Tư liệu học thuật chuyên ngành nghiên cứu quốc tế
Nguồn: W.E.B. Du Bois is born, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1868, William Edward Burghardt (W.E.B.) Du Bois đã chào đời tại Great Barrington, Massachusetts. Ông sẽ trở thành một học giả lỗi lạc, một người ủng hộ có ảnh hưởng của phong trào dân quyền, và là người đồng sáng lập Hiệp hội Quốc gia vì Sự tiến bộ của Người da màu (NAACP). Continue reading “23/02/1868: Ngày sinh W.E.B. Du Bois”
Nguồn: President Roosevelt to MacArthur: Get out of the Philippines, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1942, Tổng thống Franklin D. Roosevelt đã ra lệnh cho Tướng Douglas MacArthur rời khỏi Philippines khi người Mỹ không còn đủ khả năng phòng thủ quần đảo này.
Philippines đã là một phần trong khối thịnh vượng chung của Mỹ kể từ khi được Tây Ban Nha nhượng lại vào cuối Chiến tranh Mỹ – Tây Ban Nha. Khi Nhật Bản xâm lược Trung Quốc vào năm 1937 và ký Hiệp ước Ba bên với các quốc gia phát xít Đức và Ý vào năm 1940, Mỹ đã phản ứng bằng cách tăng cường khả năng phòng thủ của Philippines. Tướng MacArthur được triệu tập trở lại để chỉ huy 10.000 lính Mỹ, 12.000 lính Philippines nhập ngũ chiến đấu trong Quân đội Mỹ, và 100.000 lính Philippines khác, vốn được đào tạo và trang bị kém hơn. MacArthur đã đánh giá quá cao sức mạnh của quân đội mình và đánh giá thấp quyết tâm của người Nhật. Continue reading “22/02/1942: Roosevelt yêu cầu MacArthur rời Philippines”
Nguồn: Rhode Island nightclub burns, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 2003, vụ hỏa hoạn tại một buổi hòa nhạc rock ở hộp đêm West Warwick, Rhode Island đã giết chết 100 người và làm gần 200 người khác bị thương nghiêm trọng. Đây là vụ hỏa hoạn làm chết nhiều người nhất từng xảy ra ở Mỹ kể từ vụ 165 người thiệt mạng tại Beverly Hill Supper Club ở Southgate, Kentucky, vào năm 1977. Continue reading “20/02/2003: Hỏa hoạn hộp đêm Rhode Island”
Nguồn: Murder ignites Lincoln County War, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1878, những căng thẳng âm ỉ kéo dài ở Hạt Lincoln, New Mexico đã bùng nổ thành một cuộc chiến đẫm máu khi những tay súng sát hại chủ trang trại người Anh John Tunstall.
Hai năm trước, vào năm 1876, Tunstall đã thành lập một trang trại chăn nuôi lớn ở Hạt Lincoln, theo đó bước vào giữa một cuộc cạnh tranh chính trị và kinh tế nguy hiểm để giành quyền kiểm soát khu vực. Khi đó, hai người Mỹ gốc Ireland, J.J. Dolan và L.G. Murphy, đang điều hành một cửa hàng tổng hợp có tên là The House, nắm quyền tiếp cận các hợp đồng thịt bò béo bở với chính phủ. Tuy nhiên, những chủ trang trại lớn, do John Chisum và Alexander McSween đứng đầu, không tin rằng các thương gia nên thống trị thị trường thịt bò và bắt đầu thách thức The House. Continue reading “18/02/1878: Vụ giết người châm ngòi cho Chiến tranh Hạt Lincoln”
Nguồn: Bill Johnson becomes first US man to win Olympic gold in downhill skiing, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1984, Bill Johnson trở thành người đàn ông Mỹ đầu tiên giành huy chương vàng Olympic môn trượt tuyết đổ đèo, một môn thể thao từ lâu đã bị các vận động viên châu Âu thống trị. Johnson nhanh chóng trở thành anh hùng dân tộc, dù danh tiếng của ông không kéo dài và ông cũng không bao giờ tham gia Thế vận hội nữa. Continue reading “16/02/1984: Người Mỹ đầu tiên giành huy chương vàng Olympic trượt tuyết đổ đèo nam”
