Category: Sự kiện

22/06/1945: Kết thúc trận Okinawa

Nguồn: Battle of Okinawa ends, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1945, trong Thế chiến II, Tập đoàn quân số 10 của Mỹ đã vượt qua những kháng cự lớn cuối cùng của lực lượng Nhật Bản đóng trên đảo Okinawa, kết thúc một trong những trận đánh đẫm máu nhất của cuộc chiến. Cùng ngày, Trung tướng Nhật Bản Mitsuru Ushijima, chỉ huy lực lượng phòng thủ Okinawa, đã tự sát cùng một số sĩ quan và binh sĩ Nhật Bản, thay vì đầu hàng. Continue reading “22/06/1945: Kết thúc trận Okinawa”

20/06/1947: Ông trùm Bugsy Siegel bị ám sát

Nguồn: Bugsy Siegel, organized crime leader, is killed, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1947, Benjamin “Bugsy” Siegel, kẻ đã đưa tội phạm có tổ chức đến vùng Bờ Tây nước Mỹ, đã bị bắn chết tại nhà của cô tình nhân Virginia Hill ở Beverly Hills, California. Siegel khi đó đang nói chuyện với cộng sự của mình là Allen Smiley thì ba viên đạn bất ngờ xuyên qua cửa sổ và găm vào đầu hắn ta, khiến Siegel chết ngay lập tức. Continue reading “20/06/1947: Ông trùm Bugsy Siegel bị ám sát”

18/06/1972: Máy bay rơi sau khi cất cánh ở Heathrow, 118 người thiệt mạng

Nguồn: Jet crashes after takeoff at Heathrow, killing 118 people, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1972, một chiếc máy bay phản lực Trident đã rơi ngay sau khi cất cánh từ sân bay Heathrow ở London, giết chết 118 người. Nguyên nhân chính thức của vụ tai nạn đến nay vẫn chưa được làm sáng tỏ, nhưng nhiều khả năng, nguyên nhân chỉ đơn giản là do máy bay chở quá tải.

Khi mùa hè năm 1972 đến gần, ngành du lịch hàng không phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng. Các phi công đã đe dọa sẽ đình công bất cứ ngày nào vì lý do thiếu an ninh. Các vụ không tặc ngày càng trở nên phổ biến và các phi công cảm thấy đặc biệt dễ bị tổn thương vì họ thường xuyên trở thành nạn nhân của bạo lực. Continue reading “18/06/1972: Máy bay rơi sau khi cất cánh ở Heathrow, 118 người thiệt mạng”

17/06/2015: Xả súng tại Nhà thờ Charleston

Nguồn: Charleston church shooting, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào tối ngày này năm 2015, một kẻ xả súng hàng loạt đã cướp đi sinh mạng của 9 người Mỹ gốc Phi trong một buổi học Kinh Thánh tại Nhà thờ Tân giáo Giám lý Châu Phi Emanuel ở Charleston, Nam Carolina. Vụ thảm sát tại một nhà thờ của người Mỹ gốc Phi đã làm rúng động nước Mỹ vốn đã mệt mỏi vì bạo lực súng đạn xảy ra thường xuyên, đồng thời báo trước sự trở lại của chủ nghĩa dân tộc da trắng bạo lực. Continue reading “17/06/2015: Xả súng tại Nhà thờ Charleston”

11/06/1788: Nhà thám hiểm người Nga Izmailov đến Vịnh Yakutat, Alaska

Nguồn: Russian explorer Izmailov arrives at Yakutat Bay, Alaska, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1788, trong chuyến đi nhằm tìm kiếm lông rái cá biển và các loại lông thú khác, nhà thám hiểm người Nga Gerasim Grigoriev Izmailov đã đến bờ biển Alaska khi con tàu của ông thả neo tại Vịnh Yakutat.

Trong khi người Mỹ cho rằng việc khám phá miền Viễn Tây sẽ phải bắt đầu từ phía đông và tiến dần về phía tây, người Nga lại làm điều ngược lại. Từ phía bắc Thái Bình Dương xa xôi, họ chỉ bị ngăn cách với lục địa Bắc Mỹ bởi Biển Bering tương đối dễ vượt qua. Sa hoàng Peter Đại đế và những người kế vị ông đã bảo trợ cho nhiều chuyến đi tiến về phía đông đến bờ biển Alaska, gồm chuyến đi năm 1741 của Vitus Bering, người có tên được đặt cho eo biển hẹp ngăn cách phía bắc Alaska và Nga. Continue reading “11/06/1788: Nhà thám hiểm người Nga Izmailov đến Vịnh Yakutat, Alaska”

