánh này là khả năng hấp thụ khí thải của khí quyển mà không gây ra sự thay đổi thảm khốc đối với khí hậu của hành tinh chúng ta. Những người muốn có miếng bánh lớn là những nước muốn phát thải một lượng lớn khí nhà kính. Continue reading “Hiệp định khí hậu Paris có bất công với nước Mỹ không?”

25/06/1876: Trận Little Bighorn bắt đầu

Nguồn: Battle of Little Bighorn, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1876, lực lượng người Mỹ bản địa dẫn đầu bởi hai Tù trưởng Crazy Horse và Sitting Bull đã đánh bại quân của Trung tá George Armstrong Custer trong một trận chiến đẫm máu gần sông Little Bighorn ở bang Montana.

Crazy Horse và Sitting Bull, hai lãnh đạo của bộ lạc Sioux ở Đại Bình nguyên Bắc Mỹ, đã kháng cự mạnh mẽ những nỗ lực của chính phủ Mỹ nhằm buộc người da đỏ sống trong các “khu vực bảo tồn” dành cho người da đỏ vào thế kỷ 19. Năm 1875, sau khi vàng được phát hiện ở Black Hills, South Dakota, quân đội Mỹ đã ngó lơ các hiệp ước trước đó và tiến hành xâm chiếm khu vực này. Sự phản bội ấy đã khiến nhiều người dân thuộc bộ lạc Sioux và Cheyenne rời khỏi “khu vực bảo tồn” và gia nhập lực lượng của Sitting Bull và Crazy Horse ở Montana. Cuối mùa xuân năm 1876, hơn 10.000 người Mỹ bản địa đã tập hợp trong một khu trại dọc theo sông Little Bighorn – nơi mà họ gọi là Greasy Grass – nhằm chống lại lệnh của Bộ Ngoại giao Mỹ: hoặc quay lại “khu vực bảo tồn”, hoặc sẽ bị tấn công. Continue reading “25/06/1876: Trận Little Bighorn bắt đầu”

Đằng sau sự trỗi dậy của các tin tặc Triều Tiên

Nguồn: “Behind the rise of North Korean hackers: the 121 game, the hacker forces and the red star system”, Best China News, 17/05/2017.

Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành | Hiệu đính: Nguyễn Chí Công

Trong khi nhiều nơi trên thế giới đang hãi hùng vì bị virus WannaCry tấn công thì chỉ có Triều Tiên vẫn an toàn vô sự. Chuyện ấy chẳng làm các nhà du hành vũ trụ đang làm việc trên Trạm ISS ngạc nhiên: họ bay một vòng quanh Trái Đất mất 90 phút và luôn nhìn thấy phần phía bắc bán đảo Triều Tiên tối om không ánh đèn.

Tại các nước phát triển, virus máy tính là một loại bệnh xã hội nhà giàu, đối với Triều Tiên thì nó hầu như là một nỗi phiền muộn ngọt ngào. Hãy thử nghĩ về một đất nước không thường xuyên có điện và Internet (ở đây bỏ qua con số 1024 địa chỉ IP đã biết). Thế nhưng tình hình đã chuyển biến nhanh chóng.

WannaCry thuộc loại virus tống tiền chưa đủ tinh vi, nó chỉ mới kiếm được có 70 nghìn USD. Continue reading “Đằng sau sự trỗi dậy của các tin tặc Triều Tiên”

24/06/1997: Mỹ công bố Báo cáo về UFO ở Roswell

Nguồn: U.S. Air Force reports on Roswell, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1997, các quan chức Không Lực Mỹ đã công bố một báo cáo dài 231 trang bác bỏ tuyên bố về tai nạn tàu vũ trụ của người ngoài hành tinh ở Roswell, New Mexico diễn ra gần 50 năm trước đó.

