Category: Kinh tế – Luật pháp

Hội nghị chống Mỹ tại Thiên Tân sẽ diễn ra sau thượng đỉnh Trump-Putin tại Alaska

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Anti-US summit in Tianjin to follow Trump-Putin Alaska meeting,” Nikkei Asia, 14/08/2025 

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng 

Lập trường chống lại Ấn Độ của Washington là “món quà trời cho” đối với các nhà đàm phán thương mại Trung Quốc. 

Trung Quốc đang chuẩn bị phô trương sức mạnh quân sự bằng một cuộc duyệt binh lớn tại Bắc Kinh vào ngày 03/09, nhân kỷ niệm 80 năm chiến thắng trong “cuộc kháng chiến của nhân dân Trung Quốc chống lại sự xâm lược của Nhật Bản và chủ nghĩa phát xít trên toàn thế giới.” 

Theo các phương tiện truyền thông chính thức của Trung Quốc, buổi diễn tập tại thủ đô nước này đã bắt đầu vào tối thứ Bảy ngày 09/08 và kéo dài đến tận sáng Chủ Nhật, với khoảng 22.000 người tham gia.  Continue reading “Hội nghị chống Mỹ tại Thiên Tân sẽ diễn ra sau thượng đỉnh Trump-Putin tại Alaska”

Liệu đây có phải là khởi đầu cho tình bạn Mỹ-Trung?

Nguồn: Graham Allision, “Is This the Start of a U.S.-China Friendship?”, Foreign Policy, 29/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cuộc họp kéo dài hai ngày giữa Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong tại Stockholm, bắt đầu từ thứ Hai, đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực của Washington và Bắc Kinh nhằm ổn định “lệnh ngừng bắn” trong cuộc chiến thương mại đầy hỗn loạn, ăn miếng trả miếng giữa hai bên. Quan trọng hơn nữa, nó cũng là dấu hiệu báo trước cho một hội nghị thượng đỉnh hiệu quả giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, dự kiến diễn ra trước tháng 11.

Dù căng thẳng Mỹ-Trung chiếm lĩnh các mặt báo trong năm nay, nhưng có lý do để tin rằng cuộc gặp tuần này sẽ đặt nền móng cho mối quan hệ mang tính xây dựng hơn nhiều giữa ông Trump và ông Tập, lãnh đạo của hai cường quốc hàng đầu thế giới. Continue reading “Liệu đây có phải là khởi đầu cho tình bạn Mỹ-Trung?”

Rủi ro của Mỹ từ việc phụ thuộc vào dược phẩm nước ngoài

Nguồn: Thomas J. Bollyky, Chloe Searchinger, và Prashant Yadav, “America’s Pill Problem,” Foreign Affairs, 22/07/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Thuế quan sẽ không giải quyết được sự phụ thuộc của người Mỹ vào dược phẩm nước ngoài.

Gần 25 năm trước, người Mỹ đã nhận ra tầm quan trọng của kháng sinh ciprofloxacin. Thường được kê đơn cho các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, “cipro” cũng là phương pháp điều trị hàng đầu khi phơi nhiễm bệnh than. Tháng 09/2001, chỉ một tuần sau vụ khủng bố ngày 11/09, công chúng Mỹ đã phải đối mặt với một cơn ác mộng khác: một kẻ nào đó đã gửi mầm bệnh than qua Bưu điện Mỹ đến các công ty truyền thông và các văn phòng Quốc hội – cuối cùng khiến 5 người tử vong và 17 người khác nhiễm bệnh. Những người có nguy cơ phơi nhiễm dù chỉ là nhỏ nhất cũng xếp hàng để được điều trị. Continue reading “Rủi ro của Mỹ từ việc phụ thuộc vào dược phẩm nước ngoài”

Tại sao các lệnh trừng phạt dầu mỏ không còn tác dụng?

