Category: Tây Á – Châu Phi

Israel đang đánh mất sự ủng hộ của người Mỹ như thế nào?

Nguồn: “How Israel is losing America”, The Economist, 18/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Ngày 14 tháng 9, sau khi cho Marco Rubio, Ngoại trưởng Mỹ, thấy những khối đá khổng lồ 2.000 năm tuổi của Bức tường phía Tây tại khu vực linh thiêng nhất của Jerusalem, Binyamin Netanyahu tuyên bố rằng liên minh giữa hai nước của họ “mạnh mẽ và bền vững như những tảng đá… chúng ta vừa chạm vào”. Đáng buồn thay, ông ấy đã sai.

Khi Israel ngày càng bị cô lập vì cuộc chiến ở Gaza, họ lại càng phụ thuộc vào Mỹ. Trong kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hiện tại, những người bạn cũ, bao gồm Úc, Anh, Canada và Pháp, sẽ công nhận một nhà nước Palestine, ngay cả khi việc Israel mở rộng các khu định cư ở Bờ Tây khiến việc thành lập một nhà nước thực sự trở nên ngày càng kém khả thi. Mỹ là rào cản duy nhất ngăn Israel trở thành một quốc gia bị cô lập, điều vốn sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho an ninh ngoại giao, pháp lý và quân sự của họ. Continue reading “Israel đang đánh mất sự ủng hộ của người Mỹ như thế nào?”

Sự trở lại của Nhà nước Hồi giáo

Nguồn: Caroline Rose và Colin P. Clarke, “The Return of ISIS,” Foreign Affairs, 19/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

ISIS đang tái thiết ở Syria – ngay khi lực lượng Mỹ chuẩn bị rời đi.

Chín tháng sau khi nhà độc tài lâu năm Bashar al-Assad bị phiến quân lật đổ, Syria đang phải đối mặt với hàng loạt thách thức mới. Đất nước, hiện do nhóm phiến quân Hayat Tahrir al-Sham (HTS) lãnh đạo, đang phải giải quyết các cuộc xung đột giáo phái bạo lực liên miên, các cuộc không kích liên tiếp của Israel nhắm vào lãnh thổ Syria, và các tranh chấp nội bộ trong chính phủ mới. Thêm vào cảnh hỗn loạn này là sự trỗi dậy trở lại của một trong những thách thức dai dẳng nhất của Syria: Nhà nước Hồi giáo, hay còn gọi là ISIS. Continue reading “Sự trở lại của Nhà nước Hồi giáo”

Israel thực sự muốn gì ở Gaza?

Nguồn: Meir Ben-Shabbat và Asher Fredman, “What Israel Wants”, Foreign Policy, 12/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Các sự kiện ngày 7 tháng 10 năm 2023 đã làm Israel chấn động đến tận cốt lõi. Cuộc tấn công tàn bạo của Hamas—làm khoảng 1.200 người chết và hàng trăm người khác bị bắt làm con tin—đã làm cho các nhà lãnh đạo và công dân Israel thấy rõ rằng đất nước này phải thay đổi cách tiếp cận an ninh quốc gia để đảm bảo sự sống còn của mình. Đối với nhiều người Israel, ngày 7 tháng 10 đã chứng minh rằng việc kiềm chế các nhóm như Hamas hoặc chấp nhận sự tồn tại của chúng dọc biên giới Israel mà không làm ảnh hưởng đến an toàn của đất nước là điều không thể. Continue reading “Israel thực sự muốn gì ở Gaza?”

Sau cú sốc chiến tranh, Iran đang khao khát thay đổi

Nguồn: Andrew England và Najmeh Bozorgmehr, “After the shock of war, Iranians yearn for change,” Financial Times, 27/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bất chấp tâm trạng đoàn kết thời chiến ban đầu, người Iran trên khắp phổ chính trị tin rằng cuộc xung đột đã phơi bày những điểm yếu của hệ thống.

Vài giờ sau khi Israel ném bom khu phức hợp truyền hình nhà nước Iran, Abdollah Momeni, người từng nhiều lần bị giam giữ tại nhà tù Evin khét tiếng ở Tehran vì hoạt động chính trị, đã nhận được cuộc gọi từ một quan chức tình báo cấp cao của Iran.