08/06/1967: Israel tấn công tàu USS Liberty của Mỹ

Nguồn: Israel attacks USS Liberty, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1967, trong Chiến tranh Sáu ngày, máy bay và tàu phóng ngư lôi của Israel đã tấn công tàu USS Liberty ở vùng biển quốc tế ngoài khơi Dải Gaza của Ai Cập. Con tàu tình báo, rõ ràng đang treo cờ Mỹ và chỉ được trang bị vũ khí hạng nhẹ, đã bị máy bay Israel tấn công bằng bom napalm và tên lửa. Liberty đã cố gắng kêu gọi hỗ trợ qua sóng liên lạc, nhưng máy bay Israel đã chặn đường truyền. Cuối cùng, con tàu đã có thể liên lạc với tàu sân bay Saratoga của Mỹ, và 12 máy bay chiến đấu cùng 4 máy bay chở dầu đã được điều động để bảo vệ Liberty. Tuy nhiên, khi tin tức về việc triển khai máy bay của Saratoga đến được Washington, Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara đã ra lệnh triệu hồi máy bay trở lại tàu sân bay, và những chiếc máy bay này đã không bao giờ đến được Liberty. Hiện vẫn chưa rõ lý tại sao chúng lại bị triệu hồi. Continue reading “08/06/1967: Israel tấn công tàu USS Liberty của Mỹ”

06/06/2013: Edward Snowden tiết lộ hoạt động giám sát của chính phủ Mỹ

Nguồn: Edward Snowden discloses U.S. government operations, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2013, người dân Mỹ đã được tiết lộ rằng họ đang bị chính phủ theo dõi sát sao.

Vụ việc bắt đầu khi The Guardian và The Washington Post xuất bản bài báo đầu tiên trong loạt báo cáo được tổng hợp từ các tài liệu bị rò rỉ bởi một nguồn ẩn danh. Loạt bài này đã vạch trần một chương trình giám sát do chính phủ Mỹ điều hành, theo dõi hồ sơ liên lạc của không chỉ tội phạm hoặc những kẻ khủng bố tiềm năng, mà của cả những công dân tuân thủ luật pháp. Continue reading “06/06/2013: Edward Snowden tiết lộ hoạt động giám sát của chính phủ Mỹ”

04/06/1944: Tàu ngầm U-505 của Đức bị Mỹ bắt giữ

Nguồn: The U-505, a submarine from Hitler’s deadly fleet, is captured, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1944, một trong những tàu ngầm chết người nhất của Adolf Hitler, U-505, đã bị bắt giữ khi nó đang trên đường trở về nước sau khi tuần tra Bờ biển Vàng của châu Phi. Con tàu này là tàu chiến địch đầu tiên bị Hải quân Mỹ bắt giữ trên biển cả kể từ Chiến tranh năm 1812. Continue reading “04/06/1944: Tàu ngầm U-505 của Đức bị Mỹ bắt giữ”

03/06/1916: Woodrow Wilson ký Đạo luật Quốc phòng

Nguồn: U.S. President Woodrow Wilson signs National Defense Act, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1916, Tổng thống Mỹ Woodrow Wilson đã ký ban hành Đạo luật Quốc phòng (National Defense Act), theo đó mở rộng quy mô và phạm vi của Lực lượng Vệ binh Quốc gia—mạng lưới dân quân của các bang, vốn đã phát triển ổn định từ thời thuộc địa—và đảm bảo vị thế của lực lượng này như một lực lượng dự bị động viên thường trực của quốc gia. Continue reading “03/06/1916: Woodrow Wilson ký Đạo luật Quốc phòng”

01/06/1968: Ngày mất Helen Keller

Nguồn: Writer and lecturer Helen Keller dies, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1968, Helen Keller đã qua đời ở Easton, Connecticut, hưởng thọ 87 tuổi. Bị mù và điếc từ khi còn nhỏ, nhưng bà đã trở thành một nhà văn và giảng viên nổi tiếng thế giới.

Helen Adams Keller sinh ngày 27/06/1880 tại một trang trại gần Tuscumbia, Alabama. Dù chào đời khỏe mạnh, nhưng Keller không may mắc bệnh lúc 19 tháng tuổi, có lẽ là bệnh ban đỏ, khiến bà bị mù và điếc. Trong bốn năm tiếp theo, cô bé Keller chỉ quanh quẩn ở nhà, sống như một đứa trẻ câm điếc và ngỗ ngược. Lúc bấy giờ, chương trình giáo dục đặc biệt dành cho người mù và điếc chỉ mới bắt đầu, và mãi đến khi con gái đón sinh nhật thứ sáu, cha mẹ mới đưa Helen đến gặp một bác sĩ nhãn khoa có quan tâm đến người mù. Ông giới thiệu gia đình Keller với Alexander Graham Bell, người phát minh ra điện thoại và nhà tiên phong trong việc dạy nói cho người khiếm thính. Bell đã khám cho Helen và cử một giáo viên từ Viện Perkins Dành cho Người mù ở Boston đến đón cô bé. Continue reading “01/06/1968: Ngày mất Helen Keller”