Nguồn: Congress ratifies treaties for Indian removal, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1837, Quốc hội Mỹ đã phê chuẩn các hiệp ước số 211 và 217, được thiết kế để di dời người bản địa khỏi vùng đất của tổ tiên họ ở Trung Tây để nhường chỗ cho người da trắng định cư. Một thỏa thuận đã được đàm phán với các bộ tộc Iowa, Sauk và Fox, trong khi thỏa thuận thứ hai là với người Oto, Omaha, Missouri, Santee Sioux, và Yankton Sioux. Các thỏa thuận này chỉ đại diện cho hai trong số gần 400 hiệp ước – gần như luôn không bình đẳng – được ký kết giữa các bộ tộc bản địa khác nhau và chính phủ Mỹ từ năm 1788 đến năm 1883. Continue reading “15/02/1837: Quốc hội Mỹ phê chuẩn các hiệp ước di dời người Mỹ bản địa”
Nguồn: First Medal of Honor action, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1861, Đại tá Bernard J.D. Irwin – một bác sĩ phẫu thuật của quân đội, phục vụ trong cuộc xung đột lớn đầu tiên giữa người Mỹ và người Apache – đã thực hiện hành động đầu tiên sẽ được trao tặng Huân chương Danh dự (Medal of Honor). Khi đến gần Đèo Apache, ở phía đông nam Arizona, Irwin, một bác sĩ gốc Ireland, đã tình nguyện đi giải cứu Thiếu úy George N. Bascom, người đang bị mắc kẹt cùng 60 binh sĩ của Trung đoàn Bộ binh số 7 Mỹ trong vòng vây của người Chiricahua Apache. Continue reading “13/02/1861: Hành động đầu tiên được trao tặng Huân chương Danh dự”
Nguồn: Julia Child’s “The French Chef” debuts, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1963, chương trình “The French Chef” (Đầu bếp Pháp) của Julia Child đã ra mắt trên truyền hình công cộng tại Mỹ, giới thiệu ẩm thực Pháp đến người Mỹ và tạo nên ngôi sao truyền hình đầu tiên trong thế giới ẩm thực. Tập đầu tiên bắt đầu bằng cảnh Child khuấy một nồi bò bourguignon đang bốc khói, miệng lẩm bẩm “Thịt bò hầm kiểu Pháp trong rượu vang đỏ… Đây là một món ăn hoàn hảo”. Continue reading “11/02/1963: Chương trình “Đầu bếp Pháp” của Julia Child ra mắt”
Nguồn: William Henry Harrison is born, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1773, William Henry Harrison, Tổng thống tương lai của nước Mỹ, đã chào đời tại Đồn điền Berkeley ở Virginia.
Harrison đã giữ chức Tổng thống Mỹ thứ chín chỉ trong 32 ngày vào năm 1841, nhiệm kỳ ngắn nhất của một tổng thống. Harrison cũng được ghi nhận là người có bài phát biểu nhậm chức dài nhất trong lịch sử. Được diễn ra vào một buổi sáng tháng 3 lạnh giá, bài phát biểu của ông kéo dài 1 giờ 45 phút. Ông cũng là tổng thống cuối cùng sinh ra là thần dân Anh. Continue reading “09/02/1773: Ngày sinh Tổng thống William Henry Harrison”
Nguồn: Three protesters die in the Orangeburg Massacre, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào đêm ngày này năm 1968, cảnh sát ở Orangeburg, Nam Carolina đã nổ súng vào đám đông thanh niên tham gia một cuộc biểu tình phản đối việc tách biệt chủng tộc, khiến ba người thiệt mạng và khoảng 30 người khác bị thương. Vụ việc ba thanh niên người Mỹ gốc Phi bị các viên chức nhà nước giết hại, bốn năm sau khi luật liên bang cấm tách biệt chủng tộc được ban hành, đã đi vào lịch sử với tên gọi là vụ Thảm sát Orangeburg. Continue reading “08/02/1968: Ba người biểu tình thiệt mạng trong Thảm sát Orangeburg”
Nguồn: Confederate general John Pegram killed, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1865, Tướng Hợp bang miền Nam John Pegram, 33 tuổi, đã tử trận trong Trận Hatcher’s Run (còn gọi là Dabney’s Mill), Virginia.