Với việc các nhà lãnh đạo Iran tin rằng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang thúc đẩy thay đổi chế độ – một nỗi lo càng trở nên trầm trọng hơn sau vụ tấn công chết người vào các hãng truyền hình nhà nước – vị quan chức này muốn đảm bảo rằng Momeni sẽ không lợi dụng thời điểm này để đưa ra các tuyên bố chính trị. Continue reading “Sau cú sốc chiến tranh, Iran đang khao khát thay đổi”

Israel đang tiến hành một cuộc chiến mà họ không thể thắng

Nguồn: Ami Ayalon, “Israel Is Fighting a War It Cannot Win”, Foreign Affairs, 05/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cuộc chiến nổ ra sau vụ thảm sát do Hamas dẫn đầu vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 đã trở thành cuộc xung đột mang tính bước ngoặt nhất ở Trung Đông kể từ Mùa xuân Ả Rập. Tuy nhiên, hơn 22 tháng sau khi Lực lượng Phòng vệ Israel phát động chiến dịch tiêu diệt Hamas, Israel vẫn không có mục tiêu chính trị cuối cùng rõ ràng. Các cuộc đàm phán về một lệnh ngừng bắn ở Gaza đã thất bại, và việc Israel không hình dung được “ngày sau” của cuộc chiến đã làm trầm trọng thêm thảm họa nhân đạo ở dải đất này, hiện bao gồm cả nạn đói ngày càng tồi tệ. Khi cuộc xung đột ngày càng trở thành một vấn đề khu vực và quốc tế nghiêm trọng, các bên ngoài Israel đang can thiệp để tìm cách giải quyết: Thứ Hai tuần trước, Pháp và Ả Rập Xê Út đã đưa ra một kế hoạch tại Liên Hợp Quốc nhằm buộc cuộc chiến phải chấm dứt dứt khoát hơn, khuyến khích các quốc gia khác công nhận nhà nước Palestine và ủng hộ việc thành lập các quốc gia theo đường biên giới năm 1967 dựa trên các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Canada, Pháp và Anh đã tuyên bố rằng họ sẽ công nhận nhà nước Palestine vào tháng 9 trừ khi chiến tranh kết thúc. Continue reading “Israel đang tiến hành một cuộc chiến mà họ không thể thắng”

Tại sao Israel không phải đối mặt với khủng bố hay nổi dậy ở Trung Đông?

Nguồn: Daniel Byman, “The Intifada That Hasn’t Arrived,” Foreign Affairs, 28/07/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tại sao các cuộc chiến gần đây của Israel lại ít kích động khủng bố và không dẫn đến các cuộc nổi dậy hàng loạt?

Trung Đông đang trong khủng hoảng, và Israel chính là tâm điểm của cơn bão. Kể từ cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào ngày 07/10/2023, khiến khoảng 1.200 người Israel thiệt mạng, quân đội Israel đã tấn công và chiếm đóng phần lớn Dải Gaza, tăng cường các chiến dịch ở Bờ Tây, tiêu diệt các mục tiêu Houthi ở Yemen, tàn phá Hezbollah ở Lebanon, đánh vào các địa điểm hạt nhân và quân sự ở Iran, và ném bom một số khu vực của Syria. Tất cả những kẻ thù này đều có liên hệ với khủng bố: trong những thập kỷ trước ngày 07/10, Hamas và Hezbollah từng sử dụng khủng bố để chống lại Israel, giết chết hơn 1.000 dân thường cùng một lượng tương đương binh sĩ. Thông qua các lực lượng ủy nhiệm và lực lượng của chính mình, Iran đã tấn công các mục tiêu Israel và Do Thái trên khắp thế giới. Chính quyền Trump gần đây vừa tái chỉ định Houthi là một nhóm khủng bố, trong khi người cai trị mới của Syria, Ahmed al-Shara, đã lãnh đạo một nhóm từng có liên hệ với al-Qaeda. Continue reading “Tại sao Israel không phải đối mặt với khủng bố hay nổi dậy ở Trung Đông?”