30/05/1942: Fred Korematsu bị bắt vì chống lệnh tạm giam người Mỹ gốc Nhật

Nguồn: Japanese American Fred Korematsu is arrested for resisting internment, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1942, Fred Korematsu đã bị bắt tại San Leandro, California vì chống lại yêu cầu tạm giam (internment) theo Sắc lệnh Hành pháp 9066 gây tranh cãi của Tổng thống Franklin Roosevelt, theo đó ra lệnh tống giam gần như toàn bộ người Mỹ gốc Nhật sau cuộc tấn công của Nhật Bản vào Trân Châu Cảng. Continue reading “30/05/1942: Fred Korematsu bị bắt vì chống lệnh tạm giam người Mỹ gốc Nhật”

28/05/2010: Khủng bố tấn công nhà thờ Hồi giáo Ahmadiyya ở Pakistan

Nguồn: Terrorists attack Ahmadiyya mosques in Pakistan, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2010, khi buổi cầu nguyện ngày thứ Sáu kết thúc tại Lahore, Pakistan, bảy kẻ khủng bố cầm súng, lựu đạn, và khoác áo có chứa bom tự sát đã xông vào hai nhà thờ Hồi giáo Ahmadiyya đông đúc và nổ súng, giết chết 94 nạn nhân và làm bị thương hơn 120 người khác. Hai vụ việc xảy ra chỉ cách nhau vài phút.

Tại Nhà thờ Hồi giáo Bait-ul-Noor ở Model Town – khu phố thượng lưu ở Lahore – mọi người đã chạy thục mạng khi ba tay súng xông vào với súng trường tấn công AK-47 và lựu đạn, nổ súng vào nhân viên an ninh cũng như những tín đồ đang hành lễ. Vụ xả súng kéo dài hơn một giờ khi những kẻ tấn công bắn vào đám đông đang kinh hoàng. 27 người đã thiệt mạng. Continue reading “28/05/2010: Khủng bố tấn công nhà thờ Hồi giáo Ahmadiyya ở Pakistan”

27/05/1941: FDR tuyên bố tình trạng khẩn cấp để đối phó với Đức Quốc Xã

Nguồn: FDR proclaims an unlimited national emergency in response to Nazi threats, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1941, Tổng thống Franklin D. Roosevelt tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia không giới hạn, nhằm đối phó với lời đe dọa thống trị thế giới của Đức Quốc Xã. Trong bài phát biểu lần này, FDR đã lặp lại câu nói nổi tiếng trong một bài phát biểu khác của ông vào năm 1933, trong thời kỳ Đại Suy thoái: điều duy nhất chúng ta phải sợ hãi chính là nỗi sợ hãi. Continue reading “27/05/1941: FDR tuyên bố tình trạng khẩn cấp để đối phó với Đức Quốc Xã”

25/05/2020: George Floyd bị cảnh sát giết hại, châm ngòi biểu tình lịch sử

Nguồn: George Floyd is killed by a police officer, igniting historic protests, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào tối ngày này năm 2020, sĩ quan cảnh sát người da trắng Derek Chauvin của thành phố Minneapolis đã giết chết George Floyd, một người đàn ông da đen, bằng cách kẹp cổ anh này trong gần 10 phút. Cái chết của Floyd, được quay phim lại bởi người qua đường, đã mở đường cho phong trào phản đối lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ và kêu gọi cả nước phải suy nghĩ lại về vấn đề chủng tộc và chính sách. Continue reading “25/05/2020: George Floyd bị cảnh sát giết hại, châm ngòi biểu tình lịch sử”

23/05/1960: Adolf Eichmann bị bắt

Nguồn: High-ranking Nazi official Adolf Eichmann captured, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1960, Thủ tướng Israel David Ben-Gurion tuyên bố với thế giới rằng tên tội phạm chiến tranh Đức Quốc Xã Adolf Eichmann đã bị bắt và sẽ bị xét xử tại Israel. Eichmann, một sĩ quan SS của Đức Quốc Xã, người đứng sau “giải pháp cuối cùng cho vấn đề Do Thái” của Adolf Hitler, đã bị các đặc vụ Israel bắt giữ ở Argentina vào ngày 11/05 và chuyển đến Israel chín ngày sau đó. Continue reading “23/05/1960: Adolf Eichmann bị bắt”