Pegram tốt nghiệp trường West Point năm 1854 và từng phục vụ ở nhiều vị trí khác nhau ở miền Tây nước Mỹ trước khi từ chức khi Nội chiến nổ ra. Sau đó, Pegram được bổ nhiệm làm trung tá trong quân đội Hợp bang miền Nam. Được cử đi chiến đấu ở Tây Virginia vào mùa hè năm 1861, ông bị quân của Tướng George McClellan bắt giữ sau Trận Rich Mountain. Continue reading “06/02/1865: Tướng Hợp bang miền Nam John Pegram tử trận”
Nguồn: Civil rights icon Rosa Parks is born, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1913, Rosa Louise McCauley – người được lịch sử biết đến với tên gọi sau khi kết hôn của bà, Rosa Parks – đã chào đời tại Tuskegee, Alabama. Là một nhà hoạt động dân quyền suốt đời, tên tuổi của Parks đã trở thành từ đồng nghĩa với việc bà từ chối nhường chỗ cho một người đàn ông da trắng trên một chiếc xe buýt tách biệt chủng tộc vào năm 1955, một thời điểm quan trọng của phong trào dân quyền. Continue reading “04/02/1913: Ngày sinh biểu tượng dân quyền Rosa Parks”
Nguồn: Treaty of Guadalupe Hidalgo is signed, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1848, Hiệp ước Guadalupe Hidalgo đã được ký, chấm dứt Chiến tranh Mexico-Mỹ theo hướng có lợi cho Mỹ. Hiệp ước này đã thêm một vùng đất rộng gần 1,4 triệu km2 vào lãnh thổ Mỹ, bao gồm khu vực sẽ trở thành các tiểu bang Texas, California, Nevada, Utah, New Mexico, và Arizona, cũng như một phần của Colorado và Wyoming. Tranh cãi trong và sau chiến tranh đã khiến Tổng thống James K. Polk rơi vào cuộc chiến chính trị với hai tổng thống tương lai: Zachary Taylor và Abraham Lincoln. Continue reading “02/02/1848: Hiệp ước Guadalupe Hidalgo được ký kết”
Nguồn: Journalist Daniel Pearl is murdered, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 2002, nhà báo người Mỹ Daniel Pearl, 38 tuổi, trưởng văn phòng Đông Nam Á của tờ Wall Street Journal, đã bị một nhóm khủng bố ở Pakistan sát hại. Vài tuần sau, một đoạn băng ghi hình cảnh Pearl bị chặt đầu đã được công bố, gây sốc cho hàng triệu người và nhấn mạnh mối đe dọa của chủ nghĩa khủng bố chưa đầy một năm sau vụ tấn công ngày 11 tháng 9 nhắm vào nước Mỹ.
Vào ngày 23/01/2002, Pearl, một người Do Thái, đang trên đường đến nơi mà ông nghĩ là một cuộc phỏng vấn với một nhà lãnh đạo tôn giáo Pakistan ở Karachi như một phần trong quá trình nghiên cứu của ông về các chiến binh Hồi giáo. Nhưng ông đã bị một nhóm khủng bố bắt cóc gần một khách sạn, những kẻ nói rằng ông là gián điệp. Nhóm này – tự xưng là Phong trào Quốc gia vì Sự Khôi phục Chủ quyền của Pakistan – đã yêu cầu Mỹ trả tự do cho tất cả những người bị giam giữ vì tội khủng bố ở Pakistan. Continue reading “01/02/2002: Nhà báo Daniel Pearl bị sát hại”
Nguồn: Martin Luther King Jr.’s home is bombed, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1956, một kẻ khủng bố bị tình nghi là người ủng hộ chủ nghĩa da trắng thượng đẳng đã đánh bom nhà của Mục sư Tiến sĩ Martin Luther King Jr. tại Montgomery. Không ai bị thương, nhưng vụ nổ đã khiến cộng đồng phẫn nộ và là một thử thách lớn đối với cam kết kiên định của King về chủ nghĩa bất bạo động. Continue reading “30/01/1956: Nhà của Martin Luther King Jr. bị đánh bom”
Nguồn: Teenage killers murder three people, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1958, Charles Starkweather, một học sinh trung học 19 tuổi bỏ học đến từ Lincoln, Nebraska, và bạn gái 14 tuổi của cậu ta, Caril Ann Fugate, đã giết một doanh nhân thuộc dòng họ Lincoln, vợ ông, và người giúp việc của họ, trong một vụ giết người hàng loạt bắt đầu một tuần trước đó và cuối cùng khiến 11 người thiệt mạng.