Iran và logic của chiến tranh hạn chế

Nguồn: Raphael S. Cohen, “Iran and the Logic of Limited Wars”, Foreign Policy, 14/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cuộc không chiến của Israel chống lại Iran— “Chiến dịch Sư Tử Trỗi Dậy” —có thể đã kết thúc, nhưng những tranh cãi xung quanh các cuộc tấn công vẫn tiếp diễn. Một câu hỏi quan trọng là liệu các cuộc tấn công của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran tại Fordow, Natanz và Esfahan, được mệnh danh là “Chiến dịch Búa Đêm”, đã thành công trong việc xóa sổ hoàn toàn địa điểm Fordow được chôn sâu hay chỉ làm nó tê liệt trong vài tháng. Mức độ thiệt hại đối với chương trình hạt nhân của Iran, tất nhiên, rất quan trọng từ góc độ tác chiến. Nhưng lời chỉ trích rộng hơn—rằng chiến dịch không kích kéo dài 12 ngày bằng cách nào đó là liều lĩnh vì nó có thể không phá hủy vĩnh viễn chương trình hạt nhân của Iran—đã bỏ lỡ điểm mấu chốt. Continue reading “Iran và logic của chiến tranh hạn chế”

Liệu Donald Trump có thể áp đặt một thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza?

Nguồn: “Can Donald Trump force a ceasefire in Gaza?”, The Economist, 07/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Hai tuần sau cuộc chiến đầy kịch tính giữa Israel và Iran, Benjamin Netanyahu đang tới Washington để tận hưởng vinh quang cùng với Donald Trump. Nhưng để có một buổi tiếp đón của người chiến thắng tại Nhà Trắng, thủ tướng Israel có thể phải nhượng bộ tổng thống Mỹ về một vấn đề khác.

Khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau vào ngày 7 tháng 7, ông Trump hy vọng có thể thông báo chấm dứt cuộc chiến ở Gaza. Cách Washington hàng nghìn km, tại Doha, các nhà đàm phán của Israel và Hamas, phong trào Hồi giáo đã bắt đầu cuộc chiến bằng cuộc tấn công bất ngờ và vụ thảm sát 21 tháng trước, sẽ tiến hành các cuộc đàm phán sốt sắng để chốt thỏa thuận kịp thời cho chuyến thăm Mỹ của ông Netanyahu. Continue reading “Liệu Donald Trump có thể áp đặt một thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza?”

Bên trong nền kinh tế thời chiến của Iran

Nguồn: “Inside Iran’s war economy”, The Economist, 03/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Ngay cả trước khi bom bắt đầu rơi, nền kinh tế Iran đã trong tình trạng tồi tệ. Sáu trong số mười người trong độ tuổi lao động thất nghiệp. Giá cả đã tăng 35% trong năm qua. Khoảng 18% dân số đang sống dưới ngưỡng nghèo theo tiêu chuẩn của Ngân hàng Thế giới. Mặc dù xuất khẩu khí đốt và dầu mỏ, các quan chức Iran phải đốt dầu mazut, một sản phẩm phụ tinh chế cấp thấp, để duy trì nguồn điện. Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu sau đó đã nhắm vào các mục tiêu kinh tế. Ngoài các cuộc tấn công vào các căn cứ quân sự và cơ sở hạt nhân, máy bay Israel đã ném bom ít nhất hai mỏ khí đốt, một vài mỏ dầu và một nhà máy ô tô. Continue reading “Bên trong nền kinh tế thời chiến của Iran”

Con đường nào để đạt được hòa bình ở Trung Đông?

Nguồn: “How to win peace in the Middle East”, The Economist, 26/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Donald Trump đã đánh cược. Nhưng liệu ông ấy có thắng? Ông đã ném bom chương trình hạt nhân của Iran và ngay lập tức áp đặt lệnh ngừng bắn giữa Israel và Iran, mà không có bất kỳ thương vong nào từ phía Mỹ. Đây là lời biện minh cho những người, bao gồm cả tờ báo này, lo sợ rằng Iran sẽ phản ứng mạnh mẽ.

Tuy nhiên, rủi ro chỉ là một nửa của bài toán: yếu tố còn lại là liệu Mỹ có thể lợi dụng một cuộc tấn công để ngăn chặn Iran chế tạo vũ khí hạt nhân hay không. Cách tốt nhất để đạt được điều đó bây giờ là ông Trump đạt được một thỏa thuận hạt nhân toàn diện với chế độ này. Ông có thể củng cố điều đó bằng cách thúc đẩy Trung Đông giải quyết các vấn đề của mình thông qua thương mại và đầu tư, thay vì chuẩn bị cho các cuộc chiến tranh. Đó là những nhiệm vụ khó khăn, nhưng nếu ông Trump thậm chí hoàn thành một phần trong số đó, ông sẽ giành được một phần thưởng mà những người tiền nhiệm của ông đã bỏ lỡ. Continue reading “Con đường nào để đạt được hòa bình ở Trung Đông?”