21/05/1960: Động đất lớn ở Chile

Nguồn: Huge earthquake hits Chile, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1960, cơn địa chấn đầu tiên trong một chuỗi động đất đã xuất hiện tại Valdivia, Chile. Tính đến thời điểm kết thúc, các trận động đất và hậu quả của chúng đã giết chết 5.000 người và khiến 2 triệu người khác mất nhà cửa. Được ghi nhận có cường độ 7,6 độ Richter, trận động đất đầu tiên thực sự rất mạnh và đã giết chết một số người. Tuy nhiên, nó chỉ là điềm báo trước cho một trong những cơn động đất mạnh nhất từng được ghi nhận trong lịch sử. Continue reading “21/05/1960: Động đất lớn ở Chile”

20/05/1862: Tổng thống Lincoln ký Đạo luật Hộ Nông dân

Nguồn: President Lincoln signs the Homestead Act, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1862, Tổng thống Abraham Lincoln đã ký Đạo luật Hộ Nông dân (Homestead Act), nhằm giao đất đai thuộc sở hữu của chính phủ cho các hộ nông dân nhỏ (“homesteaders”). Đạo luật đã trao cho “bất kỳ người nào” là chủ hộ gia đình một mảnh đất rộng gần 65 hecta để làm nông trong 5 năm. Cá nhân nhận đất phải ít nhất 21 tuổi và được yêu cầu phải xây dựng một ngôi nhà trên khu đất. Continue reading “20/05/1862: Tổng thống Lincoln ký Đạo luật Hộ Nông dân”

18/05/1980: Núi lửa St. Helens phun trào

Nguồn: Mount St. Helens erupts, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1980, lúc 8:32 sáng theo giờ Thái Bình Dương (PDT), St. Helens, một đỉnh núi lửa ở phía tây nam Washington, đã bắt đầu một vụ phun trào lớn, giết chết 57 người và tàn phá khoảng 545 km2 đất hoang dã.

Được người Mỹ bản địa gọi là Louwala-Clough, hay “Núi Khói” (the Smoking Mountain), St. Helens nằm trong Dãy Cascade và có độ cao 2.95 km trước vụ phun trào. Thực chất, núi lửa này đã phun trào định kỳ trong suốt 4.500 năm qua và giai đoạn hoạt động gần nhất của nó là từ năm 1831 đến năm 1857. Ngày 20/03/1980, núi lửa đã bắt đầu có các hoạt động đáng chú ý, với một loạt chấn động tập trung ở mặt đất, ngay bên dưới sườn phía bắc của ngọn núi. Những chấn động này mạnh dần, và đến ngày 27/3, một vụ phun trào nhỏ đã xảy ra. Núi St. Helens bắt đầu phun ra hơi nước và tro bụi qua miệng núi lửa và các lỗ thông hơi. Continue reading “18/05/1980: Núi lửa St. Helens phun trào”

16/05/1968: Công nhân biểu tình, rối loạn xã hội lan rộng ở Pháp

Nguồn: Worker protests mount in France, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1968, tại Pháp, khủng hoảng tháng 5 đã leo thang khi các nhà máy và các ngành công nghiệp trên khắp đất nước quyết định tổng đình công, làm ngừng hoạt động phân phối báo chí, vận tải hàng không, và hai tuyến đường sắt lớn. Tính đến cuối tháng, đã có hàng triệu công nhân tham gia đình công, và nước Pháp dường như đang trên bờ vực của một cuộc cách mạng cánh tả cấp tiến. Continue reading “16/05/1968: Công nhân biểu tình, rối loạn xã hội lan rộng ở Pháp”

14/05/1787: Đại biểu Hội nghị Lập hiến bắt đầu tập hợp

Nguồn: Constitutional Convention delegates begin to assemble, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1787, các đại biểu tham dự Hội nghị Lập hiến Hoa Kỳ (Constitutional Convention) đã bắt đầu tập hợp tại Philadelphia để thực hiện một nhiệm vụ khó khăn: lật đổ chính phủ mới của Mỹ một cách hòa bình theo quy định của Các điều khoản Hợp bang (Article of Confederation). Dù hội nghị dự kiến sẽ bắt đầu vào ngày 14/05, nhưng James Madison đã báo cáo rằng chỉ có một số lượng nhỏ đại biểu có mặt, nên hội nghị đã phải lùi lại cho đến ngày 25/5, khi đại biểu của các bang tham gia—Massachusetts, New York, New Jersey, Pennsylvania, Delaware, Virginia, North Carolina, South Carolina và Georgia—xuất hiện đông đủ. Continue reading “14/05/1787: Đại biểu Hội nghị Lập hiến bắt đầu tập hợp”