Sự quan tâm của công chúng đối với Vật thể bay Không xác định, hay UFO, bắt đầu phát triển từ thập niên 1940, khi những tiến bộ về du hành không gian và bình minh của thời đại nguyên tử đã khiến nhiều người Mỹ chú ý đến bầu trời. Thị trấn Roswell, nằm gần sông Pecos ở đông nam bang New Mexico, đã trở thành nam châm thu hút các tín đồ UFO do những sự kiện kỳ lạ diễn ra đầu tháng 07/1947, khi chủ trang trại W.W. Brazel tìm thấy những mảnh vụn lấp lánh kỳ lạ nằm rải rác trên đất của ông. Continue reading “24/06/1997: Mỹ công bố Báo cáo về UFO ở Roswell”

Tình hình an ninh Biển Đông: Vấn đề và cơ chế hợp tác

Tác giả: Nguyễn Thanh Minh

An ninh biển là một bộ phận cấu thành của an ninh quốc gia ven biển, quốc gia đảo và quốc gia quần đảo trên thế giới, ở phạm vi rộng hơn nó còn là bộ phận cấu thành an ninh khu vực và thế giới, có mối liên hệ chặt chẽ với các vấn đề an ninh lục địa. Hiện nay, có 70% dân số thế giới sống ven biển đảo, quần đảo, đặc biệt hầu hết các trung tâm kinh tế, chính trị và văn hóa lớn của các quốc gia và quốc tế đều nằm sát biển. Chính vì vậy, an ninh biển ngày càng có ảnh hưởng lớn đến an ninh đất liền của các quốc gia ven biển đảo, quần đảo. An ninh biển được hiểu là trạng thái ổn định, an toàn, không có các mối đe dọa xuất phát từ biển và các vùng đất đối với các hoạt động bình thường của các quốc gia, các tổ chức, cá nhân trên biển hoặc các mối đe dọa từ biển đối với của các quốc gia, các tổ chức, cá nhân trên đất liền. Như vậy, cũng giống như an ninh trên đất liền, an ninh biển bao gồm an ninh truyền thống và an ninh phi truyền thống. Continue reading “Tình hình an ninh Biển Đông: Vấn đề và cơ chế hợp tác”

23/06/1959: Klaus Fuchs được thả

Nguồn: Klaus Fuchs released, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1959, chỉ sau chín năm ngồi tù, Klaus Fuchs, nhà khoa học người Đức thuộc Dự án Manhattan, đồng thời là gián điệp đã giúp Liên Xô chế tạo quả bom hạt nhân và bom hydro đầu tiên, đã được thả ra khỏi một nhà tù ở Anh. Fuchs ngay lập tức rời Anh sang Đông Đức, nơi ông tiếp tục sự nghiệp khoa học của mình.

Trước khi chiến tranh xảy ra, Fuchs là một sinh viên ở Đức và từng gia nhập Đảng Cộng sản Đức vào năm 1930, nhưng tới năm 1934 thì ông buộc phải chạy trốn sau khi lãnh đạo Quốc xã Adolf Hitler lên nắm quyền. Khi đến sống tại Anh, ông trở thành một nhà khoa học trẻ tài năng và đã được quân đội Anh tuyển mộ sau khi Thế chiến II bùng nổ. Mặc cho quá khứ cộng sản của mình, Fuchs vẫn có quyền tiếp cận các thông tin tối mật. Năm 1943, Fuchs cùng với các nhà khoa học Anh khác được gửi sang Mỹ để tham gia chương trình nguyên tử bí mật của nước này. Khi được giữ lại trụ sở phát triển nguyên tử ở Los Alamos, New Mexico, Fuchs đã trở thành một nhân vật quan trọng trong chương trình. Continue reading “23/06/1959: Klaus Fuchs được thả”

Thực hư về sự suy giảm việc làm ngành chế tạo của Mỹ

Nguồn: J. Bradford Delong, “Where US Manufacturing Jobs Really Went,” Project Syndicate, 03/05/2017.

Biên dịch: Nguyễn Quỳnh Chi | Biên tập: Nguyễn Huy Hoàng

Trong hai thập niên từ năm 1979 tới năm 1999, số việc làm trong ngành chế tạo tại Mỹ đã giảm nhẹ từ 19 triệu xuống còn 17 triệu việc làm. Nhưng trong một thập niên sau đó, từ năm 1999 tới năm 2009, con số này đã lao dốc xuống chỉ còn 12 triệu việc làm. Sự sụt giảm đáng báo động đó đã làm dấy lên suy nghĩ rằng nền kinh tế Mỹ đã đột nhiên ngừng hoạt động vào thời điểm chuyển giao giữa hai thế kỷ – ít nhất là với nhóm nam công nhân cổ cồn xanh.