Các kịch bản cho cuộc chiến của Mỹ với Iran

Nguồn: Ilan Goldenberg, “America’s War With Iran”, Foreign Affairs, 22/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Mỹ đã tấn công Iran. Chỉ vài ngày sau khi ông Trump gợi ý rằng ông có thể trì hoãn bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ trong vài tuần, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo vào ngày 21 tháng 6 rằng máy bay Mỹ đã tấn công ba cơ sở hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở nằm sâu dưới lòng đất ở Fordow. Các quan chức Iran xác nhận các cuộc tấn công đã diễn ra. Mặc dù Trump khẳng định các địa điểm này đã bị “san bằng”, nhưng vẫn chưa rõ mức độ thiệt hại của các cuộc tấn công. Continue reading “Các kịch bản cho cuộc chiến của Mỹ với Iran”

Sai lầm trong công tác phản gián khiến tình báo Iran thất thế trước Israel

Nguồn: Lưu Truyền Bình, 上任4天就被狙杀，伊朗情报系统究竟被渗透到了什么程度？, Guancha, 17/06/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Giới thiệu: Trong vòng xung đột Israel-Iran này, các thủ đoạn tàn nhẫn trong chiến tranh tình báo đã thu hút sự chú ý rộng rãi. Israel vừa tuyên bố rằng Shadmani, chỉ huy quân sự cấp cao mới Iran được bổ nhiệm vào ngày 13/6, đã bị tiêu diệt chỉ sau 4 ngày nhậm chức. Trước đó, Israel đã tiêu diệt 20 chỉ huy cấp cao và 9 nhà khoa học hạt nhân của Iran thông qua các cuộc tấn công chuẩn xác. Cơ quan tình báo Israel Mossad đã lên kế hoạch kỹ lưỡng cho việc này trong nhiều năm.

Trong những năm gần đây, từ bắn tỉa tầm xa, gắn bom cho đến đầu độc chính xác, các hoạt động ám sát của Israel thường có mục tiêu và tỷ lệ trúng đích cao. Các quan chức quân đội, nhân sự chiến lược và thậm chí cả các nhân vật “quốc bảo” của Iran đều phải đối mặt với mối đe dọa tính mạng. Nếu vòng tấn công vào Iran lần này cho thấy khả năng thâm nhập của Israel, thì trước cuộc khủng hoảng ám sát thường xuyên như vậy, tại sao hệ thống tình báo của Iran vẫn hoàn toàn “mất khả năng”? Continue reading “Sai lầm trong công tác phản gián khiến tình báo Iran thất thế trước Israel”

Tại sao Nga không bảo vệ Iran?

Nguồn: Hanna Notte, “Why Isn’t Russia Defending Iran?”, The Atlantic, 18/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Iran đang hứng chịu liên tiếp các cuộc tấn công, và Nga, nước ủng hộ mạnh mẽ nhất của họ, dường như không sẵn lòng làm gì nhiều để giúp đỡ.

Không lâu trước đây, việc ủng hộ cường quốc ít được phương Tây ưa thích nhất ở Trung Đông có những lợi ích của nó. Trong việc tiến hành cuộc chiến tiêu hao ở Ukraine, Vladimir Putin đã biến việc đối đầu với phương Tây thành nguyên tắc tổ chức chính sách đối ngoại của ông. Trong bối cảnh đó, việc xích lại gần Iran và các đối tác trong “Trục kháng chiến” là điều hợp lý. Continue reading “Tại sao Nga không bảo vệ Iran?”

Liệu Israel có thể phá hủy chương trình hạt nhân của Iran?

Nguồn: Richard Nephew, “Can Israel Destroy Iran’s Nuclear Program?,” Foreign Affairs, 14/06/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cần phải làm gì để ngăn chặn Tehran chế tạo bom hạt nhân?