Chuyến đi chết chóc của cặp đôi sát nhân – vốn thu hút sự chú ý của giới truyền thông và dẫn đến một cuộc truy lùng lớn – đã kết thúc vào ngày hôm sau, khi Starkweather và Fugate bị bắt gần Douglas, Wyoming. Tội ác của chúng sau đó đã truyền cảm hứng cho một loạt sách, phim, và nhạc, bao gồm bộ phim “Badlands” năm 1973 của Terence Malick, với sự tham gia của Martin Sheen và Sissy Spacek, và bài hát “Nebraska” năm 1982 của Bruce Springsteen. Continue reading “28/01/1958: Cặp đôi tuổi teen trở thành sát nhân hàng loạt”
Nguồn: World’s largest diamond found, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1905, trong một cuộc kiểm tra thường kỳ tại Mỏ Premier ở Pretoria, Nam Phi, một quản lý mỏ đã khám phá ra một vật thể cực kỳ lấp lánh: một viên kim cương 3106 carat. Nặng khoảng 600g và được đặt tên là “Cullinan,” đây là viên kim cương lớn nhất từng được tìm thấy.
Giám đốc Frederick Wells đang ở độ sâu 5.5m dưới mặt đất khi ông phát hiện ra một tia sáng ẩn trong bức tường ngay phía trên mình. Ngay trong buổi chiều hôm đó, phát hiện của ông đã được trình bày với Ngài Thomas Cullinan, chủ sở hữu khu mỏ. Sau đó, Cullinan đã bán viên kim cương cho chính quyền tỉnh Transvaal, những người đã tặng viên đá cho Vua Edward VII của Anh như một món quà sinh nhật. Lo lắng rằng viên kim cương có thể bị đánh cắp trong quá trình vận chuyển từ Châu Phi đến London, Edward đã sắp xếp để gửi một viên kim cương giả lên một con tàu hơi nước chở đầy thám tử như một chiến thuật đánh lạc hướng. Trong khi con tàu chở mồi nhử từ từ di chuyển từ Châu Phi, Cullinan thật lại được gửi đến Anh trong một chiếc hộp đơn giản. Continue reading “26/01/1905: Viên kim cương lớn nhất thế giới được tìm thấy”
Nguồn: JFK becomes first president to hold live television news conference, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1961, Tổng thống John F. Kennedy trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên tổ chức họp báo trực tiếp trên truyền hình.
Từ bục phát biểu tại khán phòng Bộ Ngoại giao, Kennedy đã đọc một tuyên bố được chuẩn bị sẵn về nạn đói ở Congo, việc thả hai phi công Mỹ khỏi nhà tù Nga, và các cuộc đàm phán sắp diễn ra về hiệp ước cấm thử hạt nhân. Sau đó, ông chuyển sang phần hỏi đáp của phóng viên, trả lời các câu hỏi về nhiều chủ đề khác nhau bao gồm quan hệ với Cuba, quyền bỏ phiếu, và viện trợ lương thực cho người nghèo ở Mỹ. Continue reading “25/01/1961: Tổng thống Mỹ đầu tiên họp báo trực tiếp trên truyền hình”
Nguồn: Charles Curtis of Kansas becomes the first Native American elected to the U.S. Senate, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1907, Charles Curtis đến từ tiểu bang Kansas đã trở thành người Mỹ bản địa đầu tiên được bầu vào Thượng viện Mỹ. Sau này, khi trở thành Phó tổng thống của Herbert Hoover, ông cũng trở thành người Mỹ bản địa có cấp bậc cao nhất từng phục vụ trong chính phủ liên bang. Continue reading “23/01/1907: Người Mỹ bản địa đầu tiên được bầu vào Thượng viện”
Nguồn: John McEnroe disqualified from the Australian Open, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1990, tại Giải Australia Mở rộng ở Melbourne, tay vợt người Mỹ John McEnroe đã trở thành người đầu tiên kể từ năm 1963 bị loại khỏi một giải đấu Grand Slam vì hành xử không đúng mực.
Là một tay giao bóng và lên lưới thuận tay trái với những cú đánh bóng điêu luyện, McEnroe là một trong những vận động viên thống trị làng quần vợt chuyên nghiệp vào đầu thập niên 1980, giành được ba danh hiệu Wimbledon và bốn danh hiệu Mỹ Mở rộng từ năm 1979 đến năm 1984, trước những đối thủ đáng gờm như Bjorn Borg, Jimmy Connors, và Ivan Lendl. Trong suốt sự nghiệp của mình, ông đã giành được tổng cộng 17 danh hiệu Grand Slam, bao gồm chín danh hiệu đôi nam và một danh hiệu đôi nam nữ. Continue reading “21/01/1990: McEnroe bị loại khỏi Giải Australia Mở rộng vì lỗi ứng xử”