Nhưng nói ngành chế tạo hoàn toàn suôn sẻ trước năm 1999 là sai lầm. Việc làm trong ngành chế tạo thực ra cũng đã bị phá hủy từ những thập niên trước đó. Nhưng công việc mất đi ở một vùng hay một lĩnh vực thường được thay thế bởi công việc mới ở một vùng hoặc một lĩnh vực khác – theo số lượng tuyệt đối, nếu không phải là theo tỷ lệ trong lực lượng lao động. Continue reading “Thực hư về sự suy giảm việc làm ngành chế tạo của Mỹ”

22/06/1944: F.D. Roosevelt ký Đạo luật G.I.

Nguồn: FDR signs G.I. Bill, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1944, Tổng thống Mỹ Franklin D. Roosevelt đã ký Đạo luật G.I. (G.I. Bill). Đây là một đạo luật chưa từng có tiền lệ, được thiết kế để hỗ trợ cho những người giải ngũ – vốn được gọi là G.I.s – vì những nỗ lực của họ trong Thế chiến II.

Là phần cuối cùng trong cuộc cải cách toàn diện Kinh tế mới (New Deal), chính quyền của Roosevelt đã soạn ra Đạo luật G.I. – tên gọi chính thức là Đạo luật Tái Điều chỉnh Cựu Binh (Servicemen’s Readjustment Act of 1944) – với hy vọng đất nước không tiếp tục rơi vào Đại Suy thoái sau khi chiến tranh kết thúc. FDR đặc biệt muốn ngăn chặn việc lặp lại sự kiện Diễu hành Đòi Trợ cấp (Bonus March of 1932), khi mà 20.000 cựu binh thất nghiệp và gia đình họ đã biểu tình phản đối Washington. Quân đoàn Mỹ (American Legion), một tổ chức cựu chiến binh, đã thành công khi đấu tranh cho nhiều điều khoản trong dự luật, cho phép các cựu binh giải ngũ được hưởng trợ cấp thất nghiệp, được vay để mua nhà và kinh doanh với lãi suất thấp, và quan trọng nhất là được tài trợ giáo dục. Continue reading “22/06/1944: F.D. Roosevelt ký Đạo luật G.I.”

Thách thức chờ đón tân tổng thống Hàn Quốc

Nguồn: “Moon Jae-in easily wins South Korea’s presidential election”, The Economist, 13/05/2017.

Biên dịch: Vũ Thành Nam | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Chiến thắng dễ dàng

Khi còn là sinh viên, ông đã từng bị bỏ tù nhiều tháng liền vì phản đối chế độ độc tài của Park Chung-hee vào những năm 1970. Nhưng chính những cuộc biểu tình phản đối con gái của vị cựu tổng thống, bà Park Guen-hye, đã đưa ông Moon Jea-in đến chức vị tổng thống. Vào ngày 9 tháng 5, người Hàn Quốc đã chọn nhà cựu bất đồng chính kiến làm tổng thống mới của họ sau khi tòa án hiến pháp thúc đẩy một cuộc bầu cử sớm bằng cách bãi nhiệm bà Park. Ông Moon, người đã tuyên thệ nhậm chức ngay sau khi phiếu được kiểm, là tổng thống tả khuynh đầu tiên của Hàn Quốc trong gần một thập niên. Ông Moon giành được 41% số phiếu trong cuộc bầu cử gồm 13 ứng cử viên. Việc ông dẫn trước 17 điểm phần trăm so với người đứng thứ hai, một người bảo thủ, là chiến thắng chênh lệch nhất từ trước đến nay trong một cuộc bầu cử tổng thống của Hàn Quốc. Continue reading “Thách thức chờ đón tân tổng thống Hàn Quốc”