Quyết định của Israel tấn công chương trình hạt nhân của Iran vào ngày 12/06 có thể sẽ đi vào lịch sử như là khởi đầu của một cuộc chiến lớn trong khu vực, và là bước ngoặt khiến Iran cuối cùng cũng sở hữu vũ khí hạt nhân. Nhưng cuộc tấn công này cũng có thể được ghi nhớ là khoảnh khắc đầu tiên sau nhiều thập kỷ mà thế giới không còn phải đối mặt với nguy cơ bom hạt nhân của Iran. Suốt nhiều năm, các nhà phân tích đã nghiên cứu những kết quả có thể xảy ra của một cuộc tấn công như vậy – và đưa ra những dự đoán rất khác nhau. Giờ đây, mọi người sẽ biết dự báo nào là đúng. Continue reading “Liệu Israel có thể phá hủy chương trình hạt nhân của Iran?”

Quan điểm khác nhau của Thế giới Ả Rập về chiến tranh Israel – Iran

Nguồn: “The Arab world thinks differently about this Iran war”, The Economist,  17/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Xu hướng đang thịnh hành trên mạng xã hội ở Lebanon là những video về tên lửa đạn đạo xé toạc bầu trời đêm. Các tên lửa này, do Iran phóng vào Israel, đã trở thành phông nền đầy kịch tính cho các bữa tiệc tại gia, những buổi tối ngoài trời và thậm chí là một vài đám cưới. Một số người chia sẻ những đoạn clip đó vui mừng khi thấy các cuộc tấn công vào Israel, quốc gia đã gây chiến ở Lebanon vào năm ngoái. Nhiều người khác thì đơn giản là nhẹ nhõm vì tên lửa đang bay sang nơi khác. Cảm giác thứ hai là một cảm giác mới lạ, không chỉ ở Lebanon mà còn trên khắp thế giới Ả Rập. Một cuộc chiến tranh khu vực đã nổ ra – nhưng lần này, nó không liên quan đến các quốc gia Ả Rập (ít nhất là chưa). Continue reading “Quan điểm khác nhau của Thế giới Ả Rập về chiến tranh Israel – Iran”

Tại sao Israel không thể trở thành một bá quyền ở Trung Đông?

Nguồn: Stephen M. Walt, “Israel Can’t Be a Hegemon”, Foreign Policy,  16/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cuộc tấn công sâu rộng của Israel vào Iran là động thái mới nhất trong chiến dịch loại bỏ hoặc làm suy yếu từng đối thủ trong khu vực của nước này. Sau cuộc tấn công của Hamas vào tháng 10 năm 2023, Israel đã tiến hành một chiến dịch tàn bạo nhằm xóa sổ người dân Palestine khỏi vai trò là một lực lượng chính trị có ảnh hưởng, một nỗ lực đã bị nhiều tổ chức nhân quyền hàng đầu và các chuyên gia học thuật mô tả là hành động diệt chủng. Israel đã làm suy yếu ban lãnh đạo Hezbollah ở Lebanon thông qua các cuộc không kích, điện thoại cài bom và các phương tiện khác. Nước này đã tấn công lực lượng Houthi ở Yemen và ném bom Syria hậu Assad để phá hủy các kho vũ khí và ngăn chặn các lực lượng mà Israel coi là nguy hiểm thực hiện ảnh hưởng chính trị ở đó. Và các cuộc tấn công gần đây nhất vào Iran nhằm mục đích không chỉ gây thiệt hại hoặc phá hủy cơ sở hạ tầng hạt nhân của quốc gia đó. Tối thiểu, Israel muốn chấm dứt các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran; làm tê liệt khả năng phản ứng của Iran bằng cách giết chết các nhà lãnh đạo hàng đầu, quan chức quân sự, nhà ngoại giao và nhà khoa học của Iran; và, nếu có thể, lôi kéo Mỹ sâu hơn vào cuộc chiến. Tối đa, Israel hy vọng sẽ làm suy yếu chế độ đến mức sụp đổ. Continue reading “Tại sao Israel không thể trở thành một bá quyền ở Trung Đông?”

Chiến tranh Israel-Iran có thể diễn biến như thế nào?

Nguồn: Gideon Rachman, “How the Israel-Iran war may develop,” Financial Times, 16/06/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nếu Iran thua trong một cuộc xung đột truyền thống, họ có thể sẽ dùng đến các biện pháp trả đũa phi truyền thống.

Chiến tranh là điều không thể đoán trước. Ngay cả Israel và Iran cũng không thể biết cuộc xung đột hiện tại của họ sẽ kết thúc như thế nào.

