31/08/2015: Angela Merkel chào đón người tị nạn đến Đức

Nguồn: Angela Merkel says “Wir schaffen das” on accepting refugees, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2015, trong một động thái khơi dậy một cuộc tranh luận sôi nổi trong nước và trên toàn thế giới, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã tuyên bố “Wir schaffen das” (“Chúng ta có thể làm được”) khi bà cam kết tiếp nhận dòng người tị nạn ồ ạt giữa bối cảnh châu Âu đang trải qua cuộc khủng hoảng người tị nạn lớn nhất kể từ Thế chiến II. Continue reading “31/08/2015: Angela Merkel chào đón người tị nạn đến Đức”

Vũ khí sinh học mới sẽ gây bất ổn cho thế giới như thế nào?

Nguồn: Roger Brent, T. Greg McKelvey, Jr., và Jason Matheny, “The New Bioweapons”, Foreign Affairs, 20/08/2024

Biên dịch: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

Trong lĩnh vực an ninh mạng, bài kiểm tra xâm nhập (penetration test) là một cuộc tấn công mô phỏng vào hệ thống phòng thủ của máy tính bằng cách sử dụng các công cụ và kỹ thuật mà kẻ tấn công cũng sẽ sử dụng. Các bài kiểm tra này được áp dụng bởi tất cả các chính phủ và công ty. Ví dụ, các ngân hàng thường xuyên thuê chuyên gia máy tính đột nhập vào hệ thống của họ và chuyển tiền đến các tài khoản trái phép, thường bằng cách lừa đảo để lấy thông tin đăng nhập từ nhân viên. Sau khi người thực hiện bài kiểm tra thành công, họ trình bày kết quả cho các tổ chức và đưa ra các khuyến nghị về cách cải thiện an ninh. Continue reading “Vũ khí sinh học mới sẽ gây bất ổn cho thế giới như thế nào?”

Ukraine đã vượt qua lằn ranh đỏ của Moscow và Washington

Nguồn: Gideon Rachman, “Ukraine has crossed Moscow’s and Washington’s red lines,” Financial Times, 26/08/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Zelenskyy sẵn sàng bỏ qua lời đe dọa hạt nhân của Nga, nhưng chính quyền Biden vẫn cảnh giác với việc leo thang chiến tranh.

Bằng cuộc tấn công vào Kursk, Ukraine không chỉ vượt qua biên giới Nga mà còn vượt qua cả những lằn ranh đỏ được Washington đặt ra.

Kể từ khi Nga xâm lược toàn diện Ukraine, Mỹ đã liên tục nhấn mạnh rằng mục tiêu của họ là giúp Ukraine bảo vệ lãnh thổ và tồn tại như một quốc gia có chủ quyền. Bất kỳ gợi ý nào cho rằng cuộc chiến có thể diễn ra trên đất Nga đều bị xem là nguy hiểm. Continue reading “Ukraine đã vượt qua lằn ranh đỏ của Moscow và Washington”

Thế giới hôm nay: 30/08/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) và Hamas đã nhất trí ngừng bắn ba lần, mỗi lần ba ngày, nhằm tạo điều kiện cho trẻ em ở các khu vực khác nhau của Gaza được tiêm vắc-xin bại liệt, Tổ chức Y tế Thế giới cho biết. Tuần trước, WHO đã xác nhận trường hợp đầu tiên nhiễm virus này tại Gaza sau 25 năm. Chiến dịch vắc-xin dự kiến ​​bắt đầu vào Chủ Nhật, nhằm mục đích tiêm vắc-xin ngừa bại liệt cho khoảng 640.000 trẻ em. Trước đó, IDF đã làm thiệt mạng thêm năm người Palestine ở Bờ Tây, sau mười người tử vong trước đó vào thứ Tư. Israel cho biết một trong năm người bị giết là thủ lĩnh của một chi nhánh địa phương của nhóm thánh chiến Jihad Hồi giáo.

Lạm phát theo năm của Đức đã giảm còn 2% vào tháng 8, từ mức 2,6% của tháng 7. Tây Ban Nha cũng ghi nhận mức giảm tương tự, từ 2,8% xuống 2,4%. Mức giảm này chủ yếu là do chi phí năng lượng giảm, và cho thấy lạm phát ở khu vực đồng euro sẽ hạ nhiệt. Ngân hàng Trung ương châu Âu sẽ quyết định có cắt giảm lãi suất lần thứ hai trong năm nay hay không tại cuộc họp vào tháng 9. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/08/2024”

So sánh quan điểm của Harris và Trump về chính sách đối ngoại

Nguồn: The 2024 Candidates on Foreign Policy,” Council on Foreign Relations, 26/08/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Tài liệu này điểm qua mười lĩnh vực chủ chốt trong chính sách đối ngoại của cựu Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống Kamala Harris.

Phó Tổng thống Kamala Harris đang tranh cử tổng thống trong khi chính quyền Biden – Harris đang đối mặt với nhiều vấn đề về chính sách đối ngoại, bao gồm cuộc chiến ở Ukraine và Dải Gaza, tình trạng di cư gia tăng, và căng thẳng với Trung Quốc.

Cựu Tổng thống Donald Trump đang tranh cử để có thêm một nhiệm kỳ nữa nhằm tiếp tục chính sách “Nước Mỹ trên hết” của ông, đánh dấu một sự khác biệt rõ rệt với các chính quyền tổng thống Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa trước đây. Continue reading “So sánh quan điểm của Harris và Trump về chính sách đối ngoại”

29/08/2008: John McCain chọn Sarah Palin làm ứng viên phó tổng thống

Nguồn: Republican John McCain selects Sarah Palin as his running mate, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2008, trong một động thái chấp nhận rủi ro để thu hút cử tri bảo thủ, ứng viên tổng thống của Đảng Cộng hòa John McCain đã khiến giới chính trị Mỹ xôn xao khi tuyên bố chọn Thống đốc Alaska Sarah Palin làm ứng viên phó tổng thống.

Vào thời điểm đó, Palin, một ngôi sao đang lên 44 tuổi, nổi tiếng với lập trường bảo thủ và nét quyến rũ dân dã, đã trở thành ứng viên phó tổng thống nữ đầu tiên của Đảng Cộng hòa. Những người ủng hộ bà tin rằng hình ảnh một bà mẹ năm con và tự xưng là “bà mẹ khúc côn cầu” và “Mẹ Gấu” (Mama Grizzly) sẽ gây được tiếng vang với tầng lớp lao động Mỹ, trong khi địa vị của bà như một người mới đối với chính trường quốc gia sẽ mang đến một góc nhìn mới mẻ. Continue reading “29/08/2008: John McCain chọn Sarah Palin làm ứng viên phó tổng thống”

Thế giới hôm nay: 29/08/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Pavel Durov, nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành Telegram, đã bị chính quyền Pháp buộc tội liên quan đến hoạt động bất hợp pháp trên ứng dụng mạng xã hội này. Tỷ phú người Nga bị bắt tại Pháp vào thứ Bảy trong một cuộc điều tra nhắm vào nền tảng mạng xã hội này. Ông được tại ngoại từ thứ Tư nhưng bị cấm xuất cảnh. Chính quyền Pháp đang chính thức điều tra Telegram về các tội danh bao gồm phát tán hình ảnh lạm dụng trẻ em không được kiểm duyệt. Hiện Telegram phủ nhận trách nhiệm.

Lợi nhuận của BYD, nhà sản xuất ô tô lớn nhất Trung Quốc, đã tăng 24% so với cùng kỳ năm ngoái trong nửa đầu năm 2024. Doanh số bán xe điện cao là động lực chính thúc đẩy doanh thu. Nhu cầu xe điện đang chững lại và người tiêu dùng Trung Quốc đang thắt chặt chi tiêu trong bối cảnh khủng hoảng nhà ở. Nhưng mức giá cạnh tranh của BYD đã giúp họ chiếm được thị phần ở nước ngoài, và công ty giờ đây có kế hoạch mở cơ sở sản xuất tại châu Âu và Mexico. Continue reading “Thế giới hôm nay: 29/08/2024”

Cách Mỹ và Trung Quốc có thể giúp giảm thiểu mối đe dọa hạt nhân

Nguồn: Chu Ba, “The U.S. and China Can Lead the Way on Nuclear Threat Reduction,” Foreign Policy, 20/08/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chính sách “không sử dụng trước tiên” là hình mẫu cho các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân.

Kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, vai trò của vũ khí hạt nhân đã dần được nâng cao. Các kho vũ khí hạt nhân đang được tăng cường trên khắp thế giới, với nhiều quốc gia hạt nhân tiếp tục hiện đại hóa kho vũ khí của họ. Hồi tháng 6, Tổng thư ký NATO sắp mãn nhiệm Jens Stoltenberg cho biết liên minh này đang đàm phán để triển khai thêm vũ khí hạt nhân, đưa chúng ra khỏi kho và đặt chúng ở chế độ chờ. Robert C. O’Brien, cựu cố vấn an ninh quốc gia của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, đã thúc giục ông tiến hành các vụ thử nghiệm hạt nhân nếu ông giành được nhiệm kỳ mới, lập luận rằng điều đó sẽ giúp Mỹ “duy trì ưu thế về kỹ thuật và số lượng so với tổng dự trữ hạt nhân của Trung Quốc và Nga.” Continue reading “Cách Mỹ và Trung Quốc có thể giúp giảm thiểu mối đe dọa hạt nhân”

Về cuộc tập trận không quân “Falcon Strike” của Thái Lan và Trung Quốc

Nguồn: Ian Seow Cheng Wei, “What Is Driving Thailand and China’s ‘Falcon Strike’ Air Force Exercises?”, The Diplomat, 20/08/2024

Biên dịch: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

Thần thoại Trung Quốc và Thái Lan đều có những sinh vật bay huyền thoại: rồng và quái thú nửa người nửa đại bàng Garuda. Khi Trung Quốc và Thái Lan thực hiện cuộc tập trận không quân chung đầu tiên vào năm 2015, họ đã đặt tên cho nó là “Falcon Strike”, một sự gợi nhớ đến thần thoại phong phú của cả hai quốc gia.

Vào tháng tám, Bộ Quốc phòng Trung Quốc (MND) đã công bố cuộc tập trận “Falcon Strike 2024” sắp tới, dự kiến diễn ra tại Căn cứ Không quân Udorn Thani, một cơ sở quân sự cũ của Mỹ gần Vịnh Thái Lan. Cuộc tập trận, bắt đầu vào ngày 19 tháng 8, sẽ chứng kiến ​​hai lực lượng không quân tham gia các cuộc tập trận mô phỏng “hỗ trợ xuyên biên giới, triển khai lực lượng, phòng thủ không quân chung, [và] tấn công chung.” Continue reading “Về cuộc tập trận không quân “Falcon Strike” của Thái Lan và Trung Quốc”

Thế giới hôm nay: 28/08/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Oleksandr Syrsky, người đứng đầu quân đội Ukraine, cho biết lực lượng của ông đã bắt giữ gần 600 lính Nga kể từ khi Ukraine bắt đầu cuộc tấn công vào Kursk. Ukraine đã hoạt động ở khu vực biên giới Nga kể từ đầu tháng 8. Ông Syrsky cho biết những tù nhân mới bị bắt sẽ được bổ sung vào cái gọi là “quỹ trao đổi” của Ukraine, mà họ đã sử dụng để đổi lấy những người lính của mình. Đầu tuần này, tổng thống Volodymyr Zelensky đã yêu cầu được phép sử dụng các hệ thống vũ khí do phương Tây cung cấp để tấn công bên trong nước Nga.

Quân đội Israel cho biết họ đã giải cứu một con tin bị Hamas giam giữ ở Gaza từ ngày 7 tháng 10. Qaid Farhan Al-Qadi, một công dân Bedouin của Israel, là một nhân viên bảo vệ ở miền nam Israel khi bị bắt cóc. Hơn 250 con tin đã bị nhóm chiến binh này bắt cóc vào năm ngoái, với khoảng 100 người được cho là còn bị giam ở Gaza. Continue reading “Thế giới hôm nay: 28/08/2024”

Trung Quốc đóng cửa hàng loạt trường mầm non vì tỷ lệ sinh giảm

Nguồn: Wataru Suzuki, “China’s kindergarten closures foreshadow economic hit from falling births,” Nikkei Asia, 27/08/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Với 20.000 trường học đóng cửa trong hai năm, Bắc Kinh đang tìm giải pháp cấp bách khi lực lượng lao động bị thu hẹp

Trường Mầm non Thiên thần, một trường mầm non quốc tế tư thục ở ngoại ô Thanh Phố, phía tây Thượng Hải, từng tự hào có 16 phòng học, hai sân chơi lớn, đội ngũ nhân viên y tế riêng và giáo viên nước ngoài thuộc chương trình giảng dạy song ngữ. Nhưng giờ đây, trường đã đóng cửa – vĩnh viễn. Continue reading “Trung Quốc đóng cửa hàng loạt trường mầm non vì tỷ lệ sinh giảm”

27/08/1976: Renée Richards bị cấm tham gia Giải quần vợt Mỹ mở rộng

Nguồn: Transgender athlete Renée Richards barred from U.S. Open, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1976, Hiệp hội quần vợt Mỹ đã cấm vận động viên chuyển giới Renée Richards tham gia Giải quần vợt Mỹ mở rộng với tư cách là phụ nữ, tuyên bố rằng cô phải vượt qua bài kiểm tra nhiễm sắc thể. Khi không vượt qua được bài kiểm tra, Richards đã kiện USTA và giành được quyền tham gia thi đấu một năm sau đó thông qua phán quyết của Tòa án tối cao New York.

Richards có tên khai sinh là Richard Raskind, và sinh năm 1934. Khi còn học trung học, Raskind là một vận động viên chơi bốn môn thể thao, chủ yếu tập trung vào quần vợt. Sau khi học xong trung học, Raskind nhập học tại Yale và trở thành đội trưởng đội quần vợt nam. Continue reading “27/08/1976: Renée Richards bị cấm tham gia Giải quần vợt Mỹ mở rộng”

Thế giới hôm nay: 27/08/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Israel cho biết Hezbollah vừa chịu một “đòn giáng mạnh” từ các cuộc không kích của Israel vào miền nam Lebanon, mà họ tuyên bố là đã làm thất bại kế hoạch tấn công lớn của nhóm dân quân này. Hôm Chủ Nhật, Hezbollah đã bắn hàng trăm quả rocket về phía Israel — nhằm trả đũa việc Israel ám sát một chỉ huy cấp cao của Hezbollah vào tháng trước. Trong khi đó, vắc-xin bại liệt đã đến được Gaza. Tổ chức Y tế Thế giới xác nhận vào tuần trước rằng một bé trai mười tháng tuổi đã mắc căn bệnh này, ca đầu tiên ở dải đất trong 25 năm qua.

Ít nhất 70 người đã thiệt mạng trong một loạt các cuộc tấn công ở Balochistan, tây nam Pakistan. Quân đội Giải phóng Baloch, một nhóm ly khai, tuyên bố đã giết chết ít nhất 22 người trên một xa lộ ở tỉnh này. Giới chức cho biết nhóm này nhắm mục tiêu vào những cá nhân đến từ Punjab. Những người theo chủ nghĩa dân tộc Baloch ở Pakistan cảm thấy người Punjab, nhóm dân tộc lớn nhất của đất nước, đã gạt họ ra rìa và đẩy họ vào cảnh nghèo đói. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/08/2024”

Bầu cử Mỹ có thể đẩy nhanh lịch trình chính trị của Tập Cận Bình

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “U.S. election could dictate Xi Jinping’s political schedule,” Nikkei Asia, 22/08/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bài học cay đắng từ cuộc đua Clinton-Trump năm 2016 đang vang vọng khắp Bắc Kinh.

Hiện tại, đang có đồn đoán rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể bỏ qua thông lệ và nhanh chóng triệu tập một cuộc họp đảng quan trọng để thảo luận về chiến lược đối phó của Trung Quốc với tổng thống Mỹ tiếp theo.

Cuộc họp được nhắc đến chính là hội nghị trung ương bốn của Ban Chấp hành Trung ương khóa 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, chuẩn bị diễn ra giữa bối cảnh hỗn loạn của kỳ bầu cử tổng thống Mỹ hiện tại – một cuộc đua giữa Phó Tổng thống đương nhiệm Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump. Continue reading “Bầu cử Mỹ có thể đẩy nhanh lịch trình chính trị của Tập Cận Bình”

Liệu Ukraine có thể lấy lại thế tấn công?

Nguồn: Mick Ryan, “Can Ukraine Get Back on the Offensive?”, Foreign Affairs, 08/08/2024

Biên dịch: Viên Đăng Huy | Hiệu đính: Nguyễn Thế Phương

Cuối năm 2023, quân đội Nga đã có cơ hội để thay đổi cục diện chiến tranh ở Ukraine. Lực lượng mặt đất của Kyiv đã kiệt sức trong cuộc phản công ở phía nam. Ukraine thiếu đạn dược và hệ thống đánh chặn phòng không, đồng thời gặp khó khăn trong việc tiếp tế. Cùng với đó, dự luật gây tranh cãi về việc mở rộng lệnh động viên quân sự bị trì hoãn ở quốc hội Ukraine, khi tình trạng thiếu nhân lực của Kyiv trở nên trầm trọng. Dự luật chỉ được thông qua vào tháng Tư sau nhiều tháng tranh luận và có hiệu lực vào tháng Năm. Tại Mỹ, sự ủng hộ dành cho Ukraine đang bị chia rẽ theo đảng phái, khiến gói viện trợ 61 tỷ USD bị trì hoãn tại Quốc hội. Continue reading “Liệu Ukraine có thể lấy lại thế tấn công?”

Thế giới hôm nay: 26/08/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hezbollah cho biết đã hoàn thành “giai đoạn đầu tiên” của cuộc tấn công vào Israel. Nhóm phiến quân được Iran hậu thuẫn đã bắn hàng trăm quả rocket về phía Israel trong đêm qua để đáp trả việc Israel giết một chỉ huy cấp cao của Hezbollah ở Lebanon hồi tháng trước. Hamas hoan nghênh chiến dịch này, mà họ cho biết đã tấn công vào “các mục tiêu quan trọng và mang tính chiến lược” ở Israel. Quân đội Israel cho biết các quả rocket gây ra “rất ít thiệt hại.”

Trong khi đó, thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu cảnh báo rằng đòn tấn công phủ đầu của nước này vào các mục tiêu của Hezbollah ở Lebanon hôm thứ Bảy “chưa phải là hồi kết của câu chuyện.” Ông đang triệu tập một cuộc họp khẩn cấp với nội các an ninh. Bộ trưởng quốc phòng Lloyd Austin của Mỹ cho biết ông đã nói chuyện với Yoav Gallant, người đồng cấp Israel. Ông tái khẳng định “cam kết sắt đá” của Hoa Kỳ đối với Tel Aviv. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/08/2024”

Sự suy giảm năng lực ra quyết định chiến lược của Israel

Nguồn: Stephen M. Walt, “The Dangerous Decline in Israeli Strategy,” Foreign Policy, 16/08/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sau nhiều thập kỷ, dự án Phục quốc Do Thái đang dần thất bại trong việc tự bảo vệ mình.

Israel đang gặp rắc rối nghiêm trọng. Người dân nước này đang bị chia rẽ sâu sắc và tình trạng này khó có thể cải thiện. Họ cũng đang sa lầy vào một cuộc chiến bất phân thắng bại ở Gaza, với quân đội bắt đầu có dấu hiệu căng thẳng, và một cuộc chiến rộng lớn hơn với Hezbollah hoặc Iran vẫn có khả năng xảy ra. Nền kinh tế Israel đang gặp khó khăn nặng nề, và tờ Times of Israel gần đây đưa tin rằng có tới 60.000 doanh nghiệp có thể phải đóng cửa trong năm nay. Continue reading “Sự suy giảm năng lực ra quyết định chiến lược của Israel”

Ấn Độ, thế giới và Trung Quốc

Nguồn: Trịnh Vĩnh Niên, 郑永年:印度、世界与中国, Aisixiang, 19/08/2024.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Hai nước Trung Quốc và Ấn Độ không chỉ là láng giềng mà còn là hai nền văn minh cổ xưa gánh trên vai những trách nhiệm lớn lao đối với thế giới. Tôi sẽ bàn về ba vấn đề từ góc độ vĩ mô của quan hệ quốc tế.

Công cuộc hiện đại hóa của Ấn Độ sẽ còn tiếp diễn trong thời gian dài

Sau khi Thủ tướng Modi lên nắm quyền, công cuộc hiện đại hóa của Ấn Độ đã trải qua những thay đổi lớn lao. Sau cuộc bầu cử này, truyền thông phương Tây đã có thái độ tương đối tiêu cực đối với Ấn Độ, mà chủ yếu là chỉ trích ông Modi từ góc độ dân chủ và tự do, cho rằng ông độc tài, chuyên quyền và phản dân chủ. Continue reading “Ấn Độ, thế giới và Trung Quốc”

25/08/1958: Momofuku Ando tạo ra mì ăn liền đại trà đầu tiên

Nguồn: Momofuku Ando creates the first mass‑market instant ramen, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1958, nhằm giúp giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực ở Nhật Bản sau Thế chiến II, nhà phát minh và doanh nhân Momofuku Ando đã phát triển Mì Gà (Chicken Ramen), loại mì ăn liền đầu tiên. Loại mì để được lâu này chỉ mất hai phút để nấu là có thể lấp đầy những cái bụng đói. Ngày nay, mì ăn liền là thức ăn nhanh phổ biến trên toàn cầu – và không chỉ ở trong ký túc xá đại học. Theo báo cáo của Hiệp hội Mì ăn liền Thế giới, hơn 100 tỷ khẩu phần mì đã được tiêu thụ hàng năm. Continue reading “25/08/1958: Momofuku Ando tạo ra mì ăn liền đại trà đầu tiên”

“Trục ma quỷ” đã bị thổi phồng quá mức

Nguồn: Daniel R. DePetris và Jennifer Kavanagh, “The ‘Axis of Evil’ Is Overhyped,” Foreign Policy, 14/08/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các đối thủ lớn nhất của Mỹ không phải là một mối đe dọa thống nhất.

Phát biểu tại Diễn đàn An ninh Aspen vào tháng 7, John McLaughlin, một quan chức tình báo lâu năm của Mỹ, đã mô tả mối đe dọa từ Trung Quốc, Iran, Triều Tiên, và Nga là “đặc điểm nổi bật của thế giới chúng ta hiện nay.” McLaughlin, người từng giữ quyền giám đốc CIA, còn cảnh báo rằng các đối thủ của Mỹ đã “thành lập một nhóm” và ngày càng hợp tác để chống lại Washington và các đồng minh. Continue reading ““Trục ma quỷ” đã bị thổi phồng quá mức”