Nguồn: Gregory Brew, “Why Oil Sanctions No Longer Work,” Foreign Policy, 23/07/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các lệnh trừng phạt dầu mỏ đã không mang lại kết quả như mong đợi với Iran và Nga. Sẽ là một sai lầm nếu thử áp dụng chúng với Trung Quốc.

Vào tháng 6, trong lúc bom rơi xuống Tehran, một điều kỳ lạ đã xảy ra: xuất khẩu dầu thô của Iran bất ngờ tăng vọt trong một thời gian ngắn. Dù bị tấn công, Iran vẫn không hề chùn bước trong việc vận chuyển dầu – và các khách hàng của họ ở Trung Quốc cũng không nản lòng khi tiếp tục mua dầu, bất chấp các lệnh trừng phạt.

Tổng thống Mỹ Donald Trump có lẽ không muốn Israel ném bom các cơ sở năng lượng, nhưng lý do cho thành công của Iran lại rất đơn giản: Các lệnh trừng phạt không còn hiệu quả nữa. Chí ít là không như dự định ban đầu. Continue reading “Tại sao các lệnh trừng phạt dầu mỏ không còn tác dụng?”

Tiền điện tử và cuộc chiến Mỹ-Trung giành quyền lãnh đạo tài chính toàn cầu

Nguồn: Trần Ánh Phàm và Trần Định Định, “Who Will Rule Crypto? The China-US Battle for Global Financial Leadership,” The Diplomat, 22/07/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cuộc đua tiền kỹ thuật số giữa Mỹ và Trung Quốc không chỉ là một cuộc chạy đua công nghệ, mà còn là một cuộc tái thiết hệ thống quản trị tiền tệ toàn cầu.

Trong năm 2025, Trung Quốc và Mỹ đang tăng cường sự cạnh tranh trong một lĩnh vực mới: cơ sở hạ tầng tiền tệ kỹ thuật số.

Tháng 5 vừa qua, Hong Kong đã thông qua một đạo luật mang tính bước ngoặt để quản lý các loại stablecoin (tiền điện tử có giá trị ổn định) được tham chiếu bằng tiền pháp định, nhấn mạnh tham vọng trở thành trung tâm tài chính kỹ thuật số và phù hợp với chiến lược rộng hơn của Bắc Kinh nhằm thúc đẩy đồng nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY) trở thành một lựa chọn thay thế cho đồng đô la Mỹ. Continue reading “Tiền điện tử và cuộc chiến Mỹ-Trung giành quyền lãnh đạo tài chính toàn cầu”

Thương mại tự do không thể giải quyết các vấn đề kinh tế của Đông Nam Á

Nguồn: Jomo Sundaram, 乔莫·夸梅·孙达拉姆：东南亚的经济问题，不能靠“自由贸易”解决, Guancha, 16/07/2025.

Người dịch: Lê Thị Thanh Loan

Lời giới thiệu: Trong những năm gần đây, nhiều người cho rằng các nước Đông Nam Á đã rơi vào “bẫy thu nhập trung bình”, đồng thời đưa ra nhiều đề xuất cải cách khác nhau để giải quyết vấn đề này. Tuy nhiên, nhìn nhận một cách khách quan, liệu “bẫy thu nhập trung bình” có thực sự là một vấn đề đang tồn tại, hay chỉ là một kiểu đổ lỗi cho cấu trúc chính trị-kinh tế sai lầm? Các quốc gia thuộc “phương Nam toàn cầu” cần kêu gọi một trật tự chính trị mới nào trong vòng biến động lớn lao này?

Đối với vấn đề nêu trên, tại hội thảo học thuật “Nam Á và Đông Nam Á” được tổ chức vào tháng 6/2025, Guancha đã có cuộc đối thoại với ông Jomo Kwame Sundaram – nhà kinh tế học người Malaysia, người sáng lập kiêm Chủ tịch Hiệp hội Kinh tế Phát triển Quốc tế. Continue reading “Thương mại tự do không thể giải quyết các vấn đề kinh tế của Đông Nam Á”

Cuộc đua AI thực sự

Nguồn: Colin H. Kahl và Jim Mitre, “The Real AI Race,” Foreign Affairs, 09/07/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mỹ cần nhiều hơn sự đổi mới để có thể cạnh tranh với Trung Quốc.

Các cuộc thảo luận ở Washington về trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng chuyển hướng sang việc làm thế nào Mỹ có thể giành chiến thắng trong cuộc đua AI với Trung Quốc. Một trong những hành động đầu tiên của Tổng thống Donald Trump sau khi trở lại nắm quyền là ký một sắc lệnh hành pháp tuyên bố cần phải “duy trì và nâng cao sự thống trị AI toàn cầu của Mỹ.” Tại Hội nghị Thượng đỉnh Hành động AI Paris vào tháng 2, Phó Tổng thống J.D. Vance đã nhấn mạnh cam kết của chính quyền trong việc đảm bảo “công nghệ AI của Mỹ tiếp tục là tiêu chuẩn vàng trên toàn thế giới.” Sang tháng 5, David Sacks, chuyên gia AI và tiền điện tử của Trump, đã viện dẫn nhu cầu “chiến thắng trong cuộc đua AI” để biện minh cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Ả Rập Saudi. Continue reading “Cuộc đua AI thực sự”

Kẹt giữa hai làn đạn: Việt Nam và vấn đề hàng Trung Quốc trung chuyển

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày 2 tháng 7 năm 2025, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã công bố một thỏa thuận thương mại mới với Việt Nam, tuyên bố rằng “Việt Nam sẽ trả cho Hoa Kỳ mức thuế 20% đối với bất kỳ và tất cả hàng hóa nào được gửi vào lãnh thổ của chúng tôi, và mức thuế 40% đối với bất kỳ hàng hóa trung chuyển nào”. Trong khi các chi tiết cụ thể của thỏa thuận vẫn đang được hoàn thiện, điều khoản về ‘trung chuyển’, dường như nhắm vào hàng Trung Quốc được trung chuyển qua Việt Nam để trốn mức thuế cao hơn của Hoa Kỳ, vẫn làm dấy lên lo ngại ở Hà Nội về khả năng bị trả đũa bởi Bắc Kinh. Mặc dù khả năng trừng phạt Việt Nam của Trung Quốc có thể bị hạn chế bởi các cân nhắc chiến lược và kinh tế rộng hơn của nước này, Hà Nội vẫn nên duy trì cảnh giác và nỗ lực đạt được một thỏa thuận cuối cùng với Washington giúp giảm thiểu tác hại kinh tế cũng như tránh làm suy yếu quan hệ với Trung Quốc. Continue reading “Kẹt giữa hai làn đạn: Việt Nam và vấn đề hàng Trung Quốc trung chuyển”

Việc Trung Quốc vũ khí hóa đất hiếm là một loại thương chiến mới

Nguồn: Chris Miller, “China’s weaponisation of rare earths is a new kind of trade war,” Financial Times, 08/07/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các lệnh trừng phạt mới nhất của Trung Quốc có hiệu quả hơn nhiều so với những nỗ lực trước đây.

Ngay sau khi Bắc Kinh công bố những hạn chế mới đối với việc xuất khẩu khoáng sản đất hiếm và các nam châm chuyên dụng được chế tạo từ chúng, ngành công nghiệp xe hơi toàn cầu đã cảnh báo tình trạng thiếu hụt có thể buộc các nhà máy phải đóng cửa. Việc Trung Quốc khéo léo áp đặt các lệnh trừng phạt về đất hiếm vào mùa xuân này có lẽ là yếu tố then chốt buộc Washington phải đảo ngược việc tăng thuế đối với họ. Các lệnh trừng phạt này cũng đánh dấu một kỷ nguyên mới trong khả năng quản lý kinh tế của Trung Quốc – bằng chứng cho thấy một chính sách trừng phạt có khả năng gây áp lực không chỉ lên các nước láng giềng nhỏ, mà còn cả nền kinh tế lớn nhất thế giới. Continue reading “Việc Trung Quốc vũ khí hóa đất hiếm là một loại thương chiến mới”

Tại sao Trung Quốc chưa thể thay thế USAID?

Nguồn: Henry Tugendhat và James Palmer, “China Isn’t Ready to Replace USAID”, Foreign Policy, 07/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Kể từ khi chính quyền Trump bắt đầu giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), nhiều nhà bình luận đã nhìn thấy cơ hội cho Trung Quốc. Họ lập luận rằng Bắc Kinh sẽ “lấp đầy khoảng trống” do Washington để lại và đang “vui mừng” trước sự tan rã của cơ quan này. Nỗi lo ngại Trung Quốc sẽ thay thế viện trợ nước ngoài của Mỹ đã trở thành một mối quan tâm ngày càng tăng trong giới phân tích Mỹ trong nhiều năm. Kể từ khi Tổng thống Donald Trump bắt đầu cắt giảm USAID, Trung Quốc đã can thiệp để thay thế các dự án của Mỹ ở một vài quốc gia, chẳng hạn như Nepal và Campuchia. Continue reading “Tại sao Trung Quốc chưa thể thay thế USAID?”

Không nên ảo tưởng về một cuộc mặc cả lớn giữa Mỹ và Trung Quốc

Nguồn: William Hurst và Peter Trubowitz, “The Fantasy of a Grand Bargain Between America and China,” Foreign Affairs, 03/07/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tại sao bế tắc có nhiều khả năng xảy ra hơn là hòa hoãn?

Trong thế giới ngoại giao giữa các cường quốc, hy vọng sẽ luôn nảy nở. Ngay cả lúc này đây, trong cơn đau đớn của cuộc thương chiến phá vỡ chuẩn mực với Trung Quốc, người ta vẫn bàn tán về một cuộc “mặc cả lớn” giữa các nhà lãnh đạo, Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình. Trump nói rằng ông “rất muốn đạt được một thỏa thuận với Trung Quốc.” Còn Tập, người đã đáp trả các đòn thuế quan của Trump một cách có chừng mực và có mục tiêu, đã để ngỏ cánh cửa cho một giải pháp đàm phán. Một bước đột phá trong quan hệ Mỹ-Trung nghe có vẻ hấp dẫn vào thời điểm đặc biệt căng thẳng này, nhưng lịch sử cạnh tranh chiến lược giữa Trung Quốc và Mỹ, cùng chính trị nội bộ của mỗi bên, khiến khả năng đạt được một thỏa thuận là rất xa vời. Continue reading “Không nên ảo tưởng về một cuộc mặc cả lớn giữa Mỹ và Trung Quốc”

BRICS trong thời đại “Nước Mỹ trên hết”

Nguồn: Sarang Shidore, “How BRICS Can Survive ‘America First’“ Foreign Policy, 02/07/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Dù mới chỉ đạt thành công khá hạn chế, nhưng khối này có tiềm năng định hình một trật tự quốc tế mới.

Tâm lý “Nước Mỹ trên hết” của Washington có ý nghĩa gì đối với BRICS?

Khi các nhà lãnh đạo BRICS tụ họp tại Rio de Janeiro vào cuối tuần này, các dấu hiệu đều không mấy tốt đẹp. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhắm thẳng vào khối 10 quốc gia này, đe dọa áp thuế 100% lên các nước thành viên nếu họ cố gắng hạ bệ đồng đô la Mỹ khỏi vị trí thống trị toàn cầu. Washington cũng tăng cường chiến tranh thương mại và thuế quan trên toàn thế giới, bao gồm với hầu hết các quốc gia BRICS. Và một thành viên của khối này, Iran, gần đây đã phải hứng chịu một cuộc tấn công quân sự dữ dội từ Mỹ. Liệu BRICS có thể sống sót qua cuộc tấn công này, và họ phải làm gì để duy trì vai trò của mình trong một thế giới mới? Continue reading “BRICS trong thời đại “Nước Mỹ trên hết””

Trung Quốc có bị tác động bởi thuế ‘trung chuyển’ trong thỏa thuận Mỹ-Việt?

Nguồn: Khúc Kiều Kiều,  “美越协议这一条是想孤立中国，问题是，世界同意美国这么做吗？“, Guancha, 04/07/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Mới đây, Mỹ tuyên bố đã đạt được thỏa thuận thương mại với Việt Nam và sẽ áp dụng mức thuế 20% đối với hàng hóa Việt Nam.

Tờ South China Morning Post của Hồng Kông ngày 4/7 đã đăng một bài viết nói rằng, mức thuế 20% này thấp hơn mức 46% mà chính quyền Trump từng đe dọa trước đó, và điều này khiến các nhà xuất khẩu Việt Nam cảm thấy nhẹ nhõm phần nào. Tuy nhiên, thỏa thuận này vẫn còn nhiều ẩn số. Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng những hàng hóa được xác định là “trung chuyển qua Việt Nam” sẽ phải chịu mức thuế 40%. Continue reading “Trung Quốc có bị tác động bởi thuế ‘trung chuyển’ trong thỏa thuận Mỹ-Việt?”

Đông Nam Á đang bắt đầu chọn phe

Nguồn: Yuen Foong Khong và Joseph Chinyong Liow, “Southeast Asia Is Starting to Choose,” Foreign Affairs, 24/06/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tại sao khu vực này đang nghiêng về phía Trung Quốc?

Khác với hầu hết các khu vực trên thế giới, Đông Nam Á đã thấy mình đang ở giữa cuộc cạnh tranh ngày càng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc. Hầu hết các nước lớn ở các khu vực khác của Châu Á đã có lựa chọn của riêng mình: Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc, và Đài Loan đều đứng về phía Mỹ; Ấn Độ dường như đang xích lại gần Mỹ, còn Pakistan thì với Trung Quốc; và các quốc gia Trung Á đang xây dựng quan hệ ngày càng chặt chẽ hơn với Bắc Kinh. Nhưng phần lớn Đông Nam Á, một khu vực với gần 700 triệu dân, vẫn chưa thuộc về ai. Cường quốc nào thành công trong việc thuyết phục các nước Đông Nam Á chủ chốt – như Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan, và Việt Nam – đi theo đường lối của mình sẽ có cơ hội tốt hơn để hiện thực hóa các mục tiêu của mình ở châu Á. Continue reading “Đông Nam Á đang bắt đầu chọn phe”

Hệ lụy từ việc Mỹ trở thành ‘quốc gia dầu mỏ’

Nguồn: Michael L. Ross và Erik Voeten, “Petrostate America”, Foreign Affairs, 12/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Sức ảnh hưởng của chính sách đối ngoại của Tổng thống Donald Trump đã gây ra sự xáo trộn và hỗn loạn, nổi bật với cuộc chiến thương mại, việc rút khỏi các hiệp ước quốc tế và sự khinh miệt đối với các đồng minh truyền thống. Phần lớn sự hỗn loạn này bắt nguồn từ quan điểm “Nước Mỹ trên hết” và xu hướng dân túy của ông. Nhưng một yếu tố khác, thường bị bỏ qua và hầu như không liên quan đến những sở thích riêng của Trump, cũng đang tác động. Trong 15 năm qua, nền kinh tế Mỹ đã trải qua một sự thay đổi sâu sắc với những tác động địa chính trị sâu rộng. Sau nhiều thập kỷ là nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới, Mỹ đã nổi lên như là nước xuất khẩu dầu và khí đốt hàng đầu thế giới. Kể từ đó, quốc gia này đã bắt đầu hành xử ít giống một bá quyền tự do hơn và giống một quốc gia dầu mỏ cổ điển hơn. Continue reading “Hệ lụy từ việc Mỹ trở thành ‘quốc gia dầu mỏ’”

Hồi kết cho thế kỷ dài của nước Mỹ

Nguồn: Robert O. Keohane và Joseph S. Nye, Jr., “The End of the Long American Century”, Foreign Affairs, 02/06/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trump và nguồn gốc của quyền lực Mỹ.

Tổng thống Donald Trump đã cố gắng thực hiện những nỗ lực song song: vừa muốn đặt nước Mỹ lên trên thế giới, vừa muốn tách rời đất nước khỏi những ràng buộc quốc tế. Ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai của mình bằng cách phô trương quyền lực cứng của Mỹ, đe dọa chiếm quyền kiểm soát Greenland của Đan Mạch, và ám chỉ rằng ông sẽ lấy lại Kênh đào Panama. Ông cũng thành công trong việc sử dụng lời đe dọa áp đặt thuế quan trừng phạt để gây sức ép lên Canada, Colombia, và Mexico về vấn đề nhập cư. Ngoài ra, ông còn rút khỏi Hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Và vào tháng 4, ông khiến thị trường toàn cầu hỗn loạn khi công bố các mức thuế quan sâu rộng đối với nhiều quốc gia trên toàn thế giới. Tuy nhiên, không lâu sau đó, ông lại thay đổi chiến thuật, rút lại hầu hết các mức thuế bổ sung, dù vẫn tiếp tục thúc đẩy cuộc thương chiến với Trung Quốc – mặt trận trung tâm trong cuộc tấn công hiện tại của ông chống lại đối thủ chính của Washington. Continue reading “Hồi kết cho thế kỷ dài của nước Mỹ”

Rủi ro từ việc mở rộng quy mô đồng đô la kỹ thuật số

Nguồn: Rohit Chopra, “Stablecoins Come at a Price,” Foreign Policy, 05/06/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Việc mở rộng quy mô của đồng đô la kỹ thuật số sẽ trao nhiều quyền lực hơn vào tay các ông trùm công nghệ và có khả năng làm suy yếu an ninh Mỹ.

Dù các đảng phái lớn trong Quốc hội Mỹ hiện nay hiếm khi đồng thuận với nhau, nhưng có một vấn đề mà tất cả đều quan tâm: stablecoin. Các chính trị gia ở cả hai đảng đều muốn đẩy nhanh quá trình phát triển stablecoin để củng cố vị thế của đồng đô la Mỹ như là đồng tiền dự trữ của thế giới.

Khác với các tài sản đầu cơ có giá trị biến động, stablecoin được thiết kế để luôn có giá trị là 1 đô la – đúng như tên gọi của nó là “đồng tiền ổn định” (stable). Stablecoin có tiềm năng khắc phục các vấn đề trong hệ thống thanh toán của Mỹ, nhưng cuộc tranh luận về việc sử dụng nó hiện chỉ gói gọn trong bối cảnh chính sách tiền mã hóa và những cáo buộc xung đột lợi ích nhắm vào gia đình Tổng thống Donald Trump. Những nhân vật hàng đầu ủng hộ tiền mã hóa, với sự hỗ trợ của chính quyền Trump, đang gây sức ép toàn diện để thay đổi luật pháp Mỹ nhằm cấp phép hoạt động quốc gia cho việc phát hành stablecoin. Continue reading “Rủi ro từ việc mở rộng quy mô đồng đô la kỹ thuật số”

Đã đến lúc đồng minh của Mỹ tự cứu lấy mình

Nguồn: Malcolm Turnbull, “America’s Allies Must Save Themselves”, Foreign Affairs, 06/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Kể từ khi trở lại nhiệm sở, Tổng thống Donald Trump đã tấn công trật tự thế giới do Mỹ tạo ra sau Thế chiến II. Ông đã thách thức chủ quyền của các đồng minh và đối tác bằng cách đe dọa mua Greenland, sáp nhập Canada và chiếm Kênh đào Panama. Cuộc chiến thương mại toàn cầu của ông được thiết kế để mang lại lợi ích cho Mỹ bất chấp tổn hại đến tất cả các đối tác thương mại. Ông đã rút Mỹ khỏi hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Thông qua việc giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ, chính quyền Trump đã từ bỏ các cam kết lưỡng đảng lâu đời đối với phát triển quốc tế. Và cách ông hành xử với Ukraine – nỗ lực của ông nhằm dồn người Ukraine vào một thỏa thuận hòa bình thay vì sử dụng sức mạnh của Mỹ để buộc Nga phải ngồi vào bàn đàm phán – đã làm bẽ mặt bên yếu hơn và bị hại, đồng thời lấy lòng kẻ xâm lược. Continue reading “Đã đến lúc đồng minh của Mỹ tự cứu lấy mình”

Đáy biển đang trở thành chiến trường như thế nào?

Nguồn: Alex Gilbert và Morgan D. Bazilian, “The Seabed Is Now a Battlefield”, Foreign Policy, 04/06/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ đang bị đe dọa nghiêm trọng trên biển. Trong phần lớn thế kỷ trước, ưu thế hải quân của Mỹ đã củng cố khuôn khổ an ninh hàng hải hợp tác cần thiết để xây dựng một nền kinh tế toàn cầu thịnh vượng.

Điều này không còn đúng nữa. Phiến quân Houthi đang tiến hành một chiến dịch được nhà nước hậu thuẫn nhằm phá vỡ tự do hàng hải ở Biển Đỏ. Tại Biển Đông, Trung Quốc phớt lờ luật pháp quốc tế, đơn phương đưa ra các yêu sách lãnh thổ mới và thực hiện các hành động gây hấn. Băng biển tan chảy đang mở đường cho Bắc Cực, nơi một nước Nga đang trỗi dậy tận dụng lợi thế tàu phá băng (cả loại chạy bằng năng lượng thông thường và hạt nhân) để đối chọi với sự hiện diện yếu ớt của Mỹ. Quy tắc cơ bản nhất của luật hàng hải, rằng các tàu phải treo cờ của một quốc gia, đang bị phá vỡ khi các quốc gia bị cô lập tìm cách né tránh lệnh trừng phạt, làm trầm trọng thêm những thách thức hiện có liên quan đến các cờ đăng ký phương tiện giả. Continue reading “Đáy biển đang trở thành chiến trường như thế nào?”

Các cường quốc phân chia ‘vùng ảnh hưởng’ không giúp ích cho hòa bình thế giới

Nguồn: Sarang Shidore, “Spheres of Influence Are Not the Answer,” Foreign Policy, 28/05/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Ngay cả khi các cường quốc có thể tạo nên một thế giới kết nối với nhau, Washington vẫn có thể không đạt được kết quả họ muốn.

Cuộc đụng độ tại Phòng Bầu dục giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trước toàn thể giới truyền thông, tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio rằng Ukraine “không phải là cuộc chiến của chúng tôi,” và sự chấp thuận của Tổng thống Nga Vladimir Putin đối với bất kỳ cuộc sáp nhập Greenland nào của Mỹ đã làm dấy lên đồn đoán về việc liệu Mỹ có đang từ bỏ mô hình “đồng minh và đối tác” đã tồn tại hàng thập kỷ, để chuyển sang áp dụng cách tiếp cận “các vùng ảnh hưởng” trong đại chiến lược của mình hay không. Những tín hiệu này đã được củng cố bởi bài phát biểu gần đây của Trump tại Ả Rập Saudi, trong đó Tổng thống Mỹ bác bỏ những gì ông xem là xu hướng của các đời tổng thống trước – “nhìn sâu vào tâm can các nhà lãnh đạo nước ngoài và dùng chính sách của Mỹ để phán xét những tội lỗi của họ.” Continue reading “Các cường quốc phân chia ‘vùng ảnh hưởng’ không giúp ích cho hòa bình thế giới”