Tuy nhiên, chúng ta có thể dựa vào một số phép ngoại suy. Đầu tiên là Chiến tranh Sáu ngày năm 1967. Thứ hai là Chiến tranh Iraq năm 2003. Và thứ ba là một loại xung đột mới, trong đó Iran sử dụng các biện pháp phi truyền thống để phản công Israel và phương Tây. Kịch bản này có thể là một cuộc chiến hỗn hợp, nhiều khả năng liên quan đến khủng bố hoặc thậm chí là vũ khí hủy diệt hàng loạt. Continue reading “Chiến tranh Israel-Iran có thể diễn biến như thế nào?”

Mối đe dọa thật sự từ Iran

Nguồn: Kenneth M. Pollack, “The Real Threat From Iran”, Foreign Affairs, 13/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Tối ngày 12 tháng 06, chính phủ Israel đã quyết định đánh cược vào một giải pháp quân sự để đối phó với việc Iran theo đuổi năng lực vũ khí hạt nhân kéo dài hàng thập kỷ. Với khả năng vượt trội của Lực lượng Phòng vệ Israel, chiến dịch này có thể gây thiệt hại to lớn cho chương trình hạt nhân của Iran. Nhưng sau đó mới là khó khăn.

Iran có những lựa chọn hạn chế để đáp trả trực tiếp. Tuy nhiên, điều nguy hiểm là Israel đã mở hộp Pandora: Phản ứng tồi tệ nhất của Iran, và cũng là khả năng cao nhất — một quyết định rút khỏi các cam kết kiểm soát vũ khí và nghiêm túc chế tạo vũ khí hạt nhân. Việc kiềm chế những cơn thịnh nộ đó về lâu dài có thể là thách thức thực sự đối với cả Israel và Mỹ. Nếu hai bên thất bại, cuộc đánh cược của Israel có thể đảm bảo một Iran có vũ khí hạt nhân thay vì ngăn chặn điều đó. Continue reading “Mối đe dọa thật sự từ Iran”

Liệu Mỹ có đạt được một thỏa thuận tốt về vấn đề hạt nhân với Iran?

Nguồn: Richard Nephew, “Is a Good Iran Deal Possible?”, Foreign Affairs, 26/05/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong số những quyết sách đối ngoại đi ngược lại sự đồng thuận mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện, ít có động thái nào đáng ngạc nhiên bằng việc nối lại các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran. Xét cho cùng, Tổng thống Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015, được gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA), vào năm 2018. Và sau bốn năm chính quyền Biden không thể đàm phán một thỏa thuận thay thế JCPOA, triển vọng về một thỏa thuận mới dường như rất mong manh. Thay vào đó, trong bảy năm xen kẽ đó, Iran đã sản xuất đủ uranium được làm giàu gần cấp độ vũ khí cho nhiều đầu đạn. Continue reading “Liệu Mỹ có đạt được một thỏa thuận tốt về vấn đề hạt nhân với Iran?”

Những thách thức cốt tử trong việc tái thiết Trung Đông

Nguồn: Maha Yahya, “The Fatal Flaw of the New Middle East,” Foreign Affairs, 17/2/2025.

Biên dịch: Nguyễn Kế Thùy Linh

Trong 15 năm qua, Trung Đông đã bị tàn phá bởi chiến tranh, sự hủy diệt và làn sóng di cư ồ ạt. Hàng trăm nghìn người đã thiệt mạng khi các cuộc xung đột bùng nổ ở Gaza, Li-băng, Libya, Sudan, Syria và Yemen. Hàng triệu người khác buộc phải rời bỏ nhà cửa. Bạo lực đã đẩy lùi những tiến bộ về giáo dục, y tế và kinh tế, đồng thời tàn phá nhà cửa, trường học, bệnh viện, đường xá, đường sắt và mạng lưới điện. Đặc biệt, cuộc chiến ở Gaza đã gây ra hậu quả khốc liệt, đẩy các chỉ số kinh tế – xã hội của khu vực này trở về mức của năm 1955. Ngân hàng Thế giới và các tổ chức Liên Hợp Quốc ước tính rằng việc tái thiết Trung Đông và cung cấp đủ viện trợ nhân đạo sẽ tiêu tốn từ 350 đến 650 tỷ USD. Riêng Gaza cần ít nhất 40 đến 50 tỷ USD, theo nghiên cứu của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc. Continue reading “Những thách thức cốt tử trong việc tái thiết Trung